Þjóðviljinn - 10.06.1949, Blaðsíða 3

Föstudagur 10. júni 1949.
ÞJÓÐVILJINN
3
Í&RÚTTIR
Ritstjóri: Frímann Helgason
Islandsmótið
¥íMngur vann Fram 4:2
Þessi fyrsti leikur Islands-
mótsins 1949, var til að byrja
með fremur daufur, og það
þó Víkingar væru búnir að
gera eitt mark og jafnvel tvö,
virtist ekkert líf færast í Fram
a.ra. Hélzt það svo leikinn út
að þeir náðu aldrei tökum á
leiknum. Sýndu aldrei sinn mjög
svo rómaða sigurvilja. Það
byrjaði líka illa fyrir Fram.
Lárus liefur í byrjun gott tæki-
færi en misnotar það. Þegar
20 mín. eru af leik, kemur
fyrsta mark Víkinga. Fram
fær á sig horn, sem er vel tek-
ið. Nokkur þröng myndast við
markið, knötturinn hrekkur til
hægri útherja, Friðþjófs Sig-
ursssonar, sem lyftir honum
laglega yfir Adam, sem ekkert
fékk að gert.
■Sama deyfðin heldur áfram.
Víkingar leika saman, en dauf-
lega, og Framarar eru enn dauf
ari við að trufla þá, Ríkharður
bregður við og við í einleiks-
ferðir um völlinn, og liinir 10
fá að horfa á! Hann á skot
bæði í tíma og ótíma, sem ekk-
ert verður úr Áhlaup Víkinga
fara nú að verða hraðari og
ákveðnari er þeir finna hve
Framarar eru sundurlausir.
Þegar 10 mín. eru eftir af hálf-
leiknum gera þeir áhlaup frá
hægri. Ingvar Pálsson tekur
knöttinn laglega með sér,
kemst óáreittur í dauðafæri og
skorar cverjandi 2:0.
Rétt fyrir lok hálfleiksins
gera Víkingar áhlaup á vinstri
hlið. Bjarni fær skallað knött-
inn til vinstri útherja, Baldui’S
Árnasonar, sem með snöggu
skoti, upp í liornið gerir mark
nr. 3 og þannig lauk hálfleikn-
um.
Siðari liálfleikur var heldur
fjörlegri. Víkingar eiga oft lag-
lega uppbyggð áhlaup, sem
mæta héÍtíur ilía staðsettri
yörn Fram. Þó gerist ekkert
sögulegt, fyrr en nokkuð er
liðið á leikinn. Víkingar gera á-
Iilaup vinstra megin, útherjinn
miðar, Ingvar Pálsson nær
knettinum og sendir til Bjarna,
sem er frír á hlið við inark, og
Bjarni er ekki seinn á sér að
senda knöttinn með föstu skoti
í mark, 4:0.
Framarar höfðu gert áhlaup
við og við, en losaraleg og knú-
iu 'af háum og löngum spyrn-
um. En alltaf vantaði endann
á þau. Þó eiga þeir skallabolta
í stöng og Helgi bjargar, nær
knetti sem er að hoppa i
mannlaust markið.
Það er ekki fyrr en að 25
mín. eru af leik, að Fram tekst
að gera mark. Var það Lárus,
sem það gerði. Nokkru síðar
fær Fram horn á Víking. Ósk-
ar Sigurðsson tekur það vel en
Ríkharður skallar í markið.
Enn ná Víkingar góðu áhlaupi,
sem endar með föstu skoti er
Adam bjargaði naumlega í
horn.
Þessi úrslit eru nokkuð sann-
gjörn. Allt Framliðið lék ver en
það er vant. Sá eini sem slapp
sómasamlega var Adam. Höf-
uðveilan var hjá framvörðun-
um. Kristján truflar, en byggir
ekkert upp, og flýgur of mikið
um. Haukur sleppti Bjarna of
lausum og Sæmundur var ekki
sjálfur sár líkur. Framlinan var
sundurlaus, og á Ríkharð þar
mesta sök. I stað þess að nota
samherjana til sigurs, virðist
sem hann ætli að sigra einn.
Lárus er hreifanlegur og Ósk-
ar lék stundum laglega.
Víkingsliðið féll oft vel sam-
an. Því hefur borizt góður
styrkur með hinum nýja vinstri
útherja, Baldri frá Akureyri.
Hafnfirðingurinn Kjartan Elí-
asson átti góðan leik, sem hægri
framvörður; sömuleiðis Einar
Pálsson. Ingvar Pálsson átti
þarna sinn bezta lcik um lang-
an tíma. Bjarni er að þroskast
sem miðherji, en má gæta sín
að verða ekki ólöglegur. Gunn-
laugur var góður.
Aftasta vörn Víkings var nokk-
uð örugg, með Helga sem bezta
mann. Gunnar markmaður verð
,ur að ná betri útspörkum et
vel á að vera. Veður var gott.
