Þjóðviljinn - 21.09.1943, Blaðsíða 2

2
:>.r
Ð 'r L T ‘ N í'
ÞriÖjudagur 21. sept. 1943.
Gúmmífðtagerðin
Vopni
Aðalstxæti 16.
er kaupandi að notuðum
bílaslöngum.
<><><><><><><><><><><><><><><><>0
DAGLEGA
NY EGG, soðin og hrá
Kaf fisalan
Hafnarstræti 16.
*
MMtimitiiHmMiMiDimmiiMtimmiiiimiiimttimiimuiiiiri
OOOO^OOOOOOOOO^OO
Barnavagn
tíl soln
Eniil Tómasson
Grettisgötu 46.
♦❖❖ooooooooo^oooö
Gerizt
áskrifendur
Þjóðviljans!
IMMMIHMMMMIHIIHMIIUMMMIMMMIHlllMMIMIMIilMMIMMIIiMI
heldur fund þriðjudaginn 21- september kl. 8,30 e. h.
að Skólavörðustíg 19.
FUNDAREFNI:
1. Þjóðviljinn 8 síður.
2. Vetrarstarfið
3. Viðhorfið 1 landsmálum
(málshefjandi Brynj. Bjarnason alþm.)
STJÓRNIN.
Verðákvðrðnn
á ktndak|ött
1. Heildsöluverð til smásala:
I. Verðflokkur, dilka og geldf járkjöt kr. 5,75 kg-
II. Verðflokkur dilka og geldfjárkjöt kr. 4,75 —
III. Verðflokkur, ær og hrútakjöt kr. 4,20 —
IV. Verðflokkur, ær og hrútakjöt kr. 3,60 —
2. Smásöluverð:
Dilka- og geldfjárkjöt (súpukjöt) kr. 6.50 kg.
og aðrir hlutar kroppsins í samræmi við það.
í heilum kroppum til neytenda kr. 6,00 —
Ærkjöt, fyrsta flokks kr. 4,90 —
Meðan verð þetta gildir greiðir ríkissjóður uppbætur
á það magn dilkakjöts og geldfjárkjöts, sem selt verð-
ur neytendum með kr. 1,95 á hvert kíló.
kjötverðlagsnefndin.
■ UimillllllMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIlillllllllllllllMIII|MIIIIIIIIIIIHIMIIIIIIIII'IIIIIMIIIIIIIMIIIIIIIIIIHMMIIIIinilllllllllMIIIIIMIIIIimiHII
Verkamenn, trésmíðí
0$ mtirara
vantar nú þegar í hitaveituna.
Ráðning milli kl. 11 og 12 daglega í skrifstofunni Mið-
stræti 12.
HÖJGAARD & SCHULTZ, A/S.
aBcejcK'pósfowvmi
Gamlar vísur úr Þingeyjar-
sýslu.
Herra ritstjóri!
Vilt þú gera svo vel og ljá eftir-
farandi línum rúm í Bæjarpóstinum.
Á ofanverðri öldnni sem leið, bjó
í Hriflu bóndi sá, er Sigurður hét,
auknefndur „hvíti“.
Hann átti 'fyrir konu Hólmfríði
Hinriksdóttur, systur Jóns Hinriks-
sonar skálds á Helluvaði í Mývatns-
sveit. Sigurður ávarpaði konu sína
jafnan: „Hólmfríður góð“ eða „Hólm
fríður mín góð“. — Sigurður hvíti
var allvel hagmæltur, en Hólmfríður
þó meira og og var mælt, að hún
umbætti alloft kveðskap bónda síns.
Um Sigurð var þetta kveðið:
Engin lýti bagan bar
i bragarlegu formi,
sem í flýti samin var
af Sigurði hvíta Hólmfríðar.
Ekki er mér kunnugt um höfund
þessarar vísu, en mjög sver hún sig
í ætt vísu þeirrar, er hér fer á eftir.
