Þjóðviljinn - 31.12.1943, Blaðsíða 5

gUÓÐVILJINH
Otgefanai: Sameinir.garflok.kur albýSa — Sósíalistnjlokkurinn.
tjitstióri: SigarSur Gu&mandsson.
’stjómníájaritstjórar: Eir.ar Olgcirason, Sit o Sigurhjartaraon.
Hitstjórnarskrifstcfu: : Awdurstrœti 12, sfmi 2270.
AfgreiSsla og augiýsingar: Skólaoörðustíg 19, sími 2184.
Prentsmiðja: Víkingsorent h. f., Garðastrœti 17.
Áskriftarverð: í Reykjavík og ágrenni: Kr. 6,ö0 á mánuði. — Uti á
landi: Kr. 5,00 á mánuði.

1944
Allir frjálslyndir menn og þeir, sem frelsi unna, heilsa því
ári, sem byr'jar á morgun með björtustu vonum.
1944 verður nazisminn að velli lagður í Evrópu, versta oki sem
lagt hefur verið á hvítar þjóðir, af þeim létt.
1944 öðlast tugir kúgaðra þjóða frelsi, fá í orði og verki viður-
kenndan sinn helga rétt til að ráða sjálfar stjórnskipulagi sínu,
svo sem þegar hefur verið yfirlýst með Atlanzhafssáttmálanum og
Teheransamningunum.
1944 stofna íslendingar eftir 680 ára erlend konungsvöld sitt
eigið sjálfstæða lýðveldi á ný.
1944 mun sjá víðtækari, voldugri, sigursælli samfylkingu allra
frelsissinna gegn fasismanum en þekkzt hefur áður. Úr öllum
þjóðum og stéttum munu framfaraöflin sameinast til þess að
reyna að skapa komandi kynslóðum' tryggan frið, mannkyninu
öllu vaxandi velferð, öryggi og frelsi.
•
Það, sem árið 1944 þarf að flytja oss íslendingum auk lýð-
veldisins, er eining allra þeirra samtaka og afla, hvaða stéttum
og flokkum, sem þau tilheyra, sem taka vilja höndum saman um
að tryggja, að einnig ísland verði hluti úr þeim nýja heimi, sem
upp rísi úr þessi stríði, og þekki hvorki atvinnuleysið né fátækt-
arbölið, sem þjáði oss fyrr. Framtíð lýðs og lands er undir því
komin að sterk og djörf þjóð^ylking, er vinni að þessu marki, geti
skapazt sem fyrst.
Við þessi áramót ber hverjum þeim, sem afstýra vill því,
að gamli vesaldómurinn, kreppurnar, eyðsla kraftanna og atvinnu-
leysið, komi aftur, — að stíga á stokk og strengja þess heit að
leggja fram alla krafta sína til þess að skapa slíka virka einingu
íslendinga um stærstu framfara- og réttindamál þjóðarinnar.
/
, Þeir, sem öngþveitið skópu
Samtök Hriflunga í báðum flokkum, Framsókn og Sjálfstæð-
isflokknum, eru nú að vera lýðum, ljós. Þess er ekki síður van-
þörf, að þjóðin sjái, hvernig þessir Hriflungar hafa vitandi vits
komið á öngþveiti í f járhagsmálum þjóðar og ríkis og ætla sér nú
að nota það öngþveiti til að hefja sjálfa sig til valda en kúga alla
launþega.
Hriflungar í báðum flokkum skipulögðu haustið 1942 hina
alræmdu aukningu dýrtíðarinnar. í krafti einræðisvalds síns í
verðlagsnefndum tóku þeir á einni vörutegund, eins og kjötinu,
10 milljónum króna meira af neytendum og ríki en þeim bar
samkvæmt grundvelli 6-manna-nefndarinnar. — Með þessari dýr-
tíðaraukningu voru skapaðir höfuðerfiðleikarnir, sem þjóðin nú
á við að stríða í dýrtíðarmálunum.
©
Haustið 1943 gera svo þessir Hriflungar samsærið alræmda
um að ræna milljónatugum úr ríkissjóðnum, svo hann sé tæmdur.
