Þjóðviljinn - 10.02.1949, Qupperneq 5

Fimmtuda-gur 10. febrúar 1949.
ÞJÓÐVILJINN
1 Morgunblaðinu siðastliðinn 1
sunnudag er bírt langloka eftir
Eormannsefni Sjálfstæðis- Fram
óknar- og Alþýðuflokksmanna,
Friðleif Friðriksson, við nýaf-
staðnar stjórnarkosningar í V.
B. S. F. Þróttur, en tilefni grein-
arinnar telur hann vera að af-
sanna það sem Þjóðviljinn sagði
um aðalfund félagsins sem hald
inn var 2. febr. og þó sérstak-
lega þau ummæli sem eftir hon-
um eru höfð.
Eg mun ekki bregða út af
vana minum er ég' ræði við' þenn
an mann, hvort sem það er á
fundi í Þrótti — eða á þeim
nýja vettvangi er hann telur í
svipinn heppilegastan til urn-
ræðu um mál félagsins .dagblöð-
in, ég mun láta honum eftir
hinn persónulega ruddaskap
sem ávalt hefur einkennt um-
Einai• Ögmnndsson:
Kosningarnar í Þrótti
Svar til Friðleifs Friðrikssonar
jafnvel þótt það kunni að ýfa > um ræðir geti haft áhrif á kosn-
vissar sálir. innan félagsins.
En nú mátti þe.ttg ekki tak-
ast, nú mátti ekki gefa félags-'
mönnum nákvæma skýrslu yfir
liðið starfsár, fyrir stjórnar-
kosningar, nú átti að láta róg-
inn og níðið — atvinnuloforð,
og svo það alvarlegasta að þess-
ir menn notuðu sér að viðkvæmt
hugsmunamál ,sém var og er
ingu þairra. ,
Kæra þessi er nú í rannspkn
hjá A. S. I.
Friðleifur segir að ég hafi
neitað stjórn „Hreyfils“ um
kjörskrá ,,Þróttar“ á síðasta
hausti.
Þarna gengur Friðleifur einna
lengst í þjónustu sinni við lyg-
ina, því sannleikurinn er sá og
ræður hans um málefni „Þrótt- fyrjr félagsdómi og umræður
ar"- þar af leiðandi erfiðari, að af-
Svo sem áður er að vikið virð fjyfja og rgega meirihluta frá-
mikils virði fyrir stéttina var það veit Friðleifur, að „Hreyf-
ill“ hefur aldrei óskað eftir kjör
skrá ,,Þróttar“ og þar af leið-
andi aldrei verið neitað um
Hinsvegar skal ég geta þess
að fyrrverándi stjórn skiþaði sein
marga af félagsmönnum trún-
áðarmenn á hinu dreifða vinnu-
svæði, hlufverk þeirra var með-'
ál annars það að fylgjast með
því að ólöglegir bílar væru ek’>
á vinnusvæðinu, starf þessara
manna bar góðan árangur, og
eins og sakir standa er engin
ástæða til að ráða sérstakan
mann til þessa starfs.
Eg vil þá í stuttu máli taka
til athugunar hina frægu stefn-
ist mikið liggja við að afsanna faran(jj stjórnar varðandi að-^hana, Hins vegar hef ég boðið i J f u’lýsm£arræbu Eriðleifs
þau ummæli er Friðleifur við
hafði og lýsti yfir, sem sé að
ef hann fengi að vera form.
,,Þróttar“ þetta ár hefði hann
gerðir í málinu. Það voru þessi l,,Hreýfli“ að bera saman kjör-
meðul og fleiri svipuð sem áttu 'skrár félaganna, ég gerði það
að gera út um félagsleg örlög fyrir Alþýðusambandskosning-
,;Þróttar“ næsta ár, og í skjóli arnar s.l. haust og vil ég tii
aðstöðu til að koma fleiri bílum þessara vinnubragða og þá fyrst staðfestingar vísa til þeirra
í bæjarvinnuna. Þessum ummæl
um er tilgangslaust fyrir Frið-
leif að bera á móti, því þau voru
tvíendurtekin á mjög fjölmenn
um fundi í félaginu og staðfest
óafvitandi í nefndri Morgun-
blaðsgrein. Það er að sjálfsögðu
skiljanlegt að Friðleifi sé ekki
vel við að hann sé minntur á
þessi ummæli, mér þykir senni-
og fremst vegna hins alvarlega .bréfa, sem fóru á milli félag-
atvinnuástands sem skapazt hef anna, og birta þau ef þess er
ur innan stéttarinnar, tókst
þessu sameinaða afturhaldi að
merja 5 atkvæða meirihluta, í
allsherjaratkvæðagreiðslu sem
krafizt var í nefndum tilgangi.
