Þjóðviljinn - 16.01.1949, Blaðsíða 4

ÞJÓÐVILJINN
Sunnudagur 16. janúar 1949.
LIINN
i igefamU'. Sameiningarílokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
ftitstiórar: Magnús Kjartansson Sigurður Guðmundsson (áb).
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Biaðam.: Ari Kárason, líagnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnason.
Ritstjérn, afgroiðsia, auglýsingar, prentsmiðja. Skólavörðu-
stíg 19 — Sími 7500 (þrjár iíuur)
Askriftarverð: kr. 12.00 á mánuði. — Lausasöiuverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja I'jóðviljans h. f.
siOsfalístnf)okkurinn, Þórsgötu 1 — oími 7510 (þrjár línur)
mwmm
Enn einu sinni þjáir atvinnuleysið heimili reyk\'lskra
verkamanna. Síðustu vikurnar hafa margir Reykvíkin'gar
verið að nokkru eða öllu atvinnulausir.
Þetta atvinnuleysi er bein afleiðing af óstjórn núverandi
ríkisstjórnar og um leið alvarlegur kreppuboði, en þeim
f jölgar stöðugt í auðvaldslöndunum, bæði í Bandaríkjunum
■og Evrópu. Hrunstjórn Stefáns Jóhanns og Bjarna Ben.
mistókst að skella á miklu atvinnuleysi í fyrra, vogna vetr-
arsildveiðanna, en atvinnuleysi um miðbik vetrarins og
lengur átti að veroa átylla til að ráðast enn frekar á lífs-
kjör fólksiiis en gert hefur verið. Nú hyggst ríkisstjórnin
að þjarrna að alþýðu með atvinnuleysi og dýrtíð og hefja
nýjar á.rásir á lífskjör og laun fólksins, það eina sem hefur
tafið hana er sú staðreynd að hún hefur verið of „veik“, of
sundurljmd til að framkvæma stefnumái sín, eins og Vísir
orðaði.það fyrir nokkrum dögum.
Ríkisstjórnin telur slíkar árásir vænlcgri r.ú vegna þcss
að hún liafi liina ólöglegu stjórn Alþýousambandsins í vis-
anum. Enn hefur ekki sást opinberlega „mótmælaályktun"
Alþýðasambandsstjómarinnar gegn dýrtíðarlögurn ríkis*
stjórnarinnar, -sem sambandsstjórnarmenn hafa þó sagtfrá
á fundum sér til réttlætingar. Verkamemi hljóta að krefj-
ast þess að sú stjórn sern tekið hefur völd í Alþýðussm-
bandinu sitji ekki aðgerðalaus og horfi á það með jafnaðar-
geði að lífskjör fólks séu rýrð dag frá degi með atvinnu-
ley.-i og dýrtiðaraukningu. AJþýðusambandsþing samþykkti
einróma að sambandið beitti sér fyrir grunnkaupshækkun-
urn ef dýrtíðin héldi áfram að vaxa. Ætli sambandsstjórn-
in að lyppast niður og svíkjast um þá sjálfsögðustu skyldu
sína að framfylgja þeim einhuga vilja verkalýðsins verða
hin einstöku verkalýðsfélög að taka til sinna ráða.
.-Oliiíiiígartffl «g JáráSliisgar14
B’öj isl. Bandaríkjaleppanna hafa enn á ný uinhverfzt vegna
fnnda þjóðvarnamanna á morgun. Stefár. Pctursson er látinn
frrðufe’Ia í Alþýðubl. og öckra ao þ :im mönnum utan Sósíalistafl,
isem risið hafa uþp til að hir.dra að ísland verði þátttakanai í
'hernaðarbandalági og þao án þe3s að þjóðin fengi vitneskju um
hvað væri að gerast fyrr en eftir á. Aðalmá’gagn AlþýðUfl. hik-
ar ek'ki við að tit-Ia á!la þá sem íslenzka málstaðnum fylgja
„kommúnista og ginningarfífl þeirra", „hina nytsömu sakleys-
ingja úr háskólanum", „fáráðlinga, jafnvcl þótt stúdentar cða
háskólakennarar séu.“ Starfsemi þjóðvarnamanna er lýs'c þann-
ig, að „nokkrir værukærir broddborgarar, jafnvel prófessorar jg
■dósentar, sem venjulega ekki mega heyra sitt virðuléga nafn
mefnt í sambandi við kommúnista Itafa orðið hálfvitlausir og
jafnvsl gengið fram fyrir gkjöldu til þess að b.reiða þennan ó-
rökstudda áróðursþvætting kommúnista" (þ. c. mótmælin gegn
þátttcku fslands í hernaðarbandalagi) ,,út á meðal almennings."
