Þjóðviljinn - 14.07.1943, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 14. júlí 1943
ÞJÓÐVILJINN
3
EiðwmiWBi
Útgefandi:
Sameiningarflokkui alþýðu —
Sósialistaflokkurínn
Ritstjórar:
Einar Olgeirsson (áb.)
Sigfús Sigurhjartars rn
Ritstjórn:
Garðastræti 17 — Víkingsprent
Sími 2270.
Afgreiðsla og auglýsingaskrif-
stofa, Austurstræti 12 (1. hæð)
Sími 2184.
Víkingsprent h.f. Garðastiæti 17.
í dag er 14. júlí. Það var þenn-
an dag fyrir 154 árum síðan,
sem alþýðan í París, réðst á
Bastiljuna, hinn illræmda fang-
elsis-kastala. Sú árás varð upphaf
og tákn frönsku byltingarinnar,
uppreisnarinnar gegn harðstjórn
einvalda og aðals í Evrópu.
Það er eitthvað táknrænt í því
að franska þjóðin skuli einmitt
hafa gert þennan dag að þjóð-
hátíðardegi sínum, en ekki ein-
hvern dag fagurra yfirlýsinga
um mannréttindi og frelsi. Það
er sem felist í því skilningur-
inn á því að til þess að afla sér
mannréttinda, sé ekki nóg að
gefa út fagrar frelsisskrár, —
til þess að afla þeirra og varð-
veita þau þurfi fjöldinn sjálfur,
þjóðin sjálf, alltaf að vera reiðu-
búin til baráttu, til árása og
fórna fyrir frelsi sitt.
Meginhluti Evrópu er í dag
ein stór Bastilja, versta dýflissa,
sem veröldin hefur kynzt. Allt,
sem hinar þrjár miklu byltingar
færðu oss á síðustu tveim öld-
um: Þjóðfrelsið, sem ameríska
byltingin hóf á skjöld sinn, póli-
tíska lýðræðið, sem franska
byltingin skóp, sósíalisminn, sem
rússneska byltingin í fyrsta sinn
framkvæmdi, — allt er þetta
þurrkað út og fótum troðið í
Bastilju Evrópu. — En herir
frelsisins sækja nú að þessum
fangelsis-kástala og innan hans
magnast uppreisn fangahna.
Franska þjóðin gefur nú sem
fyrr glæsileg fordæmi frelsis-
ástar og hetjuskapar í barátt-
unni við fasismann. Hún á eftir
sem svo oft áður fyrr að lýsa
þjóðum Evrópu veg til frelsis
sakir einingar sinnar, djörfungs
og óslökkvandi frelsisþrár.
*
Engir eiga meira undir því en
vér íslendingar að mannréttind-
in fáist að fullu viðurkennd í
heiminum og verði sakir sam-
taka fjöldans sá máttur, sem
ekkert hervald eða auðvald fær
grandað.
Sjálfstæðisbarátta vor nú
byggir á þeim mannréttindum,
sem franska byltingin og ame-
ríska byltingin hófu til vegs í
heiminum. Og varanlegt þjóð-
frelsi vort og öryggi í framtíð-
inni er undir því komið, að þær
hugsjónir sósíalismans um jafn-
rétti mannanna og afnáms auð-
kúgunar og yfirdrottnunar yfir
þjóðum, — hugsjónirnar, sem
fyrst voru framkvæmdar af
byltingu verkamanna og bænda
í Sovétríkjunum, — sigri um
víða veröld.
Boðshapur de Gaulle tíl frönsku þjóðarínnar:
,Franska þjóOin vill raunhæft lýöræöi1
„Frakkland hefur ekkl liðið allar sínar þjáningar til þess eins að skinna upp kalkaðar grafir".
í dag, 14. júlí, á þjóðhátíðardegá Frakka, flyt-
ur Þjóðviljinn ræðu eftir foringja frjálsra Frakka,
de Gaulle, þar sem hann hoðar m. a. hvað upp
muni rísa í Frakklandi, þegar þjóðin hefur brotið
ok kúgaranna og rekið Vichy-svikarana af hönd-
um sér. Er ræðan hin eftirtektarverðasta og á
erindi til oss íslendinga ekki síður en annarra.
Hún var flutt í útvarpið í London 20. apríl í vor.
FRANSKIR FLUGMENN I RÚSSLANDI
Margir franskir flugmenn berjast með rauða hernum og hafa
þeir sýnt frábæra hreysti. Nýlega sæmdi Molotoff fimm flug-
menn heiðursmerkjum.
,,Franska þjóðin hugsar um
framtíð sína jafnt um svart-
nætti kúgunarinnar sem um
bjartan dag orustunnar.
