Þjóðviljinn - 24.06.1949, Blaðsíða 4

4
ÞJÖÐVIL.JÍNN
Föstydaigur 24. jiiaí 124"
ÞlÓÐVIUINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósialistafiokkurinn
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason
Blaðam.: Ari Kárason, Magnús Torfi Ólafsson, Jónas Árnasoa
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
stig 19 — Sími 7500 (þrjár línur)
Askriftarverð: kr. 12.00 á mánuði — Lausasöluverð 50 aur. eint.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Sósíalistaflokkurinn, Þórsgötu 1 — Sími 7510 (þrjár línur)
Þjðfnaðiirinn dæmdist löglegur
Það hefar aldrei ríkt neina vafi á því í almenningsáiit-
inu, hvort ,,afhendingin“ á Iðnó, Alþýðubrauðgerðinni og
öðrum eignum verkalýðsfélaganna í hendur Stefáns Jó-
hanns & Co. væri þjófnaður eða ekki. Hver Islendingur;
með siðferðilega heilbrigða dómgreind leit svo á og lítur sv >
á að sú ráðstöfun að selja Iðnó, Ingólfseafé og 30 þús. kr.
hlutabréf í Aiþýðuhúsinu h.f. á 130.400 >kr. 1940, hafi verið
þjófnaður. Fasteignamatsverð Iðnó yar þá 126.000 kf.,
brunabótamat 187,790 kr. og dómkvaddir menn hafa metið
hina seldu eign án hlutabréfanna þá á 237,279 kr. Nú er
verðmæti þessara eigna á aðra milljón króna og láta mun
nærri að hreinn ágcði af þeim hafi mörg á.rin verið meiri
en ka-upverðið. Sama má.Ii gildir um „söluna" á Alþýðu-
brauðgerðinni.
Ágreiningurinn hefur ekki verið um hvort þessi ráð-
stöfun væri þjófnaður. Það er hún. Ágreiningurinn var um
hitt: Var þessi þjófnaður löglegur? Hafa lögfræðingarnir
Stefán Jóhann og Guðmundur I. gengið svo vel frá þjófn-
áðinum að þýfið verði d'æmt' eign þeirra, er yfir það kom-
ust ?
Ef f járhaldsmaður níðist á bami, eftir að honum hef-
ur verið trúað fyrir eignum þess og féflettir það, þá er það
níðingsverk þjófnaður að almenningsáliti. Það er hins
vegar undir lögkænsku fjárhaldsmannsins komið hvort
þessi þjófnaður hans dæmist löglegur eða ekki, ef einhver
skyldi einhvemtima höfða mál fyrir barnsins hönd.
Sá hæstaréttardómur, sem nú var felldur, hefur gefið
öllum ótrúum f járhaldsmönnum undir fótinn, veikt sið-
ferðilegan grundvöll íslenzka mannfélagsins.
íslenzkt mannfélag þurfti* á því aö halda að hæstirétt-
ur hefði þorað að standa á ströngum siðferðilegum grund- ,
velli í stað þess að hengja sig í henglngaról lögfræðigrein-
anna. Dómur sem þessi ýtir undir þá f jármálaspillingu, sem^
er að gagnsýra opinbert líf á íslandi. Sú spilling kemur ekki
hvað sízt fram í þvi að menn, sem þjóðfélagið glæpist á að
trúa fyrir því að vera einskonar „fjárhaldsmenn“ sínir á
ýmsum sviðum, noti aðstöðuna til að auðga sjálfa sig og
sína á kostnað almennings og þess opinbera, stundum meo
því að sel ja sér eða sínum eignir almennings, stundum með I
því að láta almenning kaupa af sér eignir, ef það er heppi-1
legra til gróða, stundum með þvl að hagnýta sér eða sínum
til handa opinberar trúnaðarstöður.
