Þjóðviljinn - 08.12.1943, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 8. desember 1943.
ÞJÓÐVILJINN
7
Eftir H. S.
að færa silungnum ýmislegt góðgæti. Ekki vildi hann
þó brauð, smjör og ost. Þa‘ð þótti börnunum undarlegt.
Skemmdar kartöflur voru uppáhaldsmatur hans.
Silungurinn stækkaði dag frá degi og krakkarnir
lágu löngum á lækjarbakkanum og horfðu á hann.
Einu sinni kom dálítið skrítið fyrir: Krakkarnir voru
að gefa silungnum og horfðu með athygli á það, hvernig
hann hámaði í sig góðgætið.
Jónas litli, yngsti snáðinn, tveggja ára, vildi ekki
missa af neinu, sem fram fór og beygði sig svo langt
fram af bakkanum, að hann missti jafnvægið og datt
beint á höfuðið ofan í pollinn til silungsins. Þá varð nú
heldur skvamp og buslugangur 1 pollinum. Silungurinn
kunni illa við þessa óvæntu heimsókn og hamaðist sem
óður væri, svo að gusurnar gengu framan í Jónas litla
og hann orgaði af öllum mætti.
Til allrar heppni var ekki svo djúpt þarna, að Jón-
as drukknaði, en hræddur var hann. Krakkarnir stóðu
ráðþrota því að bakkarnir voru svo háir, að stökkva
þurfti niður í lækinn til að ná Jónasi upp úr.
Helga var elzt af börnunum. Hún var sjö ára og fann
að henni bar að ráða fram úr vandræðunum.
Helga hafði farið í hreina sokka um morguninn og
henni hafði verið bannað að bleyta sig. Það var mikið
að gera á heimilinu, því að mamma lá veik og hafði
eignazt litla stúlku. Þess vegna áttu börnin að vera
þæg og góð við Gunnu frænku. sem komin var til að
hjálpa.
■ Mamma var vön að segja, að Helga væri þrifin og
hún vildi ekki tapa því áliti.
Þess vegna hljóp Helga eins og fætur toguðu inn
í bæ.
0$ ÞETT4
Prófastur kom aö máli við
prest í umdæmi sínu og
mælti á þá leiö: „Nú hefur
þú bróöir, aðhafzt- svo margt
sem brýtur í bág viö lögmál
drottins, aö ég ráðlegg þér
aö segja af þér, áöur en verr
hlýtzt af“.
Prestur bar ekki á móti
því, aö hann heföi einstöku
sinnum misskiliö kenningar
Krists, en hann sagöist ekki
geta sagt af sér, af þeirri ein-
földu ástæöu, aö drottinn
heföi kallaö sig til aö þjóna
þessu brauöi. „EÖa helduröu
bróðir, að drottinn hefði látið
mig fara hingaö gegn vilja
sínum?“
„Þaö getur vel verið, aö
drottinn hafi kallaö þig hing'-
aö. En hitt er annaö, aö ég
hugsa að hann sé aö kalla þig
héöan aftur“, sagöi prófast-
ur.
★
ÞAÐ VAR FYRIR HERNÁM-
IÐ. OG ÞAÐ ER SATT
Kona kom í búð og spuröi
eftir fötum á hvítvoöung.
„Hvaö er það?“ spuröi af
greiðslustúlkan.
„Nýfætt bam“, svaraöi kon.
an.
„Babyföt! Eg skil“.
★
ÚR SEILUANNÁL 1641
Maður nokkur fór á helgum
degi til trjáflutninga meö
fleirum öörum. En svo bar
viö, aö þeir sofnuöu á skip-
inu í fögru smáviöri, duttu
sumir sofandi út og drukkn-
úöu, en skipið bar upp á klett
og brotnaöi. Komust fáir lífs
af.
★
ÚR VALLAANNÁL 1694
Kona ein á Vestfjöröum
haföi lýst tvo menn feöur aö
barni sínu. Það mál kom til
Alþingis og var ályktaö, aö
þeir skyldu annast barniö aö
jafnaöi aö réttri tiltölu, móts
viö móðurina til þess það
væri 7 vetra og sá skyldi þess.
réttur faöir í hvers ætt þaö
líktist þá.
og glaðlega. En hún stóö ekki
upp af stólnum.
