Þjóðviljinn - 19.06.1943, Blaðsíða 1

8. árgangur.
VILJINN
Laugardagur 19. júní 1943.
134. tölublað.
Pi uemnaílDHs Ma hrelst
lafnrils huítra oo suartra uiaima
K lokafundí sínum í gær sendi þíngíð bræðraflokkunum j
í hínum herfeknu löndum kvedjur sínar og héf þeimfulK !
fingí í hínni hefijulegu baráffu þeírra gegn fasísmanum
Einn af þekktustu foringjiun brezka Verkamannaflokksins,
Noel Baker, flutti eftirtektarverða ræðu á fundi Verkamanna-
flokksins í gær. Gagnrýndi hann harðlega skoðanir þeirra manna
sem í því væru fólgnar, að telja öryggi þjóðanna undir vopna-
búnaði þeirra komið. — Baker réðist og að þeim skoðuniun, sem
mjög hafa/gert vart við sig upp á síðkastið, að flugferðirnar á
friðartímum eigi að vera gróðafyrirtæki einstakra fésýslumanna.
Hafa heimsblööin í Bret-
landi sem Bandaríkjunum
rætt um þaö mikið aö und-
anförnu hvort flugferöirnar
(þar með taldir flugvellir og
svo framv.) eigi aö vera und-
ir stjórn einstakra stórvelda,
eöa einstaklinga, eða hvort
þeim eigi aö vera stjórnaö
r meö hag almennings fyrir
augum undir alþjóölegri
stjórn, svo þær gætu ekki fal-
ið í sér nýjan vopnabúnaö
einstaks stórveldis.
Þing brezka Verkamanna-
folkksins féllst á skoö-
un Bakers með ályktun, er
þaö samþykkti 1 sama anda-
Ennfremur vakti athygli í
'ræðu Bakers og var stutt af
yfirgnæfandi meirihluta þing-
heims, yfirlýsing hans um aö:
„Nýlendurnar ættu ekki leng-
ur að geta verið til þess að
önnur ríki geti ' hagnazt á
Súðin var vopnuð
Annar pilturinn sem særð-
ist enn í hættu.
Vegna ummæla blaðsins í
sambandi við hina grimmi-
legu árás þýzku nazistanna
á Súðina, aö þörf væri á því
að vopna strandferöaskipin
okkar, hefur forstjóri Skipa-
útgeröar ríkisins gefið blaöinu
svofelldar upplýsingar:
Súöin, sem er elzta strand-
ferðaskipiö, hefur veriö vopn-
uö um fleiri ára skeiö. Er
skipið útbúiö tveimur loft-
varnarbyssum og einni svo-
nefndri vír-rakettu-
Hinsvegar gátu skipverjar
engum vopnum komiö við
gegn árás þessari, vegna þess
að hún kom þeim algjörlega
aö óvörum. Renndi flugvélin
sér niöur úr sólarstefnu, svo
hún sást ekki og hafði tekiö
hreyfla sína úr gangi.
Blaöiö spuröi Pálma Lofts-
son um líöan hinna særðu
þeim og að jafnréttiskrafa
hvítra manna og svarta væri
krafa, sem nú ekki lengur
væri hægt að standa á móti
og væri beinn liður í baráttu
mannkynsins fyrir frelsi gegn
kúgun“.
Brezki Vérkamannaflokkur-
inn sendi svo verkalýðsflokk-
unum í hernumdu löndúnum
baráttukveðjur sínar og hét
þeim fulltingi í baráttu
þeirra gegn fasismanum.
bald Wavell, er tæplega 60
ára aö aldri. Hann hefur haft
skipverja og sagöi hann aö
þeir væru nú taldir úr allri
hættu, nema Guömundur sem
er mjög hættuega særöuis
5 Sendiherra Bandaríkjanna
hér, Leland B. Morris, hefur
vottaö utanríkisráöherra sam-
úö sína, af tilefni hins sorg-
lega fráfalls tveggja íslend-
inga og þeirra er særöust í
sambandf-viö árás nazista á
SúÖina.
Gibhels áMr
allan
Þýzka útvarpiö skýröi frá
því aö Göbbels heföi haldiö
ræöu í einum þeirra bæja í
Vestur-Þýzkalandi, sem verst
heföu oröið úti í loftárásum
Bandamanna aö undanförnu.
„Ég ákæri þá fyrir öllum
heiminum“, æpti þessi morð-
ingjakrypplingur. „Þeir ráð-
ast vitandi vits á óbreytta
borgara“!!
