Þjóðviljinn - 23.01.1949, Blaðsíða 7

■' V<
Sunnudagur 23... janúar 1949.
Bókfærsla
Tek að mér bókhald og upp-
gjör fyrir smærri fyrirtæki og
einstaklinga.
Einnig framtöl.
JAKOB J. JAKOBSSON
Sími 5630 o? 1453.
Vönivelfan
kaupir og selur allskonar gagn-
legar og eftirsóttar vörur. Borg
um við móttöku.
Vöruveltan
Hverfisgötu 59. — Sími 6922
— Kaffisala
Munið Kaffisöluna í Hafnar-
stræti 16.
Fasteianasölumiðstöðin
Lækjargötu 10B, sími 6530,
annast sölu fasteigna, skipa,
bifreiða o. fl.
Ennfremur allskonar trygging-
ar, svo sem líftryggingar, bruna
tryggingar o. fl. í umboði Sjó-‘
vátryggingaféiags Islands h.f.
Viðtalstími alla virka daga kl.
10—5, á öðrum tímum eftir
samkomulagi.
Lögfræðingar
Áki Jakobsson og .Kristján-
Eiríksson, Laugavej* .27, I. ha?ð.
Sími 1453. Tök'um að . okkur
skattaframtöl'.
—
Daglega ný egg , soðin og
hrá.
Saffistofan Hafnarsítræti 16.
------i__t'J— .
Ullartuskur
Kaupum hreinar ullartuskur
Baldursgötu 30.
Bifreiðaraflagnir
Ari Guðmundsson. — Sími 6064
Hverfisgötu 94.
Húsgögn - Karlmannaföi
Kaupum og seljum ný og not-
uð húsgögn. karlmannaföt og
margt fleira.
Sækjum — sendum
SÖLUSKALINN
Klapparstíg 11. — Sími 2926.
Húsnæði
2 lítil herbergi til leigu. Eld-
unarpláss getur fylgt ef óskað
er. Nánari upplýsingar Mela-
völlum (Hlíðaveg 14) Soga-
mýri.
Ragnar ðlafsson
hæstaréttarlögmaður og löggilt-
ur endurskoðandi. Vonarstræti
12. — Sími 5999.
Sendibílastöðin
_ Sími 5113 —
Notið sendiferðabíla, það
borgar sig.

Búóings
, ui: d“/<
- ; rJTtl M , t
w n: j;i tíí o i,
ÞJÓÐVILJINN
Barnabókmenntir
Framhald af 5. síðu.
skemmtileg aflestrar sem bezt
má verða, en er jafnframt svo
hollt og heilbrigt lestrarefni,
að á betra verður ekki kosið
unglingum til handa . ...“
Sagan hflfur ekkert bók-
menntagildi. En hvað er þá
þetta, sem útgefandinn kallár
„hollt og heilbrigt“? Liklega
tilgangur BúastríðsinsJ Sagan
segir frá því, hvernig vörn Búa
var brotin á bak aftur.
Bókin er álika smekkleg jóla
gjöf og tindátar. Stríðsróman-
tíkin er liðin' undir lok. Það
á ekki að vekja hana upp aftur
hjá yngstu kynslóðinni, hvorki
með tindátum né skemmtibók-
um um styrjaldir.
m.
Sögur um „góð börn“.
Fyrra heftið af Pollyönnu
var sæmilegt. Síðara heftið hefði
ekki átt að þýða. Það er leiðin-
legt, og hugsunarhátturinn, sem
þar ríkir, er hégómlegur á ís-
lenzkan mælikvarða. Söguhetj-
an vill ekki hryggja gamja,geð-
illa frænku
sína með því að rskemmtileS- °
um hana né bamið sitt, er allra
bezti maður! Sonurinn elskar
hann og virðir, eins og ekkert
hafi í skorizt, og þiggur af hon-
um með glöðu geði þá um-
hyggju, sem kemur of seint.