„Nú hafa fæturnir sagt af
sér“, sagði hún.
. Elí sat hjá henni, di'akk
kalt vatn-og saft, því að hún
var þyrst eftir langa göngu í
sólskinshita. Og þegar frú
Helvig var búin aö segja
henni frá fótaveiki sinni, bar
hún upp erindið.
Gamla konan neitaöi henni
ekki. Hún sagöi ekki neitt
langa stund. Hún bara horfði
á Elí þar til Elí leit undan
og roöhaöi.
„Getum við ekki veriö eins
og við sitjum núna og talað
saman á meöan?“ sagði frút
j Helvig loks.
) Elí fór út aö Reistad sex
1 morgna í röð. En nú fór hún
ekki gangandi. Ökumaöurinn
frá Reistad beiö hennar með
vagninn heima viö læknis-
húsið klukkan ellefu á hverj-
um morgni.
Elí vann aö teikningu sinni
af kappi. Hún fann, aö þaö
haföi verið vont fyrir hana aö
hafa lagt listina á hilluna
svona lengi. Hún svaraði öll-
um spurningum gömlu kon-
unnar, en annai’s hafði frú
Helvig oftast orðiö.
Hún sagöi frá því hvernig
þáö var á Reistad á yngri ár-
um hennar. Og hún minntist
á stjúpbörn sín.
„Þaö var yfirsjón mín, aö
ég fórnaði sjálfri mér fyrir
börnin. Eg var alltaf svo
hrædd um, aö ég væri þeim
ekki nógu góö, að ég lét und-
an í öllu. Þegar ég loksins sá
aö mér var það orðið of seint.
Þau báru enga virðingu fyrir
mér. Nei, móðir veröur að fá
sínu framgerijgt meö illu eða
góðu. Hún þarf ekki aö vera
hrædd um aö fæla bömin frá
sér. Ætli þaö hefði þýtt nokk-
uö fyrir mig, aö reyna það —
úr því að ég var Vandalaus
manneskja. Hvaö um þaö?
Mér mistókst“.
„Já“, hvíslaði Elí. Hún
horföi í augu gömlu konunn-
ar, þessi augu, sem alltaf virt
ust horfa á eitthváö; í fjar-
lægö. Elí haföi gert frum-
drætti áö öllu andlitinu,
nema augunum.
„Augun verða erfiðust“, sagði
Elí.
„Eg skal loka þeim, barn.
ÞaÖ geri ég bráöum, hvort
eö er“.
„Nei, nei“, sagði Elí. Segiö
þér þaö ekki“ Elí gekk til
hennar.
„Jú, þannig á þáö aö vera“.
I Frú Helvig klappaði grönnu
I hendinni sem hélt á svartkrít-
inni. „Stundin er komin. Þaö
hef ég samið um viö skapar-
ann. Eg elskaði lífiö og elsk-
! aöi það mest, þegar það var
mér erfiöast. Sá dagur kem-
ur, að allur sársaukinn hverf-
ur og hjartað er hætt aö
finna til. Þaö yrði vondur og
dimmur dagur. Þann dag vil
ég ekki lifa.. Guð má ekki
krefjast þess af mér“.
Hún brosti.
„ÞaÖ er gömul kona hérna
á næsta bæ. Hún liggur í
rúminu, kvartar og kveinar
dag .og nótt og er alveg ó-
sjálfbjarga. Hún er alltaf aó
biöja um meöul, ný og ný
meöul og læknishjálp. Hún
getur ekki hugsað sér að
deyja. í hennar spoium bæöi
ég engan aö lengja líf mitt.
Eg vil deyja meðan eitthvaö
er eftir af sjálfri mér“.
Elí leit á myndina, leit í
augu gömlu konunnar. Henni
féllust hendur.
„Nei, ég get það.ekki“.
„Láttu þá augun bíöa barn-
iö gott. Þaö getur verið, aö
þú munir betur eftir þeim,
þegar þau eru lokuð“.
Það komu tveir stálpaðir
drengir hlaupandi inn í stof-
una. Þaö voru dóttursynimir.
Þeir báru meö sér þef af heyi
og frá hesthúsi. Þeir horföu
á myndina um stund og svo
á gömlu konuna. „Þú ert
miklu fallegri á myndinni,
amma“, sagði annar.