Þessi vilji til að lifa áfram
og byggja upp að nýju er glögg-
ur vottur um volduga lífsorku
þjóðarinnar. Segja má, að hvert
tár, sem bætist við táraflóð
hennar, hver raun, sem bætist
við í stríði hennar, hafi þau
ein áhrif að efla sjálfsvitund
hennar og styrkja trú hennar
á hlutverk sitt. Þjáningar
fólksins: eru skelfilegar, en þjóð-
in skilur samt og finnur, að
hún á þá gnægð hugmynda,
lífsreynslu og orku, sem endist
henni til að byggja að nýju
að óskum sjálfrar sín, höll fram
tíðar sinnar.
Þessi bygging verður ný. Á
öllum vígvöllum baráttu og x
þjáninga, þar sem vökul og
bróðurhuga þjóð stælist í eld-
skírn, hefur allur meginþorri
Frakklendinga strengt þess heit
að jafnt sem sól frelsisins brýzt
fram úr sortanum, skuli þjóðin
ganga nýjar brautir til nýrra
markmiða.
Vissulega krefst franska þjóð-
in, sem viðurkennir enga yfir-
boðara æðri sjálfri sér, að lög-
in, sem hún hefur nýlega sett
sér, séu látin koma til fram-
kvæmda jafnóðum og hún verð-
ur frjáls undan oki kúgaranna.
Vissulega ætlast þjóðin til þess
að af hverjum ferþumlung
fransks lands, sem vinnst úr
höndum óvinanna, sé tafarlaust
burtu sópað fasismaskrípi Vichy
svikaranna. En hún hefur engu
síður fordæmt það pólitíska
þrekleysi, þá þjóðfélagslegu
ringulreið og þann siðferðilega
slappleika, er varð banvænt því
þjóðfélagskerfi, sem kennt er
við ógæfuhrunið mikla 1940.
Sannleikurinn er sá, að
franska þjóðin, sem berst nú
gegn harðstjórn óvinanna og
þrælum þeirrg, hefur aldrei fyrr
né síðar verið ákveðnari í þeim
ásetningi að vera sjálf hús- |
bóndi í landi sínu.
Það sem þjóðin vill fyrst af
öllu er að koma á raunhæfu
lýðræði, þar sem hvorki lodd-
araleikur æfðra bragðarefa
né flækjur baktjaldabraskara
trufla störf kjörinna þjóðfull-
trúa, þar sem framkvæmda-
stjómin, er hlotið hefur umboð
sitt frá þjóðinni, ræður yfir
nægilegri orku, tækni og tíma
til þess að geta gegnt skyldum
sínum á þann hátt, sem sam-
boðið er virðingu Frakklands.
Fjármála- og félagsskipun verð-
ur á þá lund, að engin einokun,
engir auðhringar ná að kreppa
að ríkisvaldinu, né ráða örlög-
um einstaklinga. Af því leiðir,
að helztu auðlindir þjóðfélags-
ins verða ýmist undir stjóm
eða eftirliti þjóðarinnar. Hver
Frakklendingur án undantekn-
ingar fær varanlega möguleika
til að vinna í samræmi við hæfi
leika sína við skilyrði, sem
tryggja kjör samboðin honum
og fjölskyldu hans. Frjáls sam-
tök verkamanna og fagmanna
verða tengd rekstri atvinnufyr-
irtækjanna lífrænum böndum.
Þannig er hin frjóa umbót, sem
hið endurvakta land mundi
vilja láta börnum sínum í té.
Á þessari efnahagslegu undir
stöðu vill fólk vort síðan reisa
æðri þjóðlífsháttu, þar sem hið
góða og fagra er virt, vemdað
og göfgað, þar sem frjálsri hugs
un, vísindum, listum og trúar-
brögðum — afli andans — er
skipað á bekk svo sem tign
þeirra sæmir, þar sem heimilin
em í heiðri höfð, þeim hjálpað
og veitt forréttindi að því skapi,
sem þau ala upp fleiri syni og
dætur fyrir föðurlandið.
Já, um þetta er það, sem
Frakklendinga á öllum vígvöll-
um baráttu og þjáninga dreym-
ir í órofa einingu viljans til að
sigra. Þeir vita, að eftir þessum
leiðum einum geta þeir örugg-
lega treyst þjóðarsamfélag sitt
og þannig fá þeir einnig á al-
þjóðlegan mælikvarða viður-
kenndan rétt sinn til að skipa
þann heiðursess í samfélagi
þjóðanna, sem þeim ber. Frakk-
lendingar hafa það á meðvitund-
inni, hvílík stórvirki bíða snilli-
gáfu Frakklands í nýrri Evrópu,
sem miðar göngu sína við flýti
og nákvæmni tækninnar, í
heimi, sem stjórnast af hraðan-
um, útbreiðslu hugmyndanna,
heimi, þar sem hagsmunir allra
er eitt.
