Þjóðviljinn - 26.09.1943, Page 1

iflLJINN
Sunnudagur 25. sept. 1943.
215 tölublað.
Mesti sígur rattda hersins annar cn Stalingrad
Snolensl í lalfli raela lersias
. ..• v • ' . . ' • ( ' . ■ ‘
Oflugasfa varnarsföd Pjóövcrja á öllum ausfurvígsföðv~
unum. stórborgin Stnolensk, tekin í áhlaupi í gær. Pjóð-
verjar unnu í fvö ár að varnarsvæði borgarínnar
Bandamenn sækja
fram til Napoli
10 ftðlsK herfylki afhenda
Júgóslöfum vopn
Bandamenn vinna á í sókninni
norður af Salemo og hafa tekið
allar liæðimar sunnan við Napo
lisléttuna.
Áttundi brezki herinn hefur
sótt fram 25 km. norður frá Bari
eftir strönd Adríahafsins.
Handan Adríahafsins, á Dal-
matíuströndinni, berjast sveitir
júgóslavneska þjóðfrelsishersins
:gegn Þjóðverjum.
Utvarpsstöð þjóðfrelsishersins
tilkynnti í gær, að tíu ítölsk her-
fylki hafi afhent þjóðfrelsishern
um vopn sín, og að í Svartfjalla-
. landi berjist ítalskur her með
skær uhernum.
Tanner farins að
beygja sig fyrlr
staðreyndum
Nú vilja Finnar frið
Tanner, finnski fjármálaráð-
herrann, aðalleiðtogi finnskra
isósíaldemókrata, gaf í gær yfir-
lýsingu um afstöðuna til Sovét-
ríkjanna, sem vakið hefur mikla
athygli.
Sovétríkin hafa reynzt sterk-
ari en heimurinn gerði ráð fyrir,
sagði Tanner. Sovétríkin hafa
Smolensk, öflugasta virki þýzka hersins á
öllum austurvígstöðvunum, er á valdi Rússa.
Þessi sigur, sem talinn er mesti sigur rauða
hersins, frá því að Þjóðverjar biðu hrakfarirnar
við Stalíngrad var tilkynntur í sérstakri dagskip-
un frá Stalín síðdegis í gær og sagt að borgin
hafi verið tekin með áhlaupi eftir mjög harða
bardaga.
Sovéthersveitimar, sem tóku borgina, brutust
yfir Dnjepr austur af Smolensk, og samtímis sóttu
herir Rússa að borginni úr norðri og suðri-
Þjóðverjar hafa unnið látlaust í tvö ár að varn-
arvirkjum á Smolensksvæðinu og var vamarbelti
þeirra, er Rússar nú hafa rofið í mánaðarsókn, um
100 km. á breidd.
í sömu dagskipan tilkynnti
Stalin töku jámbrautarbæjar
ins Roslavl, suðaustur af
Smolensk, á brautinni til
Brjansk.
Þýzka yfirherstjómin til-
kynnti töku Smolensk fyrst
8. júlí 1941, og taldi þaö
ekki verið sigruð. Sem raunsæir
stjómmálamenn verðum við að
taka tillit til þeirra staðreynda.
Við megum reikna með öflugum
Sovétríkjxun sem nágranna í
framtíðinni. Við megum því
ekki láta neitt tækifæri ónotað
til að komast að samkomulagi
við Sovétríkin og erum viðbúnir
að semja heiðarlegan frið.
Útdráttur þessi úr yfirlýsingu
Tanners var birtur í fregnum
brezka útvarpsins í gær.
Far- og físbíamnnasambandið leiggur tíl:
loiifl ú uoo kiilísí lið kiiuina
íufíf kaiiaFiiFkaiiii nn siðnn
Farmanna- og fiskimannasamband ísiands hefur sent bæjar-
stjórn Reykjavíkur svohijóðandi erindi:
„Farmanna- og fiskimanna-
samband íslands leyfir sér hér
með að fara þess á leit við hátt-
virta bæjarstjórn Reykjavíkur,
að hún hlutist til um að byggt
verði baðhús við Reykjavíkur- j
höfn fyrir sjómenn og hafnar- !
verkamenn. Sé það eigi minna
en svo, að minnsta kosti 30 menn
geti fengið sér steypibað í einu.
Ennfremur séu í húsinu nauðsyn
íeg hreinlætistæki.
Framhald á 4. síðu.
mesta sigur er Þjóðverjai’
heföu unnið í herferöinni.
Síðan var barizt ákaft um
borgina þar til í ágúst 1941,
er þýzkí herinn náði endan
lega yfirráðum þar.