Frú Helvig hló: „Þiö kom-
ið meö ilmvatn hingáó inn“.
sagöi hún. „Skiliö þiö kveöju“.
En þegar þeir voru farnir,
leið skuggi yfir svip heirnai:
„Mæður þeirra hafa byggl
sinn sumai’bústaöinn hvor á
bezta blettinum í túninu.
Þaö er eins og hefnd fyrir,
hváö mér þykir vænt ura
jöi’öina.
SíÖustu dagana, sem Elí
var á Reistad, trúði hún frú
Helvig fyrir því, að hún ætti
von á barni. Hún laut höfði,
þegar hún sagði þaö og henni
fannst hún vera að tala viö
barnið í fyrsta sinn.
Frú Helvig sagöi ekkert af
því, sem Elí haföi búizt viö.
Hún spuröi lágt: „Hvaö segir
maðurinn yöar?“
„Hann veit þaö ekki ennþá.
Eg bíö þangaö til Per er far-
inn. En ég veit, að þetta gleö-
ur Róar“.
Gamla konan laut áfram og
lagöi svalar hendur á heitan
vanga Elíar.
„Þaö er gott. Þaö er gott.
Og þá langar yður ekki fram-
ar til aö mála“.
— — Nóttina eftir aö Per
fór, kóm Róar heim úr sjúkra
vitjun um fjögurleytiö.
Elí svaf. Hann staönæmd-
ist við rúmstokkinn og horföi
á hana. Hún var ekkí eins
sælleg og hún var vön, og þaö
sáust bláar æöar kringum
augun. Hún svaf fast. Hann
vissi, að hún var þreytt. Næv-
vera Pers hafði veriö áreynsla
fyrir taugar hennar. Þau
höfðu á endanum farió að
þúast. Þaö var eini árangur-
inn, sem Róar náði meö viö-
leitni sinni aö sætta þau. Þaö
eitt huggaöi hann, áö hann
fann, aö Elí skildi Per. Hún
sagöi aö hann væri stranguv
í dómum um aöra, og strang-
ur við sjálfan sig. Þetta vaxri
dirfska æskunnar. Lífsreynsl-
an væri þáð eina sem gæti
breytt honum.
Róar var þreyttur og gekk
til hvílu. Hann kyssti Elí sof
andi en hún varö þess varla
vör.
Allt í einu datt honum ciá-
lítið í hug og tók strax á-
kvöröun. „Eigum viö aö fara
í ferðalag Elí og vera hálfan
mánuð í burtu? Við bæði! Eg
hætti aö vinna. Eg er dauö-
uppgefinn. Nú tökum við okk
ur hvíld“.
Hún nuddaöi augun: „Hvað
ertu aö segja, Róar?“
„Manstu, aö þetta er gam-
alt loforö?“
„En var þaö loforö til aó
efna. Hvar eru peningamir,
Róar“. Hún hló.
„Þetta veröur ekki dýr
ferð“.
Hún reis upp í rúminu,
glaöleg og rjóð 1 vöngum.
„Já, við skulum fara í ferða-
lag, Róar. Öll þrjú!“
„Þrjú?“
„Já, þú, ég og einn í vii>-
bót, fjarska lítill ósýnilegu-
samferðamaöur", hvíslaði
hún.
— — Þau bjuggu hálfan
mánuó í timburkofa viö vesf
urströndina. Umhverfis var
fjallahringur og birkiskógur í
hlíðunum. LækjarniÖur barsx
að eyrum þeirra, og tíminn
leiö.
Útsýnið töfraði þau á hverj
um morgni í bláma og kyrrö.
Morguninn varö aö degi og
þau gengu grasi vaxnar gót-
ur og stigi um dalinn. Róar
hafði í bernsku átt heima i
þessum dal. Hann þekkti
klappir viö ána og hellana
þar sem geiturnar höfðu lext-
aö skjóls í illviörum. Hann
sagði. Eli frá mínningum sín-
um. Það komu engin dagblöð
til þeirra í kofann við lækinn.
Þaö komu heldUr ekki veikir
menn, til aö kvarta um mein
sín. En þrastarungamir voru
að verða fleygir og þaö voru
komin bláber upp í hlíðinni.
Elí bar ekki skyn á allt,
sem hún sá. Róar sagði henni
nöfn fugla og jurta. Jafnvel
minnstu skordýrin áttu nöfn.