Þjóðviljinn - 13.11.1947, Blaðsíða 4

4
ÞJÓÐVIL.JINN
Fimmtudagur 13. nóv. 1947.
þlÓÐVILJINN
Útgefandl: Bameinlngarflakkur alþýðu — Sósíalietaflokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Slgurður Guðmundsson. áb.
Fróttaritstióri: Jón Bjarnaxon.
Ritstjórnarskrifstofur: Skólavörðustíg 19. Sími 7600.
Afgreiðsla: Skólavörðustíg 19, aimi 2184.
Auglýsingar: Skólavörðustig 10, sfmi 8399, '
Prentsmiðjusíml 2184.
Aakriftarverð: kr. 8.00 á mónuðt. — Lausasöluverð 60 anr. eint
Prentsmiðja Þjóðvlljans h,f.
Alþýðuflokkurinn heimtar
niðurskurð
BÆJARPOSTIRINN
Ályktun sú, sem flokksstjórn Alþýðuflokksins samþykkti
um „lausn dýrtíðarmálanna“ s. 1. laugardag og Alþýðublað
ið fagnaði sem mest s. 1. sunnudag, var loksins birt í gær.
Hefur auðsjáanlega staðio í nokkru þófi um það, hvort hún
ætti að fá að koma fyrir almenningssjónir, og er það mjög
að vonúm.
í ályktuninni segir m. a.: ,,Telur flokksstjórnin nauðsyn-
legt að gera ráðstafanir til þess að samræmi náist milli
framleiðslukostnaðar og söluverðs útfluttra afurða, og
telur að ekki verði hjá því komizt, að allir landsmenn verði
til bráðabirgða að leggja nokkuð í sölurnar, hver eftir
sinni getu.“ Ennfremur: „Vill flokksstjórnin benda trún-
aðarmönnum sínum á að athuga sérstaklega verðhjöðnun-
arleiðina. Yrði þá að framkvæma hana á þann veg, að
lækkað yrði verðlag á innlendum framleiðsluvörum til
neytenda og allt vöruverð í landinu, sem vinnukaup orkar
á, samtímis því sem allar verðvísitöluuppbætur á launa-
greiðslur yrðu lækkaðar. . . .“
Þetta er það sem næst verður komizt vilja flokksstjórn-
arinnar um „lausn dýrtíðarmálanna," en um nánari skil-
greiningu tillagnanna segir svo: „Flokksstjórnin telur, að
svo verði bezt gætt hagsmuna alþýðunnar (! >, að trún-
aðarmenn Alþýðuflokksins í ríkisstjórn, á alþingi og í
miðstjóm, beiti eftir megni áhrifum sínum til skynsamlegrar
og réttlátrar(!) lausnar þessara miklu vandamála.“ Enn-
fremur: „Flokksstjórnin felur ráðherrum flokksins, þing-
mönnum og miðstjórn að vinna að lausn þeirra mála, til
hagsbóta fyrir alþýðuna í landinu(!), og i samræmi við
markmið, stefnu og starfsaðferðir Alþýðuflokksins, og
láta þar sem endranær málefnin ráða(!) samvinnu eða
samvinnuslitum við aðra flokka.“
Hið mikla afrek flokksstjómarinnar til „lausnar dýr-
tíðarmálunum“ er því það, að gefa trúnaðarmönnum sín-
um „í ríkisstjórn, á alþingi og í miðstjóm“ fullkomlega
frjálsar hendur til hverra þeirra aðgerða, sem Stefán Jó-
hann & Co. telja sér 'hagkvæmar. Þó vill flokksstjórnin ekki
láta hjá líða, að benda þessum „trúnaðarmömium" sínum
á — ef þeim skyldi nú ekki hafa dottið það í hug sjálfum!
— að „athuga sérstaklega" niðurskurð á vísitölu og láta
alla landsmenn „leggja nokkuð í sölumar". Ekki vill
flokksstjómin btnda hendur ,,trúnaðarmanna“ sinna að
neinu leyti. minnist t. d. ekki á gengislækkun, hrossakaup-
in um lífskjör íslenzkrar alþýðu eiga að verða fullkomlega
skefjalaus.
Þetta er þá hin glæsilega samþykkt flokksstjómarinn-
ar um „lausn dýrtíðarmálanna", það var ekki að furða
þó Alþýðublaðið væri kampakátt. Hitt er ekki eins víst
að óbreyttir Alþýðuflokksmenn verði miður sín af fögn-
uði. Þeir hafa ekki þvílíka reynslu af Stefáni Jóhanni og
Hedtoft er enginn hani
Alþýðublaðið birti í gær mynd
af Hans Hedtoft og stóð undir
henni: Hane Hedtoft. í tilefni
af þessu skrifar danskur maður,
búsettur hér í bæ, eftirfarandi:
„Eg vil hérmeð mótmæla ein
dregið hinum dónalega áburði
Alþýðublaðsins á Hans Hedtoft,
foringja danskra jafnaðar-
manna, að hann sé hani, eins
og þetta blað, sem kallar sig
jafnaðarmannablað leyfir sér
að gera í dag. Eg er viss um,
að allir Danir, búsettir hér á Is
landi, sem sjá Alþýðublaðið í
dag hneyklsast á þessu miður
smekklega uppátæki blaðsins.
