Þjóðviljinn - 17.11.1943, Page 1

N
Þjóðviljinn
8 síður
Þau 7 ár, 1936—1943, sem Þjó&vilj-
inn hejur komiÓ út, hafa veriÓ
stormasöm og viðbur&arík * sög*1
þýðuhreyfingarinnar og þjóðarinnar
allrar.
Á þessum árum er Sósíalistaflokhr
urinn stofnaður og vinnur hina
glœsilegu kosningasigra árið 1942. A
þessum árum verður Alþyðusamband
lslands að stórveldi í landinu. A þess
um árum urðu Islendingar að snuast
við hinum nýstárlegu og hœttulegu
vandamálum hernámsins, og taka
sjálfir stjórn allra sinna mala. Her
er ekki staður til að dœma um þatt
Þjóðviljans i þróun íslenzks þjóðlífs
almennt og verkalýðshreyfingarinnar
sérstaklaga þessi ár, en það mun
sannast, að sá þáttur er ekfo ómerk-
ur.
*
Tveir menn hafa tengt nöfn sin
við Þjóðviljann svo að ekki verður
sundur rakiÖ, þeir ritstjórarnir EINAR.
OLGEIRSSON og SIGFÚS SIGUR-
HfARTARSON. Það er ótrúlega
mikiÖ og erfitt starf sem þeir hafa
innt af höndum við ritstjórn blaðsins
undanfarin ár. Engir nema nanustu
samstarfsmenn þeirra vita, af hve
mikiUi ósérhlífni og dugnaði það Vcrk
hefur verið unnið. Arangurinn er öll-
um kunnur> úhrif hinnar sósialistísku
verkalýðshreyfingar hafa vaxið mjög
ört þessi ár, og Þjóðviljinn er nu
málgagn áhrifamikils landsmála-
f!okks• Engir tveir menn hafa unnið
jafnmikiÖ til að það mœtti verða og
þeir Einar Olgeirsson og Sigfús Sig-
urhjartarson, og þeir munu halda því
starfi ótrauðir áfram.
*
Stœkkun Þjóðviljans gerir k}eift að
hafa blaðið miklurn n\un jjölbreytt-
ara, rœkíu betur það hlutverk oð vera
vopn til sóknar og Varnar fyrir ís-
lenzku verklýðshreyfinguna og kom-
ast nœr því að uppfylla kröfur, sem
gerðar eru til dagblaðs.
Þjóðviljinn œtlar framvegis mikið
rúm verkolýðsmálum, stjórnmálum,
menningarmálum, sérmálum kUenna>
íþróttum, ýtarlegum fréttum og grein-
um um alþjóðamál, auk skcmmti-
efnis, sem mjög verður aukið- Nokkr~
ir fremstu menn landsins á sviði
menningarmála hafa lojað blaðinu
stuðningi, HALLDÓR KILJAN LAX-
NESS og KRISTINN ANDRÉSSON
rita vikulegar greinar. Ritstjórn
kvennasíðu, er kernur tvisvar í viku»
annast RANNVEIG KRISTJÁNS-
DÓTTIR kennari‘ FRÍMANN
HELGASON verður með íþróttasíðu
á hverri viku • Heil síða Verður tek-
in fyrir framhaldssögu, barnadálk og
smœlki og annast ODDNÝ GUÐ-
MUNDSDÓTTIR rithöf. það efni.
*
Þjóðviljinn getur ekki stœrt sig af
virðulegum aldri — og heldur ekkJ
Sósía1istaflokkurinn• En Þeir gcetu
stœrt sig af œsku• Unga fólkið, ekki
sízt hin þróttmikJa Reykjauikurasska>
hefur frá byrjun rétt blaðinu örfandi
hönd og fylkt sér um málstað þess,
málstað alþýðunnar, og borið hann
fram til mikilla sigra á fáum árum.
En fleiri sigrar og stœrri eru fram-
undan. íslenz^ alþýða er hvarvetna
i öflugri sókn. Eg á enga ósk heitari
blaðinu til handa en að Þjóðviljinn
oerði jafnan samboðið málgagn þeirri
mikju alþýðuhreyfingu, er nú sœkir
fram til útrýmingar fátœkt, atvinnu-
leysi og kúgun, sœkir fram til alþýðu-
Valda á Islandi.
SIGURÐUR GUÐMUNDSSON.
TVEIR KOMMÚNIST-
AR í ÞJÓÐFRELSIS-
NEFNDINA
Franskir kommúnistar hafa
tekið boði de Gaulle og skipað
2 menn í þjóðfrelsisnefndina.
Annar þeirra fer með verklýðs-
mál. — Þýzkar fréttir herma að
Maurice Thores, hinn frægi
faringi franskra kommúnista sé
kominn til Norður-Afríku.
Rússar komnfr meira en 135 kífémelra
norðvesfnr af KíefL — Hersveítir pólsku
sfjórnarínnar berjast gegn skærulíðum
Rauði herinn hefur á valdi sínu meir en 15 km.
af járnbrautinni og þjóðveginum vestur frá Gomel.
í nágrenni Rikitsa, sem er borg á þessari jámbraut-
arlínu á vestri bakka Dnépr, hefur rauði herinn
tekið margar víggirtar stöðvar.
Fyrir norðarn Gomel eru Rússar búnir að koma
sér vel fyrir á vesturbakka árinnar Sosj. Þar er
markmið þeirra að rjúfa járnbrautina, sem liggur
norðvestur frá Gomel, síðustu undanhaldsleið þýzka
setuliðsins í borginni. Er hún þegar undir skothríð
langdrægra rússneskra fallbyssna.
