Þjóðviljinn - 13.07.1943, Blaðsíða 1

I
8. árgangur.
Þriðjudagur 13. júlí 1943
154. tölublað.
KnlnH tað tMl ii MilF ii íðn
Eísenhower bom tíl Síbíleyjar I gærmorguo,- Montgomerv
stjórnar brezha landhernnn i ínnrásínní
„Orustan um Stalingrad“
rðssnesk störmynd sem
Tjarnarbið sýnir ánæstunn
Tjamarbíó hefur tekizt að fá
til landsins rússneska kvikmynd
um hinar voldugu hemaðarvið-
ureignir um Stalíngrad í fyrra.
Sýning myndarinnar tekur
rúman klukkutíma.
í í'yrsta kafla myndarinnar
gefst að líta Stalíngrad eins og
hún var fyrir stríð, áður en eyði-
leggingartæki Hitlers fengu þar
að fara um. Sjást þar hinar
fögru nýju byggingar borgarinn
ar, verkamannabústaðirnir nýju,
menningarhallir fólksins, leik-
vangar og skrúðgarðar og hinn
blómstrandi iðnaður.
í öðrum kafla hennar má sjá
gang hernaðaraðgerðanna í vörn
og sókn. Er þar fléttað inn í
þýzkum fréttamyndum, sem
Rússum hefur tekizt að komast
yfir og sjást þar m. a. skrið-
drekafylkingar nazistanna þeg-
Framh. á 2. síðu
Innrásarher Bandamanna á Sikiley hafði í gær náð
á vald sitt 150 km. strandræmu, sem víða er um og yfir
20 km. breið, og á því landi eru 10 mikilvægar hafnir
og járnbrautarbæir, þar á meðal hafnarbæirnir Syra-
cusa á vesturströndinni og Licata á suðurströndinni.
í gærkvöld var tilkynnt, að Dwight D- Eisenhow-
er, yfirhershöfðingi innrásarhersins, hafi komið til
Sikileyjar snemma í gærmorgun á brezkum tundur-
spilli. Lét hann 1 ljós ánægju sína með árangur þann,
er náðst hefði þegar á fyrsta stigi innrásarinnar.
Harðir bardagar eru háðir víða á suðausturhluta
eyjarinnar. Þýzkt og ítalskt lið er flutt í skyndi frá
vesturhluta eyjarinnar, en þar bjuggust ítalir helzt við
innrás. Bandamenn hafa yfirráð í lofti og eru þegar
famir að nota nokkra af flugvöllum Sikileyjar.
Fasistaherinn gerði í gær áköf
gagnáhlaup og beitti á einum
stað 45 skriðdrekum, en þeim
var öllum hrundið. Bandamenn
Einr Olietaio Rotir rta l uolo-
iMnnashálaniH mil Md on _
siálfstæðlsnál Islendii
Annað kvöld kl. 9 boðar Sósíalistaflokkurinn til opinberr-
ar samkomu í sýningarskála listamanna við Kirkjustræti. Efni
þessa fundar verður það, að Einar Olgeirsson, alþingismaður,
mun flytja ræðu um SJÁLFSTÆÐISMÁL ÍSLENDINGA. Mál
þessi eru nú efst á dagskrá með íslenzku þjóðinni.
í ræðu sinni mun Einar Olgeirsson lýsa viðhorfinu í sjálf-
stæðismálum þjóðarinnar og gera grein fyrir afstöðu Sósíalista-
flokksins til þeirra mála.
Einar er þessum málum vel
kunnugur og hefur hann átt
sæti sem fulltrúi Sósíalista-
flokksins í stjórnarskrárnefnd-
inni og utanríkismálanefndinni.
Mönnum hættir við að líta svo
á að afstaðan til Dana sé
eitthvert aðalatriði í sjálfstæðis-
málum þjóðarinnar nú og
gleyma hinu, sem mestu máli
skiptir, að koma sjálfstæðismál-
um okkar í það horf, að sem
bezt trygging fáist fyrir fram-
tíð fullveldis- íslands og hlut-
leysis þess.
Ekki er að efa að fjölmennt
verður í listamannaskálanum
annað kvöld. Á undan ræðu Ein-
ars syngur Kristján Kristjáns-
son, söngvari, nokkur lög.
Aðgöngumiðar verða til sölu
eftir hádegi í dag og fást þeir í
Bókabúð Máls og Menningar,
Bókabúð KRON og á afgreiðslu
Þjóðviljans í Austurstræti. Þeir
kosta eina krónu.
hafa tekið um tvö þúsund fanga,
flest ítali.