Um þessar sömu mundir bjó að
Ingjaldsstöðum bóndi sá, er Jóhann
hét Jóhannsson, bróðir Sigurbjöms
á Fótaskinni, sem viða vaf kunnur
fyrir kveðskap sinn. JÞeir bræður
fóru báðir til Ameríku og dóu þar.
— Jóhann var ágætlega hagmæltur
en kallaður nokkuð kerskinn. Þeir
Sigurður hvíti í Hriflu og Jóhann á
Ingjaldsstöðum skiptust á hvefsnis-
vísum og gekk þar á ýmsu.
Eitt sinn bar svo til, að Sigurður
kom í Ingjaldsstaði og hafði þær
fréttir að segja, að er Hólmfríður sín
góð hefði þá um morguninn efnt til
skyrgerðar hefði hlaupið í skolla-
gelli. En „skollagellir“ var það kall-
að, er mjólkin hljóp, án þess að skyr
yrði og varð úr ostaglundur. Þá kvað
Jóhann um Sigurð þessa vísu:
Við matbolla syngur sinn
söng, er fáir hrósa.
Óbúhollan höld ég finn
Hriflu skollagellirinn.
Þykir sumum nútíðarmönnum sem
vísa þessi hafi verið kveðin nokkuð
fram í tímann og-þykjast sjá að
Samband ísl. samvinnufélaga sé mat-
bolli sá, sem Hriflubóndinn syngur
við og til er bent í vísunni.
Vísnasafnari.
Umgengnin á Hreðavatni.
Eg vil biðja yður, herra ritstjóri,
að taka þessa grein í Bæjarpóstinn
í blaði yðar.
Þar sem svo mikið er rætt og rit-
að um þrifnað og menningu vora, þá
kom mér til hugar, hvort ekki væri
tímabært að minnast örfáum orðum
á þá menningarfrömuðí, sem leigja
sumardvalarfólki tjaldstæði.
Nú nýverið var ég á ferð um Borg-
arfjörð og kom þá auðvitað að Hreða
vatnsskála. Er ég háfði fengið mér
hressingu gekk ég niður að vatninu
til að skoða hinn margrómaða sum-
ardvalarstað.
Víst er það satt, sem sagt er, að
staðurinn sé fallegur frá náttúrunn-
ar hendi, og sízt ura of rómaður.
En það var einnig annað, sem ég
tók eftir, og það var hinn viðurstyggi
legi sóðaskapur, er það fólk, sem hef
ur dvalið þar í sumar hefur látið eft-
ir sig. Suðaustan við vatnið, þar sem
tjöldin hafa staðið þéttast (í hraun-
inu), er ófagurt um að litast. Þarna
eru alls konar matarleifar út um allt,
dósir, flöskur heilar og brotnar,
pappaumbúðir og bréfarusl og ýmis
annar óþverri, er ég hirði ekki um að
nefna. Þetta er sjálfsagt að kenna því
fólki, .sem þarna hefur dvalið í sum-
ar. Og eftir öllum ummerkjum hefur
það góða fólk afar takmarkaðan
smekk fyrir náttúrufegurð, og því
minni sómatilfinningu.
En þó finnst mér ekki öll sökin
vera hjá þessu fólki, er þarna hefur
dvalið. Heldur finnst mér gestgjaf-
inn, Vigfús Guðmundsson, vera á-
mælisverður fyrir það skeytingar-
leysi, er hann heíur sýnt, þar sem
hann leigir tjaldstæðin, að láta slík-
an sóðaskap viðgangast.
Með þökk fyrir birtinguna.
Ferðamaður.
ATH. RITSTJÓRA.
Það er ekki nema sjálfsagt að birta
þetta bréf „ferðamanns", því aldrei
er of oft minnzt á að sýna móður
náttúru nærgætni í umgengni, og
sóðaskapur slíkur sem „ferðamaður“
talar um er svívirða. En getur ekki
verið að hann hafi Vigfús Guðmunds
son fyrir rangri sök, er víst að það sé
Vigfús, sem leigir þessi tjaldstæði?
