Þjóðviljinn - 24.07.1943, Page 1

I,
íUIhf ueMiali Siep oo MffiiO-
bOFOie PaleFoio á ualdi Bandamanna
lífíð um vörn fasísfaherjanna nema á Ausfur~Síkiley
þar sem batízí er um Cafanfa
Mótspyrna fasistaherjanna á öllum vesturhluta
Sikileyjar virðist búin að vera, segir í brezkum út-
varpsfregnum í gærkvöld. Einu alvarlegu bardag-
amir á Sikiley eru háðir á Cataniavígstöðvunum,
sem lialda áfram með sama ofsa og áður.
Bandarískur her tók í gær höfuðborg Sikileyj-
ar Palermo, sem er ein mikilvægasta hafnarborg
Ítalíu, og hafnarborgirnar Marsala og Trapani á
vesturströndinni. Allur vesturhluti eyjarinnar er á
valdi Bandamanna, og Bandaríkjaherinn sækir hratt
fram austur eftir ströndinni frá Palermo.
Rauði herinn vinnur ð viD Orel
Bjelgorod og Donets
Þjóðverjar segja frá hörðum árásum Rdssa við Leningrad
Á fimm svæðum austurvígstöðvanna hefur rauði
herinn unnið á í hörðum bardögum síðastliðinn sól-
arhring, segir í miðnæturtilkynningunni frá Moskva.
Aðalbardagarnir eru háðir á Orelvígstöðvunum,
og sótti sovétherinn fram 4—6 km. Þýzki herinn veit-
ir harðvítuga mótspyrnu en virðist vera að hörfa til
innri varnarvirkjanna umhverfis Orel.
Hvorki í Palermo né öðrum
þeim bæjum er fasistaherirnir
á' Sikiley hafa yfirgefið, hafa
þeir eyðilagt hernaðarmann-
virki, hafnir eða birgðir, og hafa
Bandamenn því víða tekið mik-
Skipulagsneínd bæja afhenti
í gær bæjarráði Reykjavíkur
endanlegar tillögur sínar um
framtíðarskipulag bæjarins.
Bæjarráð mun síðar taka þessar
tillögur til umræðu.
Þessi nefnd hefur að verkefni
skipulag allra bæja á íslandi.
Árið 1938, í ráðherratíð Þor-
steins Briem, var skipulagning
Reykjavíkur að nokkru leyti fal
in sérstökum mönnum, ráðnum
af Reykjavíkurbæ og hefur Ein-
ar Sveinsson arkitekt að mestu
leyti unnið að því verki í sam-
ráði við bæjarverkfræðing. Til-
lögur þeirra hafa nú í stórum
dráttum einnig verið lagðar
fram og mun Þjóðviljinn skýra
frá þeim þegar honum hefur géf
izt kostur á að kynnast þeim.
Af tilefni þess að skipulags-
nefnd bæja, en formaður henn-
ar er Geir Zöega vegamálastjóri
og skrifstofustjóri Hörður
Bjarnason arkitekt, hefur nú
lagt tillögur sínar fyrir bæjar-
ráð, bauð hún blaðamönnum í
gær að sjá uppdráttin af
framtíðarskipulagi Reykjavíkur
bæjar.
Til þess að öðlast gildi þarf
þessi uppdráttur að fá samþykki
bæjarins og staðfestingar ríkis-
stjórnar. Enda sagði formaður
nefndarinnar að tillögur hennar
gætu skoðast sgm umræðugrund
ið herfang. í Palermo tók
Bandaríkjaherinn 248 fallbyss-
ur, 84 skriðdreka, 500 bíla, 10
milljón riffilskota og mikið af
farartækjum.
Bandamenn hafa tekið um 40
völlur. Hinsvegar væri nauðsyn
á að koma þessum málum í fast
horf. Bærinn ætti ekkert skipu-
lag til að fara eftir. Hinsvegar
hefði verið erfitt að fullnægja
eðlilegum kröfum, þar sem bær-
inn væri að mestu leyti full-
byggður og auk þess með mörg-
um steinhúsum sem rekast á
skipulagsbreytingarnar og krefð
ust mikils kostnaðar. Því hefði
orðið aðtakamikiðtillittilbyggð
arinnar sem komin væri vegna
kostnaðarins við breytingar og
mundi því mörgum finnast til-
lögur nefndarinnar ekki nóg-
samlega róttækar.
Miðbærinn
Þessar tillögur nefndarinnar eru
miðaðar við bæinn innan Hring-
brautar. Bærinn hefur engan
skipulagsuppdrátt átt. Árið 1927
lá fyrir uppdráttur, en hann
fékk enga staðfestingu. Samt
sem áður hefur að miklu leyti
verið farið eftir þessum upp-
drætti. í því efni hefur verið
náin samvinna milli bæjarins og
Skipulagsnefndar bæja og hafa
á tímabilinu verið sendar bæn-
um tillögur um einstök hverfi
eins og t. d. um Grjótaþorpið.
Aðaltillögur nefndarinnar um
miðbæinn eru þessar:
1. Það er mikils um vert að
Framh. á 4. síðu.
þúsund fanga, fjóra hershöfð-
ingja og einn flotaforingja.
Alexander hershöfðingi, land- (
stjóri Bandamanna á Sikiley,
hefur lofað mjög framgöngu
Kanadamanna, þeir hafi barizt
eins og þaulvanir bardagamenn,
þótt þeir hafi ekki fyrr tekið
þátt í hernaðaraðgerðum.
Ný bókaverziun
Þjóðviljanum var í gær boð-
ið að skoða nýja bókaverzlun
sem verður opnuð í dag í nýja
verzlunarhúsinu við Skólavörðu
stíg 2.
