Þjóðviljinn - 27.08.1943, Blaðsíða 3

Föstudagur 27. ágúst 1943
Þ J fc> V í L J í N N
þðmuni
> Utgefandi:
f Sameiningarflokkur a£>ýðu —
Sénalwtaflokkurinn
Rit*tj6rar:
Binar Olgeirssoa
Sigfús Sigurhjartarson (áb.)
Ritstjórn:
Garðastraeti 17 — Víkingsprent
Sfmi 2270.
Afgreiðsla og atiglýsingaskrif-
stofa, Austurstrœti 12 (I. baeð)
Sfmi 2184.
Vlkingsprent b.f. GarSastneti 17.
r_____________________________
Utbú Dana
Það er ekki sennilegt, að marg
ir Danir óski að hafa útbú hér
á íslandi, né annarsstaðar, þeir
munu yfirleitt komnir á það
þroskastig, að óska þess eins að
fá að ráða skaga sínum og heima
eyjum, án þess að hafa íhlutun
um málefni annarra þjóða. Hins
vegar óska þeir áreiðanlega góðr
ar samvinnu við alla nágranna
og menningar- og vináttusam-
bands við Norðurlandaþjóðiruar
allar.
Það er því mjög ósennilegt, að
það útbú, sem deyjandi stór-
danskur hugsunarháttur á hér
á íslandi og kallað er Alþýðu-
flokkur, starfi í þökk Dana eins
og nú er komið. En eftirtektar-
vert er það í þessu sambandi,
að Alþýðuflokkurinn í Færeyj-
um, svo notað sé orðalag Alþýðu
blaðsins, virðist leika sama hlut-
verk þar, eins og hinn deyjandi
Alþýðuflokkur hér, sem al-
mennt er kallaður flokkur Stein
dórs. Báðir þessir flokkar vinna
eftir því sem þeir geta fyrir úr-
elt dönsk sjónarmið. Þeir berj-
ast fyrir því, hvor í sínu landi,
að ekki verði þurrkaðar út
minningar eldgamallar danskr-
ar kúgunar, sem íslendingar og
Færeyingar hafa verið beittir
Hvað veldur þessum ósköp-
um? Alkunnugt er það, að Al-
þýðuflokkurinn hér hefur alla
tíð notið stórfelldra fjárhags-
styrkja frá danska „Alþýðu-
flokknum“. Hefur ef til vill fylgt
þessu fé ósk um, að Alþýðuflokk
urinn gætti hinna dönsku sjón-
armiða í viðskiptum vorum við
Dani? Hyggjast Alþýðuflokks-
leiðtogarnir að vera, aldrei þessu
vant, trúir beinum eða óbeinum
loforðum, jafnvel eftir að ætla
má, að þeir sem þessi loforð
fengu, vildu alls hugar fegnir
falla frá þeim?. Eru „Alþýðu-
flokkarnir" á íslandi og í Fær-
eyjum einskonar útbú frá „Al-
þýðuflokknum“ danska?
Allt eru þetta spurningar, sem
hljóta að koma frarn, þegar at-
huguð er hin hliðstæða og
furðulega afstaða „Alþýðu-
flokksins“ á íslandi og í Færeyj
um til sjálfstæðismála þessara
þjóða.
En hvað sem öllu þessu líður
þá er vonandi að afturhaldsöfl-
unum í Færeyjum verði engu
meira ágengt í skemmdarstarfi
þeirra í sjálfstæðisbaráttunm
en danska útbúinu hér. Færey-
ingar eiga að fá fullt frelsi og
sjálfstæði. Allir heiðarlegir ís-
lendingar vilja styðja þá til
þess. Allir heiðarlegir íslending
Eru framsóknartnenn ad veróa vitlausír?
Það munu.- vera einhverjar
undarlegustu og frekustu
tillögur, sem nokkum tíma
hafa sézt á prenti, sem Tím-
inn gerir í þriðjudagsblaði
sínu 24. ágúst. Hann álítur
það hvorki meira ’né minna
en sjálfsagt að ríkið tryggi
öllum bændum sölu á öllum
þeim afurðum, sem þeim þókn
ast aö setja á markaö, meö
því verði sem vísitölunefndin
hefur komizt að niöurstöðu
um að þeir þyrftu aö fá, —
og stimplar það bara einfald-
lega sem svik og iagabrot, ef
ekki sé tafarlaust fallist á
þessa heimtufrekju hans.
