Þjóðviljinn - 21.12.1943, Síða 1
VILJ
8. árgangur.
Þriðjudagnr 21- desember 1943.
287. tölublað.
,#Fyrslu Eysfrasalfsvígsföðvarnar"
570 baeír og þorp tekín á 6 dögum
Drengur slasast alvar-
lega af byssuskoti
í jyrradag vildi það slys til
norður í Mývatnssveit, að dreng
ur, sem var að leika sér að
rifjli varð jyrir skoti og sœrð-
ist állmikið. Var hann fluttur
í sjúkrahús á Akureyri.
í fyrradag voru drengir að
leika sér með byssu við tún-
garðinn að Vogum í Mývatns-
sveit og hljóp þá skot í einn
þeirra.
Var þegar símað til læknis
að Breiðumýri og kom hann
eins fljótt og kostur var á og
bjó um sár drengsins og lét
síðan flytja hann í skyndi í
sjúkrahús á Akureyri.
Stjórn Hlífar
sjálfkjörin
Verkamannafélagið Hlíf í
Hafnarfirði hélt fund í fyrra-
dag. Uppstillingarnefnd skil-
aði tillögum og komu engar
aðrar tillögur fram og var
stjómin því sjálfkjörin.
Ýmsar samþykktir Hlífar
eru birtar á 2. síðu Þjóð-
viljans í dag.
Rauði herinn hóf fyrir 6 dögum síðan öfluga sókn
milli Nevel og Vitebsk. Hefur hann rofið jámbrautar-
línuna milli þessara borga. — Þjóðverjar höfðu oft und-
anfarið talað um hörð áhlaup Rússa á þessum slóð-
um, en Rússar nefndu engin átök þar, fyrr en í gær, að
þeir tilkynntu að rauði herinn hefði í fimm daga sókn
rofið víglínu Þjóðverja milli Nevel og Vitebsk á um 80
km. breiðu svæði og sótt fram um 30 km. Tekið meira
en 500 bæi og þorp, fellt meira en 20 þús. Þjóðverja og
tekið a. m. k. 2000 höndum.
Flugvél hrapar
Um kl. 2,30 í fyrradag hrap-
aði fliigvél í nánd við bæinn,
kom hún niður skammt fyrir
sunnan Grandaveg.'
Kom flugvél þessi utan af
hafi og flaug yfir Bráðræðis-
holtið. Flaug hún mjög lágt
yfir bæinn, en þegar kom suð-
ur fyrir Grandaveginn missti
hún jafnvægið og kom niður
á hvolfi.
Ekki er kunnugt enn, hversu
alvarlegt slysjð hefur verið.
Á þessum fyrstu fimm dög-
um tók rauði herinn afarmikið
herfang af birgðum og hergögn-
um, þ- á m. um 106 skriðdreka.
Sovétherstjórnin upplýsti, að
fjórum þýzkum fótgönguliðsher
fylkjum, sem telja um 60 þús.
hermenn og einu skriðdrekaher-
fylki að auki hefði verið tvístr-
að.
í gær tók rauði herinn um 70
bæi og þorp í viðbót, m. a. bæ,
sem er um 50 km. norðvestur
af Vitebsk og um 30 km. frá
járnbrautinni milli Vitebsk og
Polotsk- Er síðarnefndur bær
talinn höfuðmarkmið þessarar
sóknar fyrsta sprettinn. Polotsk
er þýðingarmikil járnbrautar-
miðstöð. Um hana liggur önnur
aðalbrautin frá Póllandi til
*
I
Herforingjauppreisn varð í Boliviu í Suður-Ameríku í gær
og vann sigur á skammri stundu. Kalla uppreisnarmenn sig „Þjóð-
emis-byltingarhreyfinguna“.
Forsetinn var tekinn höndum á heimili sínu, og er hann enn
í haldi ásamt nokkrum ráðherra sinna. Yfirmaður herforingja-
ráðsins og tveir hershöfðingjar hafa og verið handteknir. — Ný
stjóm hefur verið mynduð, en ekki er kunnugt um utanríkisstefnu
hennar. Er talið, að hún verið lík og áður, en fyrri stjóm hafði
allnána samvinnu við stjóm Bandaríkjanna. — Öll blöð em bönn-
uð eins og stendur.
1 Boliviu eru einhverjar auð-
ugustu tinnámur heimsins og er
framleiðsla þeirra Bandamönn-
um mjög mikilvæg. Námurnar
eru í eigu fáeinna stórauðugra
manna, en verkamenn búa við
hin aumustu kjör. Hefur hvað
eftir annað komið til árekstra
milli þeirra og námueigenda,
en auðugastur og harðsvíraðast-
ur þeirra heitir Simon Patino.
Hafa fulltrúar Bandaríkjastjórn
ar í Bpliviu einatt reynt að
miðla málum síðan stríðið hófst,
svo að hin mikilvæga fram-
leiðsla tefðist ekki og lagt að
námueigendum að sýna verka-
mönnunum svolitla sanngirni,
en eigendurnir hafa sýnt hina
mestu þvermóðsku, er einkum
frægt bréf frá Patino, sem hann
skrifaði einum af forstjórum sín
um, þar sem hann bannaði hon-
um að láta í nokkru undan og
kvartaði undan „afskiptasemi"
Bandaríkjamanna, sem aðeins
mundu ala upp í verkamönntim
„heimtufrekju“.
Hefði að athuguðu öllu á-
standi alþýðu í Bolivíu alveg
eins mátt búast við byltingu af
hennar hálfu.
