Þjóðviljinn - 29.09.1949, Page 6

6
ÞJÓÐVmiNN
Pimnotudagur. v29, sept.. 1949,
Mreytt riðhorf
JþEGAR 3tjórnir Vesturveld-
anna viðurkenndu opinber
leg:a fyrir helgina, a3 Sovétrík
in réðu yfir kjarnorkusprengj-
unni, fagnaði hið frjálslynda
brezka stórblað „Manchester
Guardian" þessari fregn, vegna
þess að hún myndi endanlega
þagga niður í þeim, sem si og
se hefðu klifað á því, að Vestur
.veldin þurfi endilega að gera
.kjarnorkuárás á Sovétrikin
meðan þau ein ráði yfir kjarn-
orkusprengjunni. Þetta fagnað-
arandvarp hins brezka borgara
blaðs : sýnir, að yitibornir and-
sósíalistar. í Vestur-Evrópa
hafayerið -á náium af ótta við,
hvað bandarisku kjarnorku-
brjálseðingarnir kyhnu að gera
af sér og sannar það ótvírætt,
hvílik hætta heimsfriðnum hef-
ur stafað af bandarísku striðs-
æsingamönnunum. 1 þeirra
hópi hafa þvi miður ekki ver-
ið eintómir ómerkingar. 1 þing-
ræðu s. 1. vor hótaði Cannon,
formaður f járveitinganefndar
fulltrúadeiTdar Bandarikja-
þings, að allar borgir Sovétríkj-
anna skyldu lagðar í rústir á
þrem vikum. Yfirstjórn banda-
riska flughersins hefur gortað
af því í skýrslum sínum, að
B-36, nýjasta sþrengjuflugvéla-
gerð hennar, geti gert kjarn-
orkuárásir á 81 stærstu borg
Sovétríkjanna frá stöðvum í
Bandaríkjunum og komizt til
sama lands aftur. Til frekari
skýringar hafa bandarísk tíma
rit birt kort af Sovétríkjunum,
þar sem merkt hefur verið
við þær borgir, sem valdar
hafa verið úr fyrir skotmörk
bandarískra Itjarnorkuárása.
JgKKI er furða þótt „Man-
chester Guardian‘r fagni
þvi, að þessar hryllilegu bolla-
leggingar hinna bandarísku
milljónamorðingja skuli nú
vera úr sögunni. Með því að
myrða allt að hálfa milljón Jap
ana i þeim tilgangi einum að
hrtteða Sovétríkin til undirgefni
við sig hafa stjórnendur banda-
riska flughersins sýnt, að ekk-
ert óhæíuverk er svo afskap-
legt, að þeim sé ekki til þess
trúandi. En nú verða þeir nauð
'ugir viljugir að hætta við út-
reikninga sína um, það á hvern
hátt þeir geti líflátið flestar
milljónir óbreyttra borgara i
Sovétríkjunum. Sú óþægilega
staðreynd, að af öllum stórveld
unum eru Bretland og Banda-
ríkin vegna þéttbýlis og sám-
þjöppunar iðnaðarins, berskjöld
uðust fyrir kjarnorkuárásum,
ætti að geta komið vitinu fyrir
ráðaménn Vesturveldanna. Af
sovéttilkynningunni, sem gefin
var út i fyrradag er ljóst, að
Sovétríkin eru þegar komin
upp á lag með að hagnýta
kjarnorkuna við verklegar
framkvæmdir og eru þvi a. m.
k. á því sviði komin framúr
Bandaríkjamönnum. Þar sem
nú eru liðin tvö ár siðan vis-
indamenn Sovétríkjanna leystu
þá þradt að framleiða kjo.rn-
orkuvopn en f.jögur ár síðan
framieiðsla þeirra hófst i
Bandarikjunum, geta Banda-
rikjamenn ekki verið öruggir
ím, aö þeir standi Sovétríkj-
ínum framar á einu einasta
iviði kjarnorkuvisindanr.a.