Meðal þeirra manna' sem aðalmálgagn AlþýðufL. ve-lur slíkar
ikveðjur eru: Sr. Sigurbjörn EinarsEon, Einar Ói. Sveinsson pró-
fessor, Guðm. Thoroddsen prófessor, Bolli Thoroddsen bæjar-
verkfræðingur, Gylfi Þ. Gislason prófsssor, Friðfinnur ólafsson
viðBkiptafræðingur, Pálmi Hannesson rektor Hallgrímur Jónas-
£-on kennari, dr. Matthías Jónasson, dr. Sigurður Þórarinsson,
cg ýmsir fleiri kunnir menntamenn og embættismenn. Stcfán
Pétursson getur auðvitað gert Alþýðubl. og Alþýðufl. þann sóma
að stimpla þá sem „ginningarfífl 'kommúnista" og fáráðlinga".
Hití ska! ósagt látið' hvort hann gerir m.:o því greiða hinum er-
lendu húsbændum er hafa aðalmálgagn Alþýðufl. að ginningar-
fifii sem látið er öskra að liverjum manni er fylkir sér um
islenzkan málstað á örla.gaetundu.
ÖhoHt veðurfar.
Það er varla heilsusamlegt
að eiga heima hér í Reykjavik
einsog nú viðrar. Maður fer til
i vinnunnar i asahláku að morgni
og kemur aftur í nístingskulda
að kvöldi. Daginn eftir er
farið aö rigna. •— I gær var
bæði rigning og rok, óhemju
mikið af hvorutveggja. í dag
verður líklega komið logr. með
heiðskírum himni og hálku svo
ao hvergi er stætfc. — Sumir
ieggjast í rúmið með kvef, aðr-
ir með snúinn ökla. Og það er
engin furða.
*
Fyrir það er hún
fræg.
En þetta er einmitt það veður
far, sem Reykjavík er löngu
orðin fræg fvrir. Otlendir
fréttamenn sem heimsótt hafa
fsland, nota. flesíir hin stóru
lýsingarorðin ti! frásagnar af
dutlungum veðurfarsins i
Reykjavík, þ. e. a. segja ef
þeir hafa nokkur stór lýsingar-
crð aflögu, þegar lokið er frá-
sögn af drykkjuskap íbúanna í
sönau borg. — Segí hefur verið
að Rcykjavík sé höfuðborg fvili
raftanna. Hún er líka höfuð-
borg allra vinda og veðra
heims. Kannski er hér um að
ræða orsök og afleiðingu, á ann
an hvorn veginn.
ic
Skóhlífar.
f þessu sambandi fer vel á
því að taia um skóhlífar. Það
liggur við að skóhlífar séu
lífsspursmál, þegar svona
viðrar. — Engir skcr eru svo
sterkir, að þeir þoli daglega
brúkun í krapa og for, sízt af
öllu gamlir skór, en slíkir eru
flestir skór á íslandi nú til
dags. Sumir -skór eru jafnvei
þannig á sig komnir fyrir a!d-
urs sakir, að í krapa og íor gera
þeir tæpast meira gagn cn
særnilegir sokkar. Siðan kemúr
kvef. — Þao eru skóhlífar, og
I einungis skólilífar, sem hcr
geta bjargað málúnum. Samt
ríkir skóhlífaleysi í landinu. —
Ríkisstjórnin ætlar að flyfja
inn bíla fyrir S milljónir. Væri
eklci hægt að láta fylgja með
ofurlítið af skóhlífum handa
þaim, sem hafa ekki ráð á að
eiga bíl, hanaa þeim, sem liaf.i
bara ráð á að eiga skóhlífar?
★
ÓspiIIíur ís!.
sveitamaður þegir.