Stefán Jóhann & Co. hafa verið frekustu „brautryðj-
endur“ þessarar ,,stefnu“ í íslenzkum þjóðmálum. Það hef-
ur verið hin ófyrirleitnasta uppörvun til allra spillingarafla, j
sem líta á eignir almennings og allt íslenzkt mannfélag sem[
úlfur á bráð, að maðurínn, sem stóð fyrir þjófnaðinum á
eignum verkalýðsfélaganna í Reykjavík 1940, skuii nú vera
orðinn forsætisráðherra Islands. Enda hafa allir, sem
telja sér málið viðkomaadi skilið uppörvunina rétt: Aldrei
hefur verið stolið og rænt af almenningi og Islenzku mann-
félagi af meiri csvinnu en á stjómarárum Stefáns Jóhanns.
Hæstiréttardómurinn þýddi í rauninni uppörvun til
allra þeirra spillingarafla, sem eru að ríða þjóðfélagið á
slig með ágimd sinni og ófyrirleitni, rétt eins og hann
segði: Stelið og rænið, hver sem betur getur, en geríð það
löglega um fram allt og sjáið, þá bíða ykkar æðstu embætti
þjóðfélagsins og þá getið þið sjálfir búið til lög um að
stuldurinn sé lögmætur, ef stolið er af fátækucn. handa
jþeim ríku.
erdain oj
FjaÚíoSC*
SRBBHHBniMHI
í '
BÆ J ARPOSTIRIN N'
wmmmmm
Kómautlsktjr fiskur.
Rauðmaginn er rómantískur
fiskur. Ekki þannig, að hann sé
endilega rómantískari að upp-
lagi en aðrir fiskar, og getur þó
meir en verið. Heldur hinsegin
séð, að straxog hann birtist i
vögnum fisksalanna breytist
stemningin í bænum; menn fara
að hugsa öðruvísi en áður, og
það vakna hjá þeim sérstákar'
tilfinningar, sama eðlis ög þær
cem orsakast áf hinu fyrsta
dirrindíi lóunnar. Enda veit ég
uin mann sem orti einu sinni
fagurt og hálýriskt vorfagnað-
arijóð með því að nota rauð-
maga tvisvar í hverju-erindi og
stundum oftar, — Þið skiljið
hvað ég meina.
Einnig aðrir kosfcir.
En ágæti rauðmagaas ein-
skorðast ekki við rómantík og
lýrísk hughrlf, heldur prýða
hann ýmsir fleiri kostir, mater-
íalskrar tegundar. Fáir fiskar
eru t. d. étnir með betri lyot
en hann (mínus hveljan mundu
raunar sumir vilja segja). Beina
hyggingu hans er svo hagan-
lega fyrir komið að hún veldur
aldrei neinum verulegum töfum
við matborðið. Lífseigur- er
hann líka með afbrigðum, og
hafa kunnugir jafnvel fullyrt
að hann geti yfirleitt ekki með
Öllu talizt dauður fyrren við
suðumark.
★
Kóið á miðin.
Menn verða sem sagt rórnan,-
tískir af rauðmaga og síðan
þægilega saddir, en þeir eru að-
eins fáir sem vita með vissu
hvernig hann er veiddur. —
Skal nú frá því skýrt eftir því
sem rúm leyfir. — Eg fór nefni
lega í fyrradag að vitja um
rauðmaganet ásamt tveim mönn
um sem hafa umráð -yfir lítilli
skektu í Kópavogi.
Þessi róður hófst, einsog raun
ar allir róðrar, með því að
stefnt var útá miðin. — Veður
var hvasst þegar við hrintum
frá landi, en strax eftir fyrstu
áratogin datt á dúnalogn, og
var þetta fyrirkcmulag rnjög í
ósamræmi við það sem venju-
legt er um róðra sem ícomast á
prent. Því einsog mönnum er
kunnugt hefjast allir prenthæf-
ir róðrar í góðu veðri, en svo
kemur vont veður og siðan
hrakningar.
★
2 og 0 á síðustu stundu.
, Óðar en varði vorum við
lcomnir á miðin. Annar mann-
anna náði í lóðið, hífði upp stjór
ann og fór svo að draga inn
netið. Hann dró lengi, lengi,
og það kom upp mikið af þangi.
Þannig ennþá lengi, lengi, og
það kom upp meira af þangi.
„Það er mikill gróðurinn 1 sjón-
um,“ sagði hann með stóiskri
ró, og hélt áfram að draga.
