Þjóðviljinn - 03.07.1943, Blaðsíða 1

\
8. árgangnr. Laugardagur 3. júlí 1943
1
Þíóðfrelsísher undírokudu þjóðanna herðír sóknína:
Skærulídar rjúfa höfudsamgönguæð landsíns: járn~
hraufina suður Gríkkland á mörgum sföðum
í»að virðist svo sem hörðustu bardagamir séu nú háðir í her-
teknu löndunum, meðan úrslitaárásin er í undirbúningi. Þjóð-
frelsisher Júgóslavíu hefur hafið sókn og tekið þrjár borgir.
Skæmher Frakka færist svo í aukana, að hann ræðst á herdeild-
ir Þjóðverja í stöðvum sínum. Skæruliðar Úkraínumanna hafa
drepið 31 þúsund nazistahermenn síðustu mánuðina.
Og nú berast fréttir um, að grískir skæmliðar hafi fellt
fjölda möndulhermanna og rofið jámbrautina suður Grikkland
á mörgum stöðum.
FISKSÖLUSAMNINGURINN
Eiiii áMi en l sannlnnuiD
m að nauflsBniar legsiis
negi eimi leekla
En fiskverðið er bundið hálft ár fram í tímann
í fisksölusamningnum við Breta 1941 voru ákvæði um það,
að verð á aðkeyptum nauðsynjum útvegsins mætti ekki hækka
meðan samningurinn væri í gildi. Enda var fiskverðið fast all-
an samningstímann.
Þegar Bandaríkjamenn tóku samninginn í fyrra undir láns-
og leigukjörin voru þessi hlunnindi afnumin. Á miðju árinu kom
til nokkuð harðra átaka vegna þessa, þar sem hækka átti olíuna
mjög mikið. Úrslitin þá urðu þau, að hækkunin var ekki fram-
kvæmd, nema að nokkru leyti.
Skæruherinn gríski er und-
ir sameiginlegri stjórn þjóð-
fylkingarinnar grísku. Þessi
þjóðfylking var mynduð eftir
að Þjóðverjar höfðu lagt Grikk-
land undir sig og samanstend-
ur hún af framsæknu flokk-
unum: Róttæka frjálslynda
flokknum, Kommúnistaflokkn
um, bændaflokknum og Sósíal
demokrataflokknum, og svo
smærri hópum.
Þjóöfylkingin (eða þjóð-
frelsissamtökin, eins og þau
Tannlæknar skora á
ríkisstjórnina að leyfa
óhindraðan innflutning
ávaxta
Tannlæknafélag íslands hélt að-
alfund sinn á Akureyri 25.—26.
júní. Á fundinum voru mættir
allir íslenzkir tannlæknar.
í stjórn voru kosnirý Hallur
Hallsson formaður, frú Thyra
Loftsson gjaldkeri, Theodór
Brynjólfsson ritari. Voru þau
öll endurkosin. Varamaður í
stjórn var kosinn Björn Br.
Björnsson.
Á fundi þessum var samþykkt
eftirfarandi ályktun og send rík
isstjórninni:
„Aðalfundur Tannlæknafélags
Islands, haldinn á Akureyri
dagana 25.—26. júní 1943, leyfir
sér að skora á hæstvirta ríkis-
stjórn íslands, að hún leyfi ó-
hindraðan innflutning á ávöxt-
iim til landsins, eftir því, sem
kringumstæður leyfa. Jafnframt
skorar fundurinn á ríkisstjórn-
ína að fella niður hina háu tolla
sem verið hafa á þessari fjörefna
ríku og heilsusamlegu fæðu, eða
færa þá niður að miklum mun“.
Það er mjög vel farið, að tann-
læknarnir skuli kveða upp úr
með þessa kröfu. Þjóðin tekur
undir hana og krefst þess að
hinu heimskulega og skaðlega
ínnflutningsbanni á ávöxtum sé
tafarlaust hætt
nefna sig) bjóöa öllum öðrum
aöiljum samstarf á eftirfar-
andi grundvelli:
1. Að berjast gegn erlend-
um innrásarherjum og giisku
kvislingunum.
2. Að standa saman um að
koma á, eftir stríðið, lýðræð-
isstjóm, sem gerir virkar ráð-
stafanir til þess að verja frelsi
fólksins og láta fara fram
frjálsar kosningar, þar sem
þjóðin sjálf ákveður framtíð-
ar stjórnskipulag sitt.
3. Að berjast hlið við hlið
með öðrum hópum, hvaða
þjóðar, sem þeir eru, sem
starfa á sama grundvelli.
Þjóðfylkingin hefur komiö
upp nefndum í hverju þorpi,
hverri borg, til þess aö skipu-
leggja mótspyrnu fólksins,
— reyna að bæta úr hungurs-
neyöinni, — og knýja kvisl-
ingsstjórnina til undanhalds.
Þjóöfylkingin skipulagði fjölda
verkföll í Aþenu og Pireus í
apríl og september í fyrra og
tókst þá aö knýja stjórnina
til þess aö hækka launin og
bæta nokkuö úr hungurs-
neyöinni. Þegar Hitler í marz
þessa árs fyrfrskipaði aö verka
lýöurinn gríski yröi settur
Framhald á 4. síðu.
Stjórn Sumargjafar tók þessa
ákvörðun á fundi sínum 29. f. m.
Er hér um alveg nýja starf-
semi að ræða, því sumardvalar
heimili hafa ekki tekið vangefin
börn til dvalar og Sumargjöf
ekki séð sér fært fyrr að reka
slíka starfsemi.
