Alþýðublaðið - 02.09.1921, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐÖfiLAÐlÐ
JafnaíarsteínaE
og uppruni hennar.
Þegar um aldur eða uppruna
jafnaðarstefnunnar er að ræða,
getur oltið á ýmsu, er menn að-
hyllast sem frumstig hennar.
Eg fyrir mitt Ieyti felst á þá
skoðun, sem fjölda margir mann-
úðarvinir hafa látid í Ijósi, sem
sé að það sé Jesú frá Nazaret,
sem fyrst grundvaliaði jafnaðar-
stefnuna og fyrsta hyrningarstein-
inn lagði. Hann sýndi það og
sannaði með lífi sinu og starfi,
að lögin ættu að gilda hin sömu
um alla, og hann fór aldrei f
manngreinaráiit. — Sfðan á hans
dögum hefir jafnaðarstefnan altaf
lifað einhversstaðar f heiminum,
með ýmsum stigbreytingum, er
alt hefir bygst á sama grundvelli,
mannjöfnuði og mannúð.
Það eru eftirtektarverð og lær-
dómsrík orð, sem trúvakningar-
prédikarinn Lucas er látinn segja
f hinni stórfrægu sögu, er f fs-
lenzku þýðingunni hefir hlotið
nafnið ,Á refilstigum", þar sem
hann er Iátinn tala á móti auð-
valdinu og kúgun þess, en rétt
læta jafnaðarstefnuna.
Saga þessi hefir djarfmannlega
og sennilega að maklegleikum fiett
ofan af verkum auðvaldsins og
öllum þess áhrifum á Iifið í Chi-
cagoborg í Bandaríkjum Norður-
Ameríku. Eg get ekki látið hjá
líða' að riíja hér upp þennan kafls,
þeim til athugunar, sem hlut eiga
að máli.
Það má að vísu segja, að lífs-
kjörum manna sé ekki eins mis-
skift ennþá hér á landi, og von-
andi verða menn svo framsýnir,
að taka f taumana, áður en hin
illu öfl mannsandans hafa náð
svo sterkum tökum, eins og þar
sem sagan Iýsir — þar sem sam-
an er komin einhver sú mesta
hringiða auðvaldsins, með öllum
þess fjárbrellum og gengdarlausum
þorsta, að rífa allan arð, hverju
nafni sem nefnist, í sinn vasa,
og vill láta alt og alla lúta boði
sínu og banni, en fótum troða
alla mannúð og svífast einkis,
ekki einu sinni þess, að taka hinn
síðasta bita frá munni grátandi
barna. — í öðru lagi er hinn bág-
staddi öreigalýður, sem slítur
hverri sinni taug i þarfir auðvalds-
ins og hefir þó aldrei nóg til
fæðis eg klæðis, en stendur uppi
eftir alt stritið og stríðið með sárt
ennið yfir kjörum sínum.
Aðalkjarni ræðu þeirrar, er eg
ætlaði að rifja hér upp, er á
þessa Ieið:
„Jesús var fyrsti byltingarmað-
inn á jörðinnni. Hann lagði horn-
steininn að jafnaðarkenningunni,
hann var maður sem afneitaði
auðæfum og öllu sem þau mega
veita. Hann talaði hrífandi orð
móti drambi hinna ríku og óhófi
þeirra valdaíýknu; sjálfur var hann
beiningamaður, förumaður, maður
sem lifði með sauðsvörtum a!
múganum, sem sumir kalla svo,
og talaði huggunarorð til hiana
fátæku og hélt refsiræður yfir
fareiseum og rfku mönnunum.
Hver rak kaupmennina út úr
musterinu með svipuhöggum?