Hersveitirnar, sem rufu járn-
brautina vestur frá Gomel,
hafa fengið liðsauka og hafa
sótt norður fyrir brautina. Þær
munu ætla að beygja í austur
í áttina til Gomel.
Á Kieff-vígstöðvunum sækir
rauði herinn hraðast til norðvest
urs, og er Kieff nú meir en
135 km. að baki. Á þessum slóð-
um sóttu Rússar víða fram 15
—20 km. Nyrzti armur sóknar-
hersins er lengst kominn, og er
hann kominn nærri járnbrautar
línunni, sem liggur norður frá
Korosten.
Poul Winterton fréttaritari
News Chronicle símar frá
Moskva, að Þjóðverjar hafi not
að járnbrautina og þjóðveginn
vestur frá Gomel til síðustu
stundar. Kveður hann sókn
Rússa til járnbrautarinnar hafa
verið mjög djarflega og allur
undirbúningur þeirra fullkom-
inn og áætlanir afburða snjall-
Sveitir pólsku stjórnarinnar
hafa ekki barizt, nema þegar
þær hafa ráðizt á skæruliðana.
Þær bíða ekki eftir því að
hjálpa til við að ráða niðurlög-
um Þjóðverja í úrslitaátökun-
um, heldur eftir því að ráðast
á rauða herinn, þegar þar að
kemur, að hann rekur Þjóðverja
á undan sér yfir Pólland heim
til Þýzkalands.
Seinna verður sagt nánar frá
ódáðum og föðurlandssvikum
þessara liðsmanna pólsku stjórn
arinnar í London.
Sjómannaráðstefnan
Sjómannaráðstefnan hélt á-
fram störfum í allan gœrdag.
Rætt var aðallega um skipu-
lagsmál sjómannastéttarinnar.
Þjóðviljinn mun næstu daga
skýra frá störfum ráðstefnunn-
ar og samþykktum.
Eggert Ste ánsson hiltur
Á sunnudaginn var héldu
þeir Eggert Stefánsson og Sig-
valdi Kaldalóns hljómleika í
Grindavík og hlutu ágœtar við-
tökur.
Á söngskránni voru 14 lög,
flest eftir Sigvalda Kaldalóns
og varð Eggert Stefánsson að
endurtaka flest þeirra.
Að lokum söng hann „fsland
ögrum skorið“ og var hann þá
hylltur sem fremsti söngvari
íslands, en hann bað menn rísa
úr sætum og hrópa ferfalt húrra
fyrir fósturjörðinni og var það
gert.
Finnur Jönsson opnar
málverkasýningu ídag
Finnur Jónsson opnar mál-
verkasýningu í dag í Lista-
mannaskálanum.
Á sýningunni verða 50—60
málverk og 30—40 vatnslita-
myndir og teikningar.
Verða þarna myndir, sem
Finnur hefur málað á ýmsum
tímum, en þó er hér ekki um
heildarsýningu á verkum hans
að ræða. — Finnur hefur eink-
um orð fyrir myndir sínar frá
sjávarsíðunni.
»
; Flokksstjómarfundurinn
>
>
| Framtfðarverkefni
i Sósíalistsflokksins
»
rædd
; Flokksstjórnarfundur Sósí-
j alistaflokksins var settur í
• fyrrakvöld.
i Brynjólfur Bjarnason flutti
• skýrslu miðstjórnar og fr
; sögu um verkefni flokksins.
Í Að lokinni framsöguræðu
ó Brynjólfs hófust umræður
• og tóku einkum til máls
• bændur og fiskimenn, sem
; eiga sæti í miðstjórninni, þ.
ó á m. Þórður Þórðarson
jbóndi á Gauksstöðum í Jök-
juldal, Skúli Guðjónsson
• bóndi á Ljótunnarstöðum í
Í Strandasýslu, Bjarni Þórðar-
j son sjómaður, Norðfirði,
j Tryggvi Helgason sjómaður
; Akureyri og Gunnar Bene-
: diktsson.
Ó Umræður héldu áfram í
j gærkvöld.
Sósíalistar!
Fundurinn, sem vera átti í
kvöld á Skólavörðustíg 19 fell-
ur niður vegna þess, að flokks-
stjórnarfundurinn verður hald-
inn þar í kvöld.
Fundurinn verður næstkom-
andi föstudagskvöld.
Finnar verða að taka
ákvörðun
Sænska blaðið Nya Daglig
Allehanda segir, að finnska
stjórnin hafi nýlega sent full-
trúa sinn til þýzku herstjórn-
arinnar með beiðni um að hún
flytti burt þýzka herinn í Finn-
landi.
Brezk blöð leggja áherzlu á,
að Finnar verði að taka skjóta
ákvörðun um, hvort þeir vilji
hætta stríðinu eða ekki.
ar.
, Rússar eyðilögðu fyrir Þjóð-
verjum 81 skriðdreka og 8 flug-
vélar í gær.
„Meðan pólskir skæruliðar
hafa að því er virðist eytt
mestri orku sinni í baráttu gegn
Þjóðverjum síðastliðin 4 ár“,
segir bandaríska stórblaðið
New York Times „er kunnugt,
að hinn leynilegi her (pólsku
stjórnarinnar í London) hefur
sparað vopn sín, og óttazt er,
að hann ætli að nota þau, eða
að hóta að nota þau, ef þar að
kemur, að Rússar fari yfir landa
mæri þau, sem Póllandi voru
sett í Versölum”.
Þessi klausa sýnir, að pólsku
skæruliðarnir, sem eru vinveitt-
ir Sovétríkjunum, hafa verið
þeir einu, sem hafa veitt Þjóð-
verjum raunvc rulega mót-
spyrnu.