Mikill sigur það. Kosningarnhr
fóru fram samkvæmt fyrirskip-
un A. S. í. og eftir reglugerð
legt að hann hafi ekki hlotið þess Kjörskrá var samin eftir
óskað.
Friðleifur segir að fyrrver-
andi stjórn hafi vanrækt að
semja reglugerð fyrir sjóð sem
hann hafi flutt tillögu um að
stofna.
1 sporum Friðleifs hefði ég
ekki minnzt á þetta mál.
Málið er þannig. 1 byriun
Hann segist muni beita sér
fyrir því við borgarstj. og bæj-
arráð að ráða fleiri bíla í bæj-
arvinnuna.
leifur hafi undanfarin ár leikið (
ýmsum gerfum.
Þá kemur að lokum greinar
Friðleifs og vil ég fyrst taka
atriði um rekstrarhallann, sem
auðvitað er mér að kenna þótt
flokksbróðir hans, prúður og
grandvar maður, hafi farið með
gjaldkerastörf félagsins síðast-
liðið ár.
Sannleikur í því máii er sá
sem ég mun nú skýra frá,
þótt ég hef.ði heldur kosið, fé-
lagsins vegna, að slík innan-
félagsmál ýrðu ékki áð blaða-
deilum.
Halli á rekstri stöðvarinnar á
síðasta ári varð rúmar sjö þús.
kr. og liggja til þess ýmsar or-
sakir.
I fyrsfea lagi fækkaði félags-
mönnum allmjög á árinu, að-
eins 18 menn gengu í fé.lagið
en um 79 féllu út, ýmist fyrir
ful-lt og allt, eða þeir fóru
á svonefnt biðgjald sem er að-
eins fimm krónur á mánuði.
Urðu þvi tekjurnar mun minni
en á árinu 1947, eða um 15.000
Varðandi þetta atriði er það krónur.
að segja að nefndir aðilar
munu ekkert verða um þetta
spurðir, þar sem áður getinn
yfirlýsing Friðleifs þar um tek-
ur af allan vafa. I hæsta lagi
yrði Friðleifur til viðræðu við
borgarstj. og bæjarráð um til-
högun Vinnunnar.
Cíjórn „Þróttar“ hefur oft
á síðasta ári rætt við borgar-
þakklæti flokksbræðra sinna fyr bókum félagsins af fram- síðasta árs flutti ég f. h. stjórn- jstjóra um atvinnumál og ávalt
ir frammistöðu sína á síðasta kvæmdastjóra 0g kjörstjórn.
fundi „Þróttar“, ég tel ennfrem
ur engar líkur fyrir því að hann
Áður en kosning hófst tjáði
i arinnar tillögu um stofnun
Vinnudeilusjóðs innan félagsins,
!en við flutning þeSsarar tillögu
hafi gefið þessi loforð í umboði ,form- kjorstjornar, Petur Guð- !greip glikt æði nokkra menn og
ráðamanna bæjarins. En færi finnsson, sem skipaður var af
nú svo að hann ætti eftir að i^- I- kjörstjórn að sér væri
fara með mál „Þróttar“ sem kunnugt-um.að 4 menn af kjör-
formaður næsta ár, þá hef ég sIíra nÞróttar væru þegar bún-
sterkan grun um að það verði m kjósa í „Hreyfli , og-vai
það samkomulag allrar kjör-
óskað efnda á þessum loforðum.
Eg mun nú taka fyrir það
helzta og aðeins skýra frá þeim
staðreyndum sem fyrir hendi
eru varðandi þau atriði greinar
hans sem eru vísvitandi ósann-
indi eða lagfærð til stuðnings
hinni vonlausu aðstöðu er þessi
pólitíski förumaður er kominn
í innan félagsins.
Það er að sjálfsögðu óþarfi að
skýra þessi mál fyrir félags-
mönnum „Þróttar“, þeim eru
kunnir málavextir, en þar sem
málin hafa verið lögð fyrir al-
menning er nauðsynlegt að
skýra það helzta.