Er hér um mikið nauðsynja-
mál að ræða, því slik börn eru
foreldrum sínum ætíð til mikill-
ar byrði og auk þess oftast ekki
Ymsar fréttir
Bandaríkjaherinn heldur á-
fram hinni miklu sókn sinni á
hernaðarsvæðinu við Nýju Gui-
neu og eyjarnar þar nærri. Á
tveim dögum voru 123 japansk-
ar flugvélar skotnar niður í
Nýju Georgíu og þar í grennd.
Flugvöllurinn í Mumba og her-
stöðvar í nágrenni hans urðu
fyrir gífurlegri árás amerískra
flugvéla.
í fyrradag urðu sjö sprenging
ar í timburhlöðum í Danmörku
og hlauzt af gífurlegur skaði.
Spellvirkjunum tókst að sleppa
— og er þýzka útvarpið reitt út
af sívaxandi spellvirkjum
danskra föðurlandsvina.
*
Á Austurvígstöðvunum er
aðallega um lofthernað að
.næða. Loftárás var gerð á
höfnina í Kerts og herstöðv-
ar við Kertsund með góðum
árangri.
Á einum stað á vígstöðvun-
um réðst herdeild rauða hers-
ins á mikilvæga hæð, tók hana
og felldi 600 Þjóðverja.
*
Samkvæmt skýrslu, er gef-
in var. út í London í gær,
hafa Þjóðverjar misst 18000
flugvélar á þrem árum stríðs-
ins í viðureign viö Breta og
Bandaríkjamenn, en Bretar
og Bandaríkjamenn misst
9900 flugvélar í viöureign við
Þjóðverja.
hægt að láta þau njóta slíkrar
umönnunar sem skyldi. Væri
mjög nauðsynlegt, að hér gæti
orðið um fasta starfsemi að
ræða. 1
Dagheimilið mun taka til
starfa snemma í þessum mán-
uði og getur væntanlega tekið
við tuttugu börnum. — Á öðrum
stað hér í blaðinu er auglýst,
hvar meam geta fenglð nánari
upplýsingar um starfsemi þessa.
Nú hefur fisksölusamningur-
inn verið framlengdur til næstu
áramóta. Það hefur ekki feng-
izt hækkun á fiskverðinu, þrátt
fyrir það, að allur tilkostnaður
til framleiðslunnar hefur hækk-
að mjög mikið. Við það bætist,
að í samningunum eru engin á-
kvæði um að liráefni til fram-
leiðslunnar, salt, olía o. s. frv.
megi ekki hækka í verði.
Það hefur því augsýnilega ver
ið illa haldið á spilunum af við-
skiptanefndinni, sem nú kallar
sig „Samninganefnd í utanríkis-
viðskiptum“. Enda er enginn
fulltrúi framleiðenda í nefnd-
inni, og þeir sem þar eru bera
fyrst og fremst hagsmuni stórút
Mæðraheimili þetta er f'yrst
og fremst ætlað fyrir ógiftar,
húsnæðislausar mæður, en vitan
lega verða giftar mæður einnig
teknar þangað, ef þær eru hús-
næðislausar. Ætlazt er til að
þær dvelji þarna 4 til 6 vikur áð-
ur en þær fæða börn sín og 3 vik
ur til 2 mánuði eftir fæðingu.
Meiningin er að þær dvelji á
Landsspítalanum meðan þær
fæða börnin. Hægt er að taka á
móti 4 til dvalar fyrir fæðingu
gerðarinnar fyrir brjósti, en hún
hefur stundum beinan hag af
því að fiskverðið sé lágt.
Nú hafa verið gerðir aðrir
samningar um sölu afurða okkar
þar sem tekizt hefur að fá all-
verulega hækkun. Meira að
segja afurðir síldarverksmiðj-
anna tókst að selja betra verði.
Var síldarlýsið hækkað um 15
dollara eða um rúm 10%. Mögu
leikar eru og á því að takast
megi að fá matjessíldarverðið
eitthvað hækkað.
Fiskverðið samlcvæmt þessum
nýframlengda samningi er svo
lágt að vafasamt má telja að
smáútvegurinn geti haldið skip
unum úti með þessu verði.
og 8 eftir íæðingu, og má bæta
við tveim rúmum, ef nauðsyn
krefur. Rúmunum er komið fyr-
ir í þrem stofum og er þar inni
heitt og kalt vatn og allt hið
nauðsynlegasta, sem slíkt heim-
ili þarf að nota. Þar er og sauma
vél, ef mæðurnar þurfa að
sauma á börn sín, ennfremur út-
varp. Þá er og dagstofa. — Hús-
gögn öll virðast vönduð og
smekkleg.
Framh. á 4. síðu.
Barnavinafélagið Sumargjöf hefur nú enn aukið starfsemi
sína og ákveðið að reka dagheimili fyrir vangefin börn. Verður
það rekið í húsi Málleysingjaskólans og væntanlega starfrækt
í tvo mánuði í sumar.
Mæðraheimili Reykjavíkur
tekið til starfa
Getur tekið á móti 12-15 konum
\
Mæðraheimili Reykjavíkur er nú tekið til starfa og var
blaðamönnum boðið að skoða það í gær.
Heimili þetta er í Tjarnargötu 16, í húsi Þuríðar Bárðardótt-
ur ljósmóður og er hún húsmóðir heimilisins.
Það getur tekið á móti 12—15 mæðrum. Er það í alla staði
hið vistlegasta og er með stofnun þess stigið fyrsta sporið tö að
bæta úr öngþveiti því, sem verið hefur ríkjandi í þessum mál-
um.