Þjóðviljinn - 02.09.1949, Síða 1

r&o-
■fc Tíminn 'ásíundar r.ú mjög
þann áróður að gengislækkun
sé óhjákvæmileg og óumflýj-
anleg og vcrði framkvæmd eftir
kosningar, samþykki Alþýðu-
flokksins sem verði eins auð-
fengið og útkoman af samlagn-
ingu tveggja og tveggja! Þessi
gengislækkunaráróður Tímans
gefur tilefni til að rifja upp
afstöðu hans til þessa bjargráðs
áður. 27. sept. 1947 sagði Tím-
inn um gengislækkuniua:
•fc „því áumari og veikari
fjármálastjórn sem verið hef-
ur í löndunum, því rækilegar;
hefur það ráð verið notað,
því að' það er eiiuna auðveld-
ast og lítilmannlegast.“
Aumari og veikari f jármála-
stjórn en verið hefur hér á
fslandi í bróðurlegri samvinnu
Framsóknar og íhaldanna
beggja er vissulega óhugsan-
leg og þar með er forsenda
gengislækkunarinnar vissulega
fyrir hendi. En að Framsókn
þnrfi endilega að bcnda á lítil-
mannlegustu leiðina út úr þeim
ógöngum er hins vegar erfiðara
að skilja.
VILJINN
Föstudagur 2. september 1949.
193. töiublað.
Riiaii saisivinmmeíisdai Maislialllandanna lýsir yfir: w
Kreppan í Bandarikjunum hefur riðið
Marshalláætluninni að fullu
Kreppan, sem byrjaði í Bandaríkjunum snemma
á þessu ári, heíur gert útaf við allar vonir um að
greiðslujöfnuður milli Marshalllandanna og Banda-
ríkjanna náist fyrir árslok 1952. Þarmeð er sýnt, að
Marshalláætlunin stenzt ekki. Marjolin, aðalritari
samvinnunefndar Marshalllandanna, lýsti þessu yf-
ir á fundi með blaðamönnum í París í gær.
Marjolin skýrði jafnframt
frá skiptingu Marshalldollar-
anna á öðru ári Marshallá-
ætlunarinnar. Samvinnunefnd-
in hefur samþykkt áætlun um
skiptinguna, en endanleg
skipting gat ekki farið fram,
þar sem Bandaríkjaþing hefur
ekki enn afgreitt Marshallfjár
veitinguna. Reiknað var með
að 3776 milljónir dollara
kæmu til skipta og var Bret-
landi ætlaður rúmur fjórðung-
ur upphæðarinnar eða 962
millj. Er það rúmum þriðjungi
minna en brezka stjórnin telur
sig þurfa. Næsthæsta fjárveit-
ingu fær Frakkland, þá ttalía
og Vestur-Þýzkaland.
Innflutningnr Bandankj-
anna hefur tninnkað
nm 30%.
Samdrátturinn i bandarísku
Vísitölukarföflur og vísltöln
I gær var 766 pokum af vísilölukartöflum úthýtt mi
verzlaua í Reykjavík eg Hafnarfiröi, þ. e. rúml. hálfu
kílói á mann! — Jafnframi fengu kjötverzlanir örlít-
ið magn af gösniu vísitölukjöti!
TilganprÍM er ú faisa vísitöluna m 1 stig til
fr;
2á
ti '
í>\
? I gær endurtók ríkisstjórn
r
in eitt gamaiþekkt herbragð
* í hinni hetjuiegu baráttu
sinni gegn dýrtíðinni. Undan
farið hafa sem kunnugt er
aðeins fengizt íslenzkar kart
öflur í búðunum á 3 krónur
kióið, þótt vísitalan sé reikn
uð út eftir verði á dönskum
kartöflum sem varla hafa
sézt. En í gær var 1. septem-
ber, dagurinn sem kauplags-
nefnd reiknar úf, vísitöluna,
og þann dag urðu að fást ó-
dýrar kartöfiur! þess vegna
var Grænmetiseinkasaia ríkis
Ins látin útbýta 700 pokum
af dönskum kartöflum í verzl
anir í Reykjavík og Hafnar-
firði — rúmlega hálfu kílói
á mann!
