Þjóðviljinn - 18.11.1943, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 18. nóvemb. 1943
Þ JÓÐVILJINN
7
FORVITNA ÝSAN
E' fi, (in \r-
Ll og RÓAR
M SAGA EFTIR
NORSKU SKÁLDKONUNA NINI ROLL A N K E R.
„O, það held ég nú, sagði krabbinn og ranghvolfdi
augunum, eg missti þar eina klóna, en það er að vaxa ný,
sem betur fer.“
„Það hefði nú verið skemmtilegra að hafa enga kló.
Hún er ekki svo falleg,“ sagði Ýsa.
„En ég get krækt í þig með henni,“ sagði krabbinn.
Þá varð Ýsa svo hrædd, að hún flýði eins og örskot og
rak sig á brygjustólpa. Ýsa hafði aldrei séð svona
stólpa í sjónum, og þeir voru þarna margir. Hún sá þak
fyrir ofan sig og varð ákaflega forvitin.
Þegar hún hafði synt kringum stólpana góða stund,
sá hún eitthvað glitra í sjónum. Það var langt og mjótt
og eitthvað spriklaði á endanum á því. Ýsa hélt, að það
væri ætilegt og beit í það, en þá festist hún og var dreg-
in upp úr sjónum, hvernig sem hún hamaðist.
Garðar litli sat á bryggjunni. Það hafði aldrei bitið
fiskur á öngulinn hans og hann varð bæði hissa og glað-
ur. Hann tók Ýsu með báðum höndum, því að hann var
svo hræddur um að hún slyppi. En hún gat ekki sloppið,
veslingurinn því að hún var föst á önglinum.
„Eg er fegin, að ég fékk að sjá, hvernig landfiskarnir
líta út, þó að það kostaði mig lífið, „sagði Ýsa litla við
sjálfa sig, því að hún var s’vo forvitin.
Ýsa litla átti fjarskalega bágt með að anda og Garðar
vorkenndi henni. Hann sagði við hana: „Eg skal ekki
drepa þig, fiskur minn. Eg ætla að láta vatn í skál og
hafa þig þar. Þú getur þá leikið þér eins og þú vilt.“
Hann losaði Ýsu ákaflega varlega af önglinum, og
það var sárt.
Garðar vissi ekki, hvernig hann ætti að ná sér nógu
fljótt í ílát. Hann tók af sér skóinn, fyllti hann af sjó
og lét Ýsu í skóinn. Það var lítið gaman að synda þar.
Það var varla hægt að snúa sér við.
Cý ÞETTA
t------------ Áður komið af framhaldssögunni-----------------------
Róar Liiegaard lœk.nir haf&i skjliS við kpnii sína, Onnu, sem var myndarleg
húsmóðir, en sVo stjómsöm, aÖ lœknir sá sitt óvœnna. Þau áttu jjögur hörn. Hann
jelldi hug til Elí Tojte, sem var bústýra bróÖur sins en annars listmálari. Þau gijt-
ust, jóru til Parísar og dvöldu Þar UTn hríð. Þar vann Róar a<5 vísindalegum rann-
sóknum, og þau hjónin bjuggust vi<5 a<5 sjá œsþudraum hans rœtast — að hann
yrði jrœgur vísindamaður. Elí jann, að hann saknaði barna sinna og hajði áhyggj-
ur af þeim.
Þau komu ajtur til bœjarins, þar sem hann hafði gegnt lœknisstörfum og
þau stofnuðu heimili ásamt eldri dóttur lœknisins, Ingrid, og yngri syni hans,
Sverre. Ingrid er iðjusöm> þrálynd og dul, og stjúpunni tekst ekk* a& ná hylli
hennar. Aftur á móti er Sverre henni eftirlátur. Adolj Andersen, bakarasonurinn,
er hrijinn aj Ingrid, en föður hennar þykir hún oj gott gjajorð handa bakarasyn-
inum.
Elí Tofte þykir anda kcdt * sinn garð jrá jólkinu í þorpinu. Frú Liegaard
jyrri hajði verið vinscel þar.
BYRJIÐ í DAG AÐ FYLGJAST MEÐ SÖGUNNI „ELÍ OG RÓAR"!
----: Þá gerði vetur mikinn
þar eftir enn næsta, ok eigu
þeir fund Reykdælar at Þverá,
at Ljóts hofgoða, ok þat sýnist
mönnum ráð á samkomunni, at
heita til veðrbata. En um það
urðu menn varla ásáttir. hverju
heita skyldi. Vill Ljótur þá láta
heita, at gefa til hofs, en bera
út börn og drepa gamalmenni.
