Þjóðviljinn - 10.11.1943, Page 1

8. árgangur.
Miðvikudagur 10. nóv. 1943.
253. tölublað.
EDUARDBENES
forseti Tékkoslovakíu hef-
ur ritað mjög athyglisverða
grein um afstöðu Sovét-
ríkjanna til grannríkjanna.
Þjóðviljinn birtir grein
þessa 1 dag á 3. síðu.
a
Wínston ChurchíU:
i ii M1944
Merkastí atburdur ársíns sókn rauða hcrs-
íns frá Volgu vesfur yfír Dnepr
Fjárlðgín kotnín fil þríðju umræðu
Etlept ié íil sli!!ilaDDa aé
Eiíiaaap iaaélfaaaiaai
Atkvæðagreiðsla fór fram um fjárlögin í gær til þriðju um-
ræðu, en í sambandi við þriðju umræðuna verða eldhúsumræð-
ur. Breytingartillögur sósíalista við fjárlagafrumvarpið, voru
nær allar felldar, þar á meðal 4 milljónir til eflingar landbún-
aðinum og 10 milljónir til bygginga fiskiskipa.
Svo framarlega sem hinar sameinuðu þjóðir gera
ekki alvarleg herstjórnarglappaskot, er ástæða til að
ætla að Evrópustyrjöldin nái hámarki á árinu 1944,
sagði Winston Churchill í ræðu er hann hélt í gær.
Churchill rakti þá miklu sigra er unnizt hefðu á
umliðnu ári, og taldi merkasta atburð ársins sókn
rauða hersins frá Volgu vestur yfir Dnéprfljót. Rússar
hefðu á þessu ári veitt þýzka hernum það sár er vel
gæti reynzt banvænt. Lofaði Churchill mjög hreysti,
herstjórn og vísindi Rússa, er gert hefðu þessa miklu
sigra mögulega.
de Gaulle forseti
frönsku þjóðfrelsis-
nefndarinnar
Giraud á ekki lengur
sæti i nefndinni
Franska þjóðfrelsisnefndin
hefur verið endurskipulögð, og
er de Gaulle nú forseti hennar.
Eiga 17 menn nú sœti í nefnd-
inni og var fjölgað um 8. Eru
það fulltrúar pólitískra flokka
og hreyfinga heima í Frakk-
landi.
Giraud á ekki lengur sæti í
nefndinni, en er áfram yfirfor-
ingi franska hersins.
Bretar og Bandaríkjamenn
hafa fullan hug á að láta sitt
ekki eftir liggja, sagði Churc-
hill, og nú eftir Moskvaráð-
stefnuna væri mjög breytt um
hugarfar Rússa í garð þeirra;
Rússar muni nú treysta því að
Bretar og Bandaríkjamenn
vilji ekki einungis berjast trú-
lega við hlið þeirra þar til sig-
ur sé fenginn í styrjöldinni,
heldur vinna einnig með þeim
í bróðurlegri samvinnu að við-
reisnarstarfinu.
Churchill lagði áherzlu á að
herir Bretlands og Bandaríkj-
anna yrðu á næsta ári að heyja
fórnfrekari orustur en nokkru
sinni fyrr, en þeir mundu ganga
að því vitandi vits og hiklaust
vegna skilnings á því mikla
hlutverki er þeir yrðu að gegna.
II
oesíop ai Hieii
Hardír bardagar víð Ncvcl og á Krím
Rauði herinn hefur stækkað yfirráðasvæði sitt á Kíeff-
vígstöðvunum og eru sovéthersveitir nú komnar 100 km. suð-
vestur af borginni.
Sækja Rússar einnig til vesturs og norðvesturs frá Kíeff
og verður vel ágengt. Öflugar sovéthersveitir sækja suður með
Dnéprfljóti, að vestan.
Vestur og norðvestur af Nev-
el hafa Rússar tekið marga bæi
og þorp, og halda áfram harð-
ir bardagar á þeim slóðum.
Á Krím vinnur rauði herinn
að því að treysta stöðvar sín-
ar á Kertsskaga. Þjóðverjar
skýra frá harðnandi árásum
Rússa á stöðvar Þjóðverjar á
Perekopeiði.
Þýzte stöd á cyfu
við Grænland
Bandaríkjamenn hafa eyði-
lagt þýzka veðurathugana- og
sendistöð á eyju við austur-
strönd Grœnlands, að því er
Knox, bandaríski flotamálaráð-
herrann skýrir frá.
