Þjóðviljinn - 14.09.1943, Blaðsíða 1

8. árgangur.
Þriðjudagur 14. september 1943.
2#4. tölublað.
Eín adalvarnarlína þýzka hersíns fyrír vefurínn
Desnalínan, rofin af sovéfhernum
j
Irezh! Mii sæhip M iran á
ShðiF-ltaliu, fehUF BFinflisi ag Ban
Verkföll í borgum Noröur^Ifaliu
Áttunda brezka hernum verður vel ágengt á Suður-Ítalíu,
og hefur síðustu sólarhringana tekið borgimar Brindisi og Bari
á Apúlískaga og marga bæi og þorp á Kalabríuskaganum.
Á Salemosvæðinu, suður af Napoli, á bandaríski landgöngu
herinn í mjög hörðum bardögum við öflugar þýzkar liersveitir,
er gera hvert gagnáhlaupið öðm harðara.
Rauði herinn er kominn að Desnafljótinu, en á
vesturbakka þess stendur eitt öflugasta ígulvirki Þjóð-
verja á miðvígstöðvunum, borgin Brjansk, og skilur
fljótið eitt á milli, segir í miðnæturtilkynningu sovét-
herstjórnarinnar.
Rússar tóku í gær tvær járnbrautarstöðvar rétt
austan við Desna, og liafa þær járnbrautarsamband
við Smolensk, Moskva, Orel, Karkoff, Gomel og Kíeff.
Norður af Brjansk hefur rauði herinn rofið hina
öflugu Desnavarnarlínu, er ætlazt var til að yrði að-
alvamarlína þýzka hersins á miðvígstöðvunum í vetur.
sækir rauði herinn fram á breiðu svæði í átt til
Roslavl.
Hofcöif lekiF chhl hi i JBrræool
samiiH" öbib SooílFimooan
Athyglisverð yfirlýsing blaðs norsku stjómarinnar
„Það er allt útlit fyrir að Finnland geri nú allt til þess að
komast úr stríðinu. Það er ekki undarlegt. Það er sagt, að þegar
finnska þingið hafi komið saman á föstudaginn í fyrri viku,
hafi margir ræðumenn talið ástandið í Finnlandi mjög alvar-
legt,“ segir aðalmálgagn norsku stjórnarinnar í London, „Norsk
Tidende“, nýlega.
Á öllum vígstöðvunum suður
af Brjansk sækir rauði herinn
fram, og tók alls 420 bæi og þorp
í bardögunum síðastliðinn sólar-
hring.
Sovétherinn sem sækir fram
í Norður-Úkraínu er aðeins 20
km. frá Nesín, en sá bær er
rúma 100 km. frá Kíefí.
Sunnar í Ukraínu sækja sovét
hersveitir hratt fram í átt tii
borgarinnar Dnépropetrovsk.
Nefnd til að endur-
skoða lög og reglur
um mat á kjöti
Kjötmatsmenn komu nýlega
saman á fund hér í Reykjavík.
Kom þar fram það álit að kjöt
verkun og mat hafi farið versn-
andi á síðustu árum og of lítið
kjöt hafi verið verkað fyrir er-
’lendan markað. Var búizt við
óvenjumikilli slátrun á þessu
hausti og miklum útflutningi á
dilkakjöti'.
Var það álit fundarins að
sömu reglur ættu að gilda um
kjötverkun fyrir innlendan og
erlendan markað, og allt kjöt
sem kemur til frystingar verði
verkað til útflutnings.
Námskeið í kjötverkun stend- j
ur nú yfir.
Skipuð hefur verið nefnd til
að endurskoða lög og reglur um
kjötmat og eru í henni þessir
menn: Sæmundur Friðriksson,
Halldór Pétursson og Páll Dið-
riksson.
við bugðuna á Dnéprfljótinu.
Þjóðverjar hafa gert hörð gagn-
áhlaup með úrvalshersveitum
á þessum vígstöðvum til að
reyna að stöðva sókn sovétherj-
anna, er virðist magnast með
-hverjum degi, en allar þessar
■ tilraunir þýzka hersins hafa orð
ið árangurslausar.
BðndamannaSiðsfonngjar í
aðalsfððvum Tito og
Mikhajlovitsj
Til aöalstööva júgóslav-
nesku frelsissinnanna eru
komnir liðsforingjar frá
Bandamannaherjunum, segir
í opinberri fregn frá Kairo,
og er bætt viö, aö mikilsverð
ir atburðir séu væntanlegir í
Júgoslavíu.
Er tekið fram aó liðsforingj
ar frá Bandamönnum séu í
aðalstöðvum skæruliósforingj-
áns Tito og Mikhajlovitsj herr.
höfðingja, og veröi allar hern-
aðaraðgerðir í Júgóslavíu hér
eftir þáttur í hernaðaraðgerðum
Bandamanna.
Bífreídasiys á
Langholfsvegí
Á Langholtsvegi rákust á ís-
lenzk bifreið óg herbifreið. Tvær
stúlkur, sem voru í íslenzku bifreið-
inni siösuðust eitthvað. Voru þær
fluttar á herspítala og er ekki vitað
live meiðsli þeirra voru mikil. —
íslenzka bifreiðin skemmdist all-
mikið.
,,Það er full ástæða til að ætla
að menn í ábyrgðarstöðum séu
í rauninni þeirrar skoðunar að
bráðnauðsynlegt sé að bjarga
landinu úr þeim ógöngum, sem
það er komið í. En þetta mál
er ekki auðvelt. Það er þýzkt
hérlið í landinu.