J^ESSVEGNA krefjast nú erg
inhagsmunir Bandaríkj-
anna, jafnvel i þrengsta hern-
aðarskiiningi, að kjarnorku-
vopn séu bönnuð og samvinna
hafin milli alira þjóða um hag-
nýtingu kjarnorkunnar til frið-
samlegra þarfa. Annað mál er
það| hvort Bandaríkjastjórn
þrjóskast við og neitar af metn
aðarástæðum að hverfa . frá
kjarnorkueftirlitstiUþgum ; síp-
um, sem nú Uggja fyrir SÞ,
og byggðar eru á. þeirri al-
röngu forsendu að Bandaríkin
ein ráði yfir kjarnorkuvopnum
og geti því sett öðrum rikjum
hvaða afarkosti, sem þeim sýn-
ist. Um þær tillögur og alla af-
FRAMHALDSSAGA:
ABBEKT EINSTEIN
stöðu Bandarikjastjórnar ritaði
Albert Einstein, vísindamaður-
inn heimsfrægi, sem fyrstur
manna sýndi fram á, að mögu-
legt væri að hagnýta kjarn-
orkuna, grein í „Atiantic Mon-
thly“ fyrir nærri tveim árum,
þar sem hann segir: „Eg segi,
að ekkert hafi verið gert siðan
kjarnorkuspreng-jan var full-
gerð til að koma í veg. fyrir
styrjöld ..... (Bandaríkin)
báru aðeins fram- skilyrðis-
bundnar tillögur . .. : Þetta
land hefur fengið hátíðlegt boð
um að afsala sér notkun kjarn
orkusprengjunnar — þ. é. a. s.
banna hana —■ en hefur néitáð
að gera það nema gengið væri
að skilyrðum þess um eftirlit ...
. . Að neita að banna notkún
kjarnorkusprengjunnar .... er
að gera eignarhald á heiini að
pólitísku vopni."
jgANDAP.ÍSKI ríkisborgar-
inn Einstein staðfestir
með þessum orðum ábyrgð
Bandarikjastjórnar á því, að
kjarnorkuspprengjan hefur •
ekki vefið bönnuð. Og ekki er
furða, þótt hinum snjalla vís-
indamanni sárni, hvernig
bandariska auðvaldið hefur mis
notað mestu uppgötvun allra
tíma, er hann hefur sjálfur
lagt svo drjúgan skerf til.
En svona er auðvaldsskipuiagið
orðið úrkynjað. Það sem á
blómaskeiði sinu hélzt í hendur
við vísindin er nú ófært um að'
nota þýðirigarmestu uppgötvun
mannsins síðan honum hug-
kvæmdust not eldsins til ann-
ars en múgmorða. Bandarísku
einokunarhringarnir spyrna
gegn því af öilu afli að kjarn-
orkan verði hagnýtt á friðsam-
legan hátt sem aflgjaíi, því
Eramhald á 3. eíðu.
HOSSTORMSINS

BFTIR
Mígnon Eberhart ■
Spennandl ÁSTARSAGA. —
42. DAG’UR.
■
■
■
■
■
s
■
s
þurfti ekki —Hún áttaði sig skyndilega. Ef til
viíl þyrfti Jim á lögfræðingum að ha.lda; hennl
hafði ekki dottið það í hug. Tólf hundruð doll-
ararnir, sem teknir höfðu verið úr handtÖ3kunni
hennar, hefðu getað komið að notum. Voru
nokkrir möguleikar á því að hún fengi þá áftur ?
Hún gæti að minnsta kosti reynt.
Hún tók kertið og' fór fram í ganginn. Ljós-
bjarmi kom neðan úr anddyrinu, og þar var
Roy. Hann sat í armstól og stór, gamall kerta-
stjaki var á borðinu við hlið hans.
„Nonie,“ sagði hann. „Eg var að vona að þú
svæfir.“
Hún settist og setti kertið sem hún hélt á á
borðið. „Það er eins og húsið sé tómt,“ sagði
hún. „Hvar er fólkið?“
„Riordan sagðist þurfa að fara í sjúkravitjaair
og fór meðan lát varð á storminum. Eg býst
við að Árelía sé sofandi; Lydia líka. Jim —
„Hann strauk þreytulega yfir ennið og sagði;
„Jim lagði af stað til Middle Road. Dick komst
að því, varð ofsareiður og fór til að sækja hann.
Eg veit ekki hvað hefur komið yfir Dick. Hann
hataði Hermione; en samt virðist helzt sem
hann telji sig eiga að hefna hennar.“
Ljósið blakti og alls staðar fóru skuggar á
hreyfingu. Handtaka, lögfræðingar peningar.
