Þjóðviljinn - 28.04.1949, Qupperneq 3

Fimmtudagur 28. apríl 1949
ÞJÓÐVILJINN
3
'r^
Ritstjóri: Þóra Yigfúsdóttir.
„Sósíalisminn er ekki lengur
draumur eða hugboð ánauðugs
manns, Iieldur fræðileg fram-
tíðarsýn. Sósíalisminn er lií-
andi þjóðfél. vinnandi manns."
FYRSTI MAÍ nálgast nú óð-
um, dagur hins vinnandi fólks,
baráttudagur vcrkalýðsins og
allra þeirra, sem þrá frelsi og
menningu og réttlátt þjóðskipu-
lag á jörðinni.
FYRSTA MAl fagnar alþýða
allra landa unnum sigrum,
treystir raðir sínar og floklts-
samtök, strengir ný heit og
sækir með samtakamætti sín
um fram tii nýrra áfanga á
leið til hins samvirka þjóðfél.sós
íalismans, sem nú er að leggja
undir sig hálfa jarðkringluna En
þessi dagur vors og gróanda
er líka dagur reikningsskila við
öfl auðvalds og áþjánar, við öfl
þau er ærast yfir sigrum
sósíalismans í heiminum en
eiga þó aðeins eftir að daga
uppi eins og íslenzku nátttröll-
in, verða að meinlausum stein—
dröngum, þegar geislar hinnar
nýju aldar, sem nú, er að rísa,
fiæðir yfir þá.
ÞVl sól er vissulega á loft
komin. Þótt við Islendingar bú
um í bili við ameríska formyrkv
un, þakkað veri blöðum og út-
varpi, heyrum við samt hvernig
hriktir í hinurn fúnu stoðum auð
valdsheimsins. Kínverjar, ein af
elztu menningarþjóðum heims,
er þessa dagana, eftir 20 ára
þrotlausa baráttu alþýðunnar,
að taka völdin í hinu víðáttu-
rnikla landi sínu. Fjögur hundr-
uð milljóna þjóð er þar á leið
til sósíalismans, sem hvorki
hernaðarbandalög né Marshall-
hjálpir munu geta stöðvað héð
an af.
FYRSTI MAl er einnig dag-
ur reikningsskila í okkar landi.
Þann dag stalarar íslenzk al-
þýða við og iítur ýfir sigra og
mistök ársins.' Og í ár höfum
við sannarlega margs að minn-
ast. Fyrir aðeins tveimur mán-
pðum var Iandið okkar svikið
inn í liernaðarbandalag af sam-
vizkulausum mönnum, sem
þótt ótrúlegt sé sitja ennþá á
Iöggjafarþingi þjóðarinnar, og
fyrir tilstilii þeirra hafa Islend
ingar verið gerðir að beininga-
þjóð (nr. 3 eítir því sem Mogg-
inn segir) með svo kallaðri
Marshallhjálp. Dýrtíð, fölsuð
vísitala og öngþvciti hafa ríkt
og ríkja ennþá í landinu, en
hækkandi skattar og gengis-
lækkun í uppsiglingu og landið
sjáift svikið í viðjar eriendrar
herstjórnar.----Á sunnudaginn
lir blö
I fyrsta ríki sósíalismans á jörðinni, Ráðstjórnarríkjunum, hef-
ur konan í þrjátíu ár staðið sem jafn- rétthár aðili við hlið
karlmannsins og tekið þátt í öllum þjóðfélagsstörfum .
Ljósar og dökkbláar öldur lið,
uðust um Dynamo-íþróttavöll-
inn, þegar fjögur þúsund ungar
stúlkur sýndu margbrotnar fim
leikaæfingar. Þessar stúlkur, úr
íþróttafélagi vinnandi kvenna,
hljóta að hafa þjálfað sig vel
og lengi til þess að ná svo full-
kominni samstillingu, að áhorf-
endur sáu eins og ólgandi blátt
hafið.
Sýning þessi vakti fögnuð í
hjarta og var augnayndi.
Þessi líkamsmenning fjöldans
bar þess ljósan vott, hve Ráð-
stjórnarríkin veita góð tækifæri
til líkamsræktar.
Með ráðstjórnarfyrirkomulag
streymum við út á göturnar og
mótmælum undir merkjum
verkalýðafélaganna svikunum,
óstjórninni, fölsuðu vísitölunni
og nýjum álögum. I öllum lönd
um lieims gengur alþýðan ör-
ugg og sigurviss fram með kröf i
ur sínar þennan dag. Hún veit
að framtíðin heyrir henni til
og þekkir orðið hinn ósigrandi
samtakamáít sinn. ’Ög hin vold
ugu alþj.samtök kvenna, sem
hafa nú 100 milljónir á bak við
sig, eru tákn hinnar nýju aldár:
Við lilið félaga síns karlmanns-
ins, er konan um alla jörð
að „brjóta í rústir og byggja á
ný,“ því sól er á loft komin.
inu hefur tekizt, í fyrsta skipti
í sögunni, að skapa milljónum
manna og kvenna skilyrði til lík
amlegs og siðferðilegs þroska.
íþróttir og líkamsþjálfun skipa
veglegan sess í uppeldiskerfi
kommúnista.
Milljónir stúlkna og kvenna í
Ráðstjórnarríkjunum iðka í-
þróttir í skólum, sundlaugum
og á'íþróttavöllum. Þær klífa
há fjöll og skara-fram úr kyn-
■systrum sínum annarstaðar í
heiminum í skautahlaupi, kúlu-
varpi og kringlukasti.