Ja, þeim ferst leiötogum
nazistanna þýzku.
á hendi herstjórn í súövest-
ur Kýrraliafi frá því í janúar
1942. Síöari hluta ársins 1941
var hann yfirstjórnandi hers-
ins 1 Indlandi.
Wavell tók þátt í Suöur-
Afríku styrjöldinni eins og
Churchill og í heimsstyrjöld-
inni síöustu.
Hann vann við herstörf í
árin 1937—38. — Mikla frægö
ávann hann sér nú í styrj-
öldinni veturinn 1940—41
þegar hann hrakti hersveitir
^ ítala út úr Líbíu.
Sú frétt barst frá London seint í gærkvöldi að Sir Archibald
Waveli hefði verið gerður að varakonungi Indlands.
Er Wavell þar með fengið eitthvert valdamesta stjórnárem-
bætti brezka heimsveldisins og leggur hann nú niður búning
hersins. Sem varakonungur fer hann ávalt með ráðuneyti for-
sætis og utanríkisráðherra í indversku stjórninni.
Ekki er gott að segja að svo stöddu hvaða afleiðingar þessi
útnefning Wavells kann að hafa, en líklegt má telja, að hún sé
fyrirboði breyttrar stefnu brezku stjórnarinnar í Indlandsmál-
unum. —
Hinn fráfarandi varakonungur var markgreifi frá Linlith-
gow. Varð hann varakonungur Indlands árið 1936 og þá eftir-
maður Willingtons lávarðar. —
Hershöföinginn Sir Archi-
William S. Key hershöfðingi
Ullioi S. Keu hepsKllngl tt-
Bonesteel hershöíðingja, sem hefor nú verið
falið annað starf var veitt the Distlnguished
Service medal við brott sína héðan
Stjórn ameríska setuliðsins tilkynnti í gær að William S.
Key hershöfðingi væri nú tekinn við stjóm ameríska hersins á
íslandi.
Charles H. Bonesteel hershöfðingja, sem stjórnað hefur am-
eríska hernum hér síðan 16. sept. 1941, hefur nú verið falið ann-
að starf og er ekki látið uppi hvert það sé.
Hermenn þeir, sem starfað höfðu hér undir stjórn Bone-
steel í 21 mánuð stóðu heiðursvörð við brottför hans.
Áður en hann fór var honum, að boði forseta Bandaríkjanna,
veitt „the Distinguished Service medal“ fyrir sérstaklega dug-
andi þjónustu sem hershöfðingi Bandaríkjahersins á íslandi.
William S. Key liershöföingi
var yfirmaöur herlögreglu
Bandaríkjahersins í Evrópu,
áöur en hann tók viö her-
stjórnarstörfunúm hér á landi
og þar áöur yfirfodi.gi 45.
fótgönguliösdeildar Banda-
ríkja hersim.
Key hershöföingi hefur 36
ára herþjónustu aö baki sér.
Hann réöist í herþjónustu
í Georgíu í apríl 1907 og var
geröur aö undirforingja í
fótgönguliöinu 1910. Síöan
fluttist hann til Oklahoma og
gekk í herþjónustu þar 1912.
Honum var veitt kapteinstign
1914.
í fyrri heimsstyrjöldinni
starfaöi hann í foringjaráöi
42. herdeildarinnar og síöar
7. herdeildarinnar. Áriö 1918
var honum veitt majorsnafn-
bót og ári síðar var hann
geröur lieutenant colonel.
Næstu árin hækkaöi hann
stööugt í tigninni og var
geröur major general 1937.
Frá því 1937 til 14. október
Framhald á 4. síðu.
Sovétsöfnuninni
líkur á þriðjudag
Sovétsöfnuninni er nú að
verða lokið..
Það er nú hver síðastur að
votta Sovétþjóðunum þakk-
læti fyrir hetjubaráttu þeirra
sem lamaði baráttuþrótt naz-
istaherjanna þýzku og forð-
aði þar með oss íslendingum
frá því að hljóta sömu örlög
og hinar undirokuðu þjóðir
Evrópu.
22. þ. m. —- á þriðjudaginn
kemur — lýkur söfnuninni til
styrktar Rauða krossi Sovét-
ríkjanna.
Verður þá haldin fjöl-
breytt skemmtun til ágóða
fyrir fjársöfnunina.
Reykvíkingar! Notið þessa
daga og gefið til styrktar
Rauða krossi Sovétríkjanna!
I