Þjóðviljinn - 20.07.1943, Qupperneq 4

Helgidagslæknii- er í dag dr.
Snorri Hallgrímsson, Vesturgötu 27,
sími 5849.
Næturvakt er í Laugavegsapóteki.
Útvarpið í dag:
19.25 Hljómplötur: Lög úr óperettum
og tónfilmum.
20,30 Erindi: Indversk trúarbrögð V.
(Sigurbj. Einarsson prestur).
20,55 Hljómplötur: Kirkjutónlist.
21.25 Lög og létt hjal (Jón Þórarins-
son).
Miðvikudagur 21. júlí
19.25 'Hljómplötur: Lög úr óperum.
20.30 Útvarpssagan: „Liljur vallar-
ins“, (Karl ísfeld).
21,00 Hljómplötur: íslenzkir söngv-
arar.
21,10 Erindi.
21.30 Hljómplötur: Lagaflokkurinn
„Gæsamamma" eftir Ravel.
Bílslys
Framh. af 1. tífiu.
in, R. 2688, eyðilagðist. Fjórir
farþegar, sem voru 1 bifreiðinni,
meiddust. Einn þeirra, Árni
Pálsson, lítið, en hinir þrír tals-
vert mikið, og voru- fluttir í
sjúkrahús. Voru það systurnar
Kristín og Lára Árnadætur, Þór
arinssonar frá Stórahrauni og
Einar Nikulásson. Lára og Einar
fótbrotnuðu og Lára meiddist
auk þess á höfði. ,
AMGOT
Framh. af 1. síðu.
lögreglulið, en fá borgarstjórn-
ina ítölum sjálfum í hendur.
A M G O T-mennirnir setja
aðeins eitt skilyrði: Að fasista-
leiðtogarnir sem hafa stjórnað
til þessa megi ekki koma nálægt
neinum stjórnarstörfum. —
enda hafa flestir þeirra forðað
sér með fasistaherjunum á und-
anhaldinu.
Malarstell
Tepottar
margar stærðir
Héðínshöfdí hA.
Miðstræti 6B. Sími 4958.
MUNIÐ
Kaffisöluna
Hafnarstræti 16
OOOO-OOOOOOOOOOOOO
Vísífalan
Framh. af 2. síðu.
NÝJA BÍé
Æfínfýrí í
Mexico
(Down Mexiko Way)
Gene Autry, Smiley Burnette
Sýnd kl. 3, 5, 7 og 9.
Sala aðgöngumiða hefst
kl. 11
Börn yngri en 12 ára fá ekki
aðgang.
Orusfan um
Stalíngrad
(The Story of Stalingrad)
Rússnesk mynd.
Aukamynd:
Aðgerðir á andlitslýtum
Litmynd.
Sýning kl. 5, 7 og 9.
Bönnuð fyrir börn innan 16
ára
Lærisvefnar Híflers
FramJh. af 3. síðu.
þrugla um frelsi hafanna. Eins
og Frakkar, Hollendingar, Belg-
ar, Svíar, Norðmenn, Danir hafi
nokkurn rétt til að fara frjálsir
um Atlanzhafið? Það er áhrifa-
svæði engilsaxnesku stórveld-
anna.
Og Norðmenn fá kveðjuna,
nýkomnir úr blóðugustu frelsis-
styrjöld, sem norræn þjóð hefur
nokkru sinni háð, hlýlega eins
og hellt væri ísvatni úr fötu:
Noregur er og verður áhrifa-
svæði Þjóðverja. Ekkert frelsi
fyrir hann. Og vilji Norðmenn
sigla um heimshöfin, þá er að
biðja stórveldin, sem eiga þau
áhrifasvæði, um leyfi.
Þetta er, eftir meiningu Vísis,
frelsið sem barizt er fyrir.
Eftir að Viggo Hansteen og
Rolf Wickström hafa látið lífið
fyrir kúlum þýzku morðingj-
anna, syngjandi „Ja, vi elsker
dette Landet“, — hafa dáið í
trúnni á að blóð píslarvottanna
væri útsæði hugsjónanna, — að
líkamann gætu böðlarnir deytt,
en andi frelsisins yrði aldrei yf-
irbugaður, — þá tilkynnir Vísir,
er hann eygir stríðslokin:
Andi frelsisins skal að eilífu
beygður, — Noregur skal vera
þýzkt áhrifasvæði, — Atlanz-
haíið skal vera engilsaxneskt á-
hrifasvæði, — ekkert þvaður um
algert sjáli’stæði íslands, — Is-
land er og verður bara „engil-
saxneskt áhrifasvæði“.