Kartöflurnar voru
fluttar inn með Drottn-
ingunni seinast í þessu skyni
og geymdar þangað til í gær,
en meiri kartöflur koma ekki
til landsins fyrst um sinn!
Verðið var 80 aurar kg. og
samkv. því verði á að reikna
vísitöluna, þótt islenzkar
kartöflur, sem einar munu
fást allan mánuðinn, hafi
kostað 3 krónur. Þessi föls-
un á vísitölunni nemur
hvorki meira né minna en 19
stigum.
•Jafnframt gerðist það nnd
ur í gær að kjötverzlanir
fengu gamalt, frosið kjöt
sem verið hefur ófáanlegt
mjög lengi. Þetta var mjög
lítið magn, sem geymt hafði
verið í þessum eina tilgangi.
T. d. fékk kjötbúð KRON
við Skólavörðustíg aðeins 4
skrokka, en enga að síður á
að reikna út vísitöluna sam-
kvæmt því. Gamla kjötið
kostaði kr. 10,50 kílóið, en
nýja kjötið kostar kr. 17,30,
og fölsunin á vísitölunni af
þessum ástæðum nemur 17
sfigum.
IVIeð því að kaupa eitt
pirnd af dönskum kartöflum
sparar hver einstaklingur kr.
1,10. Sá sem kaupir eitt
pund af gömlu kjöti fyrir
nýtt sparar kr. 3,40. Heild-
arágóðl af þessu herbragði
ríkisstjórnarinnar í barátt-
unni gegn dýrtíðinni nemur
þannig í hæsta lagi kr. 4,50
á hvem einstakling i þessum
mánuði. Hins vegar er vísi-
talan lækkuð um 36 stig í
a'lt vegna þessara aðgerða.
Ef reiknað væri með fullri
verðlagsuppbót myndi mað-
ur með 600 kr. grunnlaun á
máuuði tapa 216 kr. í kaupi.
Það er dýrt pundið af dönsku
vísitölukartöflunum og gamla
ísleuzka kindakjötinu!
En sem kunnugt er er
ekki reiknað með fullri verð-
lagsuppbót; hvað svo sem
verðlagið hækkar er kaup-
gjaldsvísitalan í 300 stigum.
Tilgangurinn með herbragði
ríkisstjórnarinnar er þannig
sá einn að geta birt blekkj-
andi tölur um dýrtíðina í
landinu. Það eru efndlmar
á fyrsta loforði ríkisstjórn-
arinnar: að kveða niour dýr-
tíð og verðbólgu.
atvinnulífi það sem af er þessu:
ári hefur ekki verið stórfelld-:
ur miðað við heildarframleiðslu
Bandaríkjanna sagði Marjolin,
en hann hefur engu að síður
haft þær afleiðingar, að inn-!
flutningur Bandaríkjanna frá
Marshalilöndunutn hefur minnk
að um 30%. Sérstaklega hefur
bandaríska kreppan komið hart
niður á Bretlandi og sterlings-
svæðinu í heild. Samtímis
minnkandi dollaratekjum af út
flutaingi lækkar fjárveiting
Bandaríkjanna til Marshallá-
ætlunarinnar og dollaraskort-
urinn eykst því en minnkar
ekki eins og Marshalláætlunin
gerði þó ráð fyrir. Það verður
að játa, að ekki miðar í áttina
til lausnar á dollaravandamál-
inu, sagði Marjolin. Hann kvað
Vestur-Evrópulöndin ófær um
að leysa vandann, Bandaríkin
yrðu að koma til skjalanna.
