Þjóðviljinn - 22.08.1943, Page 1

8. árgaagnr.
Sunnudagur 22. ágúst 1943.
186. tölublað.
Munið útiskemmtun
„Berklavarnar“ og „Sjálfs-
varnar“ að Vífilsstöðum
í dag kl. 2.
Krísfján konungur veífir þýzka seudí-
herranum áheyrn
Úr reíkníngum Skípaúfgerdar ríkísíns.
Uallin á smidMin n laid-
lelglsiæzln sl. ír un 3 nll Ir.
þar af beinn styrkur til olíuhringanna
vegna olíuflutninga talsvert á aðra
milljón króna
Ástandið í Danmörku verður stöðugt alvarlegra, og
er búizt við að næstu dagar geti orðið afdrifaríkir
fyrir dönsku þjóðina.
Danska ríkisráðið birti í gær ávarp þar sem skor-
að er á þjóðina að gæta ýtrustu varkárni vegna hins
mjög alvarlega ástands í landinu.
Kristján konungur veitir þýzka sendiherranum,
Werner Best, viðtal í dag, og mun ræða við hann
þau víðtæku skemmdarverk, er brotizt hafa út í Dan
mörku upp á síðkastið.
Herlög hafa gengið í gildi í mörgum héruðum
Danmerkur.
Skipaútgerð ríkisins hefur nýlega birt reikninga sína fyrir
árið 1942. Samkvæmt þessum reikningum hefur ríkissjóður orð-
ið að greiða 4,2 millj. kr. í reksturshalla af útgerðinni. Þar af
eru 2,6 millj. kr. beinn halli af strandferðum, en 1,6 millj. kr.
er halli af landlielgisgæzlu. Landhelgisgæzlan hefur samt að
miklu leyti verið falin i flutningum Ægis og Óðins á olíu, fyr-
ir olíuhringana. Auk þess greiðir ríkissjóður um 400 þúsund kr.
styrk til djúp- og flóabáta. Loks bætist við styrkurinn til Eim-
skipafélags íslands vegna strandferðanna, svo baggi ríkissjóðs
af þessum flutningum á vörmn og farþegum nemur um fimm
milljónum kr. þetta eina ár. — Hér er orðið um svo miklar upp-
liæðir að ræða, að ekki má dragast lengur að láta fara fram
gagngerða endurskoðun á því, hvérnig þessum flutningum verði
bezt fyrir komið í framtíðinni.
Krafa Þjóðverja um að
skemmdarverkamenn verði
dæmdir af þýzkum hernaðar-
dómstólum mætir mjög eindreg
itini mótsprynu í Danmörku, og
er talið að Þjóðverjar geti ekki
fengið þeirri kröfu framgengt
nema með því að taka alla
stjórn landsins í sínar hendur.
Rauði herinn sótti í gær á-
fram frá Lebedin í átt til Súmi,
og breikkar stöðugt fleyginn
inn í yfirráðasvæði þýzka hers-
ins milli Súmi og Poltava.
Fyrir sunnan Karkoff nálgast
Rússar járnbrautina til Krím,
og hrundu gagnálilaupum, er
Japan „gefur“ Thailandi
brezkar nýlendur
Japan og Thailand hafa und-
irritað samning, þar sem Japan-
ar afhenda Thailendingum fjög-
ur Malajaríkjanna og tvö smá-
r'iki, sem eru hluti af Burma.
Öll þessi ríki hafa verið undir
stjórn Breta.
þýzkar úrvalssveitir gerðu á
þessum slóðum.
Á Brjanskvígstöðvunum bætti
rauði herinn aðstöðu sína þrátt
fyrir mjög harða mótspyrnu
Þjóðverja. Á einum stað þessara
vígstöðva féllu 800 þýzkir her-
menn í gær.
Hernám Suður-Ítalíu
— samvinna við Balkan-
þjóðirnar
Ef Bandamannaherirnir her-
taka Suður-Ítalíu, geta þeir haf-
ið beina samvinnu við Balkan-
þjóðirnar, er berjast gegn fasist- ;
unum og tengt bönd við Suður-
Frakkland, sagði Alexander hers
höfðingi í blaðaviðtali í gœr.
Upphaílega hefði verið gert
ráð fyrir þriggja mánaða bardög
um á Sikiley, sagði hershöfðing-
inn, og innrásin hefði gengið
íramar öllum vonum, þar sem
Bandamenn hafi tekið 'eyjuna á
38 dögum.
Alexander lofaði þýzku her-
mennina fyrir dugnað, en sagði,
að Bandamenn ættu algjöran sig
ur vísan.
Sænsk matvæli til
Grikklands
Tvö sœnsk mótorskip, er sigla
undir merki alþjóða Rauða
krossins,< eru komin til Pireus í
Grikklandi, með matvœli handa
Grikkjum, en í Grikklandi má
heita, að hungursneyð sé um allt
land.
Rauði krossinn sér um úthlut-
un matvælanna, og að þau lendi
ekki til þýzku og ítölsku setulið-
anna. Sænska stjórnin hefur sent
nokkur slík skip til Grikklands.
Styrkið berklaveika!
Félagið „Berklavörn“ í Reykja
vík og „Sjálfsvörn“ á Vífilsstöð-
um efna til sameiginlegrar úti-
skemmtunar að Vífilsstöðum,
fyrir félaga sína og gesti þeirra,
í dag, og hefst hún kl. 2 e. li.
