Þjóðviljinn - 19.12.1943, Page 1

Sókn Rússa við
Kirovograd heldur
áfram
Þjóðverjar óttast að rauði
heriim sé að hef ja stórsókn
Fremur er tíðindalítið af aust
urvígstöðvunum, og skýrði sov-
étherstjórnin í gær aðeins frá
bardögum á einum hluta víg-
stöðvanna, þar sem rauði her-
inn sækir fram í átt til Kirovo-
grad.
Heídur sóknin á þeim slóðum
áfram og hröktu Rússar í»jóð-
verja úr nokkrum vel víggirt-
um stöðvum í gær.
Hinsvegar er margt talið
benda til þess, að rauði herinn
sé í þann veginn að hefja mikl-
ar hernaðaraðgerðir, og er að
heyra á fregnum frá Berlín, að
þýzka herstjórnin óttist yfirvof-
andi stórsókn á austurvígstöðv-
unum-
í Karkoff halda áfram mála-
ferlin gegn stríðsglæpamönnun-
um, og hafa þeir játað á sig
hryðjuverk er framin hafa ver-
ið á borgurum, körlum, konum
og börnum._________________
imm naM htr-
ih sinna? I <ta
IríaB
. Á Ítalíuvígstöðvunum hefur
áttunda hernum orðið talsvert
ágengt í hörðum bardögum á
126 km. víglínu frá Adríahafi
og inn í landið.
Flugvélar Bandamanna halda
uppi loftárásum á stöðvar Þjóð
verja í Júgóslavíu, og tóku
ítalskar orustuílugvélar þátt í
þeim árásum í fyrsta sinn - í
gær.
í opinberri tilkynningu um
líðan Churchills, er birt var í
gœrkvöld, segir að hann sé held
ur á batavegi.
Jála'tveajur frá
lijeillgiiui í ; ■
BréMÍ
Jólakveðjum frá íslendingum
í Bretlandi verður útvarpað í
dag í íslenzka útvarpinu frá
London og einnig á sunnudag-
inn kemur. Kannski verður einn
ig útvarpað kveðjum 2. janúar.
Þorsteinn Hannesson söngvari
mun syngja í íslenzka útvarps-
tímanum á sunnudaginn kemur-
Útvarpað verður alla sunnu-
dagana frá kl. 14,15 (2.15) til
lí,30 á 31 meters ölfkilengd.
í lúooslaulu að saúasl
Ólgan vex í ung-
verjalandi, Rúmeníu
Sovétstjórnin sendir nefnd til aðalstöðva Tito hershðfðingja
Margt hendir til að bardagarnir í Júgoslavíu séu
að snúast þjóðfrelsishernum í vil, segir í fregn frá Lon-
don.
Þjóðverjar hafa beðið mikið tjón á mönnum og her-
gögnum í hinum hörðu bardögum í Austur-Bosníu, seg-
ir í hernaðártilkynningu frá aðalstöðvum Tito hershöfð-
ingja í gærkvöld.
Júgoslavneski þjóðfrelsisherinn verst grimmilega í
stöðvum sínum og hefur haldið þeim flestum, þrátt fyr-
ir margendurteknar árásir þýzkra skriðdrekasveita. í
Króatíu hefur þjóðfrelsisherinn hafið gagnárásir, og í
Svartfjallalandi eru háðir harðir bardagar.
Útvarpsstöð frjálsra Júgo-
slava skýrir frá því að Þjóðverj-
ar hafi gjöreytt öllum þorpun-
um í nágrenni borgarinnar
Petrinia, suðaustur af Jagreb,
og myrt alla íbúana- Nazistaher
Fréttirnar af för rússneskr-
ar sendinefndar til höfuðstöðva'
Titos hafa veitt öllum í London
sem styðja stjóm hans, mikla
uppörfun. Líta þeir xsvo á, að
þetta sé fyrsta sporið í áttina
til þess að Bandamenn veiti
henni fulla viðurkenningu, seg
ir í enskri fregn.