Sjaldan hafa kenningar fas-
ismans verið boðaðar harð-
neskjulegar og ótímabærar en í
þessu gamla Gyðingahaturs-mál
gagni.
Það skyldi þá vera að sjálíur
„foringinn" fyrir fasismanum á
íslandi, upphaf Hriflumennsk-
unnar sjálft kæmist lengra, er
hann heimtar í grein sinni í
Degi 1. júlí, að Islendingar fái
eftir stríðið hervernd Engilsaxa
„móti hernaðarhættu frá megin-
landi Evrópu“. Það er sem hann
gruni að þær þjóðir, sem fórn-
að hafa öllu, sem fórna þurfti,
til þess að verða frjálsar, muni
ekki lynda því að verða bara
skoðaðar sem „áhrifasvæði“ eft-
ir stríð, — og þá þurfi máske að
berja slíkar frelsisöldur niður,
og til þess vill hann ljá ísland.
Lærisveinar Hitlers á Islandi
hafa, eftir Vísi og Degi að dæma.
ekkert lært af ógnum síðustu
ára, ekki einu sinni lært að
skammast sín fyrir að boða kúg-
unarkenningar fasismans upp í
opið geðið á þeim þjóðum, sem
enn eru blóðrisa eftir svipu Hitl-
ers. — Þeirra áhugamál virðist
aðeins vera eitt. Vita hvort þeir
geti ekki einhvers staðar í
heiminum fundið einhvern fas-
isma sem þeir geti komið Is-
landi undir. Og áður en slíkur
fasismi hefur náð völdum í
heimalandi sínu, eru þeir farnir
að bjóða honum ísland til af-
nota.
Það er tími til kominn fyrir
íslendinga að stöðva slíkt fram-
ferði landráðalýðs. Það dugar
ekki að slík Hriflumennska fái
að vaða uppi þar til það er orðið
um seinan.
Samtals
1/1—1/3 í/e
1939 1943
Tryggingar.
Fagfélög ... 10,13 22,79
Sjúkrasamlag .... 76,16 190,40
Samtals 86,29 213,19
Blöð, útvarp o. fl.
Blöð ... 28,29 61.67
Útvarp .... 25,98 43,30
Sími og frímerki ... 16,21 36,48
Filmur og myndateikningar .... 3,16 5,47
Samtals 73,64 146,92
Ýmisleg útgjöld alls:
Bíó og leikhús.
Útgjaldaupphæð Leikhús ............................ 0,48 1,71
U ári fyrir 4,8 Bíó ................................ 8,73 12,22
menn eins -------------------------
og hún var
9,21 13.93
Fargjöld.
Bílar og strætisvagnar ......... 42,71 1 109,76
Ferðakostnaður .................. 5,56 15,23
Sumarfrí ........................ 6,24 17,10
Samtals 54,51 142,09
541,92 1217,24
Útgjöld alls yfir árin 1939: 3853,01. — Vísitala
100. _ i/6 1943: 9,460,46. — Vísitala 246.
DREKAKYN 1
/ Eftir Pearl Buck
Þannig héldu þau áfram langa leið, og hann yrti ekki
á hana, og þegar hann talaði ekki gerði hún það ekki held-
ur, en hann heyrði fótatak hennar í sandinum fyrir aftan ^
sig. Og hann hugsaði með sér: ^
Eg tala við hana áður en við komum til móðua' minnar. ^
Eg verð að hafa einhverja ástæðu fyrir að koma heim ^
með ókunnuga konu. ^
Þegar þorpið var komið í augsýn, herti hann upp hug-
ann og sneri sér við og sagði við þessa konu, þó að hann <$£
ætti erfitt með að tala þannig máli sínu: •$£
Eg hef misst konu mína og börnin mín tvö. Þú hefur
misst mann þinn. Erum við ekki tveir hlutar? Ef við tök-
um saman verðum við þá ekki ein heild?
Þegar hér var komið var konan orðin svo þreytt og löng-
un hennar til þess að eignast heimili að nýju svo mikil
að hún hefði tæplega getað neitað neinum manni og því
sagði hún: Ef þú-vilt eiga mig!