Dómari var Guðm. Sigurðs-
son og dæmdi yfirleitt vel.
JafHtefli miili K.B. ®g
ákisrnesmga, 3:3
Það mátti fljótt sjá að mikil
framför hefur orðið hjá Akur-
nesingum frá því í fyrra. Þeir
ná betri samleik en K.R.-ingar,
og ekki líður á löngu þar til
þeir eiga opið tækifæri, mið-
herjinn er kominn inn fyrir
alla, en skaut of seint, rnark-
maður ver. Leikurinn gekk
nokkuð jafnt yfir. Áhlaup Ák-
urnesinga voru betur upp
byggð. Hættulegustu áhlaup K.
R. virtust „sóló“-hlaup Ólafs-
Hannessonar, sem oftast verð-
ur lítið úr. Til þess vantar
leikni í hann sjálfan og fram-
herja sem fylgjast með honum.
Þó var fyrsta mark K.R. und-
antekning á þessu; Ólafur
sendi Ara knöttinn, sem spyrn-
ir fallega i stöngina, en knött-
urinn lenti í baki markmanns
og þaðan í mark.
Akurnesingar settu fyrsta
markið, og gerði Jón Jónsson
það. Höfðu þeir gert harða hrið
að marki K.R.; áttu skot i
stöng og annað í þverslá nokkr
um sek. síðar, og loks kom svo
markið. Bæði Hörður og Gunn-
ar Guðmannsson eiga skot að
marki Akurnesinga, en þau ere
of há eins og raunar leikur K. í
R.-inga var yfirleitt.
Enn eru það Akurnesingar
sem taka forustuna. Þórður
miðherji sendir knöttinn yfir til
útherjans Hreiðars, sem gerir
mark.
Það er ekki fyrr en 40 mín.
eru af leik, sem KR-ingum
tekst að jafna. Var það
Ari, sem skaut af 18 m. færi,
en Magnús var of seinn niður,
og svo sem mínútu síðar er það
Gunnar Guðmannsson, sem ó-
vænt kemur inn á miðju og
skorar óverjandi, 3:2, en þann-
ig lauk hálfleiknum.
Síðari hálfleikur er nokkuð
jafn. Akurnesingar ná þó meiri
tökum á leiknum, og má það
þakka betri framvarðaleik, sér-
staklega vinstra megin, Ólafs
Vilhjálms. Aukaspyrna sú sem
gaf jafnteflið, og hann tók, var
vel tekin og skalli Guðm. Jóns-
sonar, sem stýrði knettinum í
netið, var ágætur. I lok leiks-
ins gerðu Akurnesingar hraða
sókn að marki K.R. og munaði
litlu. Bjargaði Daníel þar vél
eins og raunar oftar í leiknum.
Þannig lauk þessum leik, 3:3,
sem hefði eins getað endað 3:2
eða 4:3 fyrir Akurnesinga.
Lið þeirra er jafnara en í
fyrra og hefur næmara auga
fyrir samleik, og mun meiri
leikni. Skallinn er nokkuð veik-
ur. Beztu menn í liði þeirra
voru vinstri framvörðurinn Ól-
afur, miðframvörðurinn Dag-
bjartur og Þórður og Jón fram-
herjar.
Staðsetningar voru furðu
góðar og það merkilega var, að
móti þessum vel æfðu K.R.-
ingum voru I.B.A.-menn oftast
fyrri á knöttinn.
K.R.-liðið náði aldrei góðum
samleik, enda vantaði lykilinn
að því, sem sé Óla B., sem ekki
lék með. Framverðir, eins og
Steinar og Kjartan með sín
,,himnaspörk“, eru ekki heppi-
legir tengiliðir milli sóknar og
varnar. K.R. var með tvo ný-
liða, vinstri bakvörð og vinstri
innherja, sem báðir Iofa góðu.
Gunnar Guðmannsson er að
jafna sig eftir meiðslið í vor.
Veður var. mjög gott, en á-
horfendur ekki margir. Dóm-
ari var Þráinn Sigurðsson og
slapp vel frá því starfi.
Striðíi er ekki óumflýjanlegt
Eftir Gerhart Eisler
Þýzki andfasistinn Gcrhardt
Eisler ritaði þessa grein um
það leyti sem alþjóðlega frið-
arþingið kom saman til fundar
í París í aprílmánuði s.l., —
skömmu fyrir hinn alkunna
flótta sinn frá Bandaríkjunum,
þar sem honum hafði verið hald
ið á móti vilja sínum næstum
einn tug ára. ýmist innan fang-
elsisveggja eða utan. „Afbrot“
hans var það eitt að vera kom-
múnisti og þar að a'uki með
merkari hagfræðingum og
fræðimönnum marxista. Þegar
þessi inngangsorð eru rituð,
eru Iiðnar tvær vikur síðan
hinn enski dómari neitaði að
afhenda Iiann amerísku lög-
rcglunni, og sýnir það að brezka
verkamannaflokksstjórnin hef-
ur ekki treyst sér til að brjóta
svo mjög í bág við almenna
velsæmistilfinningu heima fyrir
og erlcndis, að skipa dómaran-
um fyrir verkurn til að geðjasí
hinum amerísk'u húsbæiulum
sínum. Ekki vantaði hana þó
viljann, hcfði hún með nokkru
móti getað afsakað verlinaðinn.