Dr. Furlan, aðalfulltrúi Þjóð
frelsisstjórnarinnar í London
lœtur svo um mœlt: „Við höfð-
um enga hugmynd um það fyrst
í stað , að ný stjórn hafði raun-
verulega verið stofnuð, en allir
voru á þeirri skoðun, að ríkis-
vald vceri þegar fyrir hendi í
Júgóslavíu, þar sem var hinn
prýðilega skipulagði her, borg-
araleg yfirvöld, dómstólar og
skattafyrirkomulag. í lok árs-
ins 1941 hafði Þjóðfrelsisfylk-
ingin meira að segja boðið út
opinbert lán með nauðsynlegum
útbúnaði til endurgreiðslu.
Þó að engin formleg ríkis-
stjórn væri mynduð á hinu end-
urheimta landsvæði, þá hafði
þjóðfrelsisfylkingin fullkomin
yfirráð og eftirlit í sínum hönd-
um. Hernaðarlegir og borgara-
legir dómstólar, sem starfað
hafa í langan tíma hafa eflt
mjög ríkisvaldið. Stofnun hinn-
ar nýju stjórnar er því aðeins
formsatriði, — rökrétt og eðli-
leg afleiðing af því ástandi, er-
þegar ríkti.
Eg álít ómögulegt fyrir með-
limi Þjóðfrelsisfylkingarinnar
að hafa samvinnu við hina nú-
verandi meðlimi stjórnar Péturs
inn brennir og eyðir öllu sem
fyrir verður í þorpunum sem
hann fer um. Ræna Þjóðverjar
öllum matarbirgðum svo íbú-
arnir geti ekki séð þjóðfrelsis-
hernum fyrir matvælum.
konungs eða nokkra aðra Júgo-
slava, sem gegna opinberum
embættum erlendis. Eg trúi að
framtíðarbraut okkar sé banda-
lag þjóða Júgóslavíu, en ég
treysti þeim, sem eru á staðn-
um til að serrija um einstök at-
riði. Ef Búlgarar vilja ganga í
bandalag við okkur, eru þeir
velkomnir, en það ætti hvorki
að neyða þá né nokkra þjóð
Júgóslavíu til að ganga í banda
lagið, heldur lofa þeim að gera
það, ef þeim finnst hag sínum
bezt komið þannig.
Eftir hernámið urðu Slóvanar
og Króatar að þola slíka kúgun
af hálfu ítala, að annað eins
hafði ekki þekkzt í sögu þeirra.
Grimmdarverkaferill ítala er
ekki fagrari en ferill Þjóðverja
og eðlilegt, að Slóvenar og Kró-
atar hati þá. En ítalskir her-
menn hafa frá upphafi einatt
hlaupið úr her sínum og bar-
izt með okkur ásamt Þjóðverj-
um og Austurríkismönnum,
sem gengið hafa í lið með okk-
ur. Eftir uppgjöf Ítalíu hafa
nokkrar ítalskar hersveitir ver-
ið myndaðar og eru undir yf-
irstjórn herstjórnar Þjóðfrelsis-
hersins. Þannig er aldagamalt
hatur útmáð og stofnað til
gagnkvæms skilnings á fram-
tíðinni.
í okkar augum er uppástunga
Tyrkja um Balkanbandalag og
uppástunga pólsku flóttamann-
anna um öryggismúr gegn Sov-
étríkjunum fjarstæðar og alveg
andstæðar stefnu Júgc:lava í
„Ðagur á vinnustað“
VALBORG BENTS VANN
VERÐLAUN VIKUNNAR
MEÐ GREIN UM „RIGN-
INGARDAG Á ENGJUM“.
, Verðlaun þessarar viku
í samkeppni um greinarnar
„Dagur á vinnustað“, hlaut
Valborg Bents, Barónsstig 25,
fyrir greihina „Hér skeður
ildrei neitt“.
Er greinin birt á 2. síðu
blaðsins í dag.
Þeir, sem vilja taka þátt í
samkeppninni þessa viku,
sendi greinar sínar til rit-
stjórnar Þjóðviljans fyrir
miðvikudagskvöld.