Friðleifur kvartar yfir hin-
um löngu skýrslum mínum á að-
alfundum félagsins, ég vissi það
stjórnarinnar áð þeim mönnum
sem okkur væri kunnugt um að
hefðu neitt atkvæðiréttar í öðr-
um félögum yrði ekki leyft að
kjósa í „Þrótti" og var það
framkvæmt.
Friðleifur segir að ég hafi
skrifað undir bókun kjörstjórn
ar um úrslit atkvæðagreiðslunn
ar; að sjálfsögðu, það bar mér,
mér var falið að starfa í kjör-
stjórn og allt starf hennar var
unnið á löglegan hátt, að und-
anteknu því að segja mætti að
form. kjörstjórnar hefði átt að
grenslast lengra niður í kjör- ,
skrá ,,Hreyfils“, þar sem hún
virðist hafa Btaðið honum opin
(að minnsta kosti varðandi vit-
þá aðallega Friðleif að jafnhliða
því að hann hélt því óður fram
að með stofnun slíks sjóð væri
fengið þau svör að bærinn léti
vinna fyrir það fé sem til hinna
ýmsu bæjarframkvæmda er ætl-
að.
Varðandi Sogsvirkjunina er
þáð að segja að fyrrverandi
markvisst stefnt að sífelldum sfjórn hefur hafið þann undir-
verkföllum, en þau væru afar
illa séð af atvinnurekendum, en
„Þrótti“ væri lífsnauðsyn að
styggja þá ekki á nokkurn hátt,
bar hann fram tillögu ef tillögu
skyldi kalla, um slysa- og trygg
búning sem á þessu stigi er
liugsanlegur.
Varðandi stefnuyfirlýsingu
Friðleifs að hann muni beita
sér fyrir breytingum á lögum
félagsins, verð ég að segja það,
ingarsjóð, en flaustrið var svo að &g teJ það ekki neJnn við_
mikið og hugsanagangurinn í feurð Qg beinlinis koma
slíku ástandi ,að færustu menn
hafa ekki fundið neitt samhengi
út úr tillögunni ,enda má benda
landsfólkinu svona í heild neitt
við þótt lögum „Þróttar“ yrði
á, að með aðgerðum löggjafans Ibréytt.
í tryggingarmálum og varðandi
bifreiðastjóra hina sérstöku
tryggingu ökumannsins hefur
að mun minnkað nauðsyn slíki a
sjóða innan verkalýðsfélaganna.
Þá segir Friðleifur að stjórn-
inni hafi verið falið að semja við
múrara og trésmiði um for-
gangsrétt, en um það hafi hún
fyrr. Undanfarin ár hafa nokkr- neskJu uni viss nofn) og verðaÞetta kemur okkur
ir stuðningsmenu Friðleifs og Þar meó beiðni minni um
þá hann fyrst og fremst viðhaft samanburð kjörskránna.
þær aðferðir fyrir aðalfundi í
félaginu sem ljóslega endur-
speglast í nefndri grein, að af-
flytja og snúa við staðreyndum
í sambandi við afgreiðslu og
gang mála í félaginu. Þessi að-
ferð hefur að vissu marki borið
árangur, en hann hefur orðið
öðrum til stuðnings en til var
ætlazt, því þegar félagsmenn
hafa komið á aðalfund og hlýtt
skýrslu stjórnar liafa þeir kom-
izt að sannleikanum og dæmt
á grundvelli hans. Skýrslur mín
ar hafa verið misjafnlega lang-
ar, það hefur farið eftir málefna
„Þróttar“-mönnum ekkert á ó-
vart, þetta ér eitt af aðalstefnu-
Ef Friðleifur hinsvegar ber m4]um hans, svo gáfulegt sem
brigður á atkvæðatölurnar þá það er
stendur honum opið að yfirfara | ‘Það er öllum vitanlegt sem til
atkvæðaseðlana og kemst hann lþekkja að þann akstUr sem
þá að raun um með sinum eig- jbyggingami sem og aðrir at.
in augum hinar fjölmörgu út- jvinnureken(jur kaUpa út, annast
strikanir á nafni sínu þótt aðrir eing8ngu ))Þróttar“-félagsmenn,
á listanum væru kosnir.
Að loknum kosningunum kom
í ljós að 7 félagsmenn höfðu
neitt atkvæðisréttar í tveimur
félögum og var það að sjálf-
sögðu án vitundar kjörstjórn-
ar.