Ef hér skyldi vera um misskilning
að ræða, er Þjóðviljanum ánægja að
birta leiðréttingu.
Mörgum línum svarað með
fáum línum.
Einn allra „vinsamlegasti“ leiðtogí
Alþýðuflokksins hefur sent mér þó
nokkuð margar línur undanfarna
daga í Alþýðublaðinu. Undir þessar
línur hefur hann ritað: „Með vin-
semd. Gamall flokksbróðir". Þessuni
mér „vinsamlega“ leiðtoga til verð-
ugs heiðurs ætla ég að birta niður-
lagsorðin úr einu þessara bréfa hans.
Þau eru þannig:
„Nei, séra Sigfús, haltu bara á- '
fram ósanninda og loddara starfinu, |
til þess ert þú sýnilega kominn í
þennan heim. En þú sérð nú þessa
dagana hvað bíður slíkra manna og
síðar kemur röðin áreiðanlega að
hinum kommúnistísku lygurum, þó
þessa dagana séu það afkomendur
ykkar, fasistarnir og nazistarnir, sem
þola dóm sinn. Það verður áreiðan-1
lega ekki hátt risið á þér þegar þar
að kemur — ef þú verður þá ekki
búinn að forða þér fyrir fullt og allt
yfir til Kveldúlfs og Bjarna".
Tvennt má læra af þessu. Fyrst
hvað „vinsemd" Alþýðuflokksleiðtog-
anna þýðir, og þar næst, að hver sá
er kýs sér skjól hjá „Kveldúlfi og
Bjarna“ þarf ekki að óttast árásir
frá þeirra hendi.
Með þessum fáu línum er hinum
mörgu „vinsamlegu“ línum míns
gamla flokksbróður fullsvarað.
Sigfús A. Sigurhjartarson.
En svo var það „fyrrver-
andi Alþýðuflokksmaður‘;.
Það voru nokkrir bréfkaflar, sem
„fyrrverandi Alþýðuflokksmaður ‘
hefur sent Þjóðviljanum, sem gáfn
mínum „gamla flokksbróður“ anda-
giftina, er stjórnað hefur penna hans
í tilskrifunum til mín. Þessi „fyrrver
andi Alþýðuflokksmaður“ hefur nú
sent mér sitt fjórða bréf. í upphafi
bréfsins vikur hann nokkrum orðum
að mér persónulega, og verður hann
að sætta sig við, að ég striki þau út.
Þjóðviljinn er ekki gefinn út til að
ræða um mína persónu, við skulurr
eftirláta Alþýðublaðinu það hlutverk
og er þá vel fyrir séð. Ekki sé ég
heldur ástæðu til að vera að birta
hugleiðingar hans um leit þeirra Al-
þýðuflokksmanna í hinu mikla safni
gamalla Alþýðuflokksmanna, sem nú
starfa í Sósíalistaflokknum, að höf-
undi þessara bréfa. Eg strika þau um
mæli iíka út. Þannig limlest færðu
svo þetta fjórða bréf þitt birt „fyrr-
verandi Alþýðuflokksmaður“. En vel
komið er að birta fleiri bréf frá þér.
S. A. S.
Enn um Dagsbrún og Al-
þýðuflokkinn.
i Herra ritstjóri!
Þeim Alþýðublaðsmönnum gengur
að vonum erfiðlega að verja málstað
sinn gagnvart verkamönnum og Dags
brún um þessar mundir. Nú nægir
þeim ekki lengur að beina rógi sín-
um að stjórn Dagsbrúnar aðeins,
þeir verða lika að hella úr skálum
Háskólanámskeið fyrir
verzlunarmenn
í vetur mun háskólinn
halda nokkur námsskeið fyrir
starfandi verzlunarmenn,
eins og síðastliðinLn vetur.
VerÖa námsskeiðin þessi:
Bókfærsla og er paö nám-
skeið ekki fyrir byrjendur,
heldur þá, sem verið hafa í
verzlunarskóla eöa hafa feng-
iö svipaða menntun. Verður*
kennslán aöallega verkleg.