Reykjakotshverinn
færlst aftur f aukana
Jarðhitasvæðið hjá Reykja-
koti í Ölvusi hefur verið að
taka breytingum undanfarna
daga.. Áður hefur verið skýrt
frá hvernum, sem myndaðist i
gróðurhúsinu. Sá hver er kóln-
aður, en í hans stað er borhola
tekin að gjósa, og gýs nú stöð-
ugt vatni og gufu.
Síðastliðinn mánudag og
þriðjudag varð þess vart, að
jarðfallið umhverfis borholuna
hafði dýpkað og hafði hitinn
vaxið í vellandi hverleðjunni.
Var þá farið að bora aftur á
þessum stað, en þegar komið
var niður í 63 feta dýpi, tók
holan að gjósa leir og steinum,
en síðan gufu og vatni, og hef-
ur gosið stöðugt síðan.
Sleðaferðir barna
Eftirtaldir staðir eru leyfðir
fyrir sleðaferðir barna:
AUSTURBÆR:
Arnarhóll, Frakkastígur milli
Lindargötu og Skúlagötu, Grett
isgata milli Barónsstígs og
Hringbrautar, Bragagata frá
Laufásvegi að Fjólugötu, Lilju
gata, Túnblettir við Háteigsveg
beggja megin við Sunnuhvols-
baráttu sinni, en hún miðar að
því að vinna að nánu sambandi
v.3 Sovétríkin11.
og Búlgaríu
Ungverjar, Rúmenar og Búlg
arar óttast nú æ meir að þurfa
að taka þátt í stríði nazista,
eftir því sem skýrar kemur í
ljós, að nazistar geta ekki unn-
í ið stríðið. Það eru aðallega sex
ástæður, sem valda því, að þess
ar þjóðir gerast nú áhyggju-
fullar um framtíð sína.' Sú
fyrsta er ráðstefnurnar í Kairo
og Teheran, þar sem teknar
voru fullnaðarákvarðanir um úr
slitasóknina á hendur möndul-
veldunum. Önnur er loftárásir
Bandamanna. Það er búið að
gera þrjár árásir á Sofíu, höfuð
borg Búlgaríu og aðrar borgir
óttast nú örlög hennar. Þriðja
er yfirlýsing Arnolds hershöfð
ingja um, að bandaríski flug-
herinri geti nú gert árásir á
Þýzkaland og leppríki þess,
hvar sem er. Fjórða er hin stöð-
uga sókn Bandamanna á landi,
sérstaklega rauða hersins. Ótt-
ast þessar þjóðir, að lönd þeirra
verði vígvöllur og verði lögð í
rústir I átökum þeim, sem fram
undan eru. Fimmta er sú yfir-
lýsing Cordells Hulls, utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, að
leppríki Hitlers verði sjálf að
berjast fyrir sjálfstæði sínu
gegn Þjóðverjum. Sjötta er vax
andi andstaða almennipgs gegn
yfirdrottnun nazista, hin aukna
krafa um mótspyrnu gegn þeim
og vaxandi friðarvilji.
Tyrkneskar fréttir herma, að
búlgarski herinn beiti sér op-
inskátt gegn frekari samvinnu
við Þjóðverja. Hafi herinn sett
stjórninni úrslitakosti þess efn-
is og látið í ljós óánægju sína
yfir samvinnunni við nazista.
í Rúemníu hefur þýzka leyni
lögreglan raunverulega tekið
að sér stjórnina og reynir að
berja niður friðarkröfurnar.
Vísistalan óbreylt
— 259 stig
Vísitalan fyrir septembermán
uð er 259 stig, samkvæmt út-
reikningi Kauplagsnefndar Hag
stofunnar. Vísitalan var hin
sama síðasta mánuð.
húsið, Mímisvegur milli Sjafn-
argötu og Fjölnisvegar.
VESTURBÆR:
Bráðræðistún sunnan Granda-
vegs, Vesturvallagata milli
Holtsgötu og Sólvallagötu,
Blóvallagata milli Hávalla-
götu og Sólvllagötu.
B’freiðaumferð ■ um þ^ssar
götur er jafnframt bönnuð.
Veröur stjórn þjóðfrelsisfylkirgarinnar veitt
óskoruð viðurkenning?
i