Hver var krossfestur fyrir það að
hann var byltingarmaður, stjórn
leysingi? Og þennan mann hafa
þeir gert að æðstapresti óhæf
unnar, mútugjafaranna og níðings
skaparins í þjóðfélaginu. Þúsund
um er varið fyrir helgimyndir af
honum, greiptar gimsteinum, preit
arnir brenna reykelsi honum til
heiðurs og auðkýfingarnir gefa
miljónir, sem þeir ræna frá bág
stöddum aumingjum til að reisa
bonum musteri og sitja á mjúk-
um sessum og hlusta á bjagaða
útleggiugu prestanna á orðum
hans. Og í nafni hans er fórnað
miljónum manna á altari mam
mons. Og þetta á að vera Jesús
frá Nazaret! Jesús er leiðtogi vor
og með hans máttarorði skulura
við reka þorparana úr musterinu
og sannfæra lýðinn*.
Og enn heidur hann áfram:
.Heimspekingarnir hafa ritað stór-
ar bækur á móti styrjöldum, spá-
mennirnir hafa iátið lífið fyrir
friðarboðskapinn, — skáldin hafa
grátið höfgum tárum yfir dýrs-
eðlinu og þó er hnefaréttur hæsti
réttur enn þá.
Við höfum skóla og háskóla,
blöð og bækur, vfsindin hafa
rannsakað himin og jörð, og þó
myrðum við hver annan vægðar
iaust enn í dag.
Auðmennirnir virðast vera al-
staðar nálægir til að gfna yfir
öilum gróða. — Er það rétt að
sá, sem vinnur mest, eigi að Ifða
mest?
— Ó, verkamenn lifið ekki f*
þeirri trú, að ykkur beri að lúta
ofureflinu. — Þetta er hinn nýji
boðskapur mannkynsins, eða öllu
heldur uppfylling á öðrum boð-
skap æfagömlum, því hér er kenn-
ing Krists auðsýnd í verkunum".
Eg vona nú að við skynsam-
lega athugun, fari allir menn að
fá svo skýran skilning á jafnaðar-
hugsjóninni, að allir megi sann-
færast um það, að málefni þetta
sé svo háleitt og kröfur jafnaðar-
manna svo sanngjarnar, með sjálf-
an meistarann Krist fyrir leiðtoga,
sð enginn dirflst f móti að mælaf
Sannieikurinn hiýtur og skal
sigral M. G. Dalberg.
Erzberger.
Þess var getið f símskeyti í
blaðinu á mánudaginn, að þýzki
stjórnmálamaðurinn Erzberger hafi
verið myrtur suður í Baden.
Matthías Erzberger hefir upp i
sfðkasfið mikið komið við sögu
Þjóðverja, einkum á þessum allra
seinustu árum.
Hann fæddist árið 1875 í
Buttenhaus i Wiirtemberg, las lög
og hagfræði í Freiburg f Sviss,
fór snemma að gefa sig við stjórn-
málum og varð fijótt einn af
fremstu mönnum hinna kaþólsku
— miðflokksins — í rfkisþinginu;
skrifaði framánaf mikið ura stjórn-
mál. Var í byrjun heimsstyrjaldar-
imtar æstur ófriðarsinni, en hefir
sfðan ekið segium eftir vindi, eink-
um i utanríkismálum Þjóðverja.
1917 var hann einna fremstur í
flokki á þingi í því, að mæla raeð
friði án landvinninga. Félst þó
gersamlega á ofbeidisfriðinn f
Brest Litovrsk í marz 1918. Var
einna atkvæðamestur af fulirúum
Þjóðverja við samningana um
vopnahléð í nóvember 1918. Sat
i hægrijafnaðarmannastjórn Scheid-
emanns frá því í febrúar 1919.
Var fjármálaráðgjafi i ráðaneyti
Bauers, sem tók við völdum £
júní sama ár. Atti f miklu stappí
út af ásökunum um fjársvik. t
janúar 1920 var honum veitt
banatilræði, sem ekki bar tiiætl-
aðan árangur.
Nú hafa þá andstæðingar hans
rutt honum úr vegi. Annars er alt