Vöm fasista í lofti fer heldur
harðnandi, og vora 45 þýzkar og
ítalskar flugvélar skotnar niður
í gær, en Bandamenn misstu 9.
Eins og áður hefur verið til-
kynnt, er Bandaríkjahershöfð-
inginn Dwight D. Eisenhower
yfirforingi alls Bandamanna-
hersins á Sikiley, en varamaður
hans er brezki hershöfðinginn
Anderson.
Nú hefur verið tilkynnt að
Montgomery hershöfðingi stjórni
landher Breta á Sikiley, Patton
hershöfðingi landher Banda-
ríkjamanna, Tedder flugmar-
skálkur stjórnar flughernum og
Cunningham flotaforingi flotan-
um, sem þátt tekur í innrásar-
aðgerðunum.
Það var brezkur her undir
stjórn Montgomerys, sem tók
hafnarbæinn Syracusa á austur-
strönd Sikileyjar seint á sunnu-
dagskvöld, eftir allharða götu-
bardaga. Voru það þýzkar her-
sveitir, er borgina vörðu.
Bandaríkjaher tók hafnarborg-
ina Licata á suðurströnd Sikil-
eyjar í gær, og er talið mjög
mikilvægt fyrir aðflutninga til
innrásarhersins, að Bandamenn
hafa nú á valdi sínu tvær jafn-
góðar hafnir og Syracuse og
Licata.
Vinnuflokkar og tundurdufla-
slæðarar hafa unnið látlaust síð-
Framh. á 2. síðu.
Hr. Slin, MMlerra
IKII
Ráðherrann var á leið tilEnglands og kom
þangað í fyrradag
Ekkeri láti ulrn raiOi hersins
á HársMsti
BLAÐAMENN HJA STIMSQN
Frá hægri: Stimson, hermálaráðherra, amerískur foringi, Valde-
mar Björnsson, Surles hershöfðingi og íslenzkir blaðamenn.
Henry Stimson, hermálaráðherra Bandaríkjanna, kom hing-
að til lands á laugardagsmorgun og dvaldi hér sólarhring á leið
sinni til Englands. Kom hann í flugvél og hélt flugleiðina áfram
og kom til Englands á sunnudag. í för með honum voru m. a.
Alexander D. Surles, major-general, yfirmaður yfir þeirri skrif-
stofu Bandaríkjahersins, sem hefur með samböndin við fólkið
að gera (Bureau of Public Kelations,), William H. S. Wright,
aðstoðarmaður ráðherrans, Harvey H. Bunney, einkaaðstoðar-
maður hans.
En Þjóðverjar halda áfram ofsalegum
skriðdrekaárásum
í miðnæturtilkynningu rauða hersins segir að í gær hafi
verið háðir mjög harðir bardagar á Bjelgorodsvæðinu og hafi
rauði herinn hrundið öllum árásum Þjóðverja, en hinsvegar sé
ekkert lát á stórkostlegum skriðdrekaárásum þeirra.
í fyrri fregnum frá Moskva segir, að Þjóðverjum hafi hvergi
orðið neitt ágengt síðastliðinn sólarhring þrátt fyrir geysiöflug
áhlaup á Orelsvæðinu.
Þar tefldu þeir fram sterkum
skriðdrekasveitum, stórskotaliði
og fótgönguliði, en vörn Rússa
var svo hörð, að áróðursherinn
komst ekki að aðalvarnarlínu
Rússa. (Frh. á 2. síðu).
Stimson ráðherra heimsótti
Svein Björnsson, ríkisstjóra, i
Alþingishúsinu og voru þá m. a.
Key hershöfðingi og Morris,
sendiherrá Bandaríkjanna í
fylgd með honum. Ráðherrann
skoðaði hér mjög margt, sem
snerti aðbúnað hersins, var við-
staddur hersýningu, gekk um
niður við höfnina og skoðaði þar
m. a. skemmdirnar á Súðinni eft
ir árás þýzku flugvélarinnar á
hana 3. maí. Um kvöldið hafði
Key hershöfðingi boð fyrir ríkis
stjóra og tvo af íslenzku ráðherr
unum ásamt hermálaráðherr-
anum og ýmsum tignum herleið
togum Bandaríkjahersins.
Um hádegi á laugardag ræddi
Stimson við blaðamenn í aðal-
stöðvum Key hershöfðingja. í á-
varpi til blaðamanna sagði her-
málaráðherrann m. a.:
„Það vakti þegar athygli mína
að blöðin á íslandi eru frjáls.
Sambönd okkar á hermálasvið-
inu við blöðin bæði í Englandi og
Bandaríkjunum er miklu betra
en hægt hefði verið með ófrjáls-
Framh. á 2. síðu.