Þjóðviljinn - 13.01.1949, Blaðsíða 8

Asíuþjéðlrimr hefja virkar samúðaraðgerðir má
iidónesíska lýðveldmn
Neita hollenzkum skipum og íiugvélum um af- hafna si§ 1 hBföum eða á flus-
greiðslu — Ástralskir hafnarverkamenn skora á
stéitarbræður sina í öðrum iöndum að v afgreiða
ekki hollenzk skip
Hirear frjálsu Asíuþjóðir hafa undantekninRarlaust lýst við-
bjóði sínum. á hinum svíVirðilegu gTiðrofum Hollendinga á indó-
nesíska lýðveldinu og hafa nokknir þeirra boðað til ráðsteí'nu um
hverjar ráðM.afanir þær eigi að gera út af atburði þessum. Pak-
istan, Ceylon og Burma hafa Sýst banni á afgreiðslu hollenzkra
•skipa og fíugvéJa.
Það er fyrst og fremst a.Iþýða Asíulandanna sem þegar hef-
ur gert sínar ráðs*iafanir og þegar 23. des. s.i. ákváðu hafnhr-
verkamenn í Ástralíu að afgreiða engin hollenzk skip í höfnum
í Ástralíu.
Afgreiðslubann ástralskra
hafnarverkamanna á hollenzk-
um skipum er langt frá því ný-
tilkomið, það var samþykkt fyr-
ir tveim árum þegar Hollend-
ingar fóru í nýlendustríð sitt
gegn indónesiska lýðveldinu.
Hin nýja samþykkt er þó harð-
ari og felur í sér algert af-
greiðslubann á hollenzk skip.
Fékk engan dráttarbát.
Fréttaritari A.LN. í Mel-
bourn í Ástralíu skýrir frá því
að fyrsta hollenzka skipið er
leitaði hafnar í Ástralíu eftir
griðrof Hollendinga um jólin,
en það var olíuflutningaskipið
Cistula, fékk hvergi dráttarbát
til þess að aðstoða sig við að
leggjast í höfn!
Verzlunarvaldið alstaðar eins.
Ástralskri kaupmannastétt
bafa auðsjáanlega ekki verið
griðrof Holléndinga neitt átak-
anlega á móti skapi því „verzl-
unarráð" ástralskra heildsala
fór fram á það við ríkisstjórn-
ina að hún gerði „einhverjar
ráðstafanir“ gagnvart af-
greiðslubanni hafnarverka-
mannanna svo hægt væri að
halda áfram viðskiptum við
hina hollenzku griðníðinga!
Stéttvísi ástralskra verka-
manna má hinsvegar marka á
því að fyrir tveim árum settu
þeir einnig afgreiðslubann á
skip grísku fasistastjórnarinn-
ar.
Skora á stéttarbræður sína í
öðrum löndum.
Jafnhliða því að herða af-
greiðslubann sitt skoraði sam-
band ástralskra hafnarverka-
manna þegar eftir griðrofin, á
stéttarbræður sína í öðrum lönd
um heims að samþykkja einnig
óg framkvæma afgreiðslubann
á hollenzk skip.
Ceylon bannar Hollendingum
hafnir.
Stjórnin í Ceylon hefur, og
þá fyrst og fremst vegna sterkr
ar kröfu alþýðusamtakanna,
neitað að leyfa hollenzkum skip
um og flugvélum er flytja hern-
aðarvörur eða hermenn, að at-
völlum i Ceylon.
Svipaðar ráðstafanir hafa
verið gerðar í Pakistan, Ind-
landi og Burma. Þetta er mjög
bagalegt fyrir hollenzku griðrof
ana því hollenzk skip og flúg-
vélar hafa áður tekið eldsneyti
i höfnum í þessum löndum, en
auk þess hafa Hollendingar
fengið mikið af vörum hjá þess-
um þjóðum.
Hollenzka verkalýðssambandið.
Hollerizka verkalýðssamband
ið, sem er undir vinstri stjórn
! og telur 170 0Ö0 félagsmenn,
hefur lýst megnri andúð á að-
förum hollenzku stjórnarinnar
gegn indónesiska lýðveldinu og
gert samþykktir til að torvelda
nýlendustríð hollenzku ríkis-
stjórnarinnar.
Filipseyjabúar.
Hugur Filipseyjabúa til holl-
enzku griðrofanna kom skýrt í
Ijós fyrir nokkru þegar stúdent
ar í Manilla röðuðu sér fyrir
framan hús þar sem hollenzkur
| píanóleikari ætlaði að halda
konsert, og skoruðu á fólkið að
hlusta ekki á Hollendinginn —
| og hundruð manna hættu við að
kaupa sér miða.
