Þjóðviljinn - 07.10.1943, Síða 1
'8. árgangtir.
'My:
Fimmtudagnr 7. okt. 1943.
224. tölublað.
Þjóðviljiim S siðvrl
Herði0 fjársöfnunina fyrir
staekkun Þjóðviljans.
Pramlögum í blaðsjóð Þjóé-
viljans er veitt móttaka á skrif-
stofu Sósíalistaflokksins, Skóla-
vörðustíg 19.
Þjóðviljinn 8 slður!
flíFlaisiefidap efri deildaF siWMir
luí að rilissrdn eerdl að leila leimíllar fllllogis
tll fjárlramlaaa l aerðeipleeter
Leggar til að frumvarp Brynjðlfs Bjarnasonar um þetta mál verði samþykkt
Brynjólfur Bjarnason lagði fram fyrir skömmu frumvarp
vftn breytingar á dýrtíðarlögunum til þess að taka af öll tvímæli
um það, að stjórnin yrði að leita heimildar Alþingis til fjárfram-
laga í því skyni að lækka verð á einstökum vörutegundum. Hef-
ur frumvarp þetta verið til meðferðar í fjárhagsnefnd efri
deildar.
Nú hafa fulltrúar Alþýðuflokksins, Sjálfstæðisflokksins og
Sósíalistaflokksins í nefndinni orðið sammála um efni frum-
varpsins og lagt fram eftirfarandi nefndarálit:
HHlhrsilan y
Mns
Fyrirspurn tii ríkisstjórn-
srinnar gerð á Alþlngi
Einar Olgeirsson lagði eftir-
farandi fyrírspurnir fyrir ríkis-
stjómina utan dagskrár á fundi
í.sameinuðu þingi í gær:
1. Er mjólk seld til setuliðs-
ins og hve mikil?
2. Á hvaða verði er þessi
mjólk seld?
3. Hvað líður innflutningi
amerísks smjörs?
4. Ætlar ríkisstjómin að láta
flytja mjólkurduft inn í landið?
Færðj Einar þau rök fyrir þess
ari fyrirspurn að nú skorti bæði
mjólk og smjör í Reykjavík, en
Framh. á 2. síðu.
Hver átti kjötið, sem
kent var í sjóinn?
Það hefur komið við kaun Al-
þýðublaðsins, að spurzt var fyr-
ir um meðferðina á kjöti, bæði
því, sem hent hafi verið í sjó-
inn, og því, sem ekki var út-
flutningshæft, en etið innan-
lands.
„EKKI VAR ÞAÐ ÉG....“
Alþýðublaðið spyr Stefán
nokkurn Sigurðsson, framkv.stj.
íshússins Herðubreið, hvort
hann viti um kjötið, sem hent
hafi verið hsjóinn. Þessi Fram-
sóknarmaður bregst reiður við
út af þessari saklausu fyrir-
spurn og tekur að hella sér yfir
Þjóðviljann! Svo taugaóstyrkur
er maðurinn, að hann sver af
sér um leið að hafa selt rottu-
étna kjötið frá Kaupfélagi
Stykkishólms , sem enginn hef-
ur þó borið á hann að hafa gert!
— Þessum Framsóknarmanni er
ráðlagt að lesa næst sjálfur fvr-
irspurnir, sem hann svarar, áð-
ur en hann lætur Alþýðublaðið
hafa sig að fífli.
Jón Ámason, framkvæmdastj.
S. í. S., tilkynnir hins vegar há-
Framhald á 4. síðu.
„Nefndarálit
um frv. til 1. um breyt. á 1. nr.
42 13. apríl 1943, um dýrtíðárráð
stafanir.
Frá meirihl. fjárhagsnefndar.
Meiri hluti nefndarinnar tel-
ur ekki rétt, að ríkisstjórnin
hafi ótakmarkaða heimild til að
Key hershðfðíngí
54 ára í gær
William S. Key hershöfðingi
ameríska hersins liér á íslandi
átti 54 ára afmæli í gær.
Key hershöfðingi gekk í her-
inn í Georgíu^ í apríl 1907 og hef-
ur því 36 ára herþjónustu að
baki.
Auk herþjónustunnar hefur
hann látið borgaraleg málefm
til sín taka í heimaborg sinni.
Oklahoma, en þar dvelur nú
kona hans og 3 börn þeirra.
Bandarísk flugvirki gerðu í
fyrradag harða árás á Bologna,
mikilvægustu járnbrautarmið-
stöð Þjóðverja á leiðinni frá
Norður-Ítalíu til vígstöðvanna.
I Júgóslavíu heldur þjóðfrels-
isherinn áfram hetjubaráttu
gegn þýzka hemum, og tókst
Júgóslövum í gær að rjúfa járn
verja fé úr ríkissjóði til þess að
lækka verð á einstökum vöru-
tegundum, og þurfi því að vera
ótvíræð ákvæði í dýrtíðarlögun
um um rétt Alþingis til þess að
ákveða og takmarka fjárveiting-
ar í þessu skyni. Meiri hlutinn
er því samþykkur efni frum-
varpsins og leggur til. að það
verði samþykkt með eftirfar-
andi
Breytingu:
Við 1. gr. Greinin orðist
þannig:
Síðari málsgr. 4. gr. laganna
orðist svo:
Þó getur ríkisstjórnin ákveðið
lægra verð á einstökum vömteg
undum gegn framlagi úr ríkis-
sjóði, en leita skal hún heimild-
ar Alþingis til fjárframlaga í
því skyni.