„Gamall sveitarmaðuv“ skrif-
ar: „Margir gera sér leik að því
að liæða hann Halldór minn
frá Kirkjubóli, og víst má scgia
að vel liggi hann tíðum við
höggum háöfugla. Ekki get ég
þó allskostar fellt mig við sí-
endurteknar árásir manna á
Halldór, því að þao þykist cg
m:ga fullyrða, að. Halldór ér
einlægur í liverju máli og lieið-
arleika hefur hann til að bera,
sem hvorttveggja ber að meta
að verðleikum, þó að málflutn-
ingur mannsins. sé á .etundum
;um of sórvizkulegur, jafnyel
cf'Suækiikonndur svo að verr er
gert en elcki ... En eitt hcfur
vakið furðu mína með tilliti til
þeirra fyrna se.m maðurinn legg
ur til af lesefni Tímans: Hann
þegir algjörlega um mál mál-
anna, sjáifstæðismálið. Halidór
frá Kirkjubóli er ekki farinn
að segja eitt orð til andmæia
við fyriiáugaða inngöngu Is-
lands i hernaoarbandaíag. Hefði
ég þó haldið að slíkt ráðabrugg
ófyrirleitinna' stjórnmálabrodda
mundi ekki vera áhyggjulaust
jafii óspilltum íslenzkum sveit-
armanni og Ha51dóri.“
BtKISSKIF:
Esja var á Akureyri í gær. Hekla
er i Álaborg. Herðubreið var á
Seyðisfirði í gær á norðurieið.
Skjaldbreið er í Reykjavík. Súðin
var á isafirði í gær á suöurleið.
Þvrill er í Reykjavík. Hermóður
er á Vestfjörðum á r.orðurléið.
Sverrir er á Breiðafirði.
SUip Einarsson & Zoega:
Fo'.din er á förum frá Austfjörð-
um áleiðis til Lor.don. Lingestroom
fór frá Hull á fímmtudagskvöld
til Kaupmannahafnar. Reykjanes
er á VestfjörSum, lestar saltfisk
til Grikklands.
15.15 Útvarp til lí~
erlendis:
g erindi
(Bjarni Guðmunds
son blaðafulltrúi))
15.45 Miðdegistón-
leikar: a) Chialiapine syngur b)
Lúðrasveit Reykjavikur leikur (A1
bert Klahn stjórnai'). 1G.30 Skák-
þáttur (Guðmundur Arnlaugsson).
18.30 Barnatími (Sveinbjörn Jóns-
son o. fl.): Leikrit: „Fundurinn."
b) Sögur og söngvar frá Finnlandi.
19.30 Vínardansar eftir Beethoven.
20.2G Samleikur á fiðlu og píanó
(Björn Ólafsson og Fritz Weiss-
happcl). 20.10 Erindi Sögulegar
staðreyndir um ævi Jesú frá Naz-
aret (Ásmundur Guðmundss. próf-
essor). 21.05 Tónleilcar: Brandon-
borgar-konsert nr. 1 í F-dúr eftir
Bach (plötur; — konsorUnn verður
endúrtekinn næstk. þriðjudag).
21.25 Skemmtiþáttur. 22.05 Dans-
lög 23.30 Dagskrárlok.
Útvarpið á inorgun:
19.25 Tónleikar; Lög úr tónfilmum.
20.30 Útvarpshljómaveitin: Norslc
alþýó.ulög. 20.45 Um daginn og veg
/inn (dr. Broddi Jóhannessop). 21.05
Einsöngui' (Anna Þórhallsdóttir):
a) „Kvöldsöngur" eftir Marltús
Kristjánsson. b) „Vöggukvæði“ eft
ir Emil Thoroddsen. c) „Eg lít í
anda liðna tíð“ eftir Sigv. Kalda-
ións. d> „Söngurinn um köngu-
lóna“ eftir Jean Sibelius. e) „Det
gáller" eftir Ilmari Hannikaincn.
21.20 Erindi: Elztu bæjarnöfn á
Islandi; III. erindi: Upprunaleg
bæjanöfn (dr. Hans Kuhn pi'ófes-
sor. — Þulur flytur). 21.45 Lönd og
lýðir: Suður-Afríka (Ástvaldur Ey-
dal licensiat). 22.05 Búnaðarþættir:
Byggingamál bænda (Gísli Krist-
jánsson ritstjóri). 22.30 Dágskrárl.
GuIIfaxI or í N.Y.
Væntanl. á morg-
un. Geysir, Hekla
eru í Re.vkjavík.
Helgidagslæknir: Jóhannes Biörns-
son, Hverfisgötu 117. — Sími GÍ89.
Næturvörður er í Ingólfsapétek!
— c:~xi ’3?.n
Nætnrakstur í nótt Hreyfill -
Síir.i 66K3.
Kvennadeild Slysavarnafélagsins
heldur fund á rnorgun kl. S.30
í Tjarnarcafé. Emilia Jónasdóttir
leikkona slcemmtir og á eftir verð-
ur dansað.
I gær voru gef-
in Samaa í
ajónaband, ung-
frú Guðný Sig-
íríður Jónsd,- og
Símon Þorgeirs-
son, eirsmiður, Baidursgötu 9. —
1 gær voru gefin saman í hjóna-
band, ungfrú Sjöfn Ingadóttir og
Jón Matthíasson, framreiðslunemi.