Þegar Hriflungar eru þannig búnir að koma á öngþveiti
á sviðum þjóðar- og ríkisbúskapar, hrópa þeir svo upp að allur
ránsfengur þeirra sé í hættu og nú verði að slá niður kommúnista.
Þjóðin þarf að sameinast um að taka fram fyrir hendur þess-
ará glæframanna. Það er sama, hvort hér eru á ferðinni heiðarlegir
og vel metnir bændur,, eins og Jón á Reynistað, eða alrænjdir
braskarar á fjármála- og stjórnmálasviðinu, eins óg þeir, sem til
„forustu“ veljast úr Framsóknar-hópnum í þessari svörtu samfylk-
ingu, — útkoman fyrir þjóðina verður jafn iil, þó heiðarlegt
fólk láti misnota sig í þágu þessara stjórnmálaglæfra.
©
Hriflungaöldinni verður að ljúka á íslandi á því ári, sem nú
er að byrja. Fyrir því verður íslenzk alþýða að sjá.
Afstada flokkana á Alþíngi tíl málefna sjávarótvegsíns,
Blekkíngar og rangfœrslnr blada Sfélfstaedísflokksins
Blöð Sjálfstæðisflokksins hafa
rekið upp mikið ramakvein óg
ekki þreytzt á að afflytja skatta
tillögur, sem fyrir þinginu lágu
og fluttar voru af sósíalistum
ásamt þingmönnum úr Alþýðu-
og Framsóknarflokknum, og
sem Framsóknarmenn hjálpuðu
Sjálfstæðismönnum til að láta
daga uppi.
Svo er að sjá sem einstaka
maður hafi tekið þessar blekk-
ingar og rangfærslur alvarlega,
sumar hverjar. Á það bendir
m. a. álitsgerð frá stjórn Far-
manna- og fiskimannasam'bands
ins, sem Morgunblaðið blæs upp
og kallar „mótmæli“. Álitsgerð
þessi er skrifuð í þeim lofsverða
tilgangi að hvetja þingið til að
hlynna að nýsköpun útgerðar-
innar — en í henni eru veiga-
mikil atriði, sem eru byggð .
misskilningi.
Álitsgerðin varar við eigna-
aukaskatti, að svo miklu leyti,
sem hann snertir „varasjóði11
útgerðarinnar. Athugum þetta:
úýbyggingarsjóðirnir skulu vera
algerlega skattfrjálsir samkv.
frumvárpinu um eignaauka-
skatt. En sá hluti „varasjóðsins“
sem ekki fer í nýbyggingarsjóð
er eins og hvert annað eyðslu-
fé, sem notað er í rekstur fyr-
irtækisins og raunar til hvers
sem vera skal. Fyrir fé „vara-
sjóðanna“ er hægt að kaupa
„villur“, búgarða, bíla o. s. frv.
Þeir koma að engu haldi til að
tryggja nýbyggingar á sjávarút-
veginum. Aftur á móti er lagt
til í tillögum sósíalista, að all-
ir varasjóðirnir, allt hið skatt-
frjálsa framlag, Vs af tekjun-
um, skuli renna í nýbyggingar
sjóð. Þar með yrði tryggt, að
allt þetta fé íæri til nýbygg-
inga, og yrði hvorki greiddur
af því tekjuskattur né eigna-
aukaskattur.
Samkvæmt frumvarpinu um
eignaraukaskatt, er aðeins lagt
til að lagður verði nokkur skatt
ur á stríðsgróða, sem safnazt
hefur á síðustu fjórum árum,
og aðeins á þann hluta hans,
sem er fram yfir 100 þús. kr.
Skattur þessi munar vitanlega
ekki miklu á fyrstu hundrað
þúsundunum, en kemst upp í
30% af þeim hluta fjárins, sem
er yfir eina milljón. Mikill hluti
fjárins skal renna í fram-
kvæmdasjóð ríkisins, þar á með
al til nýbygginga 1 sjávarútveg-
inum.