ðustur-
Þýzkalandi
Dagurinn í gær, 1. sept-
ember, tíu ára afmæli árásar
Hitlers á Pólland, var hald-
inn hátíðlegur á sovéther-
námssvæðinu í Þýzkalandi
sem friðardagur með sér-
stakri áherzlu á vináttu
Póllands og hins nýja Þýzka
lands. Klukkum var hringt í
gærmorgun í öllum kirkjum
á hernámssvæðinu og stjórn
málaleiðtogar töluðu á fund-
um víðsvegar um Austur-
Þýzkaland. Miðstjórn Sósíal-
istíska einingarflokksins í
Austur-Þýzkalandi hefur til-
kynnt, að flokkurinn líti á
núverandi landamæri Pól-
lands og Þýzkalands með-
fram ánum Oder og Neisse
sem óbreytanleg friðarlanda
mæri.
Hægrikratar heimta
nýja árás á Pólland.
Miðstjórn sósíaldemokrata
flokksins á hernámssvæðum
Vesturveldanna hefur minnzt
árásarafmælisins á sinn hátt
Hún hefur samþykkt, að við-
urkenna aldrei Oder-Neisse
landamærin og halda fast
fram kröfunni um þau
landssvæði, sem nú eru Vest
ur-Pólland. Þessi krafa sós-
íaldemokratanna jafngildir
kröfu um nýja, þýzka árás
á Pólland, því að Pólverjar1
hafa marglýst yfir, að þeir
láti vesturhéruð sin aldrei
af hendi.
41 með Emii
og Gylfa!
Ungkratafélagið hér í bæ
boðaði til féiagsfundar í
Edduhúsinu í fyrrakvöld.
Þetta óvænta lífsmark ung-
krataíélagsins koin af því
að ráðhermnum hugkvæmd-
ist að eitthvert gagi* mætti
verða að félagsnefnu þessari
í kosningabaráttunni. í sam-
ræmi við það var boðað tií
fundarins með miklum
bægslagangi, fundarboð send
út og öil Alþýðuflokksvélin
sett í gang til að smaia á
fundinn öllum þeim ungmenn
um er . einhverntíina hafði
fregnazt um að fáanleg værta
til fylgis við Alþýðuflokkinn.
Til að laða æskuna að
samkomu þessari var svo til-t
kynnt að Emil viðsldptamála
ráðherra og prófessor Gylfi,
flyttu ræður.
Leið nú og beið, sumir
smalanna komu og sögðu
sínar farir ekki sléttar: það
hristu allir æskumenn höf-
uðið þegar nefnt væri við þá
að koma á ungkratafund!
en mörgum smalanum fór
sem arkarhrafninuin: jafn-
vel þeir komu ekki á fund-
inn!
Fundurinn var þó hald-
inn. Það mættu á honum
41, 37 karlmenn og fjórar
konur. Emil og Gylfi báðir
með taldir. Af hinum 39 var
helmingurinn fullorðið, jafn-
vel roskið fólk.
Þannig er sú örvandi hönd
sem æskan réttir Alþýðu-
flokknum.
Bjaroa Ben.
stefnt til Was-
hingten \l þ.m.
Bjarni Benediktssyni ut-
anríkisráðherra hefur verið
stefnt utan að sitja fund
ráðs stríðsbandalags Band i,-
ríkjanna 17. þ. m. Hefur ver
ið tilkynnt í Wasliington, að
ráð Atianzhafsbandalagsins,
sem utanríkisráðherrar
bandalagsríkjanna eiga sæti
í, hafi verið boðaa til fund-
ar þar þann dag. Verkefni
þessa fyrsta fundar ráðsins
er að setja á laggirnar her-
ráð bandalagsins.
Æ.F.R.
Félagar! Fjölmennið í skál-
ann um helgina! Skrifið ykkur
á listann, sem liggur frammi í
skrifstofunni, Þórsgötu 1, eða
tilkynnið þátttöku í síma 7510.