Þjóðviljinn - 24.12.1948, Qupperneq 9

Jólin 1948
ÞJÓÐVILJINN
fl
«?Imð er alltuí bjart hjá mév??
(
Eabbað við Guðjón Guðmundsson á Ljótunnarstöðum
„tíið er alltaf bjart hjá mér . . . “ — Maðurinn
mrelti þessi orð, Guðjón bóndi Guðmundsson á
I.jótunnaistööiim við Hrútaíjörð, cr 81 árs Kamall.
— Já, livað er svo merkllejjt við það?. Auðvitáð
situr maðurinn í hverahitaðri raflýstri stofu,
áliyggjuiaus o;; œttíngjarnir bera hann á höndum
st'r, munti vafalaust mörg yklcar liugsa. En þetta
er elcki alveg svona einfalt. Svar hans við spurn-
ídjju minni um heimilisásta*ður lians var í iteiid
þannlg: „Heimilisfóllc mitt er tvö börn mín heilsu-
jiaus. — En það þýðir ekkl að vera að gera sér
reliu út al' því. I»að er alltaf bjart lijá mér, ég sé
aldrei svart framundan. Eg lief aldrei þekkt til
lelðinda". — Iíve miirg olclcar inyndu „sjá bjart“
við slíkar lcriii'jumstreður? I>ví svari hver fyrir sig.
Það var
gömlum og
góðum vini
Guöjóns aö
þalcka a j ég
félclc tæki-
færi til að
rabba stund-
arkorn við
hans s. I.
sumar. Þótt
hann sé nú
komlnn á
níræðisaldur
er hann enn
snöggur í
lireyfingum, síglaður, viðmótshýr og futlur álutgv
íyrlr viðfangsefnum líðandi og komanc'.i stundar.
Hann er eiitn þessara alþýðumanna sem alla
ævina hafa ttntiið sín störf í kyrrþey, aidrel lcgið
á liði sínu og a*tíð iagt það til málanna er hann
taldi sannast og réttast. Slílcir menn eru hverri
þjóð milcill auður.
Smali í 73 ár
— Æskuárin?
— Eg er fæddur 1. ágúst 1867 í Skéliholtsvík á
Ströndum, svaraði Guðjón. Eins og siður var í þá
daga fór ég að smala, þegar ég byrjaði að geta
gengið og smalamennskan hefur fallið rftér bezt um
dagana. Eg hef nú verið smali í 73 ár og mundi enn
hafa reynt að smala eitthvað á hesti — en nú er
engin kindin hjá mér. Eg byrjaði að sitja hjá. þegar
ég var 7 ára gamall Var hálft þriðja ár í Ljái'skóga-
seli þegar ég var strákur og sat hjá þar í heiðinni.
Síðan er mér alltaf vel við hana Fáskrúð, það gekk
naut þar á afréttinum, sem ég var smeykur við, en
ég gat alltaí hlaupið 1 klettana við ána.
Frá fermingu var ég smali og vinnumaður í minni
sveit, en 1883 fór ég vestur í ísafjarðardjúp, fyrst til
sjóróðra og síðan sem vinnumaður í Æðey og Ögri,
og réri í Bolungavík og fleiri verstöð\um þar vestra.
Hafis fyrir öllu Norðurlantii
— Iivernig voru kjörin ó æskuórum þínum?
— Það var oft fátækt og miklir erfiðleikar. T. d.
mislingavorið 1882, sem einnig var kallað hvalavorið
mikla. þvi þá rak 32'hvali á Ánastöðum á Vatnsnesi.
Það vor var mikill skepnufellir Aægna harðinda, og
lítið um nauðsynjavörur. Tómas Jónsson á Kollsá
vsmíðaði þá lensu, sem Strandamenn skáru með lif-
andi hval, er var afkróaður í vck fram undan Kolls-
á. Það vor var hafís fyrir öllu Norðurlandi, — og
næsti verzlunarstaður ojckar við „auðan“ sjó var
Stykkishólmur.
i
„Það voru fá ár, sem enginn fór
giftur eða tnilofaður frá því heimili“
— Eg fór fyrst vestur í ísafjarðardjúp 1883 til
róðra og skepnuhirðingar í Æðey. Var þar vinnu-
maður í 3 ár og I ár í Ögri, en það voru þá mestu
myndarheimili við Djúp. Æðey var Iþá eitt gestrisn-
asta heimili á landinu. Lendingin var kölluð höfn