Þjóðviljinn - 12.02.1949, Blaðsíða 1
srnadarnu
sns snsindi þtsrfa til sf \
S0riðjur@h&tur
i
Tveir þingrnenn sósíalisia, Signrour Guðnason cg tmö?ur um rannsókn á virkjun
arskilyrðum Urriðafoss og af-
urðasölu stórrar áburðarverk-
smiðju. Núverandi stjórnar-
enn þyrfti langan tíma að rann-
saka þessi mál, og ætlast til að
þeir séu teknir alvarlega.
Það væri hart að heyra nú
sömu „röksemdir" gegn stórri
áburðarverksmiðju og beitt
Einar Olqeirsson sýndu í gær íram á með óhrekj-
andi rökum ao íslendingar eiga að fara að leggja í
tvö stórfyriríæki, virkjun Urriðafoss í Þjórsá ogifiokkar hefðu feiit þær tmög-
byggingu áburðarverksmiðju er framleiði árlega 3Ö|ur- Nú Jj™u þeir og segðu að
— 40 þús. smál. köfnunarefnisáburðar.
Málið var enn til 2. umr. í neðri deild. í ræðu
sinni hrakti Einar Olgeirsson lið íyrir lið þær þrjár
aðalmótbárur, sem atvinnumálaráöherra og aðrir
stjómarílokksmenn haía flútt gegn breytingartilL
sósíalista við áburðarverksmiðjufrumvarnið, að ó-! hefði verið se§n nýsköpun tog-
kleifí yrði ao afla fjármagns til 30 þús. smál. verk-j araflotaus 19M- Reynsian hefði
smioiu, að alit væri ovist um markaci iyrir íram-j þjóðinni og gæfi stórkostieg
leiðslu slíkrar verksmiðju, og a'3 Sogsvirkjunin dugij verðmæti. Eins væri nú þjóð
fyrir litlu verksmiðjuna.
Sýndi Einar íram á að meira að segja fceir sem i
fyrstu hefðu talið að 7500—10.000 smál. verk-
smioja gæti fengið rafmagn frá nýju Scgsvirkjun
inni væri nú farnir að vmpra á að verksmiojan yrðý
að bíða briðju virkjunar Scgsins. Ólíkt auðveldaraj
væri að fá fjármagn til stórrar verksmiðju er öll lík-
indi væru til að yrði gróðafyrirtæki en til litlu verk-!
'smiðjiþhnar sem meira að segia ráðherrann er flutti
málið byagist við að gæti ekki borið sia. Með stórri
verksmiðiu væri margíalt auðveldara að láta að sér i
kveða á heimsmarkaðnum.
lífsnauðsyn að koma ser upp
öflugum útflutningsatvinnuvegi.
Dwight D. Eisenhower, hinn
frægi bandaríski hershöfðingi,
hefur veriö skipaður aðalráðu-
nautur Trumans; forseta og
Forrestals hermálaráðherra ura
hernaðarmálefni. Ilefur Eisen-
hower fengið frí frá störfum
sem rektor Columbiaháskólans
um átta vikna tíma.
Hernaðarráðunautur Banda-
ríkjaforseta hefur forsæti á
fundum sameiginlegs herráðs
landhers flughers og fiota, cg
vekur það mikla athygli að Tru
man hefur kvatt Eisenhower til
slíks starfs á ný.
3$jórnin vili Iska
sá ai verja iýi-
Það væn efnahagsiegt sjalfstæð „ ,, ,
f , iJtanrikisraðherra Tyrklanös,
ismal sem tryggði að Islendmg- ...
, , , Necmettin Sadak, er a leið til
ar þurfi ekki að betia og-kne- . , ,v ,
, .. , -v , London til viðræðna við brezku
krjupa oorum þjoðum til að hfa i ... . .. , _
. ; stjornma um Miðjaroarhars-
mennmgarhfi i landi sinu. . , , , . . , . .
bandalag er hafa eigi beint sam
Einar taldi þetta mál stærsta ’band við hernaðarbandaiag At-
málið sem fyrir þetta Alþingi lanzháfsríkjanna.
hefði komið. Aburðarverk- i Sadak kom til Brussell í gær
smiðjumálið yrði prófsteinn á jog ræddi við Spaak, belgíska
skilning og. framsýni þing- forsætisráðherrann.
manna, prófsteinn á livort þeir Bevin, brezki utanríkisráð-
þyrðu að hefja nýja stórsókn herrann, hefur lýst yfir að hann
í atvinnulífi þjóðarinnar eða fagni sérstaklega þessu tæki-
ætluðu að fylla þeirra flokk j færi til að liitta sendimann tyrk
sem börðust gegn nýsköpuninni
— og hafa nú þegar hlotið hinn
harðasta dóm reynslunnar.
Umræðunni lauk í gær, en at-
kvæðagreiðslu var frestað.
r.esku stjórnarinnar. (Má gera
ráð fyrir að fasistastjórn Tyrk-
lands verði falið það hlutverk
að vernda vestrænt lýðræði í ná-
i lægum Austurlöndum!)