Þetta er nú siðfræðin í þeirri
barnabókinni.
IV.
Ýmsar barnabækur.
Kalla skrifar dagbók er frek-
ar skemmtileg saga Ög sömu-
leiðis framhaldið, Kalla fer í
vist. Söguhetjan er dugleg
sómatelpa en svo fljótfær og
djörf að framkvæma það, sem
lienni dettur í hug, að oft fer
' verr en skyldi. Höfundurinn
tekur þarna til meðferðar sitt
af hverju, sem er umhugsunar-
vert fyrir telpur á reki sögu-
hetjunnar.
Sautján ára er bók, sem
vegna nafnsins, er keypt handa
unglingum. Sumar svokallaðar
gamansögur er tæpast hægt að
lesa til enda. En þetta er gam-
anSaga. Meir að segja bráð-
það er vit í
giftast, pilti, sem hún elskar,7^nni líka' Bóldn er Vld Þýdd'
Hann er ' áiitinn ' ættsínár0'Meðferð þýðándans' á' máiina-
hÖfnUmí|íbókarinn'ar kr1 í’í:sam-
1 fefni' við 'eftíi 'ób frásÖgrii •
Hann er álitinn ættsmár.
Hún’ isr góða barnið og ákveð-
•I
Ur-að giftast gömlum karli til,
aðigléðja’ hann. Þá kemur þa8
mPH úif kafinu, ,aÖ; pilturinn er
af „tignum . ættum“ 'koTninn.
Pollyanna má eiga hann og
verður óskop fegin. Gamli mað-
uri’nn1 nær sér í ekkju. Allir
giftast. Allt fer vel — af hend-
ingu.
Hvaða. siðmenningargildi
hafa svona bækur fyrir ung-
linga?
t-r —.......
Sölvi hefur orðið vinsæl
barnabók. Drenghnokki, sem
móðirin hiefur ekki feðrað, velk
ist í veröldinni. Móðir hans
deyr í sárri örbirgð. Tilyeru
sína á Sölvi raunar að þakka
dönskum heldri manni, sem
komið hefur til Islands, tælt
móður hans og svikið á hinn ó-
drengilegasta hátt. Leið Sölva
liggur til Danmerkur og lendir
hann af hendingu hjá föður
sínum. Það kemur þá upp úr
kafinu, að maður, sem tælir
saklausa stúlku og hirðir hvorki
Frá Hlíðaihúsism
tii Bjarmalands
Framhald af 5. síðu.
er það komst upp, árið 1921, að
sumir jafnaðarmannaforingjarn
ir voru engir sósíalistar. Eg veit
eliki, hvört Hendrik Ottósson
ætlar að halda áfram ritun
minnisblaða sinna. En ég heiti
á hann að gera það, einkum ef
• hann vildi vera svo vænn að
rekja sögu af þessum þver-
bresti, hvernig hann jókst og
dýpkaði unz krosstréð datt í
tVennt árið 1938 og hvernig auð
valdið tók síðan annan hlutann
í fang sér og ber hann nú fyrir
sér að hverju illvirki. Mikill
þarfamaður væri Hendrik Ottós
son ungum islenzkum sósíalist-
um, ef hann gæti rakið þá ör-
lagasögu á þann hátt, sem hún
á skilið.
B.B
Tveir hjúkrunarnemar á lík-
lega að vera unglingabók. Ekki
„þarf að lesa margar blað^íður
til þess að sjá, að sagan er
þýdd úr ensku. Það er algengt.
að þýðingar séu þannig úr
garði gerðar, að lesandinn
hnjóti um orðaröð og talshætti
frummálsins.
Sumarleyfi Ingibjargar er
dönsk saga, eftir sama höfund
og „Anna-Fía.“ Viðfelldin og
góð barnabók.