Heimili þeirra verður fyrst um
sinn aö Bragagötu 22 A. — Séra
Sigurbjörn Einarsson dósent gaf
brúðhjónin saman. -r- I gær voru
gefin saman 'í hjónaband unyfrú
Guðrún Guðiónsdóttir, Stórhólti
14 og Bernharður Guðmur.dsson,
afgreiðslumaður, Hverfisgötu 42 B.
Nýlega voru geíin saman í hjóna-
band ungfrú Hafdís Haraldsdóttir,
Skúlagötu 70 og Magnús Tómas-
son, Helludai, Biskupstungum.
Séra Jón Thórarensen gaf brúð-
hjónin saman. Heimili þeirra verð-
ur á Skúlagötu 70.
Hjórmnum Freyju
Leopóldsdóttur og
Sveini Jónassyni,
húsgagnasmið,
Öldugötu 24, Hafn-
arfirði, fæddist 17
marka sonur í fyrradag, 14. jan-
úar. Hjónoefnunum Kristínu
Sveinsdóttur og Vigfúsi Vigfús-
syni, Lundi við Nybýlaveg fæddist
17 marka sonur í gær, 15. jaxiúar.
Ægir, okt. — nóv. — heftið 1948,
hefur borizt blaðinu. Efni: Fisk-
magn og hagnýting; Sldpasmíða-
stöðvar, eftir Hjálmar, Bárðarson,
skipaverkfræðing; Fjögurra ára
áætlun Islendinga; Fjögurra ára
áætlun Norðmanna; Togaraútgerð
Færejúnga; Útgerð og aflabrögð í
október; Islenskar hvalveiðar sl.
sumar; útflutningsskýrslur o. fl.
— Frjáls ve'rzlun, 11.—12. hefti
1948, er komið út. 1 lieftinu eru m.
a. þessar greinar: Svolitið uppgjör,
eftir Baldur Pálmason; Frægðar-
feriil Sir Francis Drake, eftir Leif
Beckman; Nemendasamband Verzl
skóla Isl. 10 ára; Andrew Carne
gie; Innanbúðar og utan; Vegur-
inn heim, eftir A. Kielland o. fl.
I gær, laugardag,
opinberuðxx trúiof-
un sína, unsrfrú
Matthildur Þ. Matt
híasdóttir frá Helli
candi og Knstjárr
Jens Iíi'istjánsson sjómaður frá
Skagaströnd. — Nýlega opinber-
uðu trúlofun sína, ungfrú Ólöf
Auður Erlingsdóttir (Pálssonar
yfirlögregluþjöns) og stud. mrig.
Ingvar Gíslason (Kristjánssonar,
útgerðarrxanns ú Akureyri). — Ný
lega opinberuðu trúlofun sína, ung
frú Bjöi'g Ólafsdóttir frá Patreks-
firði og Magríús Guðmundsson,
Mávahlíð 18, Reykjavik, — Nýlega
opinberuðu trúlofun sina, unafrú
Unnur Arngrimsdóttir (Kristjáns-
sonar, slcólastjóra), Hringbrar.t 39
og Hermann Ragnar Stefánsson,
Engihlið 16, Reykjavík.
pómkirkian. Messá
í dag klukka-n 11 f.
h. — Séra Jón
Auðuns. Messa kl.
5 e. h. — Séra Sig-
nrbjörn Einarsson,
dosent. Friklrkjan. Kl. 11 f. h. í
dag, barnaguðsþjónusta. Messa
kl. 2 e. h. — Séra Arni SigurtSsson.
Laugarnesprestakall. Messa kl. 2.
e. — Barnaguðsþjónusta kl. 10 f.
h. — Séra Garðar Svávarsson.
Iíaf i) a r f.jaiðarli i rkja. Mesra í
dag kl. 2' e. h. — Séra Garðar
Þorsteinsson. Nessókn. Engin
messa í dag, vegna breytinga
i sambandi við hljóðfæri í kapell-
unni. Hallgrímskirkja. Messa kl.
11 f. h. í dag. — Séra figur-
jón Árnason. Messa kl. 5 e. h. í
da.g. — Séra Jakob Jónsson.
Ræðuefni: Heimiiið í niitímsb'ióð-
félagi. Barnaguðsþjónusta kl. 1.30
e. h. í dag. — Stud. theol Jón
a.s Gíslason. Samkoma kl. 8.30
i kvöld — Bjarni Eyjcjfsson rit-
stjóri og séra Sigurjón Árnason.