Þjóðviljinn - 24.12.1943, Blaðsíða 13

ÞJÓÐVILJIN N
11
Mamma spurði, hvað það væri og sagðist vera hrædd
um, að það væri einhver óþarfi.
Margrét sagði, að það væri leyndarmál, sem enginn í
heiminum mætti vita fyrr en á aðfangadag, en það væri
ekki hesturinn.
Þegar hún var búin að biðja oft og vel og vera ákaflega
dugleg, fékk hún að eyða úr aurabauknum.
-----Á aðfangadagskvöld kom Sigrún og mætti Mar-
gréti í stiganum. Sigrún var svo móð, að hún gat varla
talað.
„Hérna er jólagjöf handa þér. Það er hann Glófaxi.
Mig langaði ekkert til að eiga brúðuna“.
Hún rétti Margréti hestinn, en Margrét fór að hágráta.
„Langar þig ekki til að eiga brúðuna? Ég er búin að
kaupa hana handa þér. Og þetta voru einu peningarnir,
sem ég átti“.
„Nei, elsku, elsku.----Ég sagði þetta bara. Keypt-
irðu hana Laufeyju? Ég ætla að eiga hana þangað til ég
verð stór og gefa börnunum mínum hana og segja, að hún
sé frá þér. Já, og svo ætla ég ekki að kalla hana Lauf-
eyju, heldur Margréti, í höfuðið á þér“, sagði Sigrún.
Margrét hætti að gráta: „Þakka þér ósköp vel fyrir
hestinn. Ég ætla að eiga hann þangað til ég verð stór og
gefa börnunum mínum hann. — En ég get, held ég, ekki
kallað hann Sigrúnu“.
Jólasveinar einn og átta
Trúið þið því, að jólasveinarnir séu til? Því trúðu börn-
in í fyrri daga. Fullorðna fólkið sagði þeim það til að
hræða þau.
Jólasveinarnir hér áður voru ekki í fallegri, rauðri kápu
með poka á baki, fullan af gjöfum handa börnunum. Þá
hefði enginn haft beyg af þeim.
Vitið þið, livað þeir voru margir og hvað þeir hétu?
Þeir hétu: Gluggagægir, Gáttaþefur, Bandaleysir, Potta-
sleikir, Pönnusleikir, Hlöðustrangi, Ketkrókur, Kertasník-
ir og Lampaskuggi.
Þeir komu ekki færandi hendi, jólasveinarnir, í þá daga.
Þeir voru, eins og nöfnin benda til, sársvangir sjálfir og
gráðugir i allt matarkyns. Þá var oft lítið til að borða, og
það er trúlegt, að börnin hafi verið hrædd um matinn sinn
fyrir þeim. Jólasveinarnir komu níu nóttum fyrir jól og
fóru á þrettándanum.
Svona voru jólasveinarnir í gömlu, íslenzku þjóðtrúnni.
Jólasveinarnir voru alls staðar nálægir. Ef hurð stóð
í hálfa gátt, þá var Gáttaþefur kominn þar til að gægj-
ast inn. Það var þægilegt fyrir hann, því að frammi í
göngunum var oftast skuggsýnt.
Það var sums staðar ekki siður, að breiða fyrir glugg-
ana á kvöldin. Þess þurfti ekki, því að á sveitabæjum
er ekki alltaf ókunnugt fólk á gangi úti fyrir, eins og í
Reykjavík. En þá var bærilegt fyrir Gluggagægi, að liggja
í bæjarsundinu og horfa inn í baðstofuna alla kvöldvök-
una.
Lampinn hékk í sperrunni eða niður úr mæni. Upp í
ræfri var skuggsýnt. Þar gat Lampaskuggi falið sig og
séð allt, sem fram fór.
í búrinu var Pottasleikir og allir hinir, sem voru sí-
svangir. Sá, sem fór út í lilöðu til að taka kúaheyið, gat
átt von á, að Hlöðustrangi sæti uppi á stabbanum.
Og þegar komið var í fjósið, kom það fyrir, að einhver
kýrin var laus. Þá hafði Bandaleysir verið þar að verki.
Væri ekki garnan að teikna alla þessa karla, þó að þeir
hafi aldrei verið til?
uiMiiiuiiiiiiiiiuiiiiuuiiiiiiiiuiuiiuiuifuiiiiiiMimuiiiiiiMiiiiiiiiiniMiimiiiiiiiiiiiiiiitfiiHiiiiiiiiniiii
Þetta eru engir jólasveinar, þó myndin lenti á þessa blað-
síðu, heldur dugleg böm í leilcjimi!