Það eru tilhæfulaus ósannindi,
að herra Hedtoft eigi nokkuð
skylt við hænsn eða aðra fugla;
en ef til vill finnst þeim, sem
ætluðu að svívirða herra Hed-
toft, að allir þeir jafnaðarmenn
sem uppi eru eiga skylt við póli
tísk pútnahús og fara í því eft
ir eigin atvinnuvegi, en þetta
á að minnsta kosti ekki við
lierra Hedtoft.
Virðingarfyllst
Rvík. 12. nóv. 1947
J.P.C.
Káklagfæringar á
skömmtunarkerfinu
„Húsmóðir“ skrifar:
„Það gengur treglega að
koma skömmtuninni í skynsam
legt horf. Að visu. eru alltaf að
koma einhverjar káklagfæring
ar, þegar búið er að halda nægi
lega mergjaðar skammaprédik-
anir yfir hinum óhæfa skömmt-
unarstjóra og yfirboðara hans
Emil Jónssyni. En káklagfær-
ingar á káki verða aðeins
verra kák.
Þjóðviljinn hefur oft minnzt
á mjólkurskömmtunina og rétt-
indaleysi barna, gamalmenna,
sjúklinga og barnshafandi
kvenna, en ekkert hefur áunnizt
enn. Þessir aðilar finna ekki
náð fyrir augum yfirvaldanna
frekar en aðrir sem lítils mega
sín í þjóðfélaginu. En það er
auðvitað algert siðleysi að
skammta eftir einfaldri deil-
ingu, en taka ekkert tillit til
sérþarfa manna.
Mjólk beint til ueytenda
óskömmtuð
„En það er eitt sem ég hef
ekki séð minnzt á í Þjóðviljan-
um, og það er sú kynlega stað-
reynd, að allmikið af mjólk er
enn selt óskammtað í bænum.
Allir framleiðendur sem selja
beint ti! neytenda eru undan-
þegnir skömmtunarreglum, þar
á meðal bæjarbúið á Korpúlfs-
stöðum! Þeir sem eru svo lán-
samir að skipta beint við fram.
leiðendur, fá hjá þeim eins
mikla mjólk og um semst þeirra
á milli og geta auk þess farið
Heyrt og séð
Framhald af 3. síðu
Eg gaf mig á tal við nokkra
menn, sem þarna voru. „Maður
fær kannski dag og dag“, sagði
ungur maður. „Atvinnuleysisár
in?“ sagði gamall maður. „Já,
hvort ég man atvinnuleysisár-
in. Og þó svo ég væri búinn að
gleyma þeim, þá er nú verið að
minna mig á þau.“ — Eg stóð
um stund-við hátt afgreiðslu-
borð, sem liggur yfir þveran
vesturendann og skammt frá
mér tveir miðaldra menn og
ræddust við. „Maður verður að
fá sér kaffisopa, þó ekki sé ann-
að,“ sagði sá, sem nær mér
stóð og fékk sér sopa af svörtu
kaffi úr krús. Á lægra borði
innanvið afgreiðsluborðið voru
tveir stórir kaffikatlar, rúg-
brauðshleyfur, makarínstykki
og bollapör. Á veggnum héngu
fjögur almanök, er gáfu til
kynna, að það var 11. nóvem-
ber 1947, einn dagur á valda-
tímabili „fyrstu ríkisstjómar-
innar, sem Alþýðufiokkurinn
myndar á íslandi".
Aðalbækistöðvar fluttar
Það er nú alllangt síðan íhald
tala innlendrar vöru getur aldrei orðið miklu l£egri en sú
erlenda. Raunveruleg vísitölulækkun í stórum stíl (t. d.
niður í 200 stig)! er óframkvæmanleg vitleysa, og fölsuð
vísitölulækkun, lækkun með valdboði, merkir ehihliða launa-
lækkun ásamt gjaldþroti flestra þeirra. sem hafa lagt á sig
skuldir til nýrra framkvæmda undanfarin ár. Þetta vita
þeir menn mætavel, sem flokksstjómarfundinn sátu, og
þegar þeir tala um verðhjöðnun, eiga þeir við einhliða
fylginautum hans, að þeir vænti sér neins góðs af sjálf- j kjaraskerðingu alls almennings, þótt tæpitunga sé notuð í
dæmi þeirra. Og þeim mun þykja næsta óþarft að minna
þá háu herra á að „athuga sérstaklega" niðurskurð á
vísitölu og þar með kaupi.