Þaö er rétt aö gera sér þaö
ljóst hvaö þaö er í raun og
veru, sem Tíminn er að
heimta meö þessu:
Hvaöa íslendingur sem er
má fara aö framleiöa land-
búnaöarafuröir, eins mikiö og
hann vill. Hann þarf ekk-
ert tillit aö taka til þess
hvaða vörur þjóöin þarf eöa
getur selt viö kostnaðarveröi
erlendis. Hann bara framleið-
ir vöruna — og ef þeir ís-.
lendingar, sem ekki gerðust
'landbúnaðarvöruframleiðend-
ur upp á þessar spýtur, ekki
geta eðá. vilja kaupa allar
vörur hans, þá á ríkið bara
að borga honum þaö fullu
veröi, þó það svo yrði aö
fleygja þeim eöa selja fyrir
lítiö sem ekkert. Slíkt væri sú
undarlegasta og vitlausasta
„þjóönýting“, sem nokkum-
tíma hefði þekkzt, þar sem
þjóöin ætti aö kaupa og borga
fullu verði vinnuafl allra land
búnaöarvöruframleiöenda, án
þess aö ráða nokkrum sköp-
uðum hlut um hvernig vinnu-
afl þeirra er notaö, heldur geti
hver einstaklingur unniö aö
því, sem honum lízt(!) alveg
án tillits til þess hvort vinna
hans yröi þjóð1 þeirri að
nokkru gagni, sem keypti og
borgaöi vimiuafl hans.
Slíkar hugmyndir sem þess-
ar eru svo fjarstæöukenndar
aö það þarf alveg ótrúlega
frekju til aö setja þær fram
sem framtíðargrundvöll fyrir
samstarf vinnandi stéttanna
á íslandi, enda geta þær ekki
veriö runnar undan rótum
bænda, heldur er varpaö fram
af stjórnmálabröskurum, > sem
einblína á stundarhag og von
um aö vinna. bændafylgi með
svo ófyrirleitnu lýöskrumi sem
þessu.
Það. er hverjum manni ljóst
að þjóöfélag, sem ætlaöi að
framkvæmá svona hugmynd-
ir stæöist ekki stundinni leng-
ur. Ef landbúnaöarframleiðsl-
ar gleðjast yfir þeim sigrum,
sem skilnaðarmenn hafa unnið í
Færeyjum, og óska, að hið
danska útbú þar mætti bíða sem
bráðastan ósigur.
MEÐ ÞEIM HÆTTI AÐ HVAÐA MAÐUR SEM ER,
GETI FRAMLEITT HVAÐA LANDBÚNAÐARAF-
URÐIR, SEM HANN VILL, í HVAÐ RÍKUM MÆLI
SEM VERA SKAL, — OG SÍÐAN KAUPI RÍKIÐ
ALLT SAMAN, ÞÓTT EKKERT NOT SÉ FYRIR ÞAÐ
Ætfar Tíminn með slíkri vitskertri heimtu-
frekju að reyna að hindra það að bænda-
stéttin hafi samstarf við verkalýð og aðrar
vinnandi stéttir að Því að tryggja á eðli-
legan hátt afkomu þeirra aðila
an einsömul væri tryggö á
þennan hátt, þá þýddi1 þaö ó-
hjákvæmilega að aörir lands-
búar myndu flýja atvinnuleysi
taprekstur og skattbyrðar viö
sjávarsíðuna og leita til þessa
eina óasa í eyðimörk kapítal-
ismans, — landbúnaöarins —
þar sem ríkið tryggði hverj-
um manni greiðslu fyrir með-
alvinnustund hans, alveg án
tillits til þess hvaö um afurð-
irnar yrði. Og' afleiöingin yröi'
auðvitaö sú aö allir færu að
framleiða þessar landbúnáöar-
afuröir, sem ríkiö tæki sem,
gullsígildi og enginn yröi til
aö éta þær eða. borga uppbæt-
umar fyrir þær, — nemá
bændurnir sjálfir.
Það verk, sem landbúnaðar-
vísitölunefndin hefur unnið,
er að finna út hvað bændur
með núverandi framleiðslu-
háttum þurfi að fá fyrir af-
urðir sínar, til þess að fá að
meðaltali svipaða greiðslu
fyrir vinnu sína og aðrar
starfsstéttir þjóðfélagsins.
Þetta var mikið verk, gott og
nauðsynlegt og það gefur hin
beztu fyrirheit um samstarf
vinnandi stéttanna að sam-
komulag skyldi nást um þenn-
an grundvöll.
l En mesta verkið eftir að
búiö er aö finna út hvaö
bændur þurfi aö fá, er aö
reyna aö tryggja þeim aö þeir
raunverulega fái þessi þurft-
arlaun sín. Og þaö veröur
eðlilega að gerast um leiö og
hafizt er handa um aö tryggja
öörum vinnandi stéttum líka
örugga afkomu.
Framsóknarmenn veröa aö
gera sér það ljóst, ef þeir ætla
aö koma fram sem fulltrúar
einhvers hluta. af bændastétt-
inni í þessu máli, áö hér er
ekki um neitt augnabliksfyr-
irbæri aö ræöa, heldur upp-
hafið áö skipulegri starfsemi
aö því aö tryggja bændastétt-
ina gegn kreppum og verö-
falli Qg slíkt starf veröur eöli-
lega að gerast samtímis því,
sem reynt veröur aö tryggja
verkamenn, fiskimenn og aör-
ar starfandi stéttir gegn at-
vinnuleysi og öðrum afleiðing-
um kreppna og skipulagsleys-
s á framleiöslunni.
