Alþýðublaðið - 01.09.1921, Page 1

1921
200 tölnbl.
Fimtudaginn i. september.
Járnbrautirnar
i Bandaríkjunum.
(Framhald).
Járnbrautirnar sfðan ríkisrekstr-
inum lauk.
Rikisreksturion þótti ekki bera
sig svo vel, að sérstakalega fast
væri á því staðið, að honum yrði
haldið áfram. Þá var ekki um
annað að ræða, en að afhenda
félögunum járnbrautirnar aftur, og
|>að var gert i. marz 1920.
En það er fróðlegt fyrir þá,
sem mest iáta af einstaklinga at-
vinnurekstri, að kynnast þvf,
hvernig fór i þessu tilfeili.
Bandaríkjastjórnin lét hafa sig
tii þeirrar óhæfu, að haida áfram
enn í 6 mánuði að greiða járn
brautarfélögunum upphæð er svar-
aði til venjuiegs gróða þeirra á
jafnlöngum tíma. Samt snerist nú
svo einkennilega, að félögin töp-
uðu 600 milj. dollsra á rekstrinum
á þessum 6 mánuðum — eða með
'óðrum orðum, tapið á rekstri járn-
brautanna varð í h'öndum fárn.
brautarfélaganna, á hverjum þess-
ara 6 mánaða, þrisvar sinnum
meira en meðan ríkið rak pcer,
svo miklu fé sem pað pó að ó-
p'órfu jós í járnbrautarfélógin.
Féiögin hafa kent hinu og öðru
u*n, en helst þó því, að Verka-
iaunin væru aitof há. Má nú með
sanni segja, að járnbrautarsám-
göngum Bandaríkjanna sé í veru-
legt óeíni komið
Framleiðendur landafurða kvarta
yfir þvi, að flutningsgjöldin séu
.orðin með öllu óbærileg, og neyt-
endurnir eru jifn óánægðir yfir
því, að þau haldi uppi verðinu á
öllum Hfsnauðsynjum.
Hoover hefir nýlega sagt, að
svo fremi að ekki verði ráðin
bót á þessum vandræðum innan
skamms, hljóti þetta að hafa í för
með sér gagngerð?. breytingu á
viðskiftalífi BandaríkjanR.". Flutn
jhgsgjöld með járnbrautunum vest-
an frá Kyrrahafi til austurstrand-
arinnar eru orðin svo há, að ekki
borgar sig íyrir þa sem í strand-
borgunum að austan búa, að kaupa
landbúnaðarafurðir að vestan;það
er ódýrara að flytja þær á skip-
um frá Evrópu, Argentfnu og
NýjaSjálandi.
New-York hefir undanfarið feng-
ið ávexti og grænmeti með járn-
brautunum vestan frá Kaiiforníu.
Nú eru járnbrautarflutningarnir á
því að stöðvast. í þess stað hefir
borgin reynt að kooaa á föstum
skipaferðum til þessara flutninga
milli Kzlifornfu og New York um
Panamáskurðinn.
Síðan járnbrautarfélögin tóku
aftur við rekstri brautanna horfir
blátt áfratn til vandræða. Eina
ráðið, sem þau sjá er að krefjast
styrks af rfkinu og launalækkunar
meðal verkamanna. Annað ráð
reyndu þau najög fljótt, það var
að segja 20% af starfsmönnunum
upp vinnunni. Það dugði ekki.
Hinsvegar taka verkamean launa-
iækkun fjarri og hafa sýnt fram
á, að marga aðra útgjaldaliði við
reksturinn megi lækka í stórum
si.il. A( ríkisins hálfu hefir það
verið lagt íti.I, að járnbrau.taríé-
lögin verði sameimið í 18 stór
sambönd, þannig zð gróði og tap
jafaaðiat meira og stjórn félag-
anna og framkvæmdir verði bæði
óbrotnari og kostnaðarminni.
Leikmót
Ármanns og I. R., 27. og 28. ágúst.
Seinni dagnr mótsins
rann upp bjartur og fagur; hvergi
sást skýhnoðri á himninum. Fólk-
ið streymdi út úr bænum — í
sveitasæluna. Það er í svona veðri
sem að „til fjallanna Ifður löngcn
mfn“, en þó hé!t eg suður á völl
að sjá hina fræknu fþróttamenn
keppa. Fyrri dagur mótsins hafði
tekist svp vel að ástæða var til
Brunatryggingar
á innbúi og vörum
hvergl ódýrarl en hjá.
A. V. Tulínius
vátryggtagjaskrlfstof u
Éims klpaf é lags h ús.f nu,
2. hæd.
að ætla að þessi dagur mundi
ekki standa honum að baki, því
nú hamlaði ekki veðrið góðum
árangri íþróttamannanna. — Fyrst
var kept í boðhiaupi 4X100
stiku. Keppendur voru fjórir menn
úr Glírauféiaginu Ármann og fjórir
menn úr Knattspyrnufélagi Reykja-
víkur. Var töluverður spenningur
fyrir leiksfokum, þvf félög þessi
höfðu aður leitt hesta stna saman
(á ailsherjarmótinu 1921) og hlaupið
þá á sama tíma, en þar sem Ár-
mann fór þá yfir mörk, var K, R.
dæmdur sigurinn. — Fyrstu tveir
keppendurnir runnu á stað, og
sýndist K. R. mega sfn betur.
Fyrsta skiftingin gekk vel hjá
báðum félögunum pg aæstu tveir
keppendurnir tóku á rás og voru
jafnir sð mörkum þeim sem skila
skal boðinu (keflinu), en þá tókst
svo siys&lega til hjá K. R, að
boðið hraut úr headi keppendans
og lauk þar með hlaupi K. R.
En Ármann héit áfram skeiðið á
enda og hlaut þvi sigur. Tfminn
var 50V10 sek,, en metið er 5o2/ie
sek,, sett af K. R. á allsherjar-
mótinu síðasta. Þótti mönnum
þetta mikið óhapp fyrir K. R,,
og vildu láta keppa aftur, en um
sigurlaunin var ekki hægt að
keppa, Ármann hafði unnið þau
löglega. Spretthlauparar Armap.ns
voru góðir, en skiftingin var slæm
og mjög áberandi kunnáttuleysi
þess, er hljóp sfðasta sprettina.
Þurfa þgjr að Ieggja áhcrziu á að
æfa vel skiftinguna ef þeir hafa í
hyggju að riðja metið. Þá hófst