Eins og þrásinnis hefur verið sýnt fram á hér í blaðinu
er aðeins hægt að lækka verð og kaup að jöfnu á tiltölu-
lega takmarkaðan hátt. Vísitala aðfluttrar vöru er um 360
stig. Það má lækka hana um nokkra tugi stiga með því
að afnema tolla og skera burt milliliðagróðann, en að öðru
’eyti er Jiún háð aðstæðum, sem við ráðum ekki við. Vísi-
blekkingaskyni.
Það er athyglisvert að bera samþykkt flokksstjórnar-
innar saman við hina alræmdu samþykkt Landssambands
útvegsmanna, sem gerð var að undirlagi Finns Jónssonar
og ríkisstjómarinnar. I samþykkt Alþýðuflokksstjómar-
innar er þess gætt að brjóta að engu í bága við hinar hroða-
legu samþykktir útgerðarmanna, hún veitir Alþýðuflokks-
broddunum einnig sjálfdæmi til að fylgja þeim í einu og
öllu. Tímhm mun bráðlega leiða í ljós.hvort svo verður.
í verzlanir og fengið mjólk út
á skömmtunarseðla sína! Og
þetta viðgengst á sama tíma og
þeir sem mesta hafa þörf mjólk
urinnar fá ýmist hungurlús eða
ekki neitt dag eftir dag, þegar
lítil mjólk berst. Eg kalla þetta
hneyksli og enn eitt dæmi um
algert getuleysi skömmtunar-
yfirvaldanna. Húsmóðir“.
★
Hver er leyndardómur-
inn um steikta þorsldnn?
Maður nokkur hringdi á skrif
stofu blaðsins i gær- og sagðist
hafa komizt að raun um, að
steiktur jxirskur væri ekki
allstaðar jafn hátt skrifaður.
Með hliðsjón af verðinu á steikt
um þorski í tveim verzlunum
gerði hann þá ályktun, að einn
kaupmaður teldi þessa fæðuteg
und þriðjungi merkilegri en ann
ar kaupmaður.
Saga mannsins er í fám orð-
um þessi: Hann fór um daginn
í búðir til að kaupa steiktan
þorsk að borða handa sér og
f jölskyldu sinni. Fyrst fór hann
inn í ,,Sæbjörgu“ á Laugavegin
um og þar kostaði kílóið af
steiktum þorski 8 kr. Svo fór
hann í „Kjöt og fisk“ á horní
Baldursgötu og Þórsgötu og
þar kostaði kílóið af steiktum
þorski 12 kr.
Vill nú ekki sá, sem stjórnar
„Kjöti og fiski“, vera svo góður
að segja okkur, hverjir eru þeir
eiginleikar hins steikta þorsks,
sem hann metur svo mikils, að
þessi fæðutegund er 4 kr. merki
legri á kílóið hjá honum en hjá
„Sæbjörgu"? Allir eiga jafnan
rétt til að vita leyndardóminn
um steikta þorskinn.
ið flutti aðalbækístöðvar sínar
úr Varðarhúsinu í virðulegra
umhverfi milli útvarpsstöðvar-
innai- og Morgunblaðsins. Þar
standa nú mestu menn þess
upp á fundum í glitrandi glæst-
um húsakynnum og lialda á-
jfram að segja „stétt með sétt“,
—- og áheyrendur, eins og t. d.
Guðrún Guðlaugsdóttir og Er-
lendur Pétufsson halda áfram
að hrópa. „heyr!“ af hrifningu.
Og þangað koma ungu íhalds-
piltarnir til að læra undirstöðu-
atriði í því að vera pólitísk
mikilmenni, læra að segja „stétt
með stétt,“ — og ball á eftir.
Og vel á minnzt, — þarna mun
á morgun hef jast eitt stórkost-
legt stjórnmálanómskeið með
ótal ræðumönnum, hvaraf einn
ætlar sér, að því er manni skilst,
að sýna fram á kosti auðvalds-
skipulagsins og ókosti sósíal-
ismans. Aldrei er góð vísa of
oft kveðin.
★
En niðrí Verkamannaskýli sitja
ungir og gamlir menn eins
og forðum og eru atvinnulausir.
Og á svalir Varðarliússins, þar
sem áður gat að líta hinn breiða
borða íhaldsins með áletrun-
inni „stétt með stétt", er nú
komið skilti og á það skráð stór
um stöfum: HEILDSALA.
Lýkur svo þessari stuttu
grtiin um tvö pólitísk hús.