Þjóðviljinn - 16.11.1943, Qupperneq 1

8. árgangnr.
Þriðjudagur 16. nóvember 1943.
258. tölublað.

Sigurður Guðmundsson.
Þiððviljinn stækkar upp í
8 siður i morpn
Sigurður Guðmundsson verður aðalritstlóri Þjóðviljans
Þjóðviljinn stækkar upp í 8 síð-
ur á morgnn. Útgáfustjórn blaðs
ins hefur tekið ákvörðunina um
þessa stækkun, þótt enn hafi
ekki náðst nema nokkur hluti,
tæplega lielmingur þess fjár,
sem nauðsynlegt er, til þess að
geta tryggt útkomu blaðsins í
8 síðna stærð um nokkurt skeið.
Þörfin fyrir þessa stækkun er
svo brýn, að ekki verður beðið
lengur, þótt vissulega sé það
mjög áhættusamt fyrirtæki að
leggja út í með ekki meira fjár-
magn fengið en þau rúm 60 þús-
und, sem safnazt hafa.
En Þjóðviljinn treystir á að söfnunin í stækkunarsjóðinn
aukist mn allan helming við stækkun blaðsins, að áhugi hvers
einasta velunnara þess margfaldist við að sjá blaðið í 8 síðna
stærð og finna til þess hver hnekkir það væri, ef það yrði að
minnka aftur.
Þessvegna: Herðið nú söfnunina, sósíalistar! Baráttuna fyr-
ir tilveru og útbreiðslu 8 sf.ðna Þjóðvilja verður að heyja af
öllum þeim þrótti, sem okkar góði málstaður á skilið!
Sigurður Guðmundsson
tekur við ritstjóm Þjóðviljans.
Með stækkuninni gerist sú breyting, samkvæmt einróma
ákvörðun miðstjórnar Sósíalistaflokksins að Sigurður Guð-
mundsson verður ritstjóri og ábyrgðannaður Þjóðviljans, en
undirritaðir, sem verið hafa ritstjórar hingað til, verða eftir-
leiðis stjórnmálaritstjórar hans. Er þessi breyting m. a. ó-
hjákvæmileg sökum þess að óhugsandi væri fyrir okkur að
annast ritstjórn stækkaðs Þjóðvilja með þeim störfum á öðr-
um sviðum, sem á okkur hvíla .
Sigurður Guðmundsson er öllum lesendum Þjóðviljans að
góðu kunnur. Hann tók ungur að hneigjast að sósíalisma og
ritstörfum og var sem stúdent úr Menntaskólanum í hópi
hinna ritfærustu ungra manna. Fyrir tilmæli stjórnar Kom-
múnistaflokksins, sem fyrst gaf Þjóðviljann út, hætti hann
háskólanámi við Hafnarháskóla, til að gerast blaðamaður við
Þjóðviljann.
f nærri sjö ár hefur Sigurður nú unnið við hann, þolað
með okkur súrt og sætt, ofsóluiir og sigra. Jafnt íslenzkir al-
þýðulesendur sem brezkir höfuðsmenn hafa kunnað að meta
starf hans að verðleikum, vaxandi vinsældir hjá alþýðu og
fangelsisvist af hálfu Breta, er órækust sönnunin.
Við samstarfsmenn hans fögnum því, er hann nú tekur
við aðalritstjóm Þjóðviljans, óskum honum velfamaðar í þessu
ábyrgðarmikla starfi, sem flokkuriim nú felur honum, og heit-
um á alla velunnara Þjóðviljans, gamla og nýja, að duga
honum sem bezt má verða í því erfiða starfi,, sem hann nú
tekst á hendur.
Sósalistar!
Alþýðumenn og konur!
Einbeitið starfi ykkar að því að útbreiða nú Þjóðviljann
svo sem framast má verða, safna fyrir hann og láta honum
í té greinar og bréf um áhugamál ykkar og hugðarefni.
Þjóðviljinn inn á hvert heimili í Reykjavík — er takmarkið!
Einar Olgeirsson. Sigfús A. Sigurhjartarson.
iMH illHiS
Rússar hafa rofið járnbrautina og þjóðveginn
vestur hjá Gomel á stað, sem er í um 60 km. fjarlægð
frá Gomel. Miðar sókn rauða hersins þarna að því að
króa þýzka herinn í Gomel inni, en eina undankomu-
leið hans er nú í norðvestur frá borginni.
Rauði herinn sækir til Korosten úr þrem áttum.
Er hann á einum stað innan við 10 km. frá borginni.
Á þessum slóðum reka Rússar Þjóðverja á undan sér
í áttina til Pripetfenjanna.
í sókninni norður frá Lítomír
tók rauði herinn í gær yfir 40
byggðarlög og bæi.
Rauði herinn hratt í gær hörð
um gagnáhlaupum Þjóðverja
milli Sitomír og Fostoff.