Þá segir í nefndri álitsgerð,
að frumvarpið um breytingu á
tekju- og eignaskattslögunum,
stefni að vísu í rétta átt, að
aukningu nýbyggingarsjóðanna,
en komi ekki að haldi vegna
takmarkana upp á við, (tak-
markana, sem koma til greina,
þegar sjóðurinn qr orðinn yfir
2 milljónir, eða jafnhár vá-
tryggingarverði skipanna).
Þetta er mikill misskilning-
ur. Samkvæmt núgildandi lög-
um má aldrei draga frá skatt-
skyldum tekjum nema Ve til
þess að leggja í nýbyggingar-
sjóð. Samkvæmt frumvarpinu
mega öll félög undantekningar-
laust leggja þessa upphæð, V&,
í nýbyggingarsjóð skattfrjálst.
En hjá öllum þeim félögum, er
ekki eiga nýbyggingarsjóði, sem
komnir eru í fyrrgreint hámark,
hækkar hið skattfrjálsa hárnark
í nýbyggingarsjóðina úr Ve upp
í %.
Við þetta bætist svo að ein-
staklingar skulu hafa rétt til að
leggja 'Vs í nýbyggingarsj.óð,
eins og félög — en samkvæmt
núgildandi Ixigum hafa þeir aö-
eins rétt til að leggja Vs í vara-
og nýbyggingarsjóði.
Það er þvá ekki lagt íil ac
framlag til nýbygginga v.erði
lækkað hjá neinum aðila, hvorki
einstaklingi né félagi, heldur
er lagt til að það verðí stór-
hækkað hjá næstum öllum
skattgreiðendum landsins, því
það munu ekki vera nema tvö
félög sem eiga sjóði, sem bún-
ir eru að ná hámarki því, sem
takmörkunin er miðuð við. Rétt
ur þessara tveggja félaga, að
því, er tekur til nýbyggingar-
sjóðanna, <gr hinn sami og áð-
ur.
Þá er í frumvátpinu ákvæðí
til að tryggja það, að ný-
byggingarsjóðirnir verði ekkí
notaðir í taprekstur.
En það, sem er eitt aðalatriði
frumvarpsins, eru tillögur þess
um mikla skattalækkun á al-
menningi jafnframt því, sem
skattfrelsi það, sem almenn
hlutafélög njóta nú, er afnum-
íð. — Persónufrádrátturinn er
hækkaður, svo að fímm manna
fjölskylda í Reykjavík greiðir
ekki skatta fyrr en tekjur henn
ar eru komnar talsvert yfir
17 þús. kr. á ári. — Þetta leiðir
af sér mjög verulega lækkun
skattabyrðarinnar á öllum al-
menningi. Yrði þetta m. a. mik
ill léttir á smáútgerðinni, sem
mest nauðsyn er að hlynna að.
Öll ákvæði þessara tillagna
miða því að því:
1. Að auka mjög framlög til
nýbygginga, efla og tryggja ný-
byggingarsjóðina.
2. Að bæta hag þess fólks,
sem fiskveiðar stundar.
Það er sjálfsagt og lofsvert
að gera meiri kröfur til Alþing-
is um framlög til sjávarútvegs
ins. En áhugamenn mega ekki
láta frá sér fara neitt, sem
hægt er að skilja sem andmæli
gegn því, sem miðar vel í átt-
ina, heldur fagna því, enda
þótt vissulega þurfi miklu meira
til. Og það verður um fram allt
að forðast misskilning, sem mið
ur holl öfl eru ekki sein að
hagnýta sér.
Aðalandmælandi Sjálfstæðis-
flokksins í efri deild játaði, að
frumvarpið um tekju- og eígn-
arskatt, sem hér um ræðir hefði
ijnni að laaslda ákvæði, sem vseru
aramför, hagstæð útgerðinni.