Nokkrir félágsmenn kærðu
því kosningarnar ,sem raunar
legum aðstæðum, en ég tcl mér ,var aðeins formannskosningin,
það til tekna frekar en hitt að jþar sem atkvæðamunur milli
skýra félagi mínu sem ýtarleg- annarra' stjórnarmanna var of
ast frá störfum stjórnarinnar, mikill til að þau 7 atkvæði sem
og þótt samið væri um þennan
akstur mundi hann ekkert auk-
ast.
Þá minnist Friðleifur á eftir-
litið á vinnusvæðinu.
Annað hvort er ,að vinnuveit-
endur eru að áliti hans svo ó-
skammfeilnir lögbrjótar, eða að
félagsmenn eru hvenær sem er
reiðubúnir að brjóta lög og regl-
ur félagsins, að nauðsyn ber til
að ráða sérstakan mann til
þessa starfs.
Varðandi það atriði að halda
Þrótti utan við deilumál og
koma í veg fyrir stuðning fé-
lagsins við önnur stéttarfélög
sem ættu í liagsmunadeilu vil
ég segja Friðleifi það að hann
mun ekki hafa þar neitt úrslita-
vald, félagsfundir verða látnir
skera úr um slík mál.
Um þann þátt í grein Frið-
leifs er hann ræðir um af-
hendingu mína á félaginu og
valdatöku sína er það að segja
að þar sém kæra hafði borizt
varðandi formannskosningu af-
henti ég varaformanni félags-
ins, Jóni Guðlaugssyni, félagið,
og studdist þar við bæði mina
eigin skoðun og álit og upplýs-
ingar framkvstj. A.S.Í. Hins-
vegar ruddist Friðleifur í fund-
arstjórasæti og stjórnaði það-
an fundi um það bil ýo tíma
en afhenti síðan Jóni
'Guðilaugssyni fundarstjórn á
þeim forsendum að kæra liefði
borizt á kosningu sína og var
sú ,,sena“ með þeim betri, sem
sézt hafa í Þrótti, þótt Frið- i
Gjöldin urðu aftur á móti af
ýmsum ástæðum talsvert meiri
en árið áður, t. d. voru á síð-
asta ári greidd laun frá árun-
um 1946 og'1947, rúmlega f jög-
ur þúsund krónur, ennfremur
voru 'samkvæmt fundarsam-
þykktum, gefnar peningagjaf-
ir nálega f jögur þúsund krónur
og loks voru svo allar þær alls-
herjaratkvæðagreiðslur sem,
fram fóru á árinu talsvert
kostnaðársamar.
Það var þegar sýnilegt þeg-
ar líða tók á árið að hagn-
aður af rekstri stöðvarinnar
myndi enginn verða, en
vonað var að halli yrði
ekki verulegur og má í þvi
sambandi geta þess að af þeim
halla sem sýndur er á rekst-
ursreikningi eru tólf hundruð
krónur fyrningar á innbúi, sem
er nýr liður sem ekki hefur
verið tekinn með áður og ef
honum hefði einnig verið sleppt
að þessu sinni hefði reksturs-
hallinn auðvitað orðið þeim
mun minni.
Það kemur félagsmönnum
Þróttar að sjálfsögðu undarlega,
fyrir, að þessi maður skuli vera
að tala um fjármál eða rekst-
ur stöðvarinnar, því framsýni
hans í þeim málum kemur bezt
í ljós þegar það upplýsist, að
jafnhliða þvi sem gjaldendum
hefur fækkað, en reksturkostn-
aður aukizt, þá hefur hann und
anfarin 3 ár flutt tillögu um
það á aðalfundi að lækka af-
greiðslugjaldið en það er nú
aðeins 35 kr. á mánuði.
Friðleifur tekur sem dæmi upp á
viðskilnað minn á Þrótti að fé-
lagið standi í málaferlum um á-
kvæði í samningi félagsins við
vinnuveitendasamband íslands.
Svo mikil er lieiftin að hann
ber sína menn líka, því 3 af nú-
verandi stjórnarmeðlimum
„Þróttar“ voru í fyrrverandi
stjórn og trúnaðarmannaráði og
höfðu þar af leiðandi sitt að
segja um gang málsins, og voru
því algjörlega sammála að fá úr
skurð félagsdóms á því vafa-
atriði sem þar um ræðir. Eg tel
Framh. á 7. síðu