Þjóðviljinn - 30.03.1949, Page 1

?vé m-'é
vérSúr I dag kl.1 á Lœkjargöfu Wð M/ð-
hœjarbarnaskólann.
FySlfryaráð verkalýðsfélaganna í Reykjavík
VILJINN
0 m e
H itrsrnneur
Miðvllcudagur 30. marz 1Í)'1!).
71. tölublað.
ÆTLA BANDARIKJALEPPARNiR
í
AÐ FULLKOMNA LANDRÁÐ SIN
I skfélí lögregluvalds og hvíHiða lét rikisstjérnin i gær beita
alþingismenn ofbeldi fii að framkvæma skipun Achesons
Þlngmenn Sósialisfaflokksins i markvissri sókn gegn leppmennsku og
landráÓaáformum st'iórnarflokkanna MeS undmn og fyrirlitningu horf3u Reykvíking-
Afgreiðsla landráðamálsins í gær varð eindæma
hneyksli, einstætt í þingsögunni um nokkurt mál, hvað þá
jafn mikilvægt mál og þetta.
Fundur var settur kl. 10 f. h. Síðan át íi að hakla áfram
óslitnum þingfundi án matmálstíma og kaffitíma stanz-
laust þar til umræðunni yrði lokið. Fyrir eindregin mót-
mæli tókst að fá klukkutíma fundarhlé um hádegið.
Síðan var haldið áfram stanzlaust þar til á tíunda-
tímanum, að fyrri umræðu var loliið. Var tillagan um inn-
göngu í Atlanzhafsbandalag samþykkt við þá umræðu af
33 þingmönnum gegn 10.
Þá krafðist Einar Olgeirsson
þess að fundur yrði ekki hald-
inn og málið tekið til 2. um-
raeðu fyrr en á venjulegum tíma
í dag, svo honum ynnist tóm til
að útbúa nefndarálit sitt. Bæði
hann og Lúðvík Jósefsson kröfð
nst svars við því hvort málið
yrði tekið fyrir á næturfundi.
En forseti fékkst ekki til að
gefa nema loðin svör, en bað
þingmenn að vera í húsinu til
ldukkan ellefu. Mun stjórnarlið
ið hafa ætlað að afgreiða málið
í nótt, en liætt við það skyndi-
lega er mannfjöldi tók að safn-
azt á AusturvöII á ellefta tím-
anum.
Var þá tilkynnt að önnur um
ræða málsins hæfizt kl. 10 f. h.
í dag, og mun ætlun stjórnar-
liðsins að tiespa málið af með
niðurskurði á umræðum kl.
1—2.
Eiga íslendmgar að taka ábyrgð á múg
Éan í næstn styr
>1 gærmor-gun ITom til umr. ,,til-
! laga til þingsályktunar um þátt
•töku Islands í Norður-Atlanz-
: liafssamningi."
Bjarni Ben.-, maðurinn sem
hefur áunnið sér heitið „Layal
íslands", hélt örstutta fram-
söguræðu-, og taldi rétt og sjálf
sagt að íslendingar gerðust að-
ilar að Atlanzhafsbandalági.
Þá tók Einar Olgeirsson til
máls og flutti ræðu sem stóð
urn þrjár klukkustundir. Lýsti
hann þar í ýtarlegu máli aðdrag
anda samningsins, og sýmii
fram á hve algera stefnubreyt-
ingu samþykkt hans þýddi fyrir
Islendinga. Árið 1946 hefði Al-
þingi talið óhugsáhdi að veita
Sameinuðu þjóðunum herstöðv-
ar á stríðstímum. Nú ætti að
gera samning við hernaðar-
bandalag um að afhenda landið
sem árásarstöð á stríðstímum
og raunverulegar herstöðvar á
friðartíma einnig. Einar sýndi
fram á hvernig ííkisstjórnin er
að koma íslandi á sama stig
efnahagslega og þegar Eysteinn
var að fara betliferðir til Lon-
don fyrir stríð, nú væri verið
að gera Island að undirlægju
Bandaríkjaauðvaldsins, en það
ætlaði einmitt með þessum
samningi að tryggja sér Island
sem sína aðalárásarstöð á Ev-
I
rópu. Að vísu gætu Islendingar
ekki hindrað að Bandaríkin her
næmu landið í ófriði og notuðu
það, en Islendingar gætu ráðið
hvort gefi þeir samþykki sitt
til þess.
Með ákvörðun um inngöngu
í Atlanzhafsbandalag sé
verið að taka ákvörðun gm
það hvort íslendingar ætli að
taka á sig ábyrgð af múg -
morðum þeim sem framin
verða í næstu styrjöld. hér
og héðan. Og einmitt því
væru Bandaríkjamenn að
slægjast eftir. Sfamsekt ís-
ar á hið furðulega lögregluútboð kringúm Alþingis-
húsið í gærmorgun. Mikill fjöldi einkennisklæddra
lögregluþjóna gætti allra aðganga að þinghúsinu,
með hjálma á höfði og langar kylfúr dinglandi við
belti sér. Inni í Alþingishúsinu moraði allt af ein-
kennisklæddri lögreglu og óeinkennisklæddu
„varaliði", sjálfur lögreglustjórinn í Reykjavík virt-
ist orðinn dvalargestur í Alþingishúsinu, í mörgum
vistarverum hússins bíða lögreglusveitir albúnar.
Úti á Austurvelli fyrir framan Alþingishúsið
stöðvuðust stiyid og stund hópar manna, sem neit-
að var um inngöngu í þinghúsið sem áheyrendur,
skólafólk kom þjótandi með töskur sínar, verka-
menn úr vinnu, stráklingar fóru í tusk á grasflötun-
um í sólskininu. Það var ekki fyrr en í gærkvöld,
eftir að fundi var slitið, að safnaðist talsverður
mannfjöldi á Austurvöll og voru þá brotnar rúður í
þinghúsinu með steinkasti. Þetta atvik sem er að
harma, er bein afleiðing af lögreglu- og hvítliðaút-
bcði ríkisstjórnarinnar og reiði þeirri sem gagntek-
ur menn vegna atferlis landráðamannanna.
lendinga um þá hryllilegu at-
burði sem hér gætu gerzt í
heimsstyrjöld.
Það er ekki öryggi fólgið í
því að neita að gera samning-
inn, örýggi er ekki til ef til
styrjaldar kemur. En ef við
neitum er von til að Islendingar
fái að vera í friði meðan friður
helzt, og kæmi, til ófriðar væri
það ekki sök Islendinga hvað
Bandaríkin gerðu. >
ríkisstjórmn að leggja málið
fyrir borgarafund í Reykjavík? S
Méð aðild Islendinga eigumi Því fleiri herstöðvar, því betri
við sök á því að stríð hálgist. I Framhalc á 8. sídu.
FuIItrúaráð verkalýðsfélaganna í Reykjavík og: Verkamannafélagið Dagsbrún skora á allan almenning í bænum að taka sér
frí til að mæta á útifundinum á Lækjargötu (við Miðbæjarbarnaskólann) kl. 1 e. h. í dag
Fundurinn er boðaður af fulltrúaráði verkalýðsfélaganna til þess að Reykvíkingum gefist tækifæri til þess að krefjast
þjóðaratkvæðagreiðslu um inngöngu íslands í hernaðarbandalag Norðuratlanzhafsríkjanna enn einu sinni áður en Alþingi
hefur tekið fullnaðarákvörðun um málið.
Fulltrúaráð verkalýðsfélaganna í Reykjavík, Verkamannafélagið Dagsbrún _Jj