í október 1941 gerði Hitler
Smolensk áö aðalbækistööv-
um sínum og stjórnaöi þaöan
hinni ægilegn sókn á Moskva
vígstöövimtim. Er sú sókn mis
tókst snéru ÞjóÖverjar sér aö
því að gera Smolensk aö
mestu birgða- og vamarstöð
sinni á öllum austurvígstöðv
unum, og var borgin síðan
miðstöö í öllum noröur-suö •
ur samgöngum þýzka hersins
á austurvígstöövunum þau
tvö ár er þýzki herinn hafði
hana á valdi sínu, nema síð
ustu mánuöina, eftir að' hin
mikla sumarsókn Rússa haföi
rofiö þær samgöngnleiöir
Þjóöverja milli miö- og suöur
vígstöövanna, sem áustastar
voru.
Varnai'belti Þjóöverja um
hvei'fis Smolensk var taliö
svo ramgert, aö þar heföi
virkjagerö þýzka hei'sins náö
hámai'ki sínu.
Þjóöverjar viðui’kenndu í
gær aö þeir heföu „yfirgefiö“
Smolensk, au'ðvitaö „sam-
þvæmt áætlun“. Herfræðing
ar benda á aö þaö sé inni
króuna raöférð sovétherst j órn-
arinnar, sem ennþá'einu sinni
hafi reynzt sigursæl. Þjóöverj
ar hafi neyðst til aö flytja
meginher sinn burt frá Smo-
lensk ef þeir vildu ekki eiga
Framhald á 4. síðu.
Beaverbrook tekinn f
brezku stjórnina
Vegua fráfalls Sir Kingsley
Wood hafa breytingar verið
gerðar á brezku stjóminni.
Tekur Sir John Anderson við
embætti fjármálaráðherra, Att-
lee verður forseti leyndarráðs-
ins, Cranborne lávarður sam-
veldislandaráðherra, og Beaver-
brook lávarður kemur í stjórn-
ina að nýju með titlinum inn-
siglisvörður konungs.
FRÁ ALÞINGI
Frumvarp sósíalista um að
bærinn taki mjólkurstöðina í
sínar hendur, er á dagskrá í
neðri deild á morgun, ennfremur
frumvarp Sigfúsar Sigurhjartar
sonar og Stefáns Jóhanns Stef-
ánssonar um heimild fyrir bæj-
ar- og sveitaf jélög að taka kvik-
myndahús eignarnámi.
ENGINN ÞEIRRA
ER í SÓSÍALISTA-
FLOKKNUM
Að gefnu tilefni skal það
tekið fram að nafnaskrá Sam-
einingarflokks alþýðu — Sósí-
alistaflokksins og nöfnin á
undisskriftaskjali því, þar
sem skorað er á Alþingi að
fresta sambandsslitum við
Dani, hafa verið borin sam-
an.
Enginn þeirra 270 manna,
sem undirskrifað hafa skjal
þetta er skráður meðlimur
flokksins.
Það er því með öllu tilhæfu
laust hjá Alþýðublaðinu, að
„áhrifamenn úr ölliun flokk-
um“ hafi undirritað undan-
haldsplagg þetta.
Dagsbrúoarfondur
í dag hlukkan 4
Verkamannafélagið Dags-
brún heldur fyrsta fund sinn
á þessu hausti í dag kl. 4
síðdegis í Iðnó.
Á dagskrá eru þau mál sem
efst eru á baugi nú meðal
allra vei’kamanna.
Sigfús Sigurhjartarson al-
þingismaöur flytur erindi um
atvinnuhorfur eftir stríðið,
en af öllurn hinum mörgu
vandamálum verkamanna er
þáö þýðingarmest hvernig
hægt veröur að tryggja áfram
haldandi atvinnu þegar stríðs
tímanum lýkur og koma í veg
fyrir aö hmigurvofan haldi
inni’eiö sína á ný inn á verka
mannaheimilin.
Þá veröur rætt um atvinnu
hoi'fur í vetur og næturvinn
una við höfnina.
Þá veröur einnig rætt xim
dýrtíöarmálin og hið marg-
umdeilda starf sex manna-
nefndarinnar og hafa Þor-
steinn Pétursson og Þóroddur
Guömundsson alþingismaður
framsögu í því máli.
Mm slenður á mMwm
jfel srlesflls ?
Hvi cr efefeí fejö*sd sodíd nídur Síl
tífflufníngs?
Það skortir kjöt í heiminum. Fólk sveltur heilu hungri, svo
milljónum skiptir í löndum, sem bandamenn liafa aðgang að
eða eru að fá aðgang að.
Hér á íslandi er svo mikið ltjöt að til vandræða er talið horfa.
Hverskonar menn eru það, sem stjóma kjötsclu og kjötiit-
flutningi vorum?
Því er t. ö. ekki soðið niðnr kjöt í stórum stil til útflutnings?
Hvar er íxamtakssemi sú, sem mest er gumað af hjá þessum
herrum?
Það ástand er til skammar, að nú skuli jafnvel fleygt kjöti
á íslandi, meðan aðrir svelta af skorti á kjöti.
Hér á verður strax að verða breyting. Hafi núverandi for-
ráöamenn kjötsölu ekki hug\ it eða framtak til að breyta um nú
þegar, þá verður að breyta um forráðamenn og það strax.