Þjóðviljinn - 02.02.1949, Blaðsíða 4

rr
Þ J ð ÐVILJINN
~1
Miðvikudagar 2. febrúar 1949.
ÞlÓÐVILJINN
Ltgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn
%
Ritstjórar: Magnús Kjartansson. Sigurður Guðmundsson (áb'.
Fréttaritstjóri: Jón Bjamason.
Blaðam.: Arl Kárason, Magm'13 Torfi Ólafsson, Jónas Árnason.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja. Skólavörðu-
stíg 19 — Sími 7500 (þrjár línur)
Áskriftarverð: kr. 12.00 á mánuðl.—LausasCluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviijans h. f.
Sösíalistafiokkurinn, Þórsgötu 1 — Sími 7510 (þrjár Iínur)
BÆJAIIPOSTLKIMM
KOSNINGARNAR
Kosningarnar í Dagsbrún, stærsta og volclugasta
verkalýðsfélagi landsins, eru einstæð sönnun um sívaxandi
stéttanþroska reykvískra verkamanna og hina öru fylgis-
aukningu sósíalista í alþýðusamtökunum hin síðari ár. Þær
eru rothögg á vonir ríkisstjórnarinnar og auðstéttarinnar
hér á landi um að takast mætti að trylla verkamenn með
hinni ellidauðu rússagrýlu. Reykvískir verkamenn vita nú
glöggt hverjir það eru sem markvisst hafa unnið að því að
skerða lífskjör íslenzkrar alþýðu hin síðustu ár og h\-erjir
það eru sem setja hagsmuni íslehzkrar alþýðu öllu ofar, og
þeir hafa fellt sinn dóm í samræmi við það.
Þessi úrslit eru þungt áfall fyrir ríkisstjómina og
stefnu hennar, en þó hitta þau ráðamenn íhaldsflokksins
þyngst. Þeir höfðu haft alla forustu fyrir afturhaldsmönn-
um í kosningunum, Morgunblaðið var látið hamast dag eft-
ir dag í stjórnlausum ofsa (en Vísi skipað að þegja!) og
skrifstofa íhaldsflokksins skipulagði smölun og persónu-
áróður með gegndarlausum fjáraustri. Þrátt fyrir þetta
urðu úrslitin þau að stjórnarflokkarnir þrír fengu aðeins
602 atkvæði, eða sem svarar 200 atkvæðum á flokk, en þeir
verkamenn sem fylgja stefnu sósíalista í verkalýðsmálum
1317; fleiri en nokkur dæmi eru til í félaginu áður. Þátttaka
var nú einnig meiri eít nokkurn tíma áður, og er þetta í
fyrsta sinn sem Dagsbrúnarstjórn hefur fengið hreinan
meirihluta atkvæðisbærra manna á bak við sig í kosningum.
Svona fór um sjóferð þá!
Afturhaldsmenn reyna nú að sleikja sár sín með þvi
að flytja hlægilega sögu um að mörg hundruð manna hafi
verið strikaðir út af kjörskrá. Þetta er að sjálfsögðu þvætt-
ingur frá rótum. Allir skuldlausir félagsmenn fengu að
greiða atkvæði og þeir sem skulduðu höfðu tækifæri til að
borga árstillög sín kosningardagana báða og öðlast þannig
kosningarétt. En vel mega- afturhaldsmenn kóróna eymd
sína með þeirri spaugilegu staðhæfingu að meginþorri
fylgismanna þeirra hafi skuldað árgjöld og ekki viljað
greiða þau!
Þá eru úrslitin í Hreyfli ekki siður athyglisvert dæmi
iim þróunina innan reykvískrar alþýðu. Þar bæta þeir sem
íylgja stefnu sósíalista í' verkalýðsmálum við sig 59 atkv.
á þremur mánuðum — en hið þríeina afturhald tapar.
Stjómarflokkarnii' þrír fengu samtals 355 atkvæði, eða um
118 á flokk, en sameiningarmenn einir 272 atkvæði. Einnig
þietta er al\*arlegt tímanna tákn fyrir rikisstjórnaraftur-
haldið.
í Þrótti héídu þeir sem fylgja verkalýðsmálastefnu
sósíalista fylgi sínu til fulls, fengu 126 atkvæði, en ríkis-
stjórnarmönnum tókst að merja fimm atkv. meirihluta, og
fengust þgr að jafnaði 44 menn á hvern ríkisstjórnarflokk-
inn. Um þau úrslit segir Morgunblaðið í gær: ,,Er þetta.
því einhver sá mesti ósigur, er þeir hafa beðið innan verka-
lýðshreyfingarinnar í seinni tíð ... Þessi úrslit eru mikill
sigur fyrir lýðræðisöflin innan verkalýðshreyfingarinnar
og sýna á áþreifanlegan hátt, að kommúnistar tapa stöð-
ngt fylgi þar.“!!
Litlu verður Vöggur feginn, myndi ein'hver vilja segja.
Og ef það mál Morgunblaðisins er rétt að 5 atkvæða meiri-
hluti, fenginn með óheiðarlegum baráttuaðferðum, sé mesti
sigur afturhaldsins „í seinni tíð“, \árðist vissulega ástæða
fyrir ríkisst jórnina að gá að sér!