Eigandi verzlunarinnar er
Lárus Blöndal Guðmundsson,
sem öllum bókavinum í Reykja-
vík er vel kunnur, þar sem hann
hefur starfað við bókaverzlanir
hér í bænum um áratugs skeið;
fyrst hjá Eymundson og síðan í
bókabúð ísafoldarprentsmiðju.
Bókabúð Lárusar hefur á boð-
stólum allar fáanlegar íslenzkar
Hér fer á eftir útdráttur úr
fréttapistli McMillans um árás-
ina:
„Hópar af sprengjuflugvélum
af öllum ’gerðum vörpuðu
sprengjuum beint á fyrirfram
ákveðin skotmörk sín. Þegar við
hurfum frá borginni var skot-
hríðin úr ’loftvarnabyssunum
mjög áköf, en frá höfuðborg
hins forna Rómaveldis þyrluð-
ust þungbúin reykský.
Tvær stórar herílutningamið-
stöðvar, sem voru yfirfullar af
hergögnum höfðu verið lagðar í
rústir.
Við sáum sprengjum rigna yf-
ir skotmörkin, mikilvæga liði
milli hergagnaverksmiðja mönd
Við Bjelgorod, suður af ísjúm,
suðvestur af Vorosiloffgrad og
í Kúban hefur sovétherinn einn-
ig unnið á.
Þjóðverjar skýra frá hörðum
árásum sovéthersins við Lenin-
grad, en ekki er getið um þær í
sovétfregnum.
Tjón Þjóðverja á Orelvígstöðv
unum er mjög mikið. í gær
misstu þeir 92 skriðdreka og 112
flugvélar.
bækur, fjölbreytt úrval af er-
lendum bókum, blöðum og
tímaritum. Auk þess er í verzl-
uninni ritfangadeild.
Öllu er mjög haganlega fyrir
komið í verzluninni fyrir við-
skiptavini, sem og afgreiðslu-
fólk. Innréttingin sem er úr
mahognivið er smíðuð af tré-
smíðavinnustofunni Björk.
Um leið og bókaverzlun Lár-
Framh. á 4. síðu.
ulveldanna og herja þeirra í
Ítalíu og á Sikiley.
Skotmörkin voru (nákvæm-
leg valin, svo að trúarlegar
stofnanir eða menningarsögu-
legar byggingar innan Vatikan-
ríkisins eða í Róm sjálfri yrðu
ekki fyrir skemmdum, og ég get
borið vitni um það, að sprengj-
urnar lentu aðeins á hernaðar-
lega mikilvægum stöðum. eins
og þeim var ætlað.“
Hér er útdráttur úr frétta-
pistli Mortons: „Eg var yfir
Róm í dag 1 Marauder- sprengju
flugvél ásamt tveim flugmönn-
um, sem tóku þátt í árásinni á
Tokio í apríl 1942.
Flugvél okkar var aftast í síð-
Götubardagar í
Kaupmannahöfn
f fregnum frá United Press í
Stokkhólmi, er sagt að áreiðan-
legar fréttir hafi borizt þangað
um róstur í Kaupmannahöín.
Danskir föðurlandsvinir hafa
nýlega barizt við þýzka her-
menn, sjómenn og danska naz-
ista. Einnig voru gengnar kröfu
göngur í Aarhius, Esbjerg og
Odense, en engar nákvæmar
fregnir hafa borist af þeim.
Fyrsti áreksturinn varð þegar
10 danskir nazistar í orlofi frá
bardögunum í Rússlandi, en þar
börðust þeir með SS hersveit,
kröfðust þess að fá kjötrétt á
Skaníáveitingahúsinu, sem er
stutt frá ráðhúsinu. Þjónninn
neitaði þeim um það, vegna þess
að kjöt var ekki framreitt á
þeim degi, og urðu nazistarnir
þá yfir sig reiðir.
Brátt voru komnir á vettvang
frá 10—45 þús. manns, sem söfn
uðust saman á ráðhústorginu.
Danskir og þýzkir nazistar
skutu á varnarlaust fólkið og
stungu það með hnífum, en það
varðist með berum hnefunum.
Kallað var á sex hundruð lög-
regluþjóna, en þeim var bannað
að koma nálægt nazistunum, og
þar sem þeir voru vinveittir föð-
urlandsvinunum gátu þeir ekki
komið á reglu aftur. Óeirðirnar
stóðu í sex klukkustundir.
Mannfjöldinn söng ættjarðar-
söngva af miklum móð.
Engar nákvæmar fregnir hafa
borizt um það, hve margir urðu
fyrir meiðslum, en víst er að
margir særðust og þar á meðal
2 lögregluþjónar, sem særðust
mjög hættulega.
Næstu nótt brutust óeirðirnar
út að nýju. Á milli 40—50
manns voru handteknir um nótt
ina, en fengu væga dóma.
asta hópnum, og við flugum yfir
borgina í 3000 metra hæð, og
urðum að kasta sprengjum úr
þeirri hæð með mikilli ná-
Framhald á 4. síðu.
Sjfnannttar liisi mrsli loftíPðs
Miana í Ríi
Sprengjum aðeins varpað á hernaðarslððvar
Tveir bandarískir blaðamenn, fréttaritari United Press,
Richard McMillan og fréttaritari Associated Press, Joseph Mor-
ton, voru með í sprengjuflugvélunum sem árásina gerðu á Róm.
Báðir eru þeir reyndir stríðsfréttaritarar og báðir létu þeir í
ljósi aðdáun sína á nákvæmni spengjumeistaranna, er þeir los-
uðu sig við farm sinn.