Nilli Hólmgeirsson er átthaga
fræði í ævintýrabúningi, sem
Selma Lagerlöf ritaði handa
sænskum börnum. Hún er snilld
arverk, en mjög löng. Þess-
vegna hefur þýðandinn álitið,
að bókin yrði of dýr, ef hún
væri gefin út öll. Eru því vald-
ir kaflar hér og þar úr sögunni.
Aðalsteinn Sigmundsson þýddi
fyrri hluta bókarinnar fyrir
löngu síðan og kallaði Njál
þumalling. Síðari þýðandinn
hefði átt að taka dýranöfnin ó-
breytt úr gömlu þýðingunni. Það
hefði ekki verið nein óráð-
vendni, en vandi var að finna
ný nöfn jafn góð eða betri.
„Skolli refur“ er ólíkt munn-
tamara en „Mikki refur". Ref-
urinn er ekki kallaður „Mikk-
ael“ hér á landi.
Annars er þýðingin góð.
Klói er dönsk saga um dreng
af Indíánakyni, sem elst upp á
hrakningum og leggst að síð-
ustu út. Mannraunir Klóa lit.la
og þrautseigja gegn ofurefli
gera ungan lesanda fremur
dapran en hugfanginn. Sögulok-
in gátu ekki orðið glæsileg og
eru það heldur ekki. En sagan
er með þeim beztu af þýddum
barnabókum-
Íi ,->-V T -. ; ' ;
FSemmingssögurriar eru líka
danskar. Þær eru um óþæga
skólástráká. Höfundurinn -hefur
samið fleiri barnabækur en þess
?
Náttúrulækningafélag Islands heldur
Almenna skemmtun
í Tjarnarcafé annað kvöld kl. 8,30 e. h.
Til skemmtunar verður m. a.:
Kvæði fyrir rninni félagsins (Gretar Fells).
Einleikur á píanó (Skúli Halldórss.).
Islenzkar kvikmyndir (Vigfús Sigurgeirsson).
Gamánþáttur (eftirhermur o. fl.).
Náttúrulækningafél. íslands 60 ára (gaman-
þáttur Axel Helgason).
DANS til kl. 1.
Ekki samkvæmisklæðnaður. — Öllum heimill að-
gangur. — Allur ágóði af skemmtuninni rennur í
heilsuhælissjóð. — Aðgöngumiðar seldir í Flóru,
Austurstræti 4 og Matthildarbúð, Laugaveg 34A og
Bókav. Sigfúsar Eymundssonar.
C0RDELL HULL
Framhald af 3. síðu
ríkjastjórnar gagnvart íslandi
eins og öðrum löndum hefur
verið og er miðuð við það eitt,
að þjóna bandarískum hagsmun
um. Manni eins og Cordell Hull
kemur ekki til hugar að að fara
í kringum þessa einföldu stað-
reynd, slíkar ‘ hundakúnstir eru
látnar,; eftir hinum íslenzkum
diplómðtum Sjálfstæðisflokks-
ins ogi leppráðherrum. ,
*
Cordell Hull segir:
„I Norður-Atlanzhafi tókum
vér stórt skref til verndar vor
sjálfra mcð því að senda her-
námslið til íslands í júlibyrjun,
til að leysa af brezka herinn
þar. I>að mál hafði verið til um-
ræðu mánuðum saman. Þegar
24. des. 1940 sendi ræðismaður-
inn í Reykjavík, Bertel E. Kuni-
holm, mér fyrirspurn frá utan-
ríldsráðherra Islands, Stefáni
Jóhanni Stefánssyni um svar
okkar við hugsanlegri beiðni A1
þingis um bandaríska vernd
landsins. Stefánsson sagðist
hafa áhyggjur af þeim mögu-
leika að Island kynni að verða
hernumið af Þjóðverjum ef að-
staða Breta versnaði.