Hagsunarháftur
Ameríkuagents.
Að undangengnum landráða-
fyrirlestrum í ýmsum bíóhúsum
hefur nú Pétur frá Vallanesi
þótt hæfur í útvarpið. Sl. sunnu
dagskvöld flutti hann erindi um
of litla kirkjusókn íslendinga -og
lét í ljós þá skoðun sína, að
hentug leið til úrbóta á þessu
væru hótanir af hálfu vald-
stjórnarinnar. Jón Helgason,
fréttastjóri Tímans, ræðir í
gær þennan athyglisverða hugs-
unai’hátt Ameríkuagentsins; og
leyfi ég mér að endurprenta
nokkuð af hinum skynsamlegu
athugasemdum Jóns. Hann
kveðst vilja vekja athygli á
,,aö hér er verið að falast eftii
árás á athafna- og samvizku-
frelsi manna og þau mannrétt-
indi, sem dýrmætust hafa feng-
izt í langri baráttu, sem kostað
hefur miklar fórnir og þjáning-
ar.
Undir silkigrímu.
Og Jón heldur áfram: „Það þyk
ir kannske ekki öllum umtals-
vert, þótt slíkri rödd skjóti upp.
En það hafa því miður á seinni
misserum skotið víðar upp koll-
inum svipuð viðhorf, þótt lik-
lega hafi aldrei verið meira tal-
að um frelsi- Þess vegna er rík
ástæða til þess að gjalda var-
huga við röddum og tilhneighig
um af þessu tagí — og engu síð
ur þótt þessir menn bregði á
sig silkigrímu. Öll mestu óhappa
verk miðaldanna voru til dæmis
unnin i nafni réttlætisins og
jafnvel kærleikans, því að þetta
átti að vera barátta þl útrým-
ingar hinu illa. Undir svipaðan
hjúp skríða þeir nú, er blindir
eða sjáandi vega að skyldum og
réttindum hins frjálsa, vest-
ræna manns.“
★
Um kvenraddir í út-
varpinu.
Stúlka nokkur sendir eftirfar
andi bréf, dagsett 28. janúar:
— „Kæri Bæjarpóstur. — Eg
held það hafi verið Vikverji sem
var að ræða um það í dag, að
síðan Sigrún Ögmundsdóttir fór
frá útvarpinu hafi ekki heyrzt
þar almennileg kvenmannsrödd.
Harmaði hann það mjög, þar
sem ákjósanlegt væri að við út,
varpið störfuðu einnig kvenþul
ir. Eg er sammála því, en ekki
hinu að S. Ö. sé eini íslenzki
kvenmaðurinn . með góða út-
varpsrödd. Finnborg Örnólfs-
dóttir hefur afar viðfeldna rödd
— stúlkan, sem stundum les veð
urfregnir á morgnana sömuleið-
is, Margrét Indriðadóttir hefur
einnig hljómfallega og skýra
rödd í útvarpið og sjálfsagt
margar fleiri þó að ég kunni
ekki að nefna þær. Ekki er nokk
ur vafi á þvi að útvarpið gæti
náð sér i fyrsta flokks kvenþul,
ef það hefði á því minnsta á-
huga.
★
B*ra þ»ir leiðinlegu-
menn komið fram í útvarpinu,
en einhverra hluta vegna heyr-
ist miklu sjaldnar í þeim
skemmtilegu en í hinuni, sem
ætla mann lifandi að drepa með
sínum leiðindavaðli. — Langt er
síðan heyrzt hefur í Jóni Helga-
syni. Hann hefur nú líka leyft
sér undanfarið að minnast á hið
viðkvæma Keflavíkurmál, i pistl
um sínum. 1 Margréti Indriða-
dóttur hefur ekki heyrzt síðan
hún flutti bráðskemmtil. erindi
um endaleysuna í Hóllívúdd,
enda hafði hún áður leyft sér
þann lúxus að gera biturt grín
að Herraþjóðinni í Blaðamanna-
bókinni 1948. ... — Puella.“
Vögguvísa
stjórnarliðsins.
Að endingu ætla ég að birta
vísu frá einum lesendanna.
Hann nefnir hana „Vögguvisu
stjórnarliðsins
Fyrst Ameríka óskar þess
að eignast hérna völd og sess,
áttu að segja í auðmýkt Yes
eins og hann Pétur Vallaness.
s.o.s.
Reykjafoss, Selfoss, Goðafoss
Foidin, Súðin, Þyrill og Hermóður
voru hér í höfninni í gær. Enskur
togari kom hingað í gær með
bilaða skrúfu.
ISFISKSALAN:
Geir seldi 5639 vættir fyrir 13494
pund, 31. f. m. í Fleetwood. Venus
seldi 4063 vættir fyrir 9622 pund 1.
þ. m. í Fleetwood. Kári seldi 3824
kits fyrir 11476 pund, 1. þ. m. í
Grimsby. Bjarni riddari seldi 4667
kits fyrir 14896 pund 1. þ. m. í
Grimsby. x
Skip Einarsson & Zoega:
Foldin kom til Reykjavíkur kl.