Einstakir nefndarmenn á-
skilja sér rétt til að bera fram
Framhald á 2 síðu.
brautina milli Ljúblana og Tri-
este á stóm svæði.
í Albaníu tóku skæmliðar bæ
inn Krúja, norður af Tirana.
Flugsveitir Bandamanna frá
löndunum við austanvert Mið-
jarðarhaf réðust í gær á flug-
vellina við Marizza og Calitea
á eynni Rhodos og Castelliflug
völlinn á Krít.
ÞjíBfrelsisher Júgaslava vinnur nýja sigra
Þýzki herinn gerði ákaiar gagnárásir á stöðvar 8. brezka
hersins norður af Termoli á strönd Adríahafsins, og em þar háð-
ir harðir bardagar, segir í fregnum Bandamanna.
Á vesturvígstöðvum Ítalíu sækir 5. herinn fram til Volturno-
fijótsins og verður vel ágengt. Framsveitir 5. hersins, sem sækja
inn í landið, hafa þegar komizt yfir Volturno á nokkrum stöðum.
Rdssar undirbða vetrarsökn
Mikið kapp lagf á ad endurbæta sam
gðngukerfíd vesfur ad viglínunní
Rússar búa sig undir vetrarsókn, segir Poul Winterton,
fréttaritari brezka útvarpsins í Moskva. Gerir hann ráð fyrir
nokkra vikna hléi á bardögum, en Rússar leggi allt kapp á að
bæta samgönguleiðimar vestur að víglínunni,' en jámbrautir
og vegir em víða mjög skemmdir eftir bardaga undanfarinna
mánaða.
Loftið frjálst að j
lokinni styrjöld
Roosveit ræðir skipuiagn-
Ingu flugmáianna
Nýlega skýrði Roosevelt for-
! stríðið og samkvæmt því taki
allar þjóðir þátt í alheimsskipu-
lagningu flugmála.
j Hann sagði, að fyrirkomulag
! flugmála eftir styrjöldina hafi
verið athugað af ríkisstjórn
Bandaríkjanna mánuðum sam-
an og að bæði hann og Churchill
hafi fallizt á, að frelsi skuli
ríkja í loftinu. Hann sagði enn-
I fremur, að umræður um flug-
j mál hafi farið fram milli ríkis-
stjórnar Bandaríkjanna og ann-
arra yfirmanna Bandamanna.
Roosevelt taldi að innanlands
flugferðir ættu að vera í hönd-
um hinna einstöku landa og far
þegaflutningum haldið uppi af
einkafyrirtækjum, en undir
vissum skilyrðum væru fluglín-
ur reknar af ríki eða ríkjum
hugsanlegar.
Verzlunarsamniogur
Islands og Bandaríkj
anoa genginn í gildi
Yfiriýsing Rossvelts forseta
Utanríkismálaráðimeyti
Bandaríkjanna hefur tilkynnt
að Roosevelt forseti hafi 30.
sept. gefið út yfirlýsingu þess
efnis, að hinn gagnkvæmi við-
skiptasamningur milli Banda-
ríkjanna og íslands, sem imd-
irskrifaður var í Reykjavík 27.
i ágúst, gangi nú í gildi.
\-
! Þessi tilkynnmg forsetans,
var birt samkvæmt 17. grein
samningsins, en jþar var á-
kveöiS, aö samningurinn skuli
ganga í gildi 30 dögum eftir
að yfirlýsing forsetans hafði
borizt í hendur ríkisstjóra ís-
lands til staðfestingar. Er (
mánuöur var liö'inn frá því 1
Mikil áherzla er lögð á að auka
framleiðslu á hergögnum, og er
í ávörpum verksmiðjufólksins
lögð sérstök áherzla á að her-
gagnanna sé þörf fyrir vetrar-
sóknina.
í miðnæturtilkynningu sovét-
herstjórnarinnar í gærkvöld seg
ir að engar meiriháttar breyting
ar hafi orðið á vígstöðvunum.
Það er hættulegra fyrir
Bandarfkjamenn aO vera
á götunum heima hjá sér
en á „vigstö3vunum“!
„New York Times“ upplýs-
ir 28. ágúst eftirfarandi:
„Nú, þegar umferðaslys vél
knúinna faratækja hafa stór-
um minnkað, þá eru þó um-
ferðaslysin á einu ári svo
mikil, að það deyja 9000 fleiri
manns af þeim en fallið hafa
á vígstöðvunum á hálfu öðru
ári“.
Þetta er þá þátttaka Banda
ríkjahersins í frelsisstríðinu
fram til miðs ársins 1943, —
meðan rauði herinn heyir or-
ustuna um Moskva 1941, stríð
ið í Úkraínu sumarið 1942,
blóðugustu orustu veraldar-
sögunnar um Stalíngrad vet-
urinn 1942—43, hina dýru
vetrarsókn 1943, — og hefði
sigrað þýzka herinn, ef stað-
ið hefði verið við loforðin um
að ' skapa vetrarvígstöðvar
haustið 1942.
Norðmenn, Frakkar, Jugo-
slavar, Rússar, — frelsisunn-
andi þjóðir Evrópu fórna lífi
sinna beztu sona og dætra í
. stórf englegasta frelsisstríði
allra tíma.
En þátttaka Bandaríkja-
manna í þessari fórnfrekustu
styrjöld allra styrjalda er sú,
að það er hættuminna fyrir
þá að vera á „vígstöðvun-
um“ sínum en á götunum
neima hjá sér.
að þessi bréfaskipti fóru fram
átti forsetinn að gefa út yfir-
lýsingm, þar sem ákveðinn sé
dagminn, sem samningurinn
gangi í gildi.
t