Lao Ta kinkaði kolli og án þess að segja nokkuð fleira
hélt hann áfram, og þau komu að húsi föður hans.
Þau hefðu varla getað komið þangað undir verri kring-
umstæðum, því að Jada hafði tekið léttasóttina snemma
um morguninn, og fæðingin staðið allan daginn, því að
einhverra ástæðna vegna virtist barnið ekki ætla að koma.
Ling Sao var í öngum sínum og Lao Er var ekki mönn-
um sinnandi, og allt kvenfólkið í þorpinu hafði safnazt
saman til þess að segja henni hvað hún ætti að gera. Þau
höfðu gert allt sem í þeirra valdi stóð, en barnið kom samt
ekki, og hugrekki Jadu var farið að bila.
Barnið er of stórt, — hvíslaði. hún, og hún var farin að
efast um það með sjálfri sér að hún mundi fæða það.
Og þegar Ling Sao sá á þessari stundu elzta son sinn
koma ásamt ókunnugri konu, hafði hún engan tíma til
þess að hlusta á það sem hann hafði að segja.
Skap hennar var nú með versta móti vegna þess sem á
hafði gengið, og þess sem í vændum var, en elzti sonurinn,
sem var of einfaldur til þess að hugsa um nokkurn nema
sjálfan sig, sagði samt um leið og hann sá móður sína:
Mamma, þessi kona er nýja tengdadóttirin þín.
Minnstu ekki á tengdadáetur við mig, hrópaði hún. Þær
hafa ekki verið mér til annars en ills. Nú getur þessi Jada
ekki fætt barn sitt, og hvað eigum við nú að gera? Maður
hefur ekkert annað en illt.af börnum sínum og barnabörn-
um, og ég hef aldrei frið.
Ókunnuga konan hafði lifað nógu lengi til þess að vita
hvar hún ætti heima, og frá þeirri stundu að hún kom 1
þorpið, hafði hún kunnað vel við sig. Og hún sá að þetta
var góður bær og bóndabýlið var sæmilegt og hvað gat
hún vonazt til að fá nokkuð betra á hennar aldri? For-
sjónin hafði verið henni hliðholl, er hún datt í gildruna
og hún yrði að gera sér sem mest úr því, og hún gat prís-
að sig sæla að fá jafnsterkan mann og þennan sem hún
hafði rekizt á, þó að hann væri að minnsta kosti tíu árúm
yngri en hún. Nú og þá yrði hún líka að reynast honum
vel. Hún setti því niður bagga sinn, þótt hún væri dauð-
þreytt, strauk hún hár sitt, og sagði mjúkri og blíðri
röddu:
Eg er of íramhleypin og ég veit ósköp vel að ég er lítils
virði, en ég hef oft hjálpað konum við fæðingu og það
getur verið að ég geti orðið til hjálpar hér. Því hvers
vegna sendu guðirnir mig til húss sem ég hef aldrei séð
áður, og leiddu guðirnir mig ekki afvega í einhverjum til-
gangi, svo að ég er nú mílur vegar þaðan sem ég hélt að
ég væri, og ég datt í gildru sonar þíns og gat ekki komizt
upp þangað til hann bjargaði mér.
Komdu með mér, sagði Ling Sao, og skildi ekkert í því
sem hún hafði sagt, nema það sem hún þurfti að skilja.
Hún tók um úlnlið konunnar og dró hana að rúmi Jadu. &
og hún sagði við Jadu: Hér er komin kona, sem guðirnir ^
hafa sent þér til hjálpar, barnið mitt, og við skulum öll ^5
vera hugrökk.
Og konan bretti upp ermarnar og hún brosti til Jadu og ^
hún fletti upp fötum Jadu og byrjaði að þrýsta á kvið ^
hennar. Hvort sem þetta nýja andlit vakti hugrekki Jadu,
eða handtök konunnar linuðu kvalir hennar, þá var það ^
víst að hún herti upp hugann og reyndi aftur. Og þessi
kona var þolinmóð, og hún hvatti Jadu með orðum sínum, ^
og hélt áfram við verk sitt, óg öll biðu þau til þess að
sjá hvað úr því yrði. ^
Barnið hefur hreyfzt svolítið, sagði Jada loksins með
andköfum, og kvalir hennar byrjuðu að nýju. Þá stakk
konan hendinni inn í líkama Jadu og hrópaði: ^
Eg finn drengshöfuð! ^
&