Þjóðviljinn - 03.12.1943, Blaðsíða 3

Föstudagur 3. desember 1943.
ÞJÓÐVILJINN
3
Hvervillmeðganga?
Fyrir nokkrum dögum gat að
líta frásögn um alvarlegt atriði
varðandi íþróttalífið og íþrótta
ferðir félaga úr Reykjavík út
á land á s. 1. surrri.
Sá, sem segir frá, er Pétur
Sigurðsson erindreki og 'sögu-
maður hans er sá maðUr, sem
bezt vissi um atvik það er um
ræddi og er hinn trúverð-
ugasti maður. Frásögnin er á
þá leið, að eitt af íþróttafélög-
unum í Reykjavík, sem fór í
íþróttaför út á land hafi fengið
skóla til íveru meðan staðið
var við. Þegar flokkurinn var
farinn og farið var að taka til
og hreinsa húsið, komu í leit-
irnar 12 tómar brennivínsflösk
ur, og 2 með' smálögg af vín-
anda. Nafn félagsins og staður
er ekki nefnt og er það senni-
lega af linkind við félagið.
Nú munu flestir spyrja:
Hvaða félag er þetta? En það
er í rauninni ekkert aðalatriði
heldur hitt: Er þetta atvik eins
dæmi, sem mun aldrei koma
% t
fyrir aftur og hefur aldrei kom
ið fyrir áður, eða er þetta venja
í ferðalögum íþróttaflokka?
Mín skoðun er sú, að það sé
mikið nær því að vera venja
en einsdæmi, þótt til séu heið-
arlegar undantekningar. Styðst
ég þar bæði við persónuleg
kynni og sögusagnir sannorðra
manna.
Vill nokkur íþróttamaður
meðganga þetta fyrir sjálfum
Sundmót Svía 1943
Sundmeistarar Svía frá því í
hafa aldrei átt eins í vök að verj-
ast með meistaratitla sína og í
ár. Var það unga fólkið sem sótti
svona fast á, eða fastara en nokkru
sinni fyrr.
Fyrri daginn voru það aðeins 3
af 14 sem héldu velli, en síðari dag-
inn voru aðeins tveir af 7 sem
urðu að láta í rninni pokann. Það
urðu því 13 nýir meistarar í nrót-
inu, en 8 héldu velli.
Mótið fór fram í Tinncrbáks-
badet í Linköping. Allt úrvals
sundfólk Svía var þar saman kom-
ið, að undanteknum Björn Borg,
sem gat ekki mætt.
í karlakeppninni unnu Stokk-
hólmsfélögin 11 af 14 titlum, en í
kvennalceppninni sigraði Stokk-
hólmsfélag aðeins í tveim greinum.
Árangur í einstökum greinum:
KARLAR:
100 m. frj. a. Per Olaf Olsson 1,01,6
200 m. frj. a. R. Gustafsson 2,21,4
400 m. frj. a. G. Ilellström 5.12.1
1500 m. frj. a. Th. Jansson 21,05,6
200 m. bringus. lt. Hellgren 2,49,4
400 m. bringus. R. Hellgren 6,02,0
100 m. baks. B. Person 1,12,9
4x100 m. Hellas 4,11,6
Björgunars. Thor Ilenning 2,29,3
KONUR:
100 m. frj. a. Ingr. Thafvelin 1,12,5
400 m. frj. a. Ingr. Thafvelin 5,45,8
200 m. brs. M.-Britt Jansson 3,10,2
400 m. brs. M.-Britt Jansson 6,35,4
100 m. bs. Kjerstin Sörensen 1,34,2
4x100 m. I. F. K. Stockholm 5,04,6
Björgunars. Vera Dahlberg 3,03,9
Þá var einnig keppt í dýfingum,
bæði karla og kvenna.
sér? Vill nokkur flokkur með-
ganga að hafa skilið eftir 12
tómar vínflöskur í gististað sín-
um á sama tíma sem hann heyr
ir frásagnir af ferðum sínum í
.útvarpi og les um þær í blöðum,
þar sem sagt er frá glæsilegum
afrekum og að allt gangi að
óskum? Erum við íþróttamenn
svona litlir karlar að við séum
ánægðir með að sannleikurinn
sé sagður á þennan hátt?
Enginn efast um það, að at-
vik sem þetta spillir fyrir í-
þróttahreyfingunni. Ölæði
manna, sem fara með sýninga-
eða keppniflokkum um landið,
er álitshnekkir fyrir íþrótta-
hreyfinguna.