Rekstrarhagfræði, og er þar
fjallaö um ýmis atriöi hag-
fræöinnar, sem sérstaka. þýö
ingu hafa fyrir þá, sem fást
viö atvnnurekstur og við-
skipti. Þjóðhagfræði, og er
þar fjallaö um hin almennu
lögmál hagfræöinnar. Enska
og þýzka, og eru þau nám-
skeið ekki ætluö byrjendum,
en jöfn áherzla lögö á al-
menna kennslu og bréfa
skriftir.
Bókfærslunámskeiöið verö-
ur 3 stundir vikulega, en hin
tvær. G. E. Nielsen, löggiltur
endurskoðandi, kennir verk-
lega hlutann í bókfræslunni,
en Gylfi Þ. Gíslason dósent
bóklega hlutann og rekstrar-
hagfræðina, Bjöm Bjarnason
magister ensku og dr. Irm-
Framh. á 4. síðu.
reiði sinnar yfir Sigfús Sigurhjartar-
son.
Bókstaflega allt, sem Alþýðublaðs-
menn segja um stjórn Dagsbrúnar er
uppspúni og rógur í því einu skyni
fram sett, að því er bezt verður séð,
til þess að vekja sundrung meðal
verkamanna. Alþýðublaðsmenn eru
jafnvel svo taktlausir, að þeir viður-
kenna „Óðinn“ sem sundrungartæki
íhaldsins meðal verkamanna. Félagið
sem þeir sjálfir höfðu samstarf við
í stjórn Dagsbrúnar í heilt ár og
lifðu á náð þess með þeim endemum,
sem tæpast hafa orðið í þágu verka-
manna. „Segðu mér, hverja þú um-
gengst, og ég skal segja þér, hver þú
ert“. Síðustu afskipti Alþýðublaðs-
ins í stjórn Dagsbrúnar eru tengd
bræðraböndum við sundrungarfélag
íhaldsins meðal verkamanna. Þeir
skríða saman, sem skyldir eru og
hafa lík áhugamál. Og nú hefur Al-
þýðublaðið lýst þessum félögum sín-
um furðulega rétt.
Þar sem Alþýðublaðsmenn halda
sífellt áfram rógsiðju sinni um
Dagsbrún og stjóm hennar og reyna
að telja fólki trú um, að hún sé nú
miklu veikari fjárhagslega en nokkru
sinni áður, skulu þeim útvegaðar
nokkrar staðreyndir, er afhjúpa róg
þeirra og illmæli um þessi samtök
verkamanna. Hér kemur fyrsta
staðreyndin: Árið 1932 voru tekjur
Dagsbrúnar kr. 10 200,00. Kostnaður
við störf þetta ár var kr. 14 500,00.
Halli af starfseminni var því kr.
4 300,00.
Þrátt fyrir þessa bágu afkomu
félagsins þetta ár taldi félagsstjórn-
in ekki eftir Dagsbrúnarmönnum að
gefa úr sjóði félagsins kr. 2000,00 til
Alþýðublaðsins. Það svarar til þess.
að núverandi stjóm gæfi úr sjóði
Dagsbrúnar kr. 22 000,00 til Þjóðvilj-
ans. Sama ár er skrifstofukostnaður
Dagsbrúnar kr. 6 650,00. Hlutfalls-
lega hefði kostnaður við skrifstofu
Dagsbrúnar miðað við innheimtu átt
að vera 1942 ca. kr. 80 000,00, en var
um 48 000,00, þar í falin laun til
þriggja starfsmanna.
Eignir Dagsbrúnar minnkuðu 1932
um kr. 4 300,00, en árið 1942 jukust
þær um rúmar 44 þús. kr.
Þegar svo fór 1932 um hið græna
tré, hvernig mundi þá nú fara um
hið visnaða?
Fyrrverandi Alþýðuflokksmaður