Þjóðviljinn - 16.09.1944, Síða 3

Þjóðviljinn - 16.09.1944, Síða 3
Laugardagur 16. september 1944. ÞJÓÐ VILJINN 9 .Sæmllega raunhæf greinargerð fyrir kostam sásfalismans' Orðíð víð tílmadum ungs sjálfstæðísmanns Málgagn Æskulýðsfylkingarinnar (Sambands ungra sósíalista) Greinar og annað efni sendist á skrifstofu félags- ins, Skólavörðust. 19, merkt „Æskulýðssí ðan“. i''. ■ ~^— Útvarpsumræðsrnar um dýrtíðarmálln Ungt fólk um land allt hlust- aði með athygli á umræðurnar frá Alþingi á mánudaginn var. E.íkisstjórnin hafði beðið um útvarpsumræður um nýtt og ,.afarmerkilegt“ frumvarp, sem átti að ríða dýrtíðinni að fullu. Sumir væntu merkilegra um- ræðna og að þetta nýja stjórn- arfrumvarp myndi hafa ein- hverja nýja lausn dýrtíðarvanda málsins inni að halda, einmitt þessa lausn sem Coca-cola- stjórnin hefur verið að hugsa um í nær 3 ár. En hvað skeði? „Nýja“ frumvarpið hafði inni að halda sömu gömlu tillögurn- ar og afturhaldið hefur alltaf haft á takteinum við öll hugs- anleg tækifæri og ávallt hefur átt að leysa öll vandamál allra tíma, — lækka kaupið — lækka afurðaverð hjá smáframleiðend um. Og íslenzkri alþýðuæsku fannst lítið til koma um þær ráðstafanir landsfeðranna, sem áttu að tryggja henni atvinnu- legt öryggi í framtíðinni. * En þrátt fyrir vonbrigðin yfir hinu fjandsamlega skeyti ríkis- stjórnarinnar til íslenzks verka- lýðs, urðu hlustendur bjartsýnni um framtíðina eftir þessar um- ræður en áður, þeir sannfærðust um að innan þingsins er flokk- ur, sem hefur fullan hug á að vinna þjóð sinni allt það gagn er hann má, — menn, sem hafa jþegar myndað sér ákveðnar skoðanir um hvað gera þurfi — sósíalistar. Og í ræðu Einars 01- geirssonar á mánudagskvöldið voru tillögur þeirra birtar al- menningi. Allir, sem sjá hvert stefnir í atvinnu- og fjármálum þjóðarinnar fyrir aðgerðir og aðgerðaleysi valdhafanna, glödd ust yfir þessari ræðu, hún var töluð út úr hjörtum fólksins — yfirgnæfandi meirihluti þjóðar- innar er tillögum þessum sam- þykkur. Stjórn sem gerði að hlutverki sínu að framkvæma slíka stefnuskrá hefði stuðning þjóðarinnar. Öllum er ljóst að atvinnutæki vor þarf að endur- nýja og fjölda tækja við að bæta, til þess aí) tryggja atvinnu legt öryggi hinni uppvaxandi kynslóð, við þurfum að byggja upp nýtízku skipastól, stórfelld- an jðnað, sem vinnur úr íslenzk um hráefnum, svo sem fiski o. s. írv. í slíku uppbyggingarstarfj Eg held, að ég hafi gert nokkra grein fyrir göllum auðvaldsskipu- lagsins í síðustu æskulýðssíðu, or- sökuni þeirra og afleiðingum. Við komum okkur þá saman um, að þeir stöfuðu fyrst og fremst frá því, að framleiðslan í auðvalds- þjóðfélaginu er rekin skipulags- laust, með hagnað eigenda at- vinnutækjanna, atvinnurekend- anna fyrir augum, en ekki hag og velferð almennings. Við tókum þá. dæmi, sem sýndi að sökum þess hve almenningur hefur lítinn gjald miðil milli handa, safnast saman frá ári til árs vörubirgðir, sem elcki seljast. Þessar óseljánlegu vörubfrgðir valda svo, þegar nokk- ur ár líða, kreppu, þ. e. framleiðsl- an hættir að borga sig frá sjónar- miði atvinnurekendanna. e Nú komum við að því að svara spurningu hins unga sjálf- stæðismanns. Hann spurði okkur unga «ósíalista, hvað við álitum að mundi vinnast við hið sósíal- iska skipulag. Þeirri spurningu skal svarað í stuttu máli. Við sós- íalistar álítum, að með sósíal- isku skipulagi verði unnt að úti- loka galla auðvaldsskipulagsins, kreppur þess, og atvinnuleysi, ör- birgð, misskiptingu gæðanna og styrjaldir, sem eru ólijákvæmileg afleiðing af hagkerfi auðvaldsþjóð- félagsins. Svo það er þá nokkuð sem vinnst, að okkar áliti. © En á liverju byggist þá hið sós- íaliska skipulag? Það byggist fyrst og l'remst á þeirri meginreglu, að atvinnutækin eru í höndum þeirra, sem við þau vinna, eru rekin af þeim, samkvæmt fyrir fram gerðri