Þjóðviljinn - 23.06.1943, Blaðsíða 1

8. árgangur.
LJINN
Miðvikudagur 23. júní 1943. 137. tölublað.
Samtök sjómanna mótmæla nú hvert á fætur öðru
gerræði atvinnumálaráðherra við ákvörðun síldarverðs
ins og krefjast þess að greiddar verði 18 krónur fast
verð fyrir síldarmálið.
Landssamband ísl. útvegsmanna hefur einnig
samþykkt svipuð mótmæli og skorað á atvinnumála-
ráðherra að fara að vilja meiri hluta stjórnar síldár-
verksmiðjanna.
Fara nokkrar þessar samþykktir hér á eftir.
Mótmæli sjómannafélag-
anna
Sjómannafélög Reykjavíkur
og Hafnarfjarðar skora á með-
iimi sína að ráða sig ekki á síld-
veiðar, fyrir kjör þau er Vil-
hjálmiu- Þór hefur ákveðið.
Jafnframt því að samþykkja
mótmæli gegn gerræði atvinnu-
málaráðherra hafa stjórnir Sjó-
mannafél. Rvíkur og Sjómanna-
fél. Hafnarf jarðar samþykkt eft-
irfarandi áskorun til meðlima
sinna:
,,Þar sem f jórir af fimm stjórn
endum Síldarverksmiðja ríkis-
ins hafa lagt til að fast verð á
bræðslusíldarmáli yfir síldar-
vertíðina í ár skuli vera 18 krón-
ur, en atvinnumálaráðherra hef-
ur ákveðið það einni krónu
lægra. þá skorum vér á félags-
menn vora að ráða sig ekki á
skip til síldveiða, sem hafa
lægra verð en 18 krónur samn-
ingsbundið.“
Samþykkt Gróttu
Skipstjóra- og stýrimanna-
félagið Grótta samþykkti á
fundi sínum 20. þ. m. að
senda atvinnumálaráðherra
eftirfarandi bréf:
,,í tilefni af ákvörðun at-
vinnumálaráðherra um verö-
lag á síld 1 Síldarverksmiðj-
um ríkisins á komandi
sumri, var eftirfarandi tillaga
samþykkt einróma á fundi í
félagi voru þann 20. þ. m-:
„Fundur 1 Skipstjóra- og
stýrimannafélaginu „Grótta“
haldinn sunnudaginn 20. júní
1943, mótmælir harðlega á-
kvörðun atvinnumálaráðherra
um verðlag á síld i Síldar-
se$fr \. Davíes
J. Davies, fyrv. sendiherra Bandaríkjanna í Moskva, gaf
í gær út yfirlýsingu í tilefni af því að þá voru liðin tvö ár frá
því að nazístarnir réðust á Sovétríkin.
Davies sagði meðal annars:
Fyrir skömmu fór ég til Moskva,
með boðskap frá Roosevelt til
Stalíns og flutti heim svar rúss-
nesku stjórnarinnar. — Mér er
óhætt að fullyrða að aldrei hef-
ur ríkt jafn fullkomin eining
milli leiðtoga bandamanna, Sta-
líns, Churchills og Roosevelts og
nú. Rauði herinn stendur ósigr-
aður og ósigrandi.
Að baki rauða hernum stend-
ur nýr heimur. í eystri hluta
Rússlands hafa risið upp mjög
voldug iðjuver með risavöxnum
hergagnaiðnaði sem ræður yfir
ótæmandi auðlindum. Það hefur
risið upp nýtt heimsveldi, um-
girt fjalllendri víglínu.“
Milljónafórnir
Rússneska stjórnin gaf í gær
út opinbera tilkynningu um
mann- og hergagnatjónið í styrj
öldinni á austurvígstöðvunum
fyrstu tvö árin.
Þjóðverjar og leppríki þeirra
hafa misst (fallnir og fangar)
6 millj. 400 þúsund menn og
Sovétríkin 4 millj. 200 þúsund
menn.
Þjóðverjar hafa misst 43 þús.
flugvélar og 42 þús. skriðdreka.
Rússar hafa misst 23 þús. ílug
vélar og 30 þús. skriðdreka.
í niðurlagi yfirlýsingar sovét-
stjórnarinnar er bent á nauðsyn
myndun nýrra vígstöðva á meg-
Framh. á 4. síðu.
verksmiöjum ríkisins á kom-
andi sumri. Fundurinn krefst
þess að farið verði að tillög-
um meirihluta stjórnar fyrr-
nefndra verksmiöja, í þessu
i efni“.
| Vér viljum taka það fram í
þessu sambandi, að í félagi
voru eru félagsbundnir allir
skipstjórar og stýrimenn á
mótorbátaflotanum úr Reykja
vík, Hafnarfirði, Keflavík,
i Garði og Sandgerði. Hafa
j margir þeirra verið viðskipta-
j menn verksmiðjanna í fleiri
Framhald á 4. síðu.