9 á mánudagskvöld frá Englandi.
Lingestroom hefur væntanlega far-
ið frá Færeyjum á mánudagskvöld
áleiðis til Reykjayíkur. Reykjanes
fór frá Húsavílc hinn 28. f. m. áleiö
is til Grikklands með viðkomu í
Englandi.
RIKISSKIP:
Esja er á Austfjörðum á r.orð-
urleið. Hekla er í Álaborg. Herðu-
breið var á Breiðafirði í gær á
vesturleið. Skjaldbreið er í Reykja
vík. Súðin er í Reykjavík. Þýrill
er í Reykjavík. Hermóðtur er í
Reykjavík. *
Geysir fór til Prest
fjg| víkur kl. 8—9 í gær
kvöld með 23 far-
þega og var vænt-
anlegur þaðan í
nótt. Átti að fara
til Kaupmannahafnar kl. 8 i morg
un með 35—40 farþega. Væntanleg-
ur hingað á morgun. Hekla er í
Reykjavík. Gullfaxi kom ekki frá
Gander í gær, eins og búizt hafði
verið við, en var væntanlegur í
nótt ef flugskilyrði yrðu hagstæð.
Vegna veðurs var ekkert flogið
innanlands í gær.
Leikfélag Reykjavíkur sýnir
Gullna hliðið í kvöld kl. _8, 03'
„Volpone" annað kvöld kl. 8.
Hjónaefnunum
Guðrúnu Ólafsdótt
ur og Jóni Björns-
V* syni, Camp Knox,
fæddist 12 marka
dóttir 28. janúar.
Bólusetning gegn barnaveiki held-
ur áíram, og er fólk áminnt um að
koma með börn sín til bólusetn-
ingar. Pöntunum er veitt móttaka
í síma 27S1, aðeins á þriðjudögum
kl. 10—12.
18,30 Islenzku-
kennsla. — 19.00
Þýzkukennsla.
20:30 Kvöldvaka:
a) Einar Öl.
Sveinsson prófess-
or flytur erindi: Frá íslandi; II.
erindi: Við Hamrafell. b) Daði
Hjörvar flytur ferðaþátt: Frá Lu.n-
dúnum til Kaupmannahafnar. c)
Karl isfeld ritstjóri les frumort
kvæöi. d) „Hríðardagur", frásaga
úr Laxárdal í Þingeyjarsýslu
(Kristján Róbertsson stud. theol.
flytur). 22.05 Óskalög.
S.l laugardag opin
beruðú trúlofun
sina ungfrú Signý
Egilsdóttir og
Henning Bach-
mann, Háaleitisveg
23. — Nýlega hafa
opinberað trúlofun sína, ungfrú
Valgerður Kristjánsdóttir Laugar-
nesskólanum og Sigutþór Sigurðs-
son Múlakoti, Fljótshlíð.
Næturakstur i nótt annast
B.S.R. — Sími 1720.
Hallbjörg Bjarnadóttir endurtek-
ur söngskemmtun i Austurbæjar-
bíó n. k. föstudag kl. 11,30.
Áfengisvarnarnefnd hefur fyrst
um sinn viðtalstima fyrir áfengis-
sjúklinga og aðstandendur þeirra
í Elli- og hjúkrunarheimilinu
Grund. Herbergi nr. 40. Viðtalstími
nefndarinnar er daglega kl. 5—3.
Ungbarnaverndarnefnd Líknar
Templarasundi 3, er opin á þriðju-
dögum, fimmtudögum og föstu-
dögum kl. 3,15—4.
G E N G I »:
Sterlingspund 26,22
100 bandarískir doliarar 650,50
100 svissneskir frankar 152,20
100 sænskar krónur 181,00
100 danskar krónur 135.57
100 norskar krónur 131,10
1000 franskir frankar 24.69
100 hollenzk gyliini 245,51
100 belgiskir frankar 14.80
100 syissneskir fandkar 152,20
Frönskunámskeið Aliianco Fraa-
caise. Þeir sem ætla sér dð taka
þátt í námskeiðum félagsins, eru
vinsamlega beðnir að koma til við-
tals í Háskóla Islands í dag mið-
vikudag kl. 6,15 síðdegis.
Veðurspáin: Suðvestan stinn-
ingskaldi, með hvössum skúr-
um eða slydduéijum.
Lie bySur
SÞ ef Stalín og
uman vuia
- AMwteKalt er i iæknavarðstot
ttaal
„Það hafa allmargir biaða- aimi
Tryggve Lie, aðalritari SÞ
lýsti yfir í gær, að hiálp og
húsakynni SÞ bæði í Evrópu 0g
Bandaríkjunum stæðu Stalín og
Truman til reiSú, ef þeir viidu
nota það við áð undirbúa og
halda fund með sér. Þessu
boði Lie var mjög kuldalega
tckið í Washington. Queuilie,
forsætisráðherra Frakklands
sagði í gær, að heimurinn
myndi fagna hverju merki um
bætta sambúð Söv&tiikjanna _Pg
iBandaríkjanna. .