áætlun með hag alls fólksins fyrir augum. Hvað þýðir þetta þá? Það þýðir að offramleiðslan er útilok- uð, vegna þess að kaupgetan og framleiðslumagnið stenzt á. Það þýðir, að hagsmunir þjóðarheild- arinnar eru látnir sitja fyrir hags- munum einstaklinganna. Það þýð- ir t. d. að ekki eru framleiddar margar smálestir af ilmvötnum, meðan ungbörnin vantar mjólk. Með því að talca atvinnutækin í þágu þeirra, sem við þau vinna, og láta allan afrakstur þeirra þeim í té, útilokum við það, að kaupget- er æskulýðurinn fús til að taka þátt. Hann myndi leggja hart að sér við að skapa varanleg verðmæti, sem mættu verða til góðs fyrir komandi kynslóðir. Hann heimtar að fá tækifæri til að vinna að bættum þjóðarhag, en ekkj aðeins fyrir gróðafíkn auðvaldsherra, sem senda meira og minna af arðinum af vinnu hans úr landi eða ráðstafa hon- um á einhvern annan miður þjóðnýtan hátt. G. an og framleiðslumagnið standist ekki á og komum þannig í veg fyrir kreppurnar og fylgifiska þeirra, atvinnuleysið, örbirgðina og misskiptingu gæðanna. Þetta virðist einfalt, og það er það líka. Ilér er ekki leitazt við að fara li I í nánari fræðileg atriði, enda naum ast staður cða rúm til þess hér. Hin borgaralega hagfræði gerir sér far um að liártoga og umsnúa kenningum okkar sósíalista, en reynslan hefur verið okkur hlið- holl. Hún hefur sýnt og sannað ljós- legar en nokkrar röksemdir, að kenningar sósíalismans um auð- valdsskipulagið, eru í öllum atrið- um réttar. Iíagfræðinefnd ein, sem skipuð var af bandarísku stjórninni fyrir styrjöldina, til að gera tillögur til umbóta á þjóðarbúskap Bandaríkj anna, komst að þeirri niðurstöðu, að ef öll framleiðsla Bandaríkj- anna væri starfrækt, hinum at- vinnulausa mannafla þar í landi fengin vinna við þau, og þau rekin samkvæmt fyrir fram gerðri áætl- un um þarfir borgaranna, væri liægt að skapa hverjum einasta borgara í Bandaríkjunum, að með- töldum hinum 10 milljónum at- vinnuleysingja, ágæt kjör. Til- lögur nefndarinnar voru auðvitað ekki framkvæmdar af auðvaldinu í Bandaríkjunum, því að það, sem hagfræðingarnir lögðu til, var ekk- ert annað en hreinn sósíalismi. En þær sýndu vanmátt hinnar borg- aralegu liagfræði til að bæta úr göllum auðvaldsskipulagsins, nema með því að miða í áttina til sósíal- ismans. \ o Þú, ungi sjálfstæðismaður, sem þessu máli er aðallega beint til, heldur því fram, að við sósíalistar þykjumst einir hafa höndlað allan sannleikann, um framtíðarskipun þjóðfélags- ins. Það er rétt hjá þér að nokkru leyti. Það er rétt hjá þér, að því leyti, að við vitum' bókstaflega að við j höfum bent á einu leiðina, í sem fær er úr ógöngum j þeim, auðvaldsskipulagið hefur leitt allt mannkynið í. Við vit- um það vegna þess að kenn- ingar okkar eru byggðar á raun hæfri, vísindalegri gagnrýni á j núverandi þjóðskipulagi, upp- ' runa þess, eðli og þróun, vegna þess að reynslan hefur jafnan sýnt fram á og sannprófað raun gildi kenninga okkar. En þú segir jafnframt, að menn séu að leita sér fyrir um lausnir á þeim vandamálum sem bíða þeirra eftir stríð. Hefur þú eða flokksbræður þínir í Sambandi ungra sjálfstæðismanna komið auga á nokkra lausn? Ef svo væri, þætti okkur sósíalistum gaman að heyra hana. Og þú tekur það vonandi þá með í reikninginn að við erum hér að ræða um hagskipulag heimsins alls, en ekki einhver sérstök vandamál í atvinnumálum ís- lendinga, þótt okkur þætti auð- vitað gaman að fræðast um skoðanir ykkar á þeim líka. En það mætti sem sagt vel bíða betri tíma. En nú get ég sagt þér eitt, ungi sjálfstæðismaður. Þú hef- ur rétt fyrir þér, þegar þú seg- ir, að menn séu nú um allan heim að velta fyrir sér, hvernig megi bezt takazt að skapa þá nýju veröld, sem við viljum ef- laust allir að rísi upp að stríð- inu loknu. Hinar þjáðu þjóðir Evrópu munu vafalaust ekki kjósa sér að ganga aftur