En Áskatli þótti þat ómælilegt,
ok kvað engan hlut batna
mundu við þat heit. Sagðisk
sjá þá hluti, at honum þótti
líkara til, at batna mundi við
ef heitið væri; ok nú spyrja
menn hann, hvat þat væri, en
hann sagði; at ráðlegra væri, at
gera skaparanum tign í því, at
duga gömlum mönnum, ok
leggja þar fé til ok fæða upp
börnin.----
(Reykdæla saga)
★
„Drepsótt, stríð og dýrtíð eru
kallaðir þeir snörpustu vendir
í guðs hendi, af hverjum Davíð
konungur átti forðum kost á að
velja einn. í þær mundir mun
stríð hafa verið skaðvænlegra
en drepsótt, því þá gerði hver
sem sigur fékk með sverði og
eldi aleyðu af mönnum, kvik-
fénaði og öllu. En á núverandi
tímum er stríð orðið vægara
en drepsótt, einkum meðal vel
siðaðra þjóða, því það deyðir nú
eigi kvinnur og börn, eins og í
fyrndinni, heldur skilur ung-
viðið eftir, þar sem drepsóttin
slær niður menn og kvinnur,
unga og gamla. Þetta verst
meina ég þó sé hallæris hungr-
ið, hið harðasta sverð, það væg-
ir hvorki ungum né gömlum.
Það deyðir eftir langa pínu. Það
færir með sér heilan her af
sjúkdómum, það rífur burt kvik
fénað og bústofn, er lengi á í
að nást aftur, eftir að hungrinu
hefur aflinnt, og hvað eigi er
minnst vert: það færir með sér
rán og stuldi, meðan það yfir
stendur en síðan dugnaðar- og
stjórnleysi, með sjálfræði, sem
viðbrennur lengi á eftir; að ég
tali um hungurpest, er oftsinnis
bæði kveikzt hefur af hallæri
og alizt á því.---------“
(„Um mannfsekkun af hall-
ærum á íslandi“ eftir Hann-
es Finnsson).
rósaknappana hvern eftir ann-
an og safnaði þeim í lófa sinn,
þar til enginn var eftir. Þá
hafði hún lófann fullann. Hún
leit á þá. Skelfing voru þeir
litlir og yndislegir. En hún gat
ekki haft neitt gaman af að sjá
þá springa út. Ingrid lagði þá
að vanga sínum, og fleygði þeim
í ofninn.
Stofan var mannlaus, þegar
Elí kom aftur. Ingrid var held-
ur ekki í herbergi sínu. Börnin
voru bæði farin leiðar sinnar.
Allt í einu fékk hún löngun
til að teikna, teikna útsýni frá
glugganum og sýna Róari, þeg-
ar hann kæmi heim.
Hún náði í pappír og teikni-
áhöld og kom sér fyrir á hent-
ugum stað. Þaðan íiorfði hún
út. Steinlagt torgið, gömul, lág
hús og nýtízku hús innan um,
það var ágæt fyrirmynd.
Hún var í þægilegum vinnu-
hug og horfði ýmist á teikning-
una eða út um gluggann. Allt
í einu datt henni dálítið
skemmtilegt í hug, og hún
brosti: Það hefðu átt að standa
mörg lítil borð undir sólskýli
framan við búðina á gangstétt-
inni hinumegin við torgið —
alveg eins og í úthverfi stór-
borgar. Svo kemur bíll, sem
stefnir til Parísar. Undir sól-
skýlinu situr fólk við drykkju,
þar eru Tillershjónin og þar
eru þau Róar og hún sjálf. En
þau þekkja ekki Tillershjónin
— þekkja engan. Þau bara njóta
vorsólarinnar og ilmsins frá ný-
laufguðum trjám.
Dyrabjöllunni var hringt.
Bernhardina birtist í dyra-
gættinni: „Frú Sturland er kom-
in. Á ég að hleypa henni inn?“
Aðkomukonan frammi á gang
inum hlaut að heyra hvert orð.
„Bjóðið þér frú Sturland inn,
Bernhardina“.
Elí leit í spegilinn. Hún var í
dökkum kjól, sem var hár í
hálsinn.
Frú Sturland var stóryaxin
kona og vingjarnleg, eins og
sómdi níu barna móður. Hatt-
urinn hennar sat of aftarlega
á gráhærðu höfðinu. Kápan var
of þröng á svona holduga konu.
Elí gat ekki að því gert, að
hún tók eftir þessu. Hún sá hlut
föll og línur með augum mál-
arans. En hún heilsaði frú Stur-
land glaðlega með handabandi.
Frú Sturland var svo góð við
Ingrid. Og Elí þakkaði henni
fyrir það um leið og hún vís-
aði henni til sætis.
Erindi frúarinnar stóð ein-
mitt í sambandi við Ingrid. Hún
horfði rannsóknaraugum á Elí,
til að ganga úr skugga um,
hvort það væri satt, að frú Lie-
gaard önnur væri barnshafandi.
Hún hafði meira að segja heyrt,
að frúin ætti vanda fyrir yfir-
liðum. En frú Sturland gat
ekki séð, að neitt væri á seyði.