Til skemmtunar verður, ræða
Guðm. Finnbogason, upplestur
Friðfinnur Guðjónsson, einsöng-
ur Sigfús Iialldórsson, eftirherm
ur Gísli Sigurðsson, fimleikar
flokkur KR. handknattleikar
flokkur úr KR og fl. Lúðrasveit-
in Svanur leikur.
Ekki er að efa að félagar fjöl-
menna á þessa fyrstu úti-
skemmtun félaganna. Aðgangur
er ókeypis. Ferðir verða frá B.
S. R. kl. 1 e. h.
Reksturshalli hinna
einstöku skipa.
Reksturshallinn skiptist þann-
ig niður á skipin: ,,Esja“ 225,815
kr., „Súðin“ 1.105.980 kr., „Ægir“
772.292 kr., „Þór“ 477.135 kr„
,.Óðinn“ 304.815 kr„ ,.Sæbjörg“
272.235 kr., „Helga“ 114.234 kr.
Sé þessum halla skipt niður
á vöruflutninga, ásamt hallan-
um af ýmsum leigubátum, hefur
hallinn á flutning á hverju
tonni numið: Með „Esju“ 95 kr.,
„Súðinni11 127 kr„ „Þór“ 205 kr.
og ýmsum bátum 113 kr.
Sjá allir heilvita menn, að það
getur ekki gengið til lengdar,
að hægt sé að halda uppi vöru-
flutningum með því að greiða
með hverju fluttu tonni 205 kr.
í halla, þótt fullt flutningsgjald
sé greitt, sem hefur hækkað um
200% á landbúnaðarafurðum og
300% af öllum öðrum vörum
frá því fyrir stríð.
Umhleðsluvörur með
Eimskip.
Það er rétt að vekja eft'irtekt
á því, að stór hluti af vöruflutn-
ingi Skipaútgerðarinnar eru um-
hleðsluvörur frá útlöndum, sem
skip Eimskipafélagsins hafa
hlutt hingað.
En fyrir þessar vörur fær
Skipaútgerðin aðeins hálft gjald
miðað við venjulegan strand-
ferðataxta. — Þessir samningar
hafa staðið um margra ára skeið
og er hér um beinan styrk til
Eimskipafélagsins að ræða og
væri miklu viðkunnanlegra að
sá styrkur yrði greiddur því
beint með sérstakri fjárveitingu,
ef þess væri talin þörf. Það er
að minnsta kosti heldur óvið-
feldið, að einkafyrirtæki, sem
hefur á fjórðu milljón króna
gróða á einu ári, skuli þurfa á
þennan hátt að fá fleiri hundr-
uð þúsund króna framlag án sér-
stakrar fjárveitingar.
Hallinn af þessum umhleðslu-
vörum hefur aukizt vegna þess
að skip Eimskips koma nú ekki
eins víða við á ströndinni eins
og fyrir stríð, þar sem nota þarf
tíma þeirra til hins ítrasta vegna
millilandaflutninganna.
Olíuflutningar Skipa-
útgerðarinnar.
Skip landhelgissjóðs hafa á
s.l. ári að nokkru leyti verið not-
uð til olíuflutninga fyrir hring-
ana. Þannig hefur Ægir nær því
ekkei’t annað gert á árinu en að
flytja olíu í geymum sínum úr
Hvalfirði og út á land. Flutti
hann 1865 tonn, en halli af
rekstri skipsins varð eins og
áður getur 772 þúsund krónur!
Esja flutti 1116 tonn af olíu, en
auk þess fluftu Óðinn og Eld-
borg 130 tonn.
Það er varlega reiknað að
halli Skipaútgerðar ríkisins og
landhelgisgæzlunnar af þessum
olíuflutningum nemi talsvert á
aðra milljón krónur! Fyrir þess-
ari fjárveitingu til olíuhringanna
liggur engin samþykkt. Hún er
varin með því að verið sé að
halda niðri olíuverðinu úti um
land, og rétt er það að við
ákvörðun útsöluverðs olíu úti um
land hefur verðlagseftirlitið
byggt á þeim farmgjöldum, sem
olíuhringarnir hafa orðið að
greiða Skipaútgerðinni.
Franúi. á 4. síðu.
Hitler, ráðherrar hans og aðrir hjálpar-
menn bíða dóms sem stríðsglæpamenn
Sókn rauða hcrsíns hcfdur áfram
Prófessor Trainen, einn fremsti lögfræðingur Sovétríkjanna,
hefur lýst yfir því, að sovétstjórnin sé ákveðin í að hver mað-
ur sem sekur sé um stríðsglæpi gagnvart sovétþjóðunum hljóti
verðskuldaða refsingu.
Prófessor Trainen skýrið frá helztu flokkum stríðsglæpa-
manna, er Sovétríkin mundu draga til ábyrgðar. Þar á meðal
væru: Hitler, ráðherrar hans, lægri nazistaforingjar, héraðs-
stjórar og liershöfðingjar í hinum herteknu héruðum Sovétríkj-
anna er gerzt hefðu sekir í glæpsamlegu athæfi gagnvart íbú-
unum og þýzku auðjöfrarnir og fjármálamennirnir er hjálpað
hefðu nazistum.