Finnland hefur átt mjög mik-
ið undir birgðaflutningum frá
Þýzkálandi, en þó hafa menn
upp á síðkastið komizt á þá skoð
un að þek- erfiðleikar er af þessu
stafa, séu ekki veigamestir, held
ur séu það stjórnmá'laref jar,
sem hindra það, að jákvæður
árangur náist. Manni skilst, að
finnskir stjórnmálamenn, sem
annaðhvort misskilja ástandið í
heiminum eða reka einhverskon
ar örvæntingarpólitík, haldi á-
fram að gera kröfur til Sovét-
ríkjanna. Stefna finnsku stjórn-
arinnar hefur hingað til verið
að fá ekki aðeins Bandaríkin
heldur einnig Stóra-Bretland tii
að ganga fram fyrir skjöldu fyr-
ir sig og setja Sovétríkjunum
skilyrði, sem þau eigi að fallast
á. Þessar tilraunir eru skiljan-
legar, en það er ekki víst, að
þær séu viturlegar. Aftur á
móti virðist það svo, sem Finn-
land teíli nú djarft á margan
hátt, Allir framsýnir menn gera
nú allt til þess að koma á
traustri samvinnu milli Bret-
lands, Bandaríkjanna og Sovét- |
ríkjanna og álíta það skilvrði
fyrir sérhverri varanlegri skip-
an mála í Evrópu. En með til-
raunum sínum til að fá Banda-
ríkin fyrir sinn málsvara, gerir
Finnland sitt til að leggja hindr
anir í veginn fyrir þeksari sam-
vinnu og þjónar Þýzkalandi
hvort sem það gerir sér grein
fyrir því eða ekki, Það eru varla
horfur á því, að vonir hinna
finnsku friðarvina rætist fyrr
en þeir gerbreyta um stefnu og
snúi séf beint til Rússanna, tali
við þá hreinskilnislega og kom-
ist að varanlegri niðurstöðu. Það
er ekki aðeins skilyrðið fvrir
því að stríðinu ljúki, heldur
einnig til að koma á góðri
grannasambúð, en án hennar
getur Finnland ekki öðlast var-
anlegan frið. En Norðmenn
hljóta að láta sig það miklu
skipta. Finnland vill gjarnan
koma á samvinnu Norðurlanda-
þjóðanna og það vill Noregur
einnig, en eins og það er víst að
Norðmenn vilja gera allt, til að
Finnland geti sem sjálfstætt og
íullvalda ríki tekið þátt í nor-
rænni samvinnu, þá er það jafn
víst, að Norðmenn geta hvorki
né vilja taka þátt í nokkri sam-
vinnu, sem mundi hafa í för með
sér stöðugar deilur við Sovétrík-
in. Því það yrði of mikið á Norð
menn lagt. Noregur ætlar sér
ekki í styrjaldarlok að búa við
vopnaðan firð við mesta stórveldi
á meginlandi Evrópu. Og ef
Finnland því óskar eftir nor-
rænni samvinnu, þá verður það
að gera sér það Ijóst að góð sam
vinna við Sovétríkin er nauð-
synleg.
Toscanini, hinn frægi ítalski
hljómsveitarstjóri, fagnaði
liruni fasistastjórnarinnar á
Ítalíu, með því að stjórna NBC
sinfónnihljómsveitinni á hljóm-
leikum er neíndust „Sigur,
fyrsti þáttur.“ Hljómleikarnir
liófust með 5. sinfóníu Beethov-
ens ásamt lofsöng Garibaldis.
Toscanini hefur orðið að bíða
í Milano, Genoa, Bologna og
fleiri borgum hafa járnbrautar-
verkamenn lagt niðúr vinnu.
Komið hefur til óeirða í Róm
og víðar í borgum þeim er Þjóð-
verjar hafa á valdi sínu, er
ítalskir hermenn og borgarar
hafa sýnt þýzka hernum andúð
og mótþróa!
Háiverkasýningu
Þorvaldar Skúlasonar
og Gunnlaugs Stbev-
ings lýkur í kvö'd
Málverkasýningu þeirra Þor-
valdar Skúlasonar og Gunn-
laugs Schevings í Listamanna-
skálanum, lýkur í kvöld.
Það eru því síðustu forvöð
fyrir'þá, sem ætla að sjá þessa
athyglisverðu sýningu að gerá
það í dag. — Sýningin er opin
frá kl. 10 f. h. til kl. 10 Þkvöld.
Sýningin hefur nú verið opin
í hálfan mánuð og hafa á þriðja
þúsund gestir sótt sýninguna.
Klaus Sunnanaa held-
ur fyrirlestur í lönó
Klaus Sunnaná, aðalritari í
Norges Fiskerlag, sem nú er
ráðunautur norsku stjórnar
innar um fiskveiðamál, held-
ur fyrirlestur í Iðnó á mið-
vikudagskvöld kl. 8.30 um
„Fiskiveiðar í Évrópu eftir
stríð.
Það er Nordmannslaget í
Reykjavík, sem sér um fund-
inn, og eru allir velkomnir
sem áhuga hafa á þessum
málum.
meir en áratug eftir tækifæri til
að stjórna lofsöng Garibaldis.
Hljómleiknnm var útvarpað til
Ítalíu.
Toscanini hefur verið að æfa
frá 25. júlí „Sigur, annar þátt-
ur“, sem leika á, er Hitler hefur
verið steypt, og „Sigur, þriðji
þáttur“,' sem leika á.þegar Jap-
an gefst upp.
Toscaeiíns fagsiar éssgrí fasísmans