Arabar líka-
I
Griðrof Hollendinga hafa vak
ið mikla andúð og umhugsun í
Arabaríkjunum. Þingið í Irak
hefur fordæmt þessa „svívirði
legustu árás á indónesiska lýð-
veldið.“
Enda þótt Arabaríkin séu
sjálf í stríði gegn Israel þá
eru Arabaþjóðirnar orðnar
þreyttar á því stríði og efast
um réttmæti þess; þessar þjóðir
skilja vel afstöðu indónesiska
lýðveldisins, þæxs, þekkja sjálfar
hvað nýlendukúgun er.
Sögulegnr ttbnxðni:
Fyrsia íslenzka bikmyndin sýnd í da®
Mynd Loíts Guðmundssonaí: Mzlli ijalls og fjöni
I kvöld gerist sá sögulegi atburður að sýnd verð'ur fyrsta
íslenzka talmyndin, er það kvikmynd Lofts Guðmundssonar:
Mil.:i fjalls og fjöru. Verður hún sýnd í Gamla bíó.
Loi* ur liefur ekki aðeins tckið myndina heldur hefur hann
og samið cfni hennar.
Alllangt sr síðan kvisast fór
um þessa kvikmynd Lofts og í
oktcber í haust svalaði hann
að nokkru forvitni manna með
því að skýra blöðunum nokkuö
Ásólfsskálaské!
inn brann
Skólahúsið á Ásólfsskála í
Vestur-Eyjafjallahreppi brann
s. I. sunnudag. ÖII kennsluáhöld
brunnu og ennfremur bókasafn
lestrarfélagsins í hréppnum og
var það óvátryggt.
Skólahúsið var hið eina í sveit
inni og verður því að fá skóla-
húsnæði á einhverjum bænum.
Talið er að kviknáð muni hafa
i út frá olíuofni.
frá efni hennar, en hún lýsir
ísknzku þjóðlífi á öldinni sem
leið og hefur myndarinnar ver-
ið beoið með eftirvæntingu.
Allmargir kunnir íslenzkir
l'leikarar leika í myndinni, má
þar nefna Brynjólf Jóhannes-
son, Ingu Þórðardóttur, Jón
Aðils, Gunnar Eyjólfsson og
Alfreð Andrésson, svo nokkur
nöfn séu nefnd.
Loftur hefur með beztu köfl-
unum í Islandskvikmynd sinni
sannað snilli sina sem kvik-
.myndatökumanns, eftir er að
vita hvort hann er jafnsnjall að
semja efni kvikmyndar. En
þótt það komi i ljós að ýmislegt
megi að myndinni finna verður
sýningar fyrstu alíslenzku kvik-
myndárinnar alltaf minnsít sem
merks atburðar.
þjóoyiuiNM
*-4SL* &ti'+*‘***
Svari Valíýr Steíánsson!
2. desember s. 1. skrifaði VaXýr Stefánsson í leiðara.
í blaði sínu að „ENGIN STJÓRN 1 LÝÐRÆÐISLANDI
GÆTI í DAG HAFIÐ ÁRÁSARSTYRJÖLD“. Tveim
vikum síðar fyrirskipaði sósíaldemokratastjórnin • í Hol-
landi árás á Indonesíu. árás sem var svo hneykslanleg
að Ástraliumaðurinn Hodgson kvað hana enn svívirði-
legri en árás Hitlers á Hclland 1940. Síðan hefur Vra3-
týr Stefánsson margsinnis verið krafinn sagna um stað-
hæfingu sína en hann hefur valið þann IXiImannlega
kost að þegja.
Því ska! hann enn spurður: Er Holland ekki „iýð-
ræðis!and?“ Er tilræðið við Indónesíu ekki „árásarstyrj-
öld?“ Svari hann þessum sþurningum jákvætt verður
hann að kyngja staðhæfingu sinni frá 2. des. Svari
hann neikvæú; verður hann að skilgreina opinberlega
hvað hann meinar með „lýðræðislandi“ og „árásar-
styrjöld“.
Stúkan „flndwari" ákveður
stofna til fangahjálpar
fjárhagsstuðnings til þess hjá
lingnm og hinu opinbera
í fyrrinótt var brotizt inn í
verzlun Ámunda Árnasonar á
Hverfiágötu 37, og stolið þar
slvúffu með 50—60 kr- í skipti-
mynt og. nokkrum pörum af
Gokkuiri.