Eg svaraði 18- janúar að vér
tækjum hlutdeild í k\íða han»-
og mundum hakla áfram að
fylgjast af náinni athygli með
sambandi Bandaríkjaona og Is-
laiuls, en vér vildum ekki tak-
ast á hendur neinar skuldbind-
ingar sem stæði. Vér vildum
halda algeru athafnafrelsi svo
vér gætum árangursríkt mætt
h\erjum þeim aðstæðum, snert-
ar og virðist liafa sérstakar
mætur á óþægum krökkum.
(Ekki veit ég, hvort hann er
kennari.) En bækurnar eru all-
góðar.
Eg var að lesa Sögurnar hans
afa. Þetta eru smásögur, en ein
hver afi er látinn segja þær.
Þessari umgjörð er ofaukið.
Sögurnar eru (að tveimur und-
anteknum) ekki æviminning-
ar gamals manns, og frásögnin
er ekkert lík því, að gamall mað
ur sé’ að segja sögu. Að öðru
leyti er. bókin dágóð. Ótækt er
þó að láta risann segja: „Þéi
segir nokkuð, kona.“
Flestir þeir, sem ritað hafa
barnabapkur hér á landi, eiga lof
skilið, og óþarft er að nefna þá
vinsælustu.
Oddný Guðmundsdóttir.
andi hagsmuni vora, er upp
kynnu að koma.
Næstu inánuðl-sendi Kuni-
liolm ræðismaður mér nokkrar
skýrslur, er bentu til vaxandi
athafna þýzkra flugvéla og kaf
báta í nánd við ísland. Brezki
sendiherrann Halifax tilkynnti
mér 7. maí að þýzkt hernám
vofði yfir Islandi. Eg sagði hon
um að a)lt það mál væri í at-
hugun hjá flotamálaráðuneyí-
inu.
Atþirigi “Isleridinga tiikýíihti
17. maí að }>að hýggðist ekki
endurriýja sambandið vlð Dan-
mörku, áð það kýsi ríkisstjóra
er færi með konungsvald þar til
hægt væri formlega að slíta
.sambandinu. Vér þurftum því
eklci að'niæta sömu erfiðleikum
í Iíaupmannahöfn varðandi Is-
land og við höfðum lent í varð-
andi Grænland. Vér gátum nú
sarnið beint við Reykjavík.
1 júní létu Bretar oss vita að
þeir væru til í að víkja af Is-
landi fyrir bandarískum her.
Forsetinn ákvað þá að láta.
skríða til skarar. Það yrði varan
legt framlag til sigurs í bar-
áttunni um Atlanzhafið.
Eftir að ákvörðun var tekin
sendi Churchill forsætisráð-
herra forsetanum orðsendingu
14- júní, og sagði þar:
„ Það hefur eflt mér kjark
. . . að landgöngulið yðar tekur
við kalda staðnum og vona ég
að strax og fyrsti hópurinn er
kominn verði ]iað látið fréttast
svo um muni. Það gæfi oss von
til að horfa fram á það mikla
erfiði sem eftir er. Það hefði
einnig hin beztu áhrif á Spáni,
Vichy-Frakklandi og Tyrk-
Iamli.“
Cordell Hull segir að einmitt
þetta hafi verið sín skoðun, það
sem Bandaríkin gerðu varðandi
ísland, kynni að hafa áhrif
austur í Tyrklandi, og víst sé
það að hin ýmsu skref Banda-
ríkjanna varðandi baráttuna um
Atlanzhafið hefðu hlotið að
hafa áhrif í Vichy-Frakklandi,
örðugum bletti í utanríkismál-
um Bandaríkjanna.
Bæjariréttii
Framhald af 4. síðu
þjónusta kl. 1,30 e. h. í dag. Séra
Jakob Jónsson. Síðdegismessa kl.
5 í dag. Séra Sigurjón; Árnason.
Æskulýðsfuúdur kl. 8,30 I kvölii.
—- Séra Jakob Jónsson. (Ferming-
arbörn undanfarinna ára eru sér-
staklega beðin að mæta).