________________________________
„Ingrid er eins og hún væri
barnið mitt, frú Liegaard“. Frú
Sturland lagði hönd sína, með
þrönga slitna gullhringnum á
borðið. „Móðir hennar er vin-
kona mín. Eg segi það eins og
það er, að mér féll það illa,
þegar hún varð að fara frá heim
ili sínu. En ég lofaði Önnu því,
að ég skyldi líta eftir börnun-
um, og það hef ég gert. Og nú
fannst mér ég verða að tala
við yður um Ingrid. Eg var að
hugsa um að gera það, þegar ég
fékk lánað vöfflujárnið, en
hafði ekki einurð til þess“.
Elí sat hreyfingarlaus á stóln-
um með krosslagðar hendur.
„Eg er ekki ánægð með Ing-
rid, frú Liegaard“.
Frú Sturland var mild á svip-
inn og horfði góðlátlega á Elí.
„Það er ekki von, að þér, sem
eruð ung og óreynd, beri skyn
á alla hluti. Eg er ekki að ásaka
yður. En mér fannst það ekki
rétt af yður að taka herbergið
hennar af henni“.
„Hefur Ingrid sagt yður það?“
Elí roðnaði.
„Nei, það var Beta mín.“
„Það var bezt fyrir Ingrid
sjálfa. Þess vegna gerði ég það,“
sagði Eli.
„Jæja.“
„Þér getið fengið að sjá nýja
herbergið hennar.“
„Þakka yður fyrir, um leið og
ég fer. Svo ætlaði ég að minnast
á augun í henm.“
„Pabbi hennar ætlar að lækna
hana í augunum, þegar hann
kemur heim. Hann ætlar að
taka veiku augnahárin. Hann
hefði gert það fyrr, ef það hefði
ekki verið til að hlífa henni. En
nú er það ekki hægt lengur.‘
„Það er ágætt,“ sagði frú
Sturland. „En svo er það hann
Adolf Andersen sem ég verð að
minnast á. Hann er Ingrid ekki
samboðinn. Og Anna vildi ekki
að hún væri með honum.“
„Er hann slæmur piltur?“
„Hann er ekki samboðinn dótt
ur Liegaards læknis. Hann var
latur í skólanum og hann kemst
aldrei lengra en að hnoða deig.“
Síminn á skrifstofunni
hringdi. Eli spratt á fætur:
------------------------------z
„Fyrirgefið þér. Það er víst
landsíminn.“
Hún skildi dyrnar eftir opn-
ar.Það var samtal frá Oslo .
„Já, Róar,það ér ég .Heyrirðu
til mín?“ Henni fanst sálin
fljúga úr líkamanum og verða
rödd hennar samferða langar,
langar leiðir — til hans.
Hann spurði hvernig henni
liði.
„Frú Sturland er hérna, Róar.
Hún er að tala um augun í
Ingrid og ýmislegt fleira. Þú
ættir að koma sem fyrst heim
og koma öllu á réttan kjöl.“
Hann spurði og hún svaraði.
Þegar samtalinu lauk, skalf hún
eins og hrísla.
Hún nam staðar í stofudyrun-
um og tók um dyrastafinn-:
Maðurinn minn bað að heilsa og
sagði, að þér ættuð að vera góð
við mig. Hann kemur á morg-
un.“ Hún brosti en henni vökn-
aði um augu.
Stórvaxna konan reis gæti-
lega á fætur: „Eg hef enga á-
stæðu til að vera vond við yður,
frú Liegaard,“ sagði hún stilli-
lega. „En Anna er vinkona mín
og ég er vinur vina minna.“
„Auðvitað. Eg skil það,“ sagði
Elí. Hún fór að taka saman
teikniáhöld sín. — Á morgun!
hugsaði hun. Á morgun!
„Þér málið. Það hef ég heyrt,“
sagði frú Sturland og horfði á
teikninguna. ,,Þér eigið sjálfsagt
erfitt líka.“
„Eg! Nei, ég er ánægð.“ Eli
leit á hana leiftrandi augum.
Hún kvaddi frú Sturland með
hlýju handabandi og hún opnaði
dyrnar að herbergi Ingridar um
leið og þær gengu út.
Þegar hún hafði skilið við
gestinn og lokað útidyrunum,
rétti hún upp báðar hendur í
fögnuði.
-----Á morgunn.
-----Nokkrum dögum seinna
sátu þær við stofugluggann Eli
og Ingrid. Þær voru að bíða eft-
ir því, að Róar kæmi frá því að
skoða sjúkling inni á skrifstof-
unni. Síðan ætlaði hann að fara
til sjúkrahússins. Og þegar
hann kæmi aftur ætlaði hann að
kippa út augnahárum Ingridar.
Það var sunnan kaldi. Bátarn-
i