Sn það rvoru önnur gróðaíélög
einkum í verzlunmni, sem iiiann
rbar fyrir brjóstL
HVERJIR ERID MEÐ OG
•HVERJIR MÓTI EFLINGIT ÚT-
GERÐARINNAR OG HAGS-
'WUNUM FISKIlvlANNA? '
Úr þvS að blö3 Sjálfstaéðis-
ilokksins eru sífellt að stagast
á ást sirmi á útgerðinni, er rétt
áð rifja upp nokkxar staðreynd-
ii:
Hverjír voru þ*.ð, sem báru
fnam tillogu um það að verja
16 milljónum króna til bygg-
ingar fiskiskipa og hverjir
felldu hana?
Það voru sósíálistar, sem
bár« hana íram og Sjálfstæðis-
menn, sem félldu hana ásamt
félögum sínum frá þjóðstjórnar
tímunum.
Hverjir eiga sök á því, að
framlag það, sem einstaklingar
mega leggja í nýbyggíngarsjóðí
'lækkar aftur úr Vs niður í Vs,
og hverjir reyndu að koma í
veg fyrir það?
Það eru Sjálfstæðismenn, er
eiga sök á því, og það voru sós-
íálistar, sem reyndu að koma í
veg fyrir þetta misrétti gagn-
vart einstaklingum, sem útgerð
stunda.
Hverjir báru fram tillöguna
um að verja 4 milljónum króna
til þess að tryggja hluíamönn-
um og smáútvegsmönnum lág-
markslaun? Og hverjir felldu
hana. ' ,
Það voru sósíalistar, sem 'báru
þessa tillögu fram. Og það voru
Sjálfstæðismenn, sem felldu
hana með liðsstyrk Framssókn-
armanna og þingmanna úr Al-
þýðuflokknum. Aftur . á móti
samþykktu þeir að veita millj-
ónir króna úr ríkissjóði í styrk
til forríkra manna, sem reka
landbúnað.
Hverjir báru fram tillöguna
um að hefjast handa til að
koma á fót tryggingarkerfi, til
þess að skapa fiskimönnum
sambærileg laun við aðrar stétt
ir og meira efnahagslegt ör-
yggi? Og hverjir sáu um, að Al-
þingi hummaði þessa tillögu
fram af sér?
Það voru sósíalistar, sem
báru tillöguna fram og Sjálf-
stæðismenn og félagar þeirra úr
öðrum flokkum, sem sáu um
að hún hæði ekki fram að
ganga.
Tillaga sósíalista, sem fjall-
aði um byggingu fiskiskipa í
Svíþjóð, dagaði uppi. Er þar
enn einn votturinn um áhuga
Sjálfstæðismanna og félaga
þeirra í þinginu fyrir málefn-
um sjávarútvegsins.
Síðast en ekki síit er að minn
ast þess, að það eru forsprakk-
ar Sjálfstæðisflokksins í stórút-
gerðarmannastétt, sem bera
höfuðábyrgðina á fisksölusamn-
ingnum. En , til hans má fyrst
og fremsl rekja erfiðleika báta
útvegsins.
Loks er að 'geta þess, sem gert
er. Tillbgur sósíalista um undir
búning að söltun og niðursuðu
síldar í stórum stíl fyrir Evrópu
markað og um útvegun skipa-
kosts til að greiða fyrir útflutn-
ingi á nýjum bátafiski voru báð
ar samþykktar nokkuð breytt-
ar. Er nú að sjá hverjar fram-
kvæmdirnar verða.
SkaJ nú staðar numið um
sinn.

Jólakveðjur ftá ísðenzkum
stddentum I Amerlku
Jólakveðjur frá nokkrum stúdentum. við YVLsconsin háskól-
ann í Madison, hafa borizt ættingjum þeirra og vinum hér
heima, í gegnum upplýsingadeild Bandaríkjastjómar hér. Hér
fer á eftir útdráttur úr kvsðjum þeirra:
Framhald af 2. síðu.
vettvang til að slökkva elda, er
höfðu verið kveiktir í kössum
og hálmi í húsasundum. Voru
það mest unglingstrákar, sem
:stóðu fyrir þeim íkveikjum.
Þetta sama kvöld var ráðizt
á iögreglustöðína með grjótkasti
og margar rúður brotnar.
Yenjulega eru það ungling-
ar, :sem koma ólátunum af stað,
með því að hefja óp og ó-
hljóð. Fólk þyrpist að til að
vita, hvað um ér að vera, og
stundum endar þetta með stymp
ingum eða almennum áflogum.
Gagnvart unglingunum hefur
lögreglan ekki beitt öðrum ráð
stöfunum en að „taka þá úr
umferð“ og flytja þá síðan heirn
%
til sín að afstöðnum ólátunum.
FLOKKAR
ÖLVAÐRA MANNA
Þá gat Erlingur þess, að oft
færu flokkar ölvaðra manna um
göturnar á gamlárskvöld, og í
þessum fylkingum hefur mátt
líta háa sem lága, allt frá em-
bættismönnum og háskólaborg
urum til króniskra drykkju-
ræfla.
t
ÞESSI ÓLÁTABRAGUR
ÞARF AÐ HVERFA ‘
Þetta er ekki fögur lýsing,
en Reykvíkingar vita það sjálf-
ir að hún er rétt.
Að þessu sinni er ekki rúm
til þess að leita orsaka þess ó-
látaæðis, sem fram kemur á
gamlárskvöld með íkveikjum
og allskonar hrekkjabrögðum,
sem geta haft hinar alvarleg-
ustu afleiðingar.
Hvað ölvuninni viðvíkur, er
það t. d. ríkisstofnun, sem á-
fengið veitir — en að þessu
sinni er ekki vettvangur til að
ræða það.
Um hitt ættu allir að geta
verið sammála, að þessum ó-
menningarbrag þurfi að breyta.
Það ætti að mega gera þá
kröfu til fullorðinna manna, að
þeir láti ekki ærsl nokkurra
unglinga verða til þess að draga
sig út í ólæti og áflog. Séu það
hinsvegar fullorðnir menn sein
fyrir þeim standa hafa þeir á
Þórhallur Halldórsson send-
;ir kveðju móður sinni, frú
Svövu Þófhallsdóttur, Laufási,
IReykjavík, <og systrum sínum.
Hann segir, að þeir bræðurnir
;eyði jólaleyfinu sínu í Madison,
Visconsin, óg skemmti sér veL
Þórhallur héfur nær því lokið
fyrri hluta námsársins við há-
skólann, þar sem hann stundar
nám. Er þar margt að læra, seg
ir hann, sem að gagni mætti
koma fyrir íslenzkan landbún-
að.
Ágúst Sveinbjömsson, frá
Kothúsum í Garði, dvelur einn-
ig í Madison 1 jólaleyfinu.
Hann segist muni ljúka kandí-
datsprófi í vísindum í næsta
mánuði, en í febrúar byrjar
hann að starfa sem aðstoðar-
maður í lífrænni eðlisfræði við
háskólann þar sem hann stund-
ar nám. Hann hyggst að halda
áfram námi og ganga síðar
undir meistarapróf í vísindum.
Ágúsi segir ennfremur: „Ný-
lega mynduðu íslenzkir stúdent
ar hér Islendingafélag, til þess
að kynna ísland og íslendinga
þeim, sem það nær til. Okkur
líður öllum vel, og þótt vér
höfum ærið að starfa í skólan-
um, fellur okkur námið ágæt-
lega. Óska ég öllum mínum
kunningjum og fyrri skólasyst-
kinum gleðilegra jóla og góðs
nýs árs.“
Jón Ragnar Guðjónsson, son-
ur Guðjóns Guðjónssonar, skóla
stjóra 1 Hafnarfirði, sendir
kveðju heim til sín. Hann gerir
ráð fyrir, að halda náminu á-
fram á næsta sumri til þess að
geta lokið því sem fyrst. Hann
segist kunna vel við sig, þar
sem hann eh
Unnsteinn Stefánsson send-
ir kveðju til foreldra sinna,
Stefáns Þorsteinssonar og Her-
borgar Björnsdóttur, Stöðvar-
firði. Hann býst við að ljúka
prófi 1945.
Stefán Ólafsson, sonur Ólafs
Þorsteinssonar læknis í Reykja-
vík, sendir foreldrum, ættingj-
um og vinum jólakveðjur og
segir, að sér líði vel, og að hann
uni sér prýðilega.
Sigurður Sigurðsson sehdir
frænku sinni, Hólmfríði Kristj-
ánsdóttur, Laufásvegi 10, jóla-
kveðjur. Hann segist kunna vel
átakanlegan hátt sýnt skort
sirjn á umgengnismenmngu.
Foreldrar geta einnig stuðlað
að því, að börn þeirra séu ekki
þátttakendur í slíku.
Menn ættu því að taka þess-
um samvinnutilmælum lögregl-
unnar vel og sýna í verkinu að
menn geta skemmt sér og hald-
ið hátíðir án þess að efna til
hættulegra hrekkjabragða.
Slíkur ómenningarbragur er
Reykvíkingum ekki samboðinn.
við sig, og að sér líði vel, og
biður að heilsa öllum kunningj
um sínurn.
Júlíus Guðmundsson, sonur
Guðmundar Júlíussonar og Jar
þrúðar Bernharðsdóttur, Hverf-
isgötu 42, Reykjavík, sendir for
eldrum sínum jólakveðju. Seg-
ist hann kunna mætavel við
sig, og falli sér vel í skólanum.
Hann biður að heilsa kunningj-
um sínum.
Seytján nemendur við Minn-
esotaháskólann í Minneapolis
senda sameiginlega kveðju til
ættingja sinna. Kveðjan er stíl-
uð til: Fjölskyldunnar Hring-
braut 120 frá Hannesi Þórarins-
syni; Péturs Björnssonar, skip-
stjóra, Reykjavík, frá Ester
Bjömson; Geirs Þorsteinssonar,
Skólavörðustíg, Reykjavík, frá
Þorsteini Þorsteinssyni; Frið-
riks Þorvaldssonar og fjöl-
skyldu, frá Edvard og Guð-
mundi Friðrikssonum; Sveins
Sveinssonar og fjölskyldu, frá
Guðmundi og Páli, Sveinsson-
um; Oddnýjar Stefánsson,
Laugavegi 22, frá Diddu Stef-
ánsson; Svövu Þórhallsdóttur
og Önnu Magnúsdóttur, Lauf-
ási, frá Birni Halldórssyni;
Ásgeirs Guðnasonar og fjöl-
skyldu, frá Eiríki Ásgeirssyni;
Magnúsar Péturssonar og fjöl-
skyldu, frá Braga Magnússyni;
Sólveigar Benjamínsdóttur,
Hverfisgötu, Hafnarfirði, og
Þórunnar og Einars Sigurðsson-
ar, Rauðarárstíg, Reykjavík, frá
Kristbjörgu og Benjamín Eiríks
syni; Hólmfríðar Gísladóttur,
Njálsgötu 72, Reykjavík, frá
Dóru Kristins; Þorbjörns Þor-
steinssonar og fjölskyldu, Bald
ursgötu og Sigurdísar Sæ-
mundsdóttur, Hringbraut 188,
frá Sigurbirni Þorsteinssyni; og
til Gunnars Árnasonar og fjöl-
skyldu frá Herði Gunnarssyni.
Kveðjan hljóðar þannig: „Við
erum seytján alls, flest nem-
endur við Minnesota háskól-
ann, sem sendum þessa kveðju.
Við leggjum hart að okkur til
að læra sem mest. Á síðustu
tveim árum hafa þrír íslenzkir
nemendur útskrifast héðan,
þau Þórhhallur Ásgeirsson, Ið-
unn Eylands og Oddný Stefáns-
son.
íslendingarnir í Minneapolis
eru gestrisnir og góðir við okk-
ur. Við komum oft saman til að
sýngja íslenzka söngva á heim-
ilum Gunnars Björnssonar, Vil-
hjálms Eiríkssonar og Tryggva
Aðalsteinssonar. Bandaríkja-
fólk, sem við höfum kynnzt,
hefur einnig tekið okkur vel.
Kennarar við háskólann eru
skilningsríkir og hjálpfúsir.
Fulltrúar íslands hérna megin
hafsins hjálpa til að greiða úr
vandræðum okkar.
Við sendum ykkur heima okk
ar hjartanlegustu jólakveðjur
og óskum -ykkur aílrar bless-
unar á komandi ár.“
Fcsiud.agur 3). des. 1943. — ÞJÓÐVILJINN.
Samyrkjubúskapur öflugur í Búigaríu
Michael Padev, ágætur ungur rithöfundur frá Búlgaríu,
skýrir svo frá, að allir verkamenn í Búlgaríu taki þátt í verk-
lýðshreyfingunni, sérstaklega í samvinnufélögxun verkamanna
og bænda. Reka þau samyrkjubúskap með líkum hætti og gert
„Ég varð að skjóia
hana eins og hina"
Þýzkur undirforingi skýrir
frá hryðjuverkum nazista
Kral Neumann undirforingi
í þýzka hernum var nýlega tek
inn höndum af rauða hernum.
Hann sagði frá eftirfarandi
atburði, sem skeði þegar hann
var í Varsjá fyrir nokkrum
mánuðum:
Stormsveitarmennirnir voru
eitt sinn sem oftar á leið til
Gyðingahverfisins í árásar-
skyni. En er þeir nálguðust hlið
ið , var tekið á móti þeim með
skothríð úr rifflum og hand-
vélbyssum. Um 70 nazistar
féllu, og hinir urðu að leita sér
hælis á bak við veggi skammt
frá. — Þrem tímum seinna
gerðu þeir aðra tilraun í skjóli
brynvarinna bíla. En það
var kveikt í bílunum og því
næst hófst ákafur götubardagi.
Þjóðverjarnir byrjuðu nú að
skjóta með skriðdrekavarna-
byssum og kveiktu þannig í
hverju húsinu á fætur öðru, og
í marga daga geisaði ógurlegur
eldur í Gyðingahverfinu.
Einn stormsveitarmaðurinn
sagðist hafa séð Gyðinga
stökkva ofan af þökum logandi
húsa, og konu með barn í fang-
inu kasta sér ofan af fimm
hæða húsi. Þessum stormsveit-
armanni sagðist svo frá: „Gyð-
ingastúlka féll á kné fyrir fram
an mig og sárbændi mig um
að þyrma lífi sínu, og það kom
dálítið á mig, þegar hún sagði
mér, að hún væri frá Hamborg.
En ég varð að skjóta hana eins
og hina. Skipanir eru skipanir.“
Athugasemd
Eftirfarandi athugasemd frá
stjórn F.F.S.Í. hefur Þjóðvilj-
inn verið beðinn að birta:
„Út af kauptaxta þeim er aug
lýstur var í dagblaðinu í gær
um kaup og kjör á öllum mó-
tor- og gufuskipum undir 130
rúmlestir, vill stjórn Farmanna
og fiskamannasambands Is-
lands láta þess getið, að því er
snertir kaup og kjör skipstjóra
og stýrimanna:
1. að innan F.F.S.Í. eru öll
skipstjóra og stýrimannafélög
landsins að einu eða tveimur
undanteknum;
2. félögin eru sjálf að semja
um kaup og kjör;
3. að samkomulags um fyrr-
nefndan kauptaxta hefur ekki
enn verið leitað til þeirra og
þau því óaðspurð ekki í neinn
máta háð honum eða ákvörð-
unum þeirra félaga er undirrita
hann, enda þar á meðal ekkert
skipstjóra eða stýrimannafélag.
30. desember 1943.
'Stjórn F. F. S. í.
Halldór Jónsson.“
Jólakrossgátan. í verðlauna-
krossgátu Jólablaðs Þjóðviljans
féll niður ein skýring: 4 lóðrétt
— viðhöld, og skýringin á 19
lóðrétt á að vera drepur. Frest-
urinn til að skila ráðningum
framlengist til 7. jan.
er í Sovétríkjunum.
Fátækt bændanna olli því, að
samvinnufélög fengu sér lán í
bönkum samvinnumamia til að
kaupa jarðyrkjuverkfæri og vél
ar. Voru lánin síðan skipulögð,
kosnir ráðsmenn, komið á sam-
eiginlegri sölu afurða og sam-
eiginlegum kaupum á nauðsynj
um og ágóða skipt niður á fé-
laga.
Hin hálffasistiska ríkisstjórn
Búlgaríu tók ekki eftir hinum
vinstrisinnaða anda þessarar
hreyfingar fyrr en hún var orð-
in of öflug til að hægt væri að
bæla hana niður. Afleiðing þess
arar hreyfingar er sú, að efna-
hagsástand Búlgaríu er betra
en ástand Rúmeníu og Ung-
verjalands, sem eru þó frjó-
samari lönd.
Líklegt er, að hreifing Titos
í Júgoslavíu hafi mikil áhrif í
Búlgaríu, þar sem júgoslav-
neska þjóðfrelsisnefndin hefur
leyst vandamál Makedoníu með
því að skipa makedoniskan
varaforsætisráðherra, og hefur
þannig komið á einingu og sam
vinnu í stað kúgunar. Þessi að-
ferð mundi leysa vandamál
Balkanskaga, ef henni væri
beitt víðar.
Skólafrumvarpið hrezka
Framhald af 1. síðu.
Ennþá er þó þörf á endurbót-
um. Skólaskyldualdur þyrfti að
hækka til 16 ára. Námssam-
bönd verklýðsfélaga og sam-
vinnufélaga leggja einnig á-
herzlu á, að bundinn sé -endi á
hin tvöföldu afskipti ríkis og
kirkju af sveitaskólunum. Al-
menningsálitið er yfirleitt á
þeirri skoðun, að bæja- og
sveitafélög ættu að taka kirkju
skólana í sínar hendur.
I. 0. G. T.
Unglingastúkan Unnur nr. 38.
Fundur á sunnudaginn 2. jan.
kl. 10 f. h. í G.T.-húsinu.
Kosning og innsetning em-
bættismanna.
Afhending aðgörtgumiða að
j ólatr ésskemmtun.
Fjölsækið.
Gæzlumenn.
Minningargjafjr
til „Hringsins“
Eftirfarandi, minningargjalir
hafa kvenfélagjnu Hringnum
borizt:
Minningargjafir: — Frá Gísla
Magnússyni, múrarameistara,
Brávallagötu 8, kr. 1000 —, til
minningar um látna ástvini:
Fyrri konu hans Þórunni og
Benjamín son þeirra, og seinni
konu hans Guðlaugu og Helgu
dóttur þeirra. — E. A., 1000 kr.
til minningar um móður hans,
Kristínu Sigurðardóttur.
Áheit: 100 kr. frá H. S. 10 kr.
frá S. B. 10 kr. frá N. N. 20 kr.
frá N. N.
Safnað af drengunum Orra,
Jóni, Halldóri og Óttari kr.
48.60. — Kærar þakkir.
Stjórn Kvenfél. Hringurinn.
Áfengi siolið
Nítján flöskum af áfengi var
stolið í Digranesi rétt fyrir jól-
in.
Hafði þjófurinn farið inn um
fjósdyrnar og komizt þaðan inn
í íbúðina þangað sem áfengið
var geymt.
hálfsárs áskrift
að ÞjóðvHjan-
um í nýársgjöf
DAGLEGA
NY EGG, soðin ög hrá
Katfisalan
Hafnarstræti 16.
jf§L G* T. dansleikur
verður í Listamannaskálanum á nýársdag kl. 10. síðdegis.
Aðgöngumiðasala samdægurs kl. 5—7. Sími 3240.
Næsti dansleikur S.G.T, verður sunnudaginn 2. jan-
úar kl. 10 síðd. Aðgöngumiðasala þann dag kl. 5—7.
Danshljómsveit Bjarna Böðvarssonar spilar á báðum dans-
leikjunum.
1
I
i
I
!