í lögum íþróttasambandsins
er svo að kveðið, að ef íþrótta-
menn „hegða sér á einhvern
hátt svo, að íþróttahreyfingunni
sé til hnekkis“, varðar það sér-
staklega og án undantekningar
hegningu (17. gr.).
Enginn efast um, að orðróm-
ur sem þessi er íþróttahreyfing
unni til hnekkis, og ef sannur
reynist bæri að sjálfsögðu að
taka hart á þessu og útiloka þá
flokka frá ferðalögum um nokk
urt skeið, sem þannig hegða
sér.
Annars eru þessi vínmál í-
þróttamanna orðin vandræða-
mál, og til mikils hnekkis fyr-
ir íþróttahreyfinguna og ein-
staklinga hennar. Er þar ef til
vill mörgu um að kenna, sem
betur verður komið að síðar.
Eg fæst þó aldrei til að trúa
því, að nokkur sé sá íþróttamað
ur, er skilji ekki að íþróttir og
áfengi er ósamrýmanlegt, eða
vill nokkur íþróttamaður með-
ganga það?
Tveir íþróttamenn fórust
með m.b. Hilmi.
\
Tveir íþróttamenn, þeir Anton
Bjömsson, leikjimikennari og
Hreiðar Jónsson, fórust með
m. b. Hilmi og verður þeirra
nánar getið síðar hér á Iþrótta
síðunni.
ÍÞRfiTTIR
RITSTJÓRI: FRÍMANN HELGASON
i r j
Iþróttasamband Svía 40 ára
Þessi mynd er tekin á fyrsta kappmóti þeirra Hággs og Rice
í Ameríku. Hágg er lengst til vinstri á myndinni,
en Rice lengst til hægri.
íþróttasambandið sænska
var stofnað á hvítasunnudag
1903, og voru stofnfélögin að-
eins 35 að tölu.
Fyrstu árin var vöxtur og við-
gangur sambandsins ekki mik-
ill.»Félögum fjölgaði hægt og
meðlimafjölda að sama skapi.
Árið eftir, 1904 um vorið, voru
félögin þó komin upp í 60 og
félagarnir í 4500. Þegar samband
ið hélt 10 ára afmæli sitt voru
félögin orðin 620 og félagarnir
orðnir 62000, þúsundasta félag-
ið er skráð í sambandið 1921 eða
eftir 18 ára starfsemi. Eftir 8
ár, eða 1929, er 2000. félagið
skráð og síðan hefur talan auk-
izt með mikið meiri hraða. 1933
eru félögin orðin 3000 sem telja
230 þús. félaga. Næstu 4 ár er
jafnaðarfjölgunin um 500 á ári
því 1937 eru þau 5000. Næstu
3 ár er hraðinn ekki eins mik-
ill því 18. júní 1940 er nr. 6000
innritað, og næstum sama dag
þrem árum síðar eða 8 júní 1943
er talan komin upp í 7000 félög.
í ágúst í sumar telur sambandið
7051 félag með 485687 skráðum
félögum. Og ekkert bendir til
að neitt sé að draga úr þessum
vexti.
Friálsar iróSíir, vöxtur þeirra og viögangur
Eftir Stefán Runðifsson
Íþróttasíðan hefur farið þess
á leit við Stefán Runólfsson að
hann skrifaði nokkrar greinar
um frjálsar íþróttir, og hefur
hann orðið við þeirri beiðni.
kemur fyrsti kaflinn í dag og
svo smátt og smátt eftir því
sem rúm og ástæður leyfa. Ste-
fán er þaulkunnugur þessum
málum, og áhugasamur mjög.
Um langan tíma hefur hann
tekið þátt í keppni í frjálsum
íþróttum og langhlaupum.
Glímumaður er hann góður og
lætur þá íþrótt mjög til sín
taka.
■ Stefán hefur verið formaður
Iþróttaráðs Reykjavíkur fimm
s. 1. ár og hefur sá tími verið
honum góður skóli til að fá
innsýn í það hvar umbóta er
þörf. Verður gaman og gagn að
því að fylgjast með því í grein-
um hans. Ritstj.
INNGANGUR
Víða á landinu eru dalir,
grundir, tún og engi, þar sem
forfeður vorir öld eftir öld
stunduðu sveitastörf, sem gætu
eftir eðli sínu talizt til frjáls
íþrótta. Við smalamennsku tóku
menn langstökk yfir sprungur
og læki, menn hluþu bæði þol-
hlaup og spretthlaup um grýtta
jörð, hóla, dældir, skóga, kjarr
og hraun.