Eg var farinn að halda að á-
rangurinn af róðri þessum yrði
sá einn að uppgötva hve mikil
var gróðursæld sjávarins, þegar
maðurinn með netið itilkynnti
Ioks að grásieppa ein værl
væntanleg innfyrir borðstokk-
i:ui. Hann bjóst til að teygja
her.dina niður með netinu, hætti
svo við það og sagði „En hún
slapp“ ástríðulaust og með
hinni sömu stóisku ró.
★
Nú eruð þið náttúrlega kom-
in á þá skoðun að róðri þessurn
hafi lokið í algjöru aflaleysi.
En svo var þó ekki. Rétt við
endann á netinu leyndist tveir
rauðmagar, þrátt fyrir allt,
rammlega festir í möskvana.
Þetta vár sami spenningurinn
einsog útá íþróttavelli, þegart
staðið hefur núll og núll allan
leikinn, en svo á seinustu mín-
útunni tekst K. R. að skora tvö
mörk, — og gengur með sigur
af hólmi.
★
Endirinn seai upphafið.
Undireinsog við höfðum
dregið bátinn upp, skall á swr.a
hvassviðrið og ríkti þegár við
fórum. Þannig var endir þessa
róðurs, ekki síður en upphaf
hans, í algjöru ósamræmi við
það sem venjulegt er um róðra
sem komast á prent. Því eins-
og allir vita er það venjan um
prenthæfa róðra, að þeir líða
í vonau veðri og miklum hrakn-
ingum, en strax og þeim lýkur
dettur á dúnalogn.
★
Eg áttaði mig elcki á því fyrr
en í próförk hver var meiningin
með þessu. En þá sá ég að nátt-
úrlega höfðu þau máttarvöld,
sem ijtjórna veðrum himinsms,
viijað láta í ljós með þessu þá
skoðun sína, að margnefndur
róður á rauðmagamið væri ekki
prenthæfur. En of seint séð.
var i Rotíé'íöá-h, fóv PaJan vzrr/.r-
I til • Ijnrningham
03 rivllm'r. CoGa.'osa er í I'Savi)-
marmahöln. Lagarfoss kom til
Leith 18. 6., hefur væntanlega farið
þaðan í fyrradag til Hull. Selfoss
fór frá Leith í gær til Menstad í
Noregi. Tröllafoss kom til N. Y.
20. 6. Va-tnajökull kom til Hamborg
ar 17. 6.
I gær var flogið
frá Flugfélagi ís-
lands til Akureyr-
ar (3 ferð.), Seyðis
isfjarðar, Neskaup
staðar, Reyöar-
fjarðar, Fáskrúðsfjarðar, Siglu-
fjarðar og Keflavíkur. 1 dag verö-
ur flogið til Vestmannaeyja, Horna
fjarðar, Fagurhólsmýrar, Kirkju-
fcæjarklausturs, Siglufjarðar og
Keflavíkur. Gullfaxi var í Prestvík
í gær. Væntanlegur hingað í dag.
— 1 gær flugu flugvélar Loftleiða
til Bíldudals, Heliissands, Akureyr-
ar, Isafjarðar og Patreksfjarðai'.
1 dag eru áætlunarferðir til ísa-
fiarðar, Vestmannaeyja, Akureyr-
ar, Þingeyrar og Flateyrar. G-eysir
fór kl. 8 í morgun til Kaupmanna-
hafnar og Prestvíkur með 42 far-
þega.
Þann 17. júní opin-
beruðu trúlofun
sína, ungfrú Ing-
unn María Eiríks-
dóttir, Sandlækjar-
koti, Gnúpver ja-
hreppi, Árnessýslu
og Björn Guðmundur Erlendsson,
Vatnsleysu, Biskupstungum. — 17.
júní opinberuöu. trúlofun sína, ung
frú Hulda G. Sigurðardóttir, Vest-
ma.nnaeyjum og Aðalsteinn Finn-
bogason, Hlíðarbraut 1, Hafnar-
firði.