Sá, sem markar stefnu Tím-
ans í þessu máli virðist hugsa
sem stríösgróöabraskari, er að
eins vill rífa til sín allt, sem
krumlur hans fá yfir komizt,
— en hugsar ekkert um fram-
ÍÖina né þjóðarheildiha. Þessi
heimtufrekja og hákröfupóli-
tík, þessi krafa um sérréttindi
yrir sig, þótt allir aðrir eigi
atvinnuleysi yfir höfði sér, er
merki um viðurstyggilega
stjórnmálaspillngu.
Og eigi þessi heimtuírekja
áö verða yfirskin fyrir Fram-
sókn til aö koma sér undan
samstarfi um á) skapa raun-
hasft öryggi um afkomu
bænda og annarra starfs-
stétta, þá er hér á ferðinni
svo mikill yfirdrepsskapur aö
e; gu tali tekur. Enginn flokk-
ur hefur talaV eics mikið am
róttækar umbætur eins og
Framsókn. Ef hann ætlar svo
þegar launþegastéttirnar gera
samkomulag vió fuiltrúa
bændastéttarinnar um grundv
viö útreikning á verði land-
búnaðarafuröa, aö skerast úr
leik þegar sarrrtart þavf að
hoíjast um frarnKvæmd þess-
ara róttæku umbóta. þá gerir
Framsóknai’flokkurinn sig sek
an um slíka hræsni aö ótrú
legt er aö hann haldi fylgi
bænda meö slíkii stjórnmála-
stefnu.
Það' er rétt að segja þaö
strax eins og þaö er:
Það er ekki hægt að tryggja
örugga afkomu bændastéttar-
innar sem heildar ncma sam-
tímis því sem verkamönnum,
fiskimönnum og öðrum vsnn-
andi stéttum er tryggð af-
koma sín — og það veröuv aö-
eins gert með samstarfi þeírra
al?ra..
Það er hinsvegar sjálfsagt
mál að hefjast handa um að
^ryggja strax afkomu þess
hluta bændastéttarinnar, sem
verst verður úti sakir fátækt-
ar, og erfiðra aðstæðna. Þjóð-
félagslegt réttlæti krefst þess
að fyrst sé hugsað um að
tryggja fátækum einyrkja
sæmilega afkomu fyrir sig og
jölskyldu sína, áður en farið
é að skattleggja alþýöu lands
ns til sjávar og sveita til að
borga stórbændum rokna upp-
bætur fyrir að framleiða vöru,
sem htt seljanleg væri. Og
það mun ekki standa á verka-
lýðnum að' starfa að þessari
tryggingarstarfsemi, enda
væntir hann þess þá um leið
að ekki standi á smábændum
að vinna með að því að skapa
starfsstéttum við sjávarsíðuna
örugga afkomu.
En hitt má mönnum ekki
gleymast að samtímis því,
em gerðar væru ráðstafanir
út frá sjónarmiði þjóöfélags-
réttlætis gagnvart sveitaal-
þýðu, þá þarf einnig aö byrja
á þeim ráöstöfunum gagn-
vart landbúnaöarframleiösl-
unni sem nauösynlegar eru
fyrir þjóöarbúskapinn út frá
sjónarmiði hagsýninnar, —
og þær ráöstafanir eru í þessu
þjóöfélagi óskyldar þeim, sem
fyrr var um getið.
Alþingi kemur nú bráölega
saman og mun taka öll þessi
mál til umræðu og ákvarð-
ana. Það er því betri sam-
starfs aö vænta sem Fram-
sóknarflokkurinn gerir minna
af því aö setja fram slíkar
firrur heimtufrekjunnar sem
nýlega í Tímanum.
Verklýðshreyfingin hefur
gengið til samstarfs við bænda
stéttina með það fyrir augum
að taka hið' fyllsta tillit, sem
hægt er, til krafna hennar, og
vinna með henni að því að
skapa öryggi til frambúðar fyr
ir allar hinar vinnandi stéttir.
Verklýðshreyfingin hefur sýnt
það' í verki að hún vill beita
aðra sanngirni og sjálf stilla
kröfimi sínum í hóf.
Hún mim halda áfram sam-
starfi við bændastéttina á
grundvelli saimgirni og sam-
eiginlegra hagsmmia, hvort
sem Framsóknarhöfðingjun-
um í Reykjavík líkar það bet-
ur eða ver. Verklýðshreyfing-
; in vill samstarf að því að
i koma hér á öruggu atvinnu-
| lífi í stað þess brasks og fall-
| veltis, kreppna og atvinnuleys
is, sem vér áður höfðum.
Verkalýðurinn mun einskis
láta ófreistað að koma á sam-
starfi með þjóðinni að þessu
marki.
En takist ekkert slíkt óg
þau öfl, sem ekkert vilja
nema hver skari eld að sinni
köku, fái að ráða og vitstola
barátta allra gegn öllum eigi
j að ríkja og hver að bera úr
býtum eftir því sem hann fær
til sín hrifsað, — þá mun
verklýðsstétt íslands einnig
neyta alls þess afls, sem hún
hefufr öðlazt, til að tryggja
! sinn hag án frekara tillits til
þjóðarhags en meirihlutinn
sýnir. En þá skulu þeir er
slíkum leikbrögðum ollu, minn
S Framhald á 4. síðu