í vetrarferðum höfðu menn
með sér langa stöng og sveifl-
uðu sér yfir t. d. vatnsföll, sem
runnu milli skara eða yfir fann
ir o. s. frv. Þessi sveifla á stöng-
inni var svipuð þeirri sem nú
tíðkast við • stangarstökk, enda
þótt nú sé keppt að því að kom-
ast sem hæst, en áður sem
lengst. Slöngukast var mikið
iðkað fyrr á öldum og á síð-
ustu öld var það ein aðferð við
fuglaveiðar. Þótt við vitum að
íslendingasögurnar hafi vakið
hjá íslenzku þjóðinni áhuga
fyrir frjúlsum íþróttum sem
öðrum íþróttum svo sem há-
stökk Gunnars á Hlíðárenda, og
langstökk Skarphéðins. Sífellt
strit fyrir fæði og klæðum
knúði fullorðna fólkið til þess
að láta æsk^ana sjaldan fá tóm-
stundir til félagslegrar eða kerf-
isbundnar líkamsræktar. Hvort
heldur að æskan fór að hugsa
um bókmenntir eða líkamsrækt
þá var viðkvæðið hjá eldra fólk-
inu: „að slíkt gæfi ekki mikið
1 askana“. Þannig var það að
lífsbaráttan fjötraði hið frjálsa
íþróttalíf, enda þótt að í vitund
þjóðarinnar væri orðið íþrótt
tákn þess tíma sem koma skyldi
Tuttugasta öldin byrjaði
þannig að ungir menn fóru í
hópum að stunda íþrótt.ir bæði
í sveitum og bæjum. í sveitum
komu menn saman og hlupu
eða stukku, með þetta vígorð
á vörum: „Við skulum keppast“.
Framh.
Vaxtarrækf
Nýlega er komin út bók er
nefnist vaxtarrækt. Er höfund-
ur hennar hinn ágæti leikfimi-
kennari Jón Þorsteinsson.
Fyrst þegar ég heyrði þessar-
ar bókar getið og hver höfund-
urinn væri taldi ég víst, að
þarna væri bók sem aðallega
væri ætluð íþróttamönnum og
þá sérstaklega leikfimiiðkend-
um, og þessa skoðun hef ég rek-
ið mig á víðar.
En eftir að hafa lesið bókina
komst ég að þeirri niðurstöðu,
að hún er fyrst og fremst ætl-
uð öllum öðrum en þeim, þó
þeir geti að sjálfsögðu notið
góðs af henni líka. í formála
bókarinnar segir Jón m. a. „Síð-
an ég fór fyrst að iðka líkams-
æfingar finnst mér að kennar-
ar mínir hafi einkum beitt at-
hygli sinni að tvennskonar á-
göllum í vexti nemenda, aflög-
uðu baki og bringu“. Kjörorð
bókarinar er: „Styrkið bakið“.
Mestur hluti hennar fer því í
að gefa ráðleggingar um það,
hvernig það skuli gert. Hann
byrjar þar á hvítvoðungnum
fárra vikna og fylgist með hon-
um áfram. Hann gefur
margar æfingar fyrir hin
ýmsu aldursskeið ung-
linga til að verjast þeim slæma
sjúkdómi sem nefndur er hrygg-
skekkja. Bendir Jón þar | ým-
islegt sem valdið getur þessum
sjúkdómi og nefnir þar móður-
ina sem hpldur barninu alltaf
á sama handlegg. Barnið sem
leitt er af fullorðnum, skóla-
drenginn sem alltaf lætur tösk-
una hanga á sömu öxl, burð
o. s. frv. Kaflinn „Skólaaldur-
inn“ er mjög merkjlegur. Þar
] gefur hann nokkrar æfingar sem
| gerðhr eru í sætum nemend-
[ anna við skólaborðið, og eru
þær sérstaklega ætlaðar þar
sem Salir eru ekki tiL Þetta hef-
ur þegar verið reynt, áður en
bókin kom út og hefur reynzt
mjög vel.
Þá leggur höfundur til að það
fólk sem starfar alla daga inni,
ýmist við einhæfa vinnu eða
létta vinnu, taki æfingar í 5
mínútur á hverjum degi t. d.
um kaffitíma, og auk þess á-
kveðnar' æfingar eftir vinnu.
Þessa tillögu byggir hann á
reynslu sem fengizt hefur í
Svíþjóð og bar undraverðan
árangur.
Á þessu litla sem hér hefur
verið sagt, sést að þessi bók á
erindi til allra. Hún er hvetj-
andi áskorun til fólksins að
varðveita og laga það sem allir
óska bæði sér og sínum og er:
fagur líkamsvöxtur, og heil-
brigði. Hvert heimili þarf að
eignast hana og notfæra sér.
Þó eyða verði til þess tíma, þá
Framhald á 8. síðu.