HÖFÍflN:
í gær fór Fylkir á veiðar. Kári
og Júpíter kom af veiðum. Búðar-
nes kom frá útlöndum. Súðin var
tekin í slipp í gær.
ISFISKSALAN :
Þann 21. þ. m. seldi Kaldbakur
4625 lcits fyrir 9045 pund, í Aber-
deen. 22. þ. m. seldi Akurey 276,8
smál. í Cuxhaven.
KlKISSKIl’ :
Hekla er á leið frá' Glasgow.
Esja var á Reyðarfirffi í gær á leið
til Reykjavíkur. Herðubreið fór í
gærkvöld kl. 21 til Vestfjarða-
hafna. Skjaldbreið fór í gærkvöld
kl. 22 til Breiðafja.rðarhafna. Odd-
ur fór í gærkvöldi til Austfjarða.
Þyrill er í Reykjavík.
EINARSSON&ZOÚGA:
Foldin fór frá Grimsby á mið-
vikudagskvöld áleiðis til Antwerp
en, fermir þar á föstudag og í
Amsterdam á laugardag. Lingest-,
room er í Færeyjum.
E I M S K I P :
Brúarfoss er í ReyJcjavílc. Detti-
foss kom til Antwerpen 19. 6., fer
þaðan væntanlega í dag til Rott-
19.30 Tónleikar:
Óporulög (plötur).
20.30 Útvarpssag-
L an: „Catalína", eft
/ \ \ n' Somerset Maug-
ham; X. lestur
(Andrés Björnss.). 21.00 Strokkvar
tett útvarpsins: Kvartett op. 77 nr.
1 í G-dúr eítir Haydn. 21.15 Frá út-
löndum (Benedikt Gröndal biaða-
maður). 21.30 Tónleikar: Spænsk
leikhúsmúsik eftir Cabaleru (plöt-
ur). 21.45 íþróttaþáttur (Jóliann
Bernhard). 22.05 Vinstél lög (plöt-
ur).
1 dag veröa. éef
in saman í
hjónaband ung-
frú Ragnheiöur
Ingimundardótt
ir, Smáragötu
10 og Hjálmar Blöndal, skrifstofu-
stjóri. Heimili brúöhjónanna verð-
ur að Lönguhlíð 25. — 1 dag verða
gefin saman í hjónaband af 3éra
Bjarna Jónssyni ungfrú Sigríöur
Pálsdóttir (Páls Sigfússonar, skip-
stj.), Tjarnargötu 34, og Hannes Ó.
Johnson (Ólafs Johnson, stór-
kaupm.), starfsmaður hjá Flugfé-
lagi ísla.nds. Heimili ungu hjón-
anna verður á Grenimel 35. 1 dag
verða gefin saman í hjónaband,
Erla Axeis, Hólávallagötu 5 og Ein
ar Ingimundarson lögfræðingur,
Smáragötu 10. Heimili brúðhjón-
anna verður að Hólavallagötu ö.
—• Nýlega voru gefin saman í
lijónaband á Akureyri, ungfrú
Astrid Eivor Holm frá Falun i
Svíþjóð og Sæmundur Óska.rsson.
Heimili ungu hjónanna er í Hvera-
gerði. — 17. júní voru gefin sam-
an í hjónaband, ungfrú Guðbjörg
Pálsdóttir, verzlunarmær, Njáls-
götu 72 og Jón Ingi Rósantsson,
klæðskeri, Hofteig 54.' — 22. þ. m.
voru gcfin ss.man í hjóhabo.nd í
Osló Ólafía Guðjónsdóttir og Eene-
dikt Gunnarsson, verkfræðingur
(Benediktssonar rith.).
UppeMísmálaþingiö, sem Kenn-
arasamband Islands gengst fyrir
verður sett í Kennarasltólanum kl.
10 í dag.
Hjöuunum Ingunni
Jónsdóttur og
Bjarna Bjarnasyni,
Kambsvegi 7, fædd
ist 16 marka sonur
16. júní — Hjónun-
um Önnu Guðmundsdóttur og
Helga Kr. Helgasyni LangholtHveg
75 fæddist 12 ,marka dóttir, mið-
vilcudaginn 22!' JÚHT.