Leningrad auk fleiri járn-
brauta. Er bærinn um 35 km.
frá fyrri landamærum Póllands,
en rúmlega tvöfalt lengra frá
landamærum Lettlands. Rauði
herinn var sagður vera um 90
km. frá landamærum Lettlands
í gær, þar sem hann var lengst
kominn- — Góðar horfur eru
taldar á því, að rauða hernum
muni takast að umkringja borg-
ina Vitebsk. f henni skerast
jámbrautirnar á milli Smolensk
og Polotsk og á milli Mogileff
og Nevel, en gildi hennar sem
járnbrautarmiðstöðvar er nú orð
ið lítið fyrir Þjóðverja síðan
Rússar rufu línuna norður til
Nevel, en hún hefur verið álitin
þungamiðjan í vamarkerfi Þjóð
verja á þessum slóðum og er
í miklu gildi enn sem slík og
verður rauða hernum til stór-
mikils hagræðis vegna allra að-
flutninga vestur á bóginn, þeg-
ar hann hefur náð henni á sitt
vald.
Þjóðverjar viðurkenna, að
árásir Rússa á þessum slóðum
séu nú orðnar að stórsókn, og
muni tilganeur hennar vera að
umkringja Vitebsk og sækja til
lettnesku landamæranna.
Rússar hrundu í gær hörðum
áhlaupum Þjóðverja á Kíeff-
vígstöðvunum í nánd við Koro-
sten.
Fyrir suðaustan Kirofograd
gerðu Þjóðverjar tvær harðar
árásir og var báðum hrundið við
mikið tjón í hði þeirra.
Samtals eyðilögðu Rússar 82
skriðdreka fvrir Þjóðverjum í
gær og 57 flugvélar.
Níðurstaða réttarhaldanna í
Karkoff var sú, að hinir þrír
þýzku stríðsglæpamenn voru
dæmdir til dauða ásamt etnum
rússneskum aðstoðarmanni
þeirra- — Voru þeir allir teknir
af lífi opinberlega í Karkoff í
gær.
Leikfélagið hefur frumsýn-
ingu á hinu nýja leikriti Davíðs
Stejánssonar, á annan dag jóla:
MMmmrti13 stlpa 9 manna
oelal lll að oadlrlii slolooo iMlla
Stjórnmálaflokkarnir á Alþingi, sem standa að
lausn lýðveldismálsins á næsta ári, Sjálfstæðis-
flokkurinn, Framsóknarflokkurinn og Sósíalista-
flokkurinn, hafa kjörið nefnd, sem hefur með hönd-
um undirbúning málsins fram á næsta þing. Eru í
nefndinni 3 menn af hverjum flokki, en tveir full-
trúar ríkisstjómarinnar starfa með henni. Þessir
eru nefndarmenn:
Frá Sjálfstæðisflokknum:
Bjarni Benediktsson, Gísli Sveinsson og Ólafur
Thors.
Frá Framsóknarflokknum:
Hermann Jónasson, Hilmar Stefánsson og Jónas
Jónsson.
Frá Sósíalistaflokknum:
Áki Jakohsson, Brynjólfur Bjamason og Einar Ol-
geirsson.
Frá ríkisstjóminni:
Bjöm Ólafsson og Einar Arnórsson.
Formannsstörfum í nefndinni gegnir Gísli
Sveinsson.
Af þessum 11 nefndarmönnum starfa þrír í fram-
kvæmdanefnd, þeir Bjami Benediktsson, Einar Ol-
geirsson og Hilmar Stefánsson.
Bandamenn
semja við Tito
Það var opinberlega tilkynnt
í Alexandríu í gær, að lokið
væri ráðstefnu milli fulltrúa
Titos marskálks og fulltrúa frá 4
Bretum og Bandaríkjamönnum.
Aðeins hemaðarleg mál voru
rædd. Náðist fullt samkomulag
um, að Bandamenn veittu Júgó-
slövum þeim, sem veittu Þjóð-
verjum mótspyrnu, fullkominn
hemaðarlegan stuðning.
Frá höfuðstöðvum þjóðfrelsis-
hersins er tilkynnt, að miklir
bardagar séu háðir í Bosníu og
Kroatíu.
Þjóðverjar tala einkum um
bardaga í Austur-Bosníu.
Eldingu slær niður
í loftnet
Sá sjaldgœfi atburður gerðist
15. þ. m. að eldingu laust nið-
ur í íveruhús á Brokey á Breiða
firði.
Skemmdir urðu ekki aðrar en
þær, að loftnetið slitnaði og út-
varpstækið eyðilagðist algjör-
Frá Norcflrði
27 útskrifuðust af
mótornámskeiði
Fréttaritari Þjóðviljans á
Norðfirði símaði í gær: Námr
skeiði þvi er haldið hefur ver-
ið her undanfarið fyrir mótor-
ista, er nú lokið. 27 luku prófi
og hlutu 11 ágœtiseinkun og 10
fyrstu emkun. Allir stóðust prój
ið.
Hæstu einkunn hlaut Hallgrím
ur Pétursson frá Norðfirði 47%
stig en hæsta einkunn sem hægt
er að fá er 48 stig, næstur varð
Á. Sigurbergsson frá Fáskrúðs-
firði með 47% stig og sá þriðji
Jósafat Henriksson frá Norð-
firði með 44% stig. Eftir ára-
mótin hefst mótornámskeið á
Patreksfirði.
Valdemar V. Snævar, sem
gegnt hefur kennara og skóla-
Frh. á 5. síðu.
lega, er það talin einstök heppni
að ekki kviknaði í húsinu.
Þegar atburð þennan bar að
höndum, var enginn maður við-
staddur. Útvarpstækið tættist
sundur út um gólf.