STÓRTÍ'ÐINDI VÆNTANLEG
ÚR DNÉPRBUGÐUNNI
Þýzkar fréttir herma, að Rúss
ar hafi brotizt í gegnum varnir
Þjóðverja á milli Krivoj Rog og
Saporossi, en verið „hraktir til
baka“. Rússar sjálfir nefna ekki
bardaga á þessum vígstöðvum,
en erlendir herfræðingar í
Moskva gera ráð fyrir að þýzki
herinn neyðizt bráðlega til að
halda undan úr Dnépr-bugð-
unni.
Sjómannaráð-
stefnen
SjómannaráöstefnQ.n hélt
áfram störfum % gær.
Öryggismálanefnd og dýr-
tíðarmálanefnd skiluðu störf-
um og voru álit nefndanna
rædd og afgreidd.
í dag ræðir ráðstefnan
skipulagsmál sjómannastétt-
arinnar.
Þjóðviljinn mun síðar skýra
nánar frá störfum ráðstefn-
unnar.
Verzlunarjðfnuðurinn
óhagstæður um
10,7 milijónlr
Verzlunarjöfnuöurinn í okt-
óbermánuði var óhagstæður
um 10,7 millj. kr.
Innflutningurinn í mánuðin-
um nam 28,2 millj. kr. en út-
flutningurinn 17,5 millj. kr.
Bandamenn gera
harða loftárás á
höíuðborg Búlgaríu
Bandamenn hafa gert fyrstu
loftárás sína á Sofia, höfuð-
borg Búlgaríu. Það voru Banda
rískar Michell-sprengjuflugvél-
ar frá Ítalíu, sem árásina gerðu.
Ollu þær geysimiklu tjóni.. Að-
alskotmarkið í Sofia var járn-
brautarstöðin, er hún afarmikil
vœg fyrir herflutninga Þjóð-
verja og Rúmena til Eyjahafs-
ins.
Þýðing þeirrar leiðar hefur
og aukizt vegna þess að járn-
Framh. á 4. síðu.
Fræðslustarfsemi fulltrúaráðs verklýðsfélaganna
Ápt aðsókn að erindi Elnars 01-
geirssonar m utanrlkismál
Erindi Einars Olgeirssonar um utanríkispólitík og þátt
hennar í því að tryggja frelsi og atvinnu þjóðarinnar, sem
hann flutti í Iðnó s.l. sunnudag, var ágætlega sótt og sýndi
greinilega vaxandi áhuga manna fyrir þessu máli.
Eldur í húsi Bjarna
vígslubiskups
Eldur kom upp í húsi Bjarna
Jónssonar vígslubiskups um kl.
1,45 í gœr.
Eldurinn kom upp í geymslu
herbergi á þakhæð hússins,
brann herbergið og það sem í
því var. Eldurinn komst fram
á ganginn og upp í þakið og
á einum stað í gegnum það
en var síðan slökktur. Þakhæð
in skemmdist öll af vatni og
reyk og tvær neðri hæðir húss-
ins skemmdust allmikið af
vatni. x
Um upptök eldsins er óvíst.
Nýtt viðfangsefni
Einar hóf mál sitt með því
að drepa nokkuð á sjálfstæðis-
mál íslendinga á liðnum öldum
og vegna þess, hve lengi önnur
þjóð hefði farið með utanríkis-
mál okkar væri utanríkispóli-
tík nýtt svið, nýtt viðfangsefni,
í hugum margra.
Þetta nýja viðfangsefni: ut-
anríkispólitík, er einkum fólgið
, í tvennu: að tryggja efnahags-
lega afkomu landsins, og að
i tryggja frelsi landsins.
Hver eru þau náttúrugæði
er bezt geta tryggt afkomu
fjölmennrar þjóðar á
ískmdi?
Það ætti hverjum manni að
vera ljóst, að þau náttúrugæði,
sem bezt geta tryggt afkomu
fjölmennrar þjóðar á íslandi
eru auðæfin í sjónum við
strendur landsins.
Sýndi Einar fram á það með
dæmum, að þótt íslendingar
hafi alltaf verið taldir land-
búnaðarþjóð hefur afkoma
landsmanna alltaf að miklu
leyti verið komin undir sjávar-
útveginum og hvernig menn
bjuggu við hungur og vesöld
eða hrökktust úr landi vegna
þess að landbúnaðurinn reynd-
ist ónógur.
Þá minntist hann á sjávarút-
veg þann, er hér var stundaður
á 14. og 15. öld og var drepinn
af erlendum keppinautum og
vöxtur hans hindraður af inn-
lendum aðilum, er vildu koma
í veg fyrir myndun og vöxt
kaupstaða og þannig hindruðu
í fimm aldir viðgang sjávarút-
vegsins.
Framfarir síðustu áratuga
hafa allar -byggzt á sjávarútveg-
inum og framtíð landsins er
fyrst og fremst byggð á sjávar
útveginum.
Sjávarútvegur og uíanríkis
pólitík
Fiskimiðin og fiskstofninn eru
þau auðæfi, sem sjávarútveg-
urinn byggist á. Þess vegna
þurfa íslendingar að geta ráð-
Framhald á 3. síðu.