Fréttaritarar erlendra íþrótta
blaða voru hissa á þeim árangri,
•sem rússneskar stúlkur náðu á
skautamótinu í Finnlandi í
'fyrravetur. Þeir undruðust hve
þær María Isakóva, Lydía Seli-
kóva og ■ Zoja Kólstsévnikóva-
sýndu frábæra Ieikni.
„Rússneskar íþróttakonur eru
hreinasta furðuverk,“ skrifaði
finnskur blaðamaður. En það
er ekkert dularfullt við þær.
Sannleikurinn er sá, að í Ráð-
stjórnarríkjunum eru íþróttir og
líkamsrækt mál, sem varða
alla þjóðina og ríkið.
í Rússlandi einu eru 347 í-
þróttasvæði (station), 4200 í-
þróttáskólar, yfir 19000 skóla-í
þróttavellir og 8000 skíðabraut
ir. f
Um fjórar milljónir íþrótta-
Með þessu nafni er ný bók
að koma út þessa dagana og
er óhsett að fullyrða að henni j
mun verða almennt fagnað
af íslenzkum konum. Það
munu ekki vera margir með-
al þjóðarinnar, sem ekki
kannast við nafn Laufeyjar
Valdimarsdóttur og þekkja
meira og minna til starfs
hennar á sviði kvenréttinda
og þjóðfélagsmála og vita,
að sú barátta og sigrar munu
halda nafni hennar á lofti
hjá komandi kynslóðum.
En nú berst okkur þessi
bók Laufeyjar með sumarmál
unum eins og uppbót á öllum
hraglandanum 1 veðrinu og
nú er það ekki brautryðj-
andinn og baráttukonan,
sem við kynnumst fyrst og
fremst, heldur hin draum-
lynda, gáfaða listakona og
menntakona, sem víða hefur
farið og hefur næma tilfinn-
ingu fyrir skáldskap og feg-
urð lífsins. Þarna eru frum-
samin kvæði, ritgerðir, ferða-
sögur og' þýðingar, öllu
smekklega og skemmtilega
raðað niður. Frú Ólöf Nor-
dal hefur séð um útgáfuna
og skrifar hún einnig ýtar-
legan og fallegan formála og
sýnir um leið að það er hægt
að gefa út fallegar og vand-
aðar bækur áN íslandi.
EINS OG kunnugt er var
Laufey Valdimarsd. fyrsti
kvenstúdentinn frá Mennta-
skóla Reykjavíkur. í því
samhándi segir frú Nordal í
formála sínum: „Þegar Lauf-
ey hafði aldur til, gekk hún
inn í iMenntaskólann, vorið
1904, með þeim fasta ásetn-
ingi að verða stúdent. Voru
þá stúlkur nýbúnar að fá
réttindi til þess að sækja
bann skóla. Varð Laufey
fyrsta stúlkan, sem gekk
undir inntökupróf þar, og
vakti sá atburðilr að vonum
mikla athygli, ekki sízt með-
al pilta í skólanum. Flykkt-
ust þeir til að hlusta á hana
°g fylgdu henni bekk úr
bekk í fylkingu svo til vand-
ræða horfði. Það bætti held-
ur ekki úr skák, að mjög;
róstusamt var í skólanumi
þetta vor og allur skólinn.
endurómaði af söng og há-
vaða. En Laufey lét það ekki1
á sig fá og stóðst prófið með
prýði. En það reyndi fyrst'
á, þegar í skólann var kom-
ið. Eldri piltar tóku þessari1
nýbreytni ágætlega og höfðú
gaman af að ræða við Lauf-
eyju, en jafnaldrar hennar,
sem voru á erfiðasta aldri,
gátu ekki látið það alveg af-
skiptalaust að hafa orði®
fyrstir til að fá „stelpu“ inA
í sitt hefðbundna ríki.“
STÚDENTINN og mennta-
konan Laufey Valdimars-
dóttir varð síðar hin skel-
egga kvenréttindakona, sem
barðist áratugi þrotlausri
baráttu fyrir jafnrétti kon-
unnar í þjóðfélaginu. Þegar
hún andaðist í París 1945 sat
hún' sem fulltrúi íslenzkrá
kvenna á alþjóðaþingi um
kvenréttindamál. Eg leyfi
mér að tilfæra hér aftur
Framhald á 7. síðu.
manná tóku þátt í •sumar- og
vetraríþróttamótum í Ráðstjórn
ríkjunum árið sem leið og nærri
því helmingur þeirra var kon-
ur.
Ráðstjórnarríkin eru hreykin
af íþróttakonum sínum. Þær
eiga fimm Evrópumet í frjáls-
íþróttum,' þrjú skautamet og
tólf heimsmet í svifflugi. í út-
varpsskákkeppni milli brezkra
kvenna og rússneskra unnu þær
síðarnefndu með 4:0. Landslið
rússneskra kvenna í körfuknatt
leik vann lið Frakka og Belgíu-
manna hvað eftir annað.
(T T■»» QnvíÁf
. I
Það hefur löngum þótt heimilis-
prýði að eiga falleg gluggablóm, og
margar íslenzkar húsmæður eru
snillingar í því að koma til græðl-
.ingum og láta þá dafna.
Eitt af þeim gluggablómum, seiri
ber sérstaklega litrík og fögur,
blóm, er „Fuchsian“ eða blóðdrop-
ar Krists eins. og alþýðan kallar
blómið. Hún er ákaflega, viljug
að blómgast og því ánægjulegt að
hafa hana i glugganum hjá sér,
Þggar heitt er í veðri, verður
Fuchsian að standa í skugga og
moldin verður ævinlega að vera;
rök, annars vilja blómin falla af.
KONCK! Sendið Kvennasíð-
unnl greinar og smápistia.
Afgr. Þjóðviljans
Skólavörðustíg 19.
—c?