Einar ítrekaði rök sósíalista | Um fjáröflun til fyrirtækj-
fyrir því að óhugsandi sé að janna lagði Einar áherzlu á að
SeynS aS íela hesnaSareeli Atlanzhafsbandalagsins vegsa éfta Bandaríkjanna
við méfspymnhseyfinga fólksins
sníða eðlilegri aukningu raf- j auðveldara vrði að fá iánsfé tii j | brezklHH ÚÍVdrpsfregillini ei skýlt SVO flá öð ; F>'rr’ breytingin var að áiiti
magnsnotkunar í Reykjav. og á að reisa stór. arðvænieg fyrir- taUð gé { Washington að utaniíkisiáðuneyti Bdlida- | írútíaritera ^rezka ótvarpsina
SJnOnr'lrmncrinHir oniiirm tcoln <an nr*.l r\cr tíarvVC±lí"ctriit*c 1 pp* . ■* _________________________ i .. s
Suðurlandsundirlendinu svo
þröngan stakk sem raun yrði ef
•skella ætti 1500—10000 smál.
áburðarverksmiðju á nýju Sogs-
virkjunina. Bjarni Asgeirsson
fullyrti að ekkert væri þar í
hættu vegna þess að engin lík-
indi væri til að hinn öri vöxtur
Reykjavíkur héldi áfram. Einar
sýndi fram á að ráðherrann
hefði engin rök fært fyrir þessu,
og að allar ráðstafanir núver-
andi ríkisstjórnar beindu auð-
þátt í samkeppninni á heims
markaðinum ef þeir hafa 30
iþús. smál. áburðarverksmiðju.
magni og atvinuutækjum til auð Nú kaupum við köfnunarefnis-
:áburð á 2155 kr. tonnið. Talið
!er að litla verksmiðjan geti
tæki en lítil og taprekstursleg. , ,
Ríkisstjórnin hefði ekki gert nkjanna hafi nu i hyggju tvennar breytmgar a satt
grein fyrir hvar hún hefði fé í jmálanum um hið íyrirhugaða Atlanzhaísbandalag.
tvennar Sogsvirkjanir og íitiu , önnu? sé sú etð hvsrgi í sáítmálaMum veiðs feein-
áburðarverksmiðjuna, sem jjfoj, minnsl á hemaðaraðsloS.
kosta mundu samtals talsvert v , ,
á annað hundruð þúsund króna. j Hm er að sattmalinn verði ekKÍ latinn ganga 1
Værí kannski verið að bíðja um igildi fyrr en öll þátttökuríkin hefðu samþvkkt liann,
leyfi og fé í Washington? j en áður hafi verið tilætlunin að hann gengi í gildi
Isiendingum er óhætt að taka j þegar helmingur þátttökuríkjanna heíðu lagt við
í samþykki sitt.
manna Reykjavíkur og meðan
svo væri héldi straumurinn til
hæjarins áfram.
Farið verður í vinnuferð í skál-
ann á sunnudaginn kl. 9 f. h.
Félagar fjölmennið. Margar
hendur vinna létt verk.
Stjórn'm.
framleitt tonnið fyrir 1541 kr.
jen stóra verksmiðjan tonnið á
11133 kr. Af þeim tölum sést að
j við hljóíum að verða samkeppn-
isfærir miðað við núverandi
verðlag með afurðir stærri verk
smiðjunnar.
| Einar benti á að hann hefði
fyrir tveimur árum borjð fram
U tanríkisráðherra N oregs,
Halvard Lange, og Dean Ache-
son, úíanríldsráðlierra Banda-
ríkjanna, birtu í gær sameig-
inlega yfiriýsingu um viðrætqr
þær sem frairi hafa farið þeirra
á milli í Washington undan-
farna daga.
I yfirlýsingunni eru ítreknð
fyrri ummæii l.anges að för
hans hafi verið farin til að í'á
nákvæma vitneskju um hið
fyrirhugaða Atlanzhafebanda-
lag. Hafi viðræðnr þeirra utan-
vegna vaxandi skilnings banda-
rískra stjórnmálamanna á því
að rangt væri að koraa banda-
iaginu á án þess að þjóðirnar
hefðu ri >.t til hlítar gildi haus
og samkomulag um það náðst.
Rsyndist þetta rétt, er hér
tvímælalaust urn að ræða her-
bragð sem Bandaríkjastjóru
telur sig nej’ðast til vegna hinn
ar víðtæku og sterku þjóðvam
arhreyfingar, sem lcomin er upp
á Norðurlöndum gegn þátttöku
í hernaðarbandalaginu. Auð-
valdsstjórn Bandaríkjanna cg
lsppar hennar þora ekki kng-
ur að g'anga til verks eins og
ætlunin var, heldur á að láta
árópursmylluna ganga góðan
viðfal -vigfct’hna -og reyna að fela hernað-
m _ , . ' areðli bandalagsins meðan ver-
Trunaan forseta en er a forum 11 °
til London og mun ræða þar ið cr að smeygja fjötrinum á
við Bevin i ‘.anríklsráðherra. j þjóðirnar. *
rikisráðherraiuia verið opinská-
ar og a'.lar naaðsyníegar upp-
lýsuigar geíriar.
Ekki hafi verið í ‘ .unln ac
gera nelna ákvörðun, enda hafi
engin ákvörðun verið gerð,
Lange átti stu ‘