Þjófurinn sprengdi upp úti-
lnirð, sem veit að Klapparstíg,
eu síðan var önnur hurð milli
forstofunnar og búðarinnar
túlguð og brotin upp.
inn
írá Noregi
Beitusíldarskortur er yfirvof-
andi ef engin síld veiðíst, eins
og Þjóðviljinn skýrði nýlega
frá. Ríkisstjórnin hefur nú á-
kveðið að gera ráðstafanir tíl
þéss að ftytja inn beitusíld frá
Noregi, og hefur beitusíldar-
nefnd, er hefur mál þessi með
höndum tilkynnt útvegsmönn-
um að gera aðvárt til nefndar-
inriár um hve mikla beitusíld
þeir telja sig þurfa að fá.
Á fundi góðtemplarastúk-
unnar Andvari nr. 265 4. þ. m„
var samþykkt að stofna til
i'angahjálpar á íslandi. Mun sú
starfsemi vera óþekkt hér á
landi, en hinsvegar velþekkt
með öðrum menningarþjóðum.
Upphafsmaður þessa máls er
Oscar Clausen rithöfundur, en
hann flutti erindi um fanga-
hjálp á áðurnefndum stúku-
fundi.
Fangahjálp þessi yrði í því
fólgin, að gefa mönnum sem
afplánað hafa refsingu tækifæri
til að byrja nýtt líf. Því starfi
yrði hagað þannig, að starfs-
maður stofnunarinnar talaði við
fangann áður en honum yrði
sleppt og kynnti sér hagi hans
og áhugamál sem gerzt.
Síðan gæfi stofnunin fanganum
föt, og útvegaði honum hús-
næði og atvinnu, m. ö. o- gerði
það sem í hennar yaldi stæði til
að bjarga honum frá að lenda'
aftur út í drykkjuskap, sem í
langflestum tiifellum hefur
reynzt undanfari afbrota hér á
landi.
Það er kunnara en frá þurfi
að segja, að högun flestra
fanga sem afplánað hafa refs-
ingu, t. d. á Litla- Hrauni, er
jnú þannfg háttað, að þeir eiga
ihvergi hæli að henni lokinni;
iekkert heimili og því síður at-
vinnu til að hverfa að. Afleið-
ingin verður alltof oft sú, að
þessir menn finna sig einmana
og utangaijðs í þjóðfélaginu,
taka upp fyrri lifnaðarhætti í
Ihópi gamalla drykkjufélaga og
hafna að lokum aftur i fEinga-
húsinu eða á Litla- Hrauni.
Á fundi stúkunnar Andvari,
sem fyrr getur, bar Oscar Cla'u-
sen fram eftirfarandi tillögu er
samþykkt var í einu hljóði:
„Stúkan Andvari nr. 265 í
Reykjavík samþykkir að stofna
til fangahjálpar á Islandi og
verja í því skyni fé úr sjóði sín
um, eiijs og hún telnr sér fært
á hverjum tíma. Stúkan kýs 7
manna nefnd til þess að undír-
búa þetta fyrirtæki og setja því
starfsreglur, svo og gera tillög-
ur um að afla f jár til þess bæði
hjá því opinbera og hjá einstakl
ingum.“
Fundurinn kaus síðan 7
manna nefnd til að vinna að
framkvæmdum þessa máls og
er Oscar Clausen formaður
riefndarinnar.
Sslandsmeistaramóiiö á
handknaiildk heláui
áfram í kvöld
Meistaramót íslands í liand-
knattlcik hefst að nýju í kvöld
með keppni milli K.R- og Í.R.
og Fram og Iþróttabandalags
Hafnarfjarðar.
Næstu leikir fara fram á
miðvikudaginn 19. þ. m., en þá
keppa Valur og Ármann, og
Víkingur og í. R.
Mótinu var frestað 5. des. s.
1. en þá höfðu farið fram 10
leikir og var Ármann eina fé-
lagið sem ekki hafði tapað nein
um leik.
EF,R.
Félagsfundur verður liald-
inn föstudaginn kl. 8.30 í
sýningarsal Ásm. SveinssoW-
e.r Freyjugötu 41. (Gengið
inn frá Mímisvegi).
Fundarefni: Hernaða r-
bandalagið og hlutverk ís-
Ienzkrar æsku. Framsögu-
menn: Ingi R. Helgason,
Böðvar Pétursson, Sigurður
Guðgeirsson.
Allir félagar í Æskulýðs-
fylkingunni eru beðnir að
hafa í dag samband við skrif
stofu Æ.F.R. að Þórsg. 1.