Bærinn tekur 3,75
millj. kr. lán vegna
hitaveitunnar
Húscígcndur grcída
þcnnan bosnad á
flmm árum
Upplýst var á fundi bæjar-
ráðs í gær, að Landsbankinn
hefði fallizt á að lána bæn-
! um 3 750 000 kr. til 5 ára
vegna innlagna hitaveitunn-
ar.
Eins og kunnugt er, annast
; bærinn innlagningar hitaveit-
I unnar, en húseigendur borga
| kostnaðinn. Ákveðið hefur
verið aö bærinn taki fimm
ára skuldabréf frá húseig-
endum til greiðslu þessum
kostnaöi, ef þeir óska þess, en
Landsbankinn fær það að
handveði til tryggingar lán-
, inu. Húseigendur greiða
þannig kostnaðinn af innan-
húss hitaveitulögnum og
lögn frá götu á fimm árum,
ef þeir óska ekki að greiða
hann strax aö verki loknu.
Kolaná mu ver kf allið
í Bandaríkjunum
Handtökur í Detroit
Enn hefur ekki tekizt að levsa
námudeiluna í Bandaríkjunum.
Ickes innanríkisráðherra og Le-
wis foringi námumanha voru á
fundi í gær.
í Detroit kom til óeirða og var
herilið kvatt á vettvang. 1300
verkamenn voru teknir fastir.
SAMÞYKKTIR KENNARAÞINGSINS.
ísUii si oert ai
lýlielli sei iirst
Ekkert sé tiisparað að efla bókmennt-
ir, iistir. vísindi, og alþýðumenn’un
Kennraaþingið lauk aðalstörfum sínum í gær og verður því
slitið í dag.
Fundir hófust kl. 2 og flutti þá Einar Arnórsson kennslu-
málaráðherra erindi: Umgengnisvenjur. *
Voru síðan hafnar umræður um aðalmál þingsins og eftir-
farandi tillögur samþykktar í einu hljóði:
„Almennt kennaraþing háð í Reykjavík 19.—23. júní 1943,
telur það hina brýnustu nauðsyn, að íslenzka þjóðin fylki sér
einhuga um sjálfstæðismál sín á þessum alvarlgeu tímum og
leggur áherzlu á:
A ð stofnað verði lýðveldi á islandi, svo fljótt sem
verða má.
A ð setuliðið hverfi úr landi tafarlaust að stríðinu
loknu.
A ð treyst sé og tryggð menningarleg, f járhagsleg og
viðskiptaleg samvinna við nágrannaþjóðir vorar,
svo og hverja þá þjóð, sem á aðstöðu og vilja til
friðsamlegra skipta við oss.
A ð þar sem vitað er, að sjálfstæðisréttur vor mun
um ókomnar aldir, eins og hingað til, byggjast á
bókmenntaafrekum, listum, vísindum og alþýðu-
menningu, þá verði hvorki sparað fé, orka né ann-
að, sem verða má til viðhalds og eflingar þess-
um máttarstoðum sjálfstæðis íslenzku þjóðar-
innar.“
Áskorun til
fræðslumálastjórnarinnar
„Almennt kennaraþing, háð
í Reykjavík 19.—23. júní
1943, beinir því til fræðslu-
málast j órnarinnar:
StáFhosflei iBttSRkfl Mmnm
700 flugvélar gerðu árás Krefeld í fyrrinótt. í gær
gerffu amerískar flugvélar fyrstu loftárás að' degi til á
Ruhr-héraðið. 100 fljúgandi virki gerðu mikla árás á Nea-
pel.
\
Loftsókn bandamanna í
Vestur-Evrópu og við Miðjarð
arhaf er í algleymingi.
v í fyrrinótt gerðu 700 brezk-
ar flugvélar árás á þýzku
borgina Krefeld. Krefeld er
mikil iönaöarborg, íbúar 170
þúsund. 44 flugvélar banda-
manna komu ekki heim, til
bækistööva sinna.
Stór flugfloti úr 8. ame-
ríska flughernum, geröi i
gærdag mikla loftárás á
Ruhr-héraðið, aöallega á
Recklingshansen. Þetta er
fyrsta stórárás amerískra
ílugvela a Þyzkaland. Ame-
rískar flugvélar geröu og ár-
ás á Rotterdam og Antwerp-
en. Bandamenn misstu í
þessum árásum 20 sprengju-
flugvélar og 7 orustuflugvél-
ar. 7 þýzkar flugvélar voru
skotnar niður.
100 fljúgandi virki geröu í
gær loftárás á Neapel. Eldar
log'uðu á 25 stöðum í borg-
inni þegar frá var horfið.
Einnig voin gerðar árásir á
margar aðrar ítalskar borgir
og á hafnarmannvirki á Sik-
ilev.
að stofnað verði til rann-
sókna á því í skólum og á
heimilum, hvaða aðferðir
eru áhrifamestar til þess
að vekja áhuga bama og
Framh. á 2. síðu