Nonie hallaði sér skyndilega áfram, „Roy,
það hafa horfið frá mér peningar.
„Peningar. Hvað áttu við?“
Hann hlustaði meðan hún sagði hanuin í flýti
frá horfnu peningunum — hlustaði með vaxandi
alvöru.
„Gæturðu þekkt seðlana, Nonie, ef þú sæir þá
aftur ?“
„Já, ég býst við því. Eg verð *að brjóta þá
saman, svona —“ hún líkti eftir því með hönd-
unum — „til þess að þeir komist í veskið. Gæti
það staðið í nokkru sambandi — við morðið?“
„Eg veit ekki.“ Hann þagði stundarkorn, íhug-
andi og reis skyndilega á fætur. „Eg ætla að
spyrja Jebe. Vertu alveg róleg, ég‘ skal ekki
ásaka hann um það.“ Hann snerti vanga hennar
léttilega og gekk í áttína að eldhúsinu.
Sterk vindhviða hristi húsið, Iogarnir dofnuðu
og blossuðu upp aftur. Jim og Dick hlytu að
fara að koma. Ef til vill gætu þeir ekki komizt
upp að húsinu fyrir óveðri.
En Riordan læknir var kominn. Taskan lians
var á bekk yið dyrnar og um leið eg Ijósið bloss-
aði upp glampaði það. stundarkorn í lásnum.
EN hvar var hann? Henni fannst kynlegt, að'
Roy hafði ekki seð hann koma og einhver hvötj
rak hana inn í bókaherbergið. Þar var enginn.!
Sjávardynurinn var svo hávær að hann virtist
ætía að hrista húsið af grunni; um leið og hún
sneri aftur inn í anddyrið fannst henni óljóst
sem einhver væri á undan henni. Þefur af
salti og regni barst inn ganginn eins og ein-
hvers staðar hefðu verið opnaðar dyr.
Húsið var skuggalegt og undarlega tómlegt.
Riordan Iæknir hlaut að vera einhvers: staðar.
Hún gekk að dyrunum að gömlu, hátíðlegu
setustofunni; þar var allt koldimmt og. tómfe,-
Um leið og hún kom að dyrunum fannst henni
hún verða vör við einhverja hreyfingu,. návist
eiahvers, og þessi tilfinning var svo sterk að
húa sneri sér við. En Við þessa hreyfingu trenn-
Nýja Bíó:
GRÆNN VARSTU
DALUK.
Mynd þessi var sýnd
Tjaraarfoíó:
KYNBLEN1>-
INGUR
Norsk mynd, að efni
hér fyrir nokkrum árumt s og vettvangi mjög svip
og sagan er komin út í j uð „Lajla“, lappamynd
ísleazkri þýðingu, svo
að mörgum er eflaust
efnið kunnugt, líf náma
mannafjölskyldu í Wales
gleði og sorgir, einkum
hið síðarnefnda. Fyrri
hluti myndarinnar er ó-
sköp langdreginn og
linnir þá sjaldan tára-
flóðinu, en eftir hlé
skeður ýmislegt, enda
tími til kominn, og bráð
skemmtilegt er atriðið
sem sýnd var í Tjarn-
arbíó fyrir alllöngu síö
an. ,En þessi mynd er
ekki nærri því eins gcð
og Lajla“.
Uppistaðan í mynd-
inni er hin villta n,átt--
úra norðurhjaraas.
. Gólandi úlfar, hiaup
andi glorhungraðir um
hjarnið og þá helzt á
eftir sleða, sem á sitja
ein eða tvær mannver-
þegar hnefaleikakappinn 1 ur dúðið&r'!' IiCrliInná
lúskrar á barnakennar- feidi, er fyrirferðamik-
anum, en eins og kunn-:
ugt er vöidust einkum
buliur til kennsíu við
brezka barnaskóla áður
fyrr, að minnsta kosti >
skáldsögum. En fram á
síðustu stund leggja
myndatökumennirnir
megiaáherzluna á starf-
semi tárakirtla áhorf-
enda. Smápilturinn
Roddy McDowell fer
með aðalhlutverkið og er
bezta bam, Walter Pidg-
eon teist Iíklega til
hinna traustu leikara
ill þáttur í myndinni.
Inn x hið kalda xun-
hverfi eru svo settir
unