Þjóðviljinn - 01.07.1943, Qupperneq 1

8. árgangur.
Fimmtudagur 1. júli
1943.
143. tölublað.
GhuFfhil! oerQur að tieiQursboroara
bnndóDaíorgaF
Fluttí hann rsðu í tílefní af því í gær
hann hörðum átökum vtð möndul-
veldín fyrir hausfíð
Sildarvcrðíd
Forsætisráðherra Breta, Churchill, var í gær gerður að heið-
ursborgara Lundúnaborgar. Við athöfn þá sem fram fór í Guild
Hall, flutti Churchill ræðu um styrjaldarmálin.
í upphafi ræðunnar rakti Churchill gang styrjaldarinnar.
Alvarleg mistök hefðu verið gerð, Bretar hefðu verið illa víg-
búnir í upphafi styrjaldarinnar, en þeir hefðu áræðnir sótt fram,
án þess nokkru sinni að líta um öxl og myndu gera það þar til
fullkominn sigur væri unninn.
Fullkomin eining ríkti í hinu
brezka heimsveldi. A Indlandi
væru nú 2 milljónir manna mest
sjálfboðaliðar undir vopnum. —
Churchill ræddi síðan um kaf-
bátahernaðinn. Baráttan gegn
kafbátum óvinanna hefði aldrei
gengið betur en nú. í maí-mán-
uði einufn hefði 30 kafbátum
verið sökkt sem vitað væri um,
en ■ stór hluti kafbátaflotans
hefði nú leitað til hafnar eins
og særðar ófreskjur. I barátt-
unni gegn kaffclátunum hefur
flugfloti Bandamanna unnið
mikið afrek, sagði Churchill. Nú
væri svo komið, að byggð væru
sjö til átta sinnum fleiri skip,
en óvinunum tækist að sökkva.
Um loftsóknina sagði Church-
ill. Hitler talaði um að hann
ætli að þurrka út borgir Bret-
lands'á níu mánuðum. Loftsókn
nazistanna hefur kostað 40 þús.
manns lífjjð og 120 þús. hafa
særst. Nú er svo komið að á
þeim tíma sem af er þessa árs,
hafa Bandamenn varpað 35 sinn
um meira sprengjumagní á lönd
óvinanna, en Þjóðverjar á Bret-
land. Loftsóknin gegn Þýzka-
landi, gegn iðnaðarhéruðunum í
Ruhr, mun verða haldið hlífðár-
laust áfram. Loftsókn mun og
verða beint gegn iðnaðarborgum
austar, með virkri aðstoð rúss-
neska flughersins, sem hefur
hingað til valdið nazistum stór»
tjóni.
Um styrjöldina gegn Japön-
um sagði Churchill. Ef okkur
auðnast að sigra Þjóðverja á
undan Japönum munum vér
senda til Kyrrahafsins hvern
mann og hvert skip til baráttu
gegn Japönum.
Að lokum spáði Churchill því,
að áður en haustaði, mundi
draga til mikilla átaka við ó-
vinina við Miðjarðarhaf og víð-
ar. Við munum ekki leggja árar
í bát fyrr en óvinirnir hafa gef-
ist upp skilyrðislaust o’g að vilji
þeirra til varnar er algjörlega
brotinn á bak aftur.
HiilF gesliiaiar að KoluMöli
Frú Vafgerður Þórðardóttir tieiðruð fyrir
hið langa og ágæta starf sitt
Gestgjafaskipti hafa nú orðið á Kolviðarhóli „hinum þjóð-
fræga gististað hraktra ferðamanna“ — eins og einn ræðu-
manna komst að orði á Hólnum í fyrrakvöld — en þá buðu hin-
ir nýju gestgjafar, þeir Davíð Guðmundsson og Svavar Kristj-
ánsson, frú Valgerði Þórðardóttur, blaðamönnum, formanni í. R.,
forystumönnum Skíðadeildar í. R. og Páli Hallgrímssyni sýslu-
manni Árnesinga til veizlu á „Hólnum“.
hennar á Kolviðarhóli.
Með gjöfinni fylgdi svo-
hljóðandi bréf:
Árnessýslubúar heiðruðu
frú Valgerði viö þetta tæki-
færi og færði Páll Hallgríms-
son sýslumaður henni stórt
og fag-urt silfurker að gjöf,
sem þakklætisvott Árnesinga
fyrir hið langa og ágæta starf
Mennirnir, sem brutust inn
í fangahúsið í Keflavík
dæmdir
Eins og áður hefur versð
frá sagt brutust tveir menn
inn í fangahúsið í Keflavík
og höfðu þaðan á brott mcð
sér tvo félaga sína, sem þar
voru geymdir. Hala þessir
raciiKi nú verið dæmdii.
Sá þeirra, er hafði foigöngu
Framhald á 4. síðu.
Mð' oo ílsursskpáio er Konio
Tveim útgerðarfélögum er gert að greiða í
opinber gjölð fimm og hálfa milljón króna.
Gjaldabyrði þriggja olíufélaga nemur 1 ’|2 milljón
,,Á áðalfundi sínum þann
29. apríi s. 1. fól sýslunefnd-
in í Árnessýslu mér að færa
TJtsvarsskráin er nú komin
lit og mun margan fýsa að
gá að nafni sínu í þeim langa
nafnalista. Og mörgum mun
bregða í brún þegar augun-
um er rennt til hægri í talna-
dálkinn- Þjóðviljinn birti í
gær útsvarsstigann fyrir tekj-
ur og eignir og geta menn
nú borið hann saman við fram
tal sitt og útsvarið.
Kærufrestur yfir sköttum
og útsvari rennur út þann 12.
þ. m.
Hér eru birt nöfn og skatt-
ar nokkurra hæstu gjaldenda.
í svigum fyrir aftan nöfnin
er útsvarsupphæðin í þúsmid-
um króna, en skattaupphæðin
er ca. sú upphæð sem þeim
ber að greiða samtals í tekju-
yöur, háttvirta frú, kveðju
nefndarinnar með þakklæti
hennar og sýslubúa fyrir langt
og óeigingjarnt starf yðar á
hinum fjölsótta gististað, Kol-
viðarhóli.
Meðfylgjandi silfurker er
. viðurkenningarvottur yður til
handa frá sýslunefnd Árnes-
Framh. á 4. síðu
Síldarverksmiðjur ríkisins munu greiða
átján krónur fyrir málið
Mótmæli sjómanna og útgerðarmanna gegn ákvörðun Vil-
hjálms Þór atvinnumálaráðherra um verð það á síld, er síldar-
verksmiðjur ríkisins greiddu, hafa nú borið þann árangur, að
ráðherrann hefur nú fallið frá fyrri ákvörðun sinni og ákveð-
ið að síldarverksmiðjumar greiði 18 kr. fast verð fyrir málið.
í tilkynningu atvinnumálaráðuneytisins um þetta segir, að
þingflokkarnir hafi látið í Ijós þann ákveðna vilja, að ríkisverk-
smiðjurnar greiði 18. kr. fast verð fyrir málið, og hafi þingflokk-
amir „með þessu mælt stjórnina undan allri ábyrgð á því þótt
halli kynni að verða á rekstri verksmiðjanna vegna þessarar
ákvörðunar“, enda þótt öllum hljóti að vera það ljóst, að ábyrgð-
in af þeim halla — ef einhver verður — hvílir á Vilhjálmi Þór,
sem samdi upp á sitt eindæmi um sölu síldarinnar, án þess að
fá verðið hækkað, án þess að hafa nokkra samvinnu um sölu
framleiðslunnar við stjóm síldarverksmiðjanna, sem lögum sam-
kvæmt á að hafa söluna á hendi.
Fer tilkynning atvinnumálaráðuneytisins hér á eftir:
„Samkvæmt lögum um Síld- verksmiðjustjórnin ekki kaupa
arverksmiðjur ríkisins, má síld föstu verði nema leyfi at-
vinnumálaráðherra komi til.
Ráðherra skal þá og kveða á
um hvaöa veröi keypt skuli.
Stjórn síldarverksmiðjanna
lét gera rekstraráætlun fyrir
yfirstandandi ár eins og venja
er til. Þessi áætlun sýnir að
með 500 þús. mála síldar-
magni geta verksmiðjurnar
ekki keypt síldina sér að skað-
lausu fyrir 18 kr. málið, þó
tekið sé tillit til meðalfitu-
magns síðustu 5 ára og aðr-i
ai" breytingar á áætluninni
gerðar, vegna bættrar aðstöðu
verksmiðjanna frá síðastliðnu
ári.
Vegna þessa var ekki talið
rétt að leyfa föst kaup með
18 kr. verði ef síldarmagnið
næði ekki vissu marki.
Meö því aö miðstjórnir þing
flokkanna hafa nú látiö í ljós
og eignarskatt, lífeyrissjóös-
gjald, verðlækkunarskatt og
stríð sgróöaskatt.
Nokkrir hæstu
Akur h.f.
Alliance h. f. 1865
Ásbjörn Ólafsson 220
Fr. Bertelsen & Co. 160
Gamla Bíó 155
Garðar Gíslason 160
Geysir h.f. 145
Hallgr. Ben & Co. 195
Hamar h.f. 195
Hai'. Árnason’ h.f. 285
Helgafell h.f. 280
Hið ísl. steinolíufél 255
Hrönn h.f. 145
Karlsefni h.f. 655
Kol & Salt h.f. 265
Kveldúlfur 3405
Landssmiðjan 290
Mart. Einarsso & Co. 110
Max Pemberton h.f. 595
Oddur Helgason 195
Olíuverzl. íslands h.f. 325
S. í. S. 285
Shell h.f. 705
Sláturfél. Suðurl. 125
Slippfélagið h.f. 355
Stálsmiðjan h.f. 200
Völundur h.f. 160
O. Ellingsen & Co. h.l'. 135
Víkingur h.f. 105
Ölg. E. Skallagr. h.f. 145
gjaldendur:
204 þús. (25)
(90)
(42)
(55)
(65)
(46)
(50) i þann ákveðna vilja, að ríkis-
verksmiðjurnar kaupi síld
föstu verði fyrir 18 kr. málið,
án tillits til síldarmagns, og
þar sem ríkisstjórnin telur að
þingflokkarnir hafi með þessu
mælt stjórnina undan allri á-
byrgð á því þótt halli kynni
aö verða á rekstri verksmiðj-
anna vegna þessarar ákvörö-
unar, og ríkisstjórnin vænt-
ir þess einnig að ílokkarnir
vilji styöja aö því að halli,
sem verða kynni af greindri
í'áðstöfun yrði ríkisverksmiðj-
unum bættur úr ríkissjóöi hef-
ur verið ákveðiö að heimila
síldarverksmiðjum ríkisins að
kaupa föstu verði síld á kom-
andi vertíð fyrir 18 kr. máliö,
án tillits til síldarmagns.
Atvinnu- og samgöngumála
(58) 1 ráðuneytið, 30. júní. 1943“.
— (45)
— (50)
— ' (65)
— (45)
— (50)
— (43)
— (50)
— (44)
— (120)
— (35)
— (55)
— (32)
— (70)
— (75)
— (75)
— (35)
— (60)
— (45)
— (50)
— (48)
I