Knox lét ósagt hvenær stöð-
in hefði verið eyðilögð, en sagði
að Þjóðverjar hefðu sýnilega
búið um sig til langdvalar.
NihiMar
Þjóðviljinn getur að þessu
sinni ekki skýrt frá afgreiðslu
einstakra tillagna að undan-
skildum þeim tveim er að fram-
an getur. Afturhaldsöfl borg-
araflokkanna þriggja, samein-
uðust um að drepa allar hinar
stærri tillögur til atvinnuveg-
anna og menningarmála. Sér-
staka athygli vakti þátttaka al-
þýðuflokksmanna flestra 1 at-
kvæðagreiðslunni, þeir gengu
víðast jafn langt, og víða lengra
í afturhaldsátt, en þeir aftur-
haldssömustu í Framsóknar-
flokknum og Sjálfstæðisflokkn-
um.
Menningarsjóður
blaðamanna fær 10
þús. kr. styrk
Tillaga Sigfúsar Sigurhjart
arsonar, Jakobs Möllers og
Bjarna Ásgeirssonar um að
veita menningarsjóði Blaða-
mannafélagsins 10 þús. kr.
styrk á fjárlögum 1944 var
samþykkt við aðra umræðu
fjárlaganna 1 gær.
DO
Fyrstu tiilögur alþýðutryggingarnefndar lagöar fyrir alþingi
Milliþinganefnd í heilbrigðis- og félagsmálum lagði fram
í gær, í efri deild Alþingis, frumvarp til laga um breytingar á
I.—III. kafla laga um alþýðutryggingar.
Nefndin heldur áfram störfum, og er þetta ekki nema fyrri
hluti af álitsgerð hennar. Seinni hlutinn mun væntanlega verða
lagður fram á næsta þingi, og verður hann um elli- og örorku-
og atvinnuleysistryggingar.
Frumvarp þetta er samið af
milliþinganefnd, er falið var að
endurskoða alþýðutryggingalög-
in. Nefndarmenn hafa óbundin
atkvæði um einstök atriði írv.
Nefndin var skipuð af fyrrv.
félagsmálaráðherra Jóhanni Sæ
mundssyni, í marzmánuði 1943.
Eiga þessir menn sæti í nefnd
inni: Haraldur Guðmundss. al-
þm. (form.), Brynjólfur Bjarna-
son alþm., Kristinn Björnsson
læknir, Brynjólfur Stefánsson
forstjóri, Eggert P. Briem for-
stjóri og Jens Hólmgeirss. skrif-
stofustjóri.
Einn nefndarmanna gat ekki
tekið þátt í störfum nefndar-
innar, Eggert P. Briem.
Til alþýðutrygginga teljast
samkv. lögum þessum: Slysa-
tryggingar, sjúkratryggingar,
elli- og örorkutryggingar og at-
vinnuleysistryggingar. Verkefni
nefndarinar var 1 fyrsta lagi það
að reyna að bæta úr göllum
þeim á lögunum, sem kunna að
hafa komið í ljós við fram-
kvæind þeirra, og í öðru lagi.
að gera þær breytingar á lög-
Erarnö. a 4. síðu.
44 þjóðir aðilar aJ hjálpar-
og viðreisnprsáttmála
Fulltrúar 44 þjóða undirrit-
uðu í gær í Washington sátt-
mála um samstarf að hjálpar-
og viðreisnarstarfi að striðinu
loknu.
Fór athöfnin fram í Hvíta
húsinu og flutti Roosevelt for-
seti ræðu, þar sem hann lagði
áherzlu á að hinar sameinuðu
þjóðir muni vinna saman að
mannúðar- og friðarmálum
engu síður en hernaðarmálum.
Engar frekari 1
aðgerðir í
Ránarmálinu
Atvinnu- og samgöngu-
málaráðuneytið hefur sent
Þjóðviljanum útdrátt úr
rannsókn í Ránarmálinu.
Er þar komizt að þeirri
niðurstöðu að skipaeftirlits-
menn og aðrir er hlut eiga að
máli j,hafi rækt störf sín eins
og af þeim verði krafizt“ og
að atvinnumálaráðuneytið
„sjái eigi ástæðu til að fyrir-
skipa frekari aðgerðir í máli
þessu“.
Þjóðviljinn mun skýra nán
ar frá áliti rannsóknarnefnd-
árinnar á morgun.