Ameríska lögreglan hefur nú
hina pólsku konu Eislers á sínu
valdi og sleppir henni sennilega
ekki nema alinenningsáKtið í
hjpþninum láti málið röggsam-
lega til sín taka. — Eftirfar-
andi grein, sem er snarað á
íslenzku úr franska vikublað-
inu Les Lettres francaises (19.
maí), sýnir glöggt að amerísku
stríðsæsingaseggirnir hafa ekki
að ástæðuláusu talið hann
hættulegan fjandmann sinn.
★
Skriffinnafylkingin í þjón-
ustu Wall Streets leitast við að
telja mönnum trú um, að marx-
isminn — lenínisminn kenni, að
hernaðarleg átök milli tvenns-
konar þjóðfélagshátta, sósíal-
ismanns og kapítalismans, séu
óumflýjanleg.
Amerísku diplomatarnir
sporna við ,,hættu“ af völdum
friðarsóknar, jafnframt því sem
þeir æpa, að sannlr marxistar
verði að trúa þvi, að stríðið
sé óumflýjanlegt. Og hins veg-
ar eru það auðvitað þeir einir,
— agentarnir, spæjararnir og
í skósveinar afturhaldsins —,
bessir áhugasömu iðkendur
í marxistískra fræða, eins og all-
| ir vita, — sem lxafa leyfi til að
„kenna og halda opinberlega
uppi vörnum“ fyrir marxism-
ann, án þess að Vera stefnt fyr
ir dómara af þeirri ástæðu.
Því er ekki að leyna, að marg
ir menn lxafa látið telja sér trú
um, að stríðið væri á næstu
grösum. Þao var vafalaust ein
hver stærsta af mörgum villum
Mindszentys kardínála, — hann
reiddi sig áreiðanlega á vopn
og kjarnorkusprengjur heilags
bandalags, sem átti að endur-
í’eisa, undir stjórn amerísku
imperíalistanna og með bless-
un páfans, stjórn konungs og
kirkju í Ungverjalandi.
En það eru ekki aðeins aft-
urlxaldssinnarnir og agentar
þeirra, sem hafa farið flatt á
því að trúa áróðrinum um hið
óumflýjanlega stríð. Því er
miður, að fórnarlömbin finnast
líka á meðal framfarasinna,
sem reiða sig á upplýsingar
kapitalistapressunnar um marx
ismann-lenínismann. Og afleið-
ingin af þessari trú á óumflýj-
anlegt strið milli Sovétríkjanna
og Bandaríkjanna er afar liættu
leg. Hún verður til þess að af-
vopna fólkið. Menn leitast ekki
við að koma i veg fyrir land-
skjálfta, menn reyna ekki að
tefja komu vetrar, og er ekki
barátta gegn „óumflýjanlegu’1
stríði jafnóskynsamleg og hún
er erfið og hættuleg, krefst
mikillar fórnfýsi, hugrekkis,
vitsmuna og vilja.
Það sem hér er í húfi, er ann
að og meira en orðin tóm. I
Þýzkalandi Hitlers, fyrir upp-
liaf síðari heimsstyrjaldárinn-
ar, olli þessi skoðun, að at-
burðirnir væru óumflýjanlegir,
næstum almennri uppgjöf með-
al andstæðinga nazista. Fjöldi
fólks sagði: „Við getum ekk-
ert gert, barátta mun aðeins
valda árangurslausum úrslit-
um, allt mun verða gert af
„hugrökkum" mönnum á með-
an á stríðinu stendur og á eft-
ir.“
Márxistar eru í engum vafa
um, að friðsamleg samkeppni
Sovétríkjanna og nýju lýðræð-
isríkjanna í Austur-Evrópu
annars vegar og auðvaldsríkj-
anna hins vegar mun sanna bet
ur og betur yfirburði sósíalism-
ans yfir kapítalismann, — efna
lega, menningarlega, félags-
lega og pólitíska yfirburði hans,
Marxistarnir eru algjörlega.
sannfærðir um sigur sósíalism-
ans í heiminum. Þeir líta svo á,
að nýtt stríð muni tefja fyrir
þeim sigri, þeir vita, að slíkt
stríð mun tortíma tugum millj-
óna af verkamönnum í herbúð-
urn beggja, í öllum löndum, og
Framli. á 6. síðu.