Til þess að vekja til dáða og
stjórna hinni endurbornu þjóð
þarf nýja forustu. Gjaldþrot
þeirra, sem töldu sig ábýrga, var
allt of augljóst og örlagaríkt.
Frakkland hefur ekki liðið all-
ar sínar þjáningar til þess eins
að skinna upp kalkaðar grafir.
Það er í mótstöðu og baráttu
þessara daga og mánaða, sem
fram koma mennirmr, er þjóð
vor mun dæma verða og hæfa
til að veita málum sínum for-
stöðu. Hjá þessum ungu, tý-
hraustu mönnum, eldvígðum í
hættunni, upphöfnum yfir sjálfa
sig vegna trausts annarra, getur
þjóðin í framtíðinni vænzt þess
þegnskapar, þeirrar framtaks-
semi og drengskapar, sem þeir
sýna í svo ríkum mæli og með
svo mikilli hugprýði 1 styrjöld-
inni.
Lærdómar ógæfunnar og
bráðum — verum þess fullviss
— stolt sigursins, mun umskapa
Frakkland frá dýpsta grunni.
En í þeim jarðvegi, sem ræki-
Á laugardag kl. 2 kom íþrótta-
fólkið til Norðfjarðar. Bærinn
var flöggum skrýddur. Bæjar-
stjórn og bæjarfógeti tóku á
móti gestunum á bryggjunni.
Á sunnudag hófst íþróttamót-
ið. Keppt var fyrst í handknatt-
leik kvenna milli Norðfjarðar
og A-flokks K.R. Sigraði K.R.
með 5:2. Nokkru seinna keppti
B.-flokkur K.R. við sömu stúlk-
ur og tapaði með 7:2. Þá var
keppt í frjálsum íþróttum: 100
m. hlaupi, 400 m. hlaupi, 1500 m.
hlaupi, spjótkasti, langstökki, há-
stökki, þrístökki, kúluvarpi og
kringlukasti. Austfirðingar sigr-
uðu í 3 íþróttagreinum, en K.R.
í 6. Bezti árangur varð í 100 m.
hlaupi hjá Guttormi Þormar,
Austfj., á 11,3 sek og er bezti
tími ársins. Skúli Guðmundsson,
K.R., stökk 1 langstökki 6,55 m.,
sem líka er bezta stökk ársins.
í hástökki stökk Skúli 1,80 m.
Þá fór fram fimleikasýning K.R.
undir stjórn Vignis Andrésson-
ar. Vakti sýningin mikla athygli
og tókst með ágætum. Var fim-
leikaflokkurinn hylltur af áhorf-
endum.
Á hádegi á sunnudag voru
K.R.-ingarnir í miðdegisverði
Iegast er plægður nær sáðkorn-
ið mestum þroska og uppskeran
verður ríkulegust. Oftlega í
sögu Frakklands hafa raunirnar
gert þjóðina máttugri. Einnig
að þessu sinni munum vér
kynda undir hugsjónabál for-
feðranna í stað þess að gráta
yfir moldum þeirra.
Með því að streyma til hafs-
ins er fljótið trútt uppsprettu
sinni.“ (La Marseillaise, 25.
apríl 1943).
hjá bæjarstjórn Norðfjarðar. —
Jóhannes Stefánsson talaði þar
fyrir hönd bæjarstjórnar, en
aðalræðuna flutti hr. Lúðvík
Jósefsson alþm. fyrir minni K.R.
og íþróttanna. Benedikt Jakobs-
son talaði fyrir hönd K.R. og af-
henti bæjarfulltrúunum K.R.-
merki.
Um kvöldið var dansleikur
fyrir íþróttafólkið. Þar afhenti
Benedikt Jakobsson Ungmenna-
og íþróttasambandi Austfjarða
fagran silfurbikar frá K.R. til
að keppa um í frjálsum íþrótt-
um á Austurlandi. Sigurjón
Jónsson afhenti fyrir hönd K.R.
sama sambandi silfurbikar til að
keppa um 1 knattspyrnu á Aust-
urlandi. Vignir Andrésson af-
henti fyrir hönd K.R. íþróttafé-
laginu Þróttur á Norðfirði sund-
bikar fyrir yngri deildir til að
keppa um í sundi. Einnig var
afhentur bikar fyrir yngri deild-
ir í knattspyrnu.
Jóhannes Stefánsson afhenti
að lokum K.R.-ingum litaða ljós-
mynd af Norðfirði sem gjöf frá
íþróttafélaginu Þrótti á Norð-
firði.
K.R.-ingar komu til jSeyðis-
Framhald á 4. síðu.
íþróttaför IÍ.R. til Austurlands.
Glæsilegar móttökur á Norðfirði. Stórfenglegt
íþróttamót og sýningar.