Þjóðviljinn - 09.03.1944, Blaðsíða 1

9. argang-ur. FLmmtudagur 9. marz 1944.
V •
Lesið greinina á Jf.—5. dðu eftir
hinn heimsfrœga ungverska hag-
frœðing EVGENI VARGA um
skaðabótamálin að lolcnu stríðinu.
. 55. tölublað.
SE
Breytingatillaga forsætisráðherra við 26. gr. feild í neðri deild með 18 atkvæ!um gegn 14
Lýðræðisstjómarskráin var afgreidd sem stjórn-
skipunarlög frá Alþingi í gær. Hlaut hún sam-
þykki 33 þingmanna í neðri deild; allra, er við-
staddir voru.
Breytingartijlögur höfðu komið
fram við 2(5. gr. en voru allar felld-
ar. Tillaga Jakobs Möller, um að
forseti hefði algert synjunarvald,
var felld með 20 atkv. gegn 10.
Tillaga Jöns Pálmasonar og Jó-
hann.s Jósepssonar um brottfall
þjóðaratkvæðagreiðslu, en að lög,
sem forseti neitar að staðfesta,
þurfi að fá samþykki % hluta
þings, var felld með 24 atkv.
gegn 4.
Tillaga forsætisráðherra. um að
lög, sem forseti neitaði að stað-
fcsta. skyjdu ekki öðlast gildi fyrr
en eftir þjóðaratkvæðagreiðslu, ef
þau þá yrðu samþykkt, var felld
með 18 atkv. gegn 14.
Nei sögðu: Áki Jak., E. O., Eyst.
J., G. Þorst., G. Sv., G. Th., Ing.
J., J. P„ L. Jós., Ó. Th„ P. Þ„ Sig.
Sigurhj., Sig. G„ Sig. Kr„ Sig. Th„
Sk. G„ Sv. Högn. og Þ. G.
Já sögðu: J. Brynj., Ásg. Ásg„
B. Ásg„ E. J„ F. J„ H. J„ Jak. M„
Jóh. Jós„ J. Sig„ P. Z„ P. 0„ S.
Bj„ Sig. Þ. og St. J. St.
I leiðara blaðsins í dag er rætt
um þau deilumál varðandi vald
forseta, sem þessar breytingartil-
lögur fjölluðu um.
Karlzt i innri onrlim lonopols
Raudí herinn nálgasf Proskúroff
Rauði herinn á fyrstu Úkraínuvígstöðvunum hélt
gær áfram sókn sinni til Dnéstrfljóts.
Rússar hafa brotizt inn í innri vamarlínu Þjóðverja
við Tamopol, en samtímis sækir annar fylkingararm-
ur þeirra fram á hlið við borgina í því skyni að króa
þýzka setuliðið inni.
Rauði herinn er aðeins fáeina kílómetra frá Pros-
kúroff að vestan, en nokkru lengra burtu austan við
hana. Miklu austar, miðja vegn milli Proskúroff og
Smerimka varð Rússum mjög vel ágengt í gær. Þar berj-
ast þeir í úthverfum jámbrautarbæjarins Konstantin-
off.
Fyrstu úkrainsku vígstöðvarnar
•eru nú orðnar um 130 km. breiðar.
Tóku Rússar yfir 100 bæi og þorp
þar í gær. Hafa þeir þá tekið meir
en 500 bæi og þorp þarna á síðast-
liðnum þrem dögum.
Proskúroff er sérstaklega mikil-,
væg fyrir það, að þar er endastöð
járnbrautar, sem Þjóðverjar hafa
enn á valdi sínu á löngum kafla
suður á bóginn frá aðaljárnbraut-
inni til Odessa.
Rússar láta nú skriðdreka draga
sieða, sem eru þéttskipaðir fót-
gönguliði.
Rússar nefndu ekki fleiri gagn-
áhlaup Þjóðverja í hernaðartilkynn
ingu sinni í gærkvöldi.
Sagt var, að á öðrum vígstöðv-
um væru aðeins staðbundnar hern-
aðaraðgerðir og framvarðaskærur.
Þjóðverjar segja hins vegar frá
því, að Rússar hafi brotizt inn í
varnariínur þeirra fyrir suðvestan
Krivoj-Rog, og miklir bardagar
séu háðir milli Beresínafljóts og
Dnépr.
I fyrradag eyðilögðu Rússar 71
þýzkan skriðdreka og skutu niður
98 flugvélar.
FINNLAND.
Finnska stjórnin hefur nú sent
svar til sovétstjórnarinnar, Er tal-
ið að hún biðji þar um nánari upp-
lýsingar um einstök atriði vopna-
hlésskilmálanna.
Svenska Dagbladet ræður Finn-
Framh. á 8 síöu.
/1. N. Krassilnikov sendiherra
Mesta dagárás
strsðsins á Berlín
Feikilegur fjöldi amerískra flug-
virkja og Liberatorsprengjuflug-
véla gerði loftárás á Berlín í björtu
í gær. Er það mesta loftárás, sem
gerð hefur verið á einn einstakan
stað að degi til.
Varpað var niður yfir 10000
smálestum sprengiefnis og um 35
þúsund eldsprengjum.
Meðal verksmiðja þeirra, sem
ráðist var á, ivoru kúluléguverk-
smiðjur. Hafa Bandamenn áður
eyðilagt slíkar verksmiðjur í
Schweinfurt og víðar, og telja þeir
sig nú hafa eyðilagt um helming
af þessum verksmiðjum Þjóðverja.
Mun brátt koma í ljós, að þetta
hefur hinar alvarlegustu afleiðing-
ar fyrir hergagnaframleiðslu Þjóð-
verja.
Mikill fjöldi orustuvéla var í
fylgd með sprengjuflugvélunum.
skutu þær fyrri niður 83 orustu-
Framh. á 8 síSu.
l n. Hrassiloiboe, lefsli seoðitoa SiuélFílijania
III Islnds, Mao lil Seiaiar
„ Þjóð vor hefur aldrei efazt m að hún mundi vinna úrslitasigur “
Ég vil lýsa ánœgju minni og
þjóðar minnar með það, að
komið skuli beint stjórnmála-
samband. milli Islands og Sov-
étríkjanna, og er sannfærður
um, að slíkt samband muni
leiða til góðrar sambúðar þjóða
vorra, sagði sovétsendiherrann
A. N. Krassilnikov í viðtalz við
íslenzka blaðamenn í gærmorg-
un.
Sendiherrann kom til Reykja
víkur s. I. laugardag, og hefur
til bráðabirgða fengið húsnæði
fyrir sig og starfslið ■ sitt í
Hótcl Borg.
Mér þykir vænt um að ég
skyldi verða fyrsti 'sendiherra
Sovétríkjanna í Reykjavík,
sagði Krassilnikov. og ég vil
biðja yður að flytja íslenzku
þjóðinni þau skilaþoð, að það
sé einlæg ósk mín að stuðla að
slíkri samþúð íslands og Sovét-
ríkjanna, að hún megi verða
þjóðum beggja ríkjanna til hags-
bóta.
Kvaðst sendiherrann vænta
góðrar samvinnu af íslendinga
hálfu að þessu starfi.
Um ísland játaði Krassilni-
kov að hann vissi fátt enn, en
„það vissi hann að Islendingar
væru gömul menningarþjóð, er ■
jafnan hefði unnað frelsi og
sjálfstæði11. Kvaðst hann ætla
að læra íslenzka tungu eins
fljótt og kostur væri á, og hlakk
aði til að kynnast þjóðinni,
menningu hennar, siðum og
háttum.
Pétur Benediktsson, sendi-
herra íslands í Moskva, kvaðst
Krassilnikov hafa hitt 1 boði, er
sovétsendiherrann í London
hefði haldið í tilefni afmælis
rauða hersins.
Með sendiherranum er kona
hans og þriggja ára sonur, og
komu aðrir starfsmenn sendi-
sveitarinnar einnig með konur
og börn.
Sendisveitin kom með skipi
frá Múrmansk til Englands, og
þaðan til íslands. Hafði engin á-
rás verið gerð á skipalest þeirra,
en þýzkar flugvélar sáust yfír
henni á leiðinni frá Múrmansk.
Spurningu um stríðið svarar
sendiherrann þannig:
„Land vort á í harðri baráttu,
og þjóðin hefur liðið mikið, hún
Framh. á 8 sí?hi.
, I