þá píslargöngu sem auðvaldsskipu- lagið lagði á þær. Ein þeirra hef ur þegar gert ákveðnar tillögur um framtíðarskipun atvinnu- mála sinna. Það eru Frakkar. Þær tillögur hafa áður birzt hér í blaðinu. En ég ætla að leyfa mér að prenta þær upp, til frek ari glöggvunar fyrir þig og aðra, sem langar til að fræðast um framtíðarlausn þeirra vanda- mála, sem okkar bíða í stríðs- lok. • 24. júlí s.l. samþykkti franska þingið í Algier, en í því eru full- trúar allra franskra stjórnmála- flókka, einróma ályktun, sem hljóðár þannig: „Ráðgjafarþingið álítur, eftir að hafa kynnt sér skýrslu framleiðslu- málaráðherrans viðvíkjándi þeim ráðstöfunum í atvinnumálum, sem brýnust nauðsyn er að gera, þeg- ar snúið' er aftur til Frakklands, að þær ráðstafanir, sem hafðar eru í hyggju, geti ekki borið fullan ár- angur, nema þær miði að því að setja á stofn atvinnulegt lýðræðis- skipulag, sem frönsku þjóðinni verði látið eftir að móta til fulln- ustu; það álítur þannig, að til þess að frönsku þjóðinni rcynist unnt að koma á fót fullkonmu atvinnu- legu lýðræði, sé nauðsynlegt að tryggja það, að jteir rnenn eða fé- lög, sem kalla sig máttarstólpa iðnaðarins, en hafa hagsmuna að gæta, sem eru andstæðir hagsmun- um allrar þjóðarinnar, og hafa því oft gerzt berir að svikum við hana, séu gerðir óskaðlegir. Það krefst því af stjórninni: 1. að liún lögsæki með nauð- synlegri festu alla þá, sem haft hafa viðskipfi við óvinina, meðan á hernáminu stóð, og feli forystu- stöðurnar í atvinnulífi landsins að- eins mönnum, sem hafa sannað sig að því að vera óháðir hringunum, að föðurlandsást og hollustu við hagsmuni almennings; 2. að gera bráðabirgðaráðstaf- anir til þéss að undirbúa það, að þjóðin taki í sínar liendur öll helztu atvinnutæki, í samræmi við kröfur þær, sem miðstjórn and- stöðuhreyfingarinnar hefur sett fram og franska þjóðin mun taka nánari ákvarðanir um; að þegar Frakkland hefur verið frelsað úr höndum Þjóðverja, setji stofnanir, sem túlka skoðanir allrar þjóðar- innar aðra menn í stað allra helztú atvinnurekenda hinna mik- ilvægustu framleiðslugreina, sér- staklega kola-, járn-, aluminium-, og fosfat-iðnaðarins, járnbraut- ar-, flugvéla-, og skipafélaga; lán- stofnana og vátryggingarfélaga; og fyrirtækja, sem vinna að efnafram- leiðslu og málrna; 3. að veita verkalýðshreyfing- unni í fullu samræmi við sjálfræði hennar og virðingu, sinn þátt í stjórn framleiðslunnar, eins og nauðsynlegt er, ef atvinnulegt lýð- ræði á að þróast; 4. að leggja drög að stefnu í landbúnaðarmálum, sem byggist á því, að fá frönsku bændastéttinni í hendur vélar og nýtízku ræktun- artæki, sérstaklega gegnum sölu- og framleiðslusamvinnufélög, til þess að sambærilegur afrakstur fá- ist við afrakstur hinna miklii fram- leiðslulanda, en hafa þó í huga þjóðfélagslega aðstöðu frönsku bændastéttarinnar. Þingið lætur í ljós þá trú sína, að stjórnin framkvæmi þessa stefnuskrá“. Hyað er það, sem felst í þessum tillögum? I stuttu máli er það, að franska þjóðin ætlar að taka allar höfuðatvinnugreinar í sína eigin þjónustu, þ. e. þjóðnýta þær og tryggja með því atvinnulegt lýðræði. Frönsku þjóðinni hefur nú skilizt það, sem hinn ungi sjálf- stæðismaður og skoðanabræður hans liafa ekki skilið enn, að það er skipulag sósíalismans eitt, sem getur ráðið fram úr þeim vanda- málum, sem okkar bíða í stríðs- lok. ^ Ég ætla ekki að hafa þetta mál mitt lengra. Ég þykist hafa gefið þehn, sem fræðast vildu eitthvað um stefnu okfear sósíalista, nokkr- ar upplýsingar, sem gætu beint þeim á rétta leið. En ég er hins vegar reiðubúinn, hvenær sem er að taka upp þráðinn að nýju, ef þess gerist þörf. Á. S. Grein um skólamáli:;, sem birtast áttí í dag, verður að ’oíða næstu : æskulýðssíðu vegna rúmleysis. ★ Sídafí grein ☆

x

Þjóðviljinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.