Þjóðviljinn - 27.06.1943, Blaðsíða 2
2
Sunnudagur 27. júní 1943.
ÞJÓÐVILJINN
Miiiriu itn oetir sal: .Ei uar bar'
í Ameríska blaðinu University o£ Washington Daily, sem gefið er
út í Seattle Washington, birtist 5. janúar s. I. eftirfarandi viðtal við
Benjamín Eiríksson frá Hafnarfirði, skrifað af Jim Huntley.
cBœjaZ’'páyhwinn
Valdatöku Hitlers, hátíðahöld-
in á Rauða torginu í Moskva og
„hreinsun“ Stalins 1936, land-
göngu ameríska hersins á ís-
landi, komu Chur^hills til ís-
lands eftir að hann hafði undir-
ritað hinn þýðingarmikla Atl-
antshafssáttmála —alla þessa at-
burði og fleiri í sögu Evrópu
undanfarin ár hefur Benjamín
Eiríkson, nýi hagfræðingurinn
séð.
— Eg sá Hitler standa við
gluggana í Wilhelmstrasse, þeg-
ar hann hafði tekið völdin í
Þýzkalandi, sagði íslendingur-
inn Benjamín Eiríksson, Göbb-
els og Göring stóðu þar hjá hon-
um.
Sá ríkisþinghúsbrunann.
— Hitler var mjög fölur, næst-
um eins og veikur maður, sagði
hann. Nokkru síðar sá ég ríkis-
þinghússbrunann í marz 1933.
Þegar Hitlersstjóórnin hóf of-
sóknirnar gegn háskólakennur-
unum, sá Benjamín „hvaðan
vindurinn blés“ og fór frá
Þýzkalandi til Svíþjóðar og hélt
áfram námi þar og síðan í
Moskva 1935.
— Stalín er kyrrlátur maður
og miklu líkari myndum, sem af
honum hafa verið birtar, en Hitl
er er, sagði Benjamín. Hann er
enginn orðagjálfursmaður.
MUNIÐ
Kaffisöluna
Hafnarstræti 16
<><><><><><><><><><><><><><><><>0
Áskriftarsími Þjóðviijans
er 2184
Málajerlin í Moskva.
Meðan Benjamín dvaldi í
Moskva var afnumin þar brauð-
skömmtunin og vakti það mikla
og almenna ánægju. Hann var
þar einnig meðan hin frægu
málaferli stóðu yfir.
Þaðan fór hann til Svíþjóðar
og útskrifaðist þaðan sem fil.
cand. 1938. Síðan fór hann' heim
til íslands, skrifaði þar bækling
um gengismál og' vann fyrir
verklýðsfélög.
Áður fyrr var engin hagfræði-
deild við háskólann í Reykja-
vík, en nú hefur henni verið
komið á fót.
— Eg vona, sagði Benjamín,
að ég eigi eftir að kenna heima
í mínu eigin landi einhverntíma,
þegar stríðinu er lokið.
Islendingar fagna Ameríku-
mönnum')
Benjamín hafði aldrei komið
til Ameríku, þegar ameríski her-
inn kom til íslands 1941. Hann
lagði áherzlu á, að Bretar hefðu
hernumið ísland á móti vilja
ísl. ríkistjórnarinnar, en koma
ameríska hersins hafi verið sam-
kvæmt samkomulagi. Herjum
beggja þjóðanna hafi þó verið
tekið með vinsemd.
Benjamín fór frá íslandi í
jan. 1942 og hélt áfram námi í
hagfræði við háskólann 1 Minne-
sota. Hann býr sig nú undir að
ljúka námi í Washington,
samhliða aðstoðar hann prófess-
or Henry Beechel við hagfræði-
kennslu- Mun hannhafa í hyggju
að taka þar doktorsnafnbót,
Líkar vel í Ameríku
Benjamín segir að sér líki vel
dvölin á vesturströnd Ameríku,
í Seattle og í Ameríku yfirleitt
og hið sama segir konan hans,
— þau giftu sig á jóladaginn.
Landslagið er víða 'líkt og í
Skandinavíu og mér fellur prýði
lega við fólkið“.
1) Hér hefur landafræðiþekking
blaðamannsins við hið ameríska hó-
skólablað skolazt ofurlítið, því und-
irfyrsögn hans er: „Greenlanders
Welcome Yanks“ = Grænlendingar
fagna Ameríkumönnum.
Hausavíxl á Töppnum.
Mörgum hefur blöskrað salan á
sauðarhausunum hérna í Reykjavík,
þó maður ''sleppi nú alveg þeirri
blessan, sem ýmsar tegundir af sauð
arhausum hafa fært þessari þjóð.
En eitt kemur öðru meira. Nú er
byrjað að selja okkur kálhausa á 20
kr. kg.
Eg keypti einn í gær, sem vóg 50
gr. og hann kostaði 1 krónu. Vonandi
verða menn hvattir til að borða
þessa hollu fæðu og ekki spillir það,
að hún kemur sjálfsagt ekki inn í
vísitöluna. Það er nú eitthvað annað
en með kartöflurnar, sem helmingur
gengur úr.
Það væri freistandi ef einhver gæti
reiknað út hve mikill hagnaður fólki
væri að kartöflulækkuninni. Fyrir
utan það, að fjöldinn af fólki neydd-
ist til að éta útsæðiskartöflurnar í
vetur og vor urðu svo að kaupa aðr-
ar á yfir 80 kr. pokann. En það fór
nú bara út úr buddunni, svo það
skiptií nú valdhafana litlu. . H. P.
Skemmdu appelsínurnar.
Það væri gaman að fá álit heil-
brigðisnefndar á hinni dæm^lausu
sölu á skemmdum appelsínum.
Eg hef að minnsta kosti heyrt, að
skemmdar appelsinur gætu orðið
banvænar.
Ef að þessi vara fæst óskemmd
þurfa menn að standa með lyfseðil
í höndunum og bænarsvip á andlit-
inu eins og maður væri að knýja
út heilagan anda í kílóatali.
En þegar svo stendur á, að varan
er óæt, er henni slengt í kaupmann-
inn til að okra á henni við almenn-
ing.
Það þarf ekki að vanda torfuna
undir hlandkoppinn.
Manni sýnist það fullkomin sví-
virðing að svona vara sé seld, þar
sem vitað er að hún er svo keypt af
börnum og óvitum. Það er ekki víst
að allir séu svo samvizkusamir með
flokkunina. Eg sá að minnsta kosti
vícja barn með appelsínur, sem var
hreinasti viðbjóður. H. P.
Landsfundur sjálfstæðis-
manna snýr til guðs.
Það er ekki fyrir það, að mig langi
neitt til að hnjáta í trúarbrögðin,
að ég skrifa þessar línur.
Trúarbrögðin hafa sitt gildi, ef lit-
ið er á kjarna þeirra með heilbrigðri
skynsemi, án þess að úlfur sé færð-
ur í sauðargæfu. Aftur á móti eru
þau hættulegasta vopn, þegar þau
eru tekin í þjónustu verstu afla sem
ráða með oss mönnum og það er al-
gengasta túlkun þeirra.
Aumingja Gunna er ekki búin að
ná sér ennþá síðan blessuð börnin
sungu Alþjóðasönginn 1. maí og hún
spyr með íhaldskjökri hvernig muni
fara, ef þessi söngur heldur áfram.
Eg er alveg hárviss um, að þótt
Kristi hefði verið sýndur Alþjóða-
söngurinnn, hefði hann ekkert haft
við hann að athuga. Eg vildi ráð-
leggja frúnni svona reseptslaust, að
lesa það sem Kristur sagði- um sjálf-
stæðisíhaldið í Gyðingalandi. Það
eru þær kröftugustu, sönnustu og
fegurstu skammir, sem ég hef heyrt.
Það þarf bíræfni, brjóstheilindi og
ó^kammfeilni á hæsta stigi til að
freista þess að spenna Krist fyrir
íhaldskerruna. Allir sem nokkuð
hugsa, vitað að auðvaldsstefnan er-
byggð upp með það fyrir augum, að
traðka á rétti annarra manna og þá
pinkum lítilmagnans, sem Kristur
kallaði bróður sinn.
Með sérréttindum, sem fengin eru
á þennan hátt, hefur hún haldið
mannkyninu í þeim blóðböndum,
sem það hefur ekki enn brotið af sér.
Það er engin tilviljun, að maður
hittir vart íhaldsmann, sem ekki
þykist elska guð. Og þeir gefa stór-
gjafir til allskonar helgiiðkana og
taka upp hanzkann fyrir drottinn á
hvaða vettvangi sem er.
En þeim rennur ekki enn til rifja
að sjá atvinnulausa og allslausa
menn allt i kringum sig.
Það er sagt að vond samvizka auki
á trúarþröfina, og er þá vel skiljan-
legt hvaðan vindurinn blæs. Við sam
vizkubiti er ekkert að segja. Á með-
an er einhver von.
Biðjið ykkar bænir, en ekki eins
og farísearnir, uppi á Þingvelli.
Spennið ekki drottinn fyrir fjár-
plógsvagninn, heldur þann eina
sanna og rétta aðila, fjandann sjálf-
an, og syngið svo: „Hann er bróðir
minn“. H. P.
„ísland frjálst og það sem
fyrst“.
Herra ritstjóri!
Ég vil með nokkrum orðum vekja
atþygli á þeirri ágætu ræðu, er
Benedikt Sveinsson, fyrrverandi Al-
þingisforseti, flutti í útvarpið 17. júní
s.( 1. Og þeim orðum vil ég sérstak-
lega koma á framfæri í blaði yðar.
Ber til þess það tvennt: í fyrsta lagi
að „Þjóðviljinn” túlkar skeleggast
allra íslenzkræ blaða vilja íslendinga'
í sjálfstæðismálunum, eins og þau
horfa við oss í dag, enda hæfir það
vel arftaka gamla „Þjóðviljans", sem
Skúli Thoroddsen skýrði. í öðru lagi
er „Þjóðviljinn“t studdur og fyrst og
fremst lesinn af þeim hluta. þjóðar-
innar, alþýðúnni, sem jafnan hefur
sýnt í raun mesta tryggð og hollustu
málstað íslands.
Benedikt Sveinsson hefur lengi
staðið framarlega í sjálfstæðisbar-
áttu íslendinga, bæði á Alþingi og
utan þess, enda svall honum móður í
ræðu sinni 17. júní er hann minntist
síðasta átaksins, sem nú þyrfti að
gera til þess að leysa ísland að fullu
úr tengslum við erlent vald. Ég hygg
að allir góðir íslendingar vilji í orði
og verki taka undir það með Bene-
dikt Sveinssyni, að nú megi íslend-
ingum ekki förlast að standa rétt að
leik í síðasta þætti hinnar örlaga-
ríku sjálfstæðisbaráttu sinnar.
Orð eru það einnig í tíma töluð,
er Benedikt Sveinsson í ræðu sinni
vísaði á bug með sterkum söguleg-
um rökum, þeirri firru, sem fram
hefur komið, að íslendingar kynnu
að gjalda þess í sambúð við hinar
Norðurlandaþjóðirnar, ef þeir nú
legðu síðustu hönd á hið mikla sögu-
lega hlutverk sitt að skapa fullkom-
lega sjálfstætt lýðveldi á íslandi.
Með sömu rökum sannaði hann það,
og tilfærði í því sambandi dæmi úr
sögu Norðmanna, að samúð og skiln-
ingur milli þjóða ætti sér því aðeins
grundvöll og eðlileg vaxtarskilyrði,
að þau hefðu þau ein samskipti,
sem væri þeim sjálfráð og geðþekk.
í lok ræðu sinnar minnti Bene-
dikt á þessa setningu úr einni af
ræðum Jóns Sigurðssonar forseta:
„Róið vel, því að nú er lag“. Þessi
orð eiga sannarlega vel við einmitt
nú, þegar íslendinga býður alveg sér
Hnefaleikamót íslands
Laugardagskvöldið 19. þ. m.
fór fram hnefaleikamót ís-
lands í húsi Jórú Þorsteins-
sonar, fyrir fullu húsi úhorf-
enda, og urðu margir frá að'
hverfa-
í bantamvigt varð meist-
ari Stefán Magnússon. Leikur
þeirra Björns Markans var
heldur tilþrifglítill, enda báð-
ir ungir.
í fjaðurvigt varó meistari
Jóel Blómkvist. Voru þeir
nokkuð jafnir Steinþór Sæm-
og hann, en Blómkvist hefur
ágætt fótastarf,' er léttur og
leikandi í leik sínum og hef-
u’ góðar varnir, en Steinþor
er þungur en á til kröftug
högg.
í léttivigt varð meistari
Stefán Jónsson. Var hann ef
til vill tekniskasti hnefaleik-
arinn sem þarna kom fram.
Arnkell, sem hann barðist við,
er líka ágætur hnefaleikari,
en þegar í annarri lotu er
hann „groggy“ svo dómarinn
telur upp að 8.
í millivigt varð meistari
Þorkell Magnússon. í þessum
leik var sýnilega mikill þyngd-
armunur, því að Þorkell er
stór og hefur þéttan og vel
byggðan líkama.
í léttþungavigt varð meist-
ari Kristján Júlíusson. Var
leikur þeirra Arnars og hans
jafn mjög, Arnar hafði meira
fótastarf og kom inn mörg-
um góðum höggum sem og
Kristján gerði líka og sér-
lega með vinstri. Þann dóm
skyldi ég ekki.
Leiksins í þungavigt var
beðið með mestu óþreyju.
Böröust þar Hraín Jónsson
og Lúðvík Nordgulen.
í fyrstu lotu voru þeir
nokkuð jafnir, var eins og
Hrafn væri að ieita fyvir sér.
Komu báðir inn nokkrum
höggum. Er nú eins og Hrafn
sé búinn aö ge’ a sína hern-
aðaráætlun. Hann gengur á-
kveðnara til verks. Ivemur
Hrafn nú inn á höfuðið þung-
um höggum, fyrst með vinstri
og fylgir sú hægri oft eftir.
Lúðvík verður „groggy“
Blístran bjargar honum frá
að verða taiina út Hraín er
nú næstum. einvaldur og
greiðir Lúðvík þung og stór
högg svo að hann gefur upp
vörn og grúfir sig við kaðl-
ana og dómarinn lyftir hendi
H'i'fns, sem sigurvegara.
Það voru aðeins keppend-
ur frá Ármanni . sem kepptu.
sem einnig sá um mótiö. Er
vonandi aö hin félögin stóru,
fari að koma með keppendur
á hnefaleikamótin.
Hringdómari var Pétur
Wigelund, en leikstjóri var
Guðmundur Árason, hinn
ágæti hnefaleikaþjálfari Ár-
manns.
stakt tækifæri til þess að hagnýta
rétt sinn og fullnægja skyldu sinni
um full sambandsslit við danskt kon-
ungsvald. Neyti íslendingar ekki rétt
ar síns í sjálfstæðismálum sínum að
þessu leyti nú, mun mörgum sýnast
svo sem vegist sé að kumli Jóns Sig-
urðssonar forseta og minningu hans
og annarra forvígismanna í sjálfstæð
isbaráttu þjóðarinnar, misboðið á
leiðinlegan hátt. Á. Á.
S.G.T.~ dansleikur
í Listamannaskálanum í kvöld kl. 10. — Aðgöngumiðasala kl.
5—7. Sími 3240. — Hljómsveit Bjarna Böðvarssonar.
I. S. I.
K. K. R.
ÍSLANDSMÓTIÐ
Annað kvöld (mánudag) kl. 8,30 keppa:
PRAM - VALUR
Þetta er næstsíðasti leikur mótsins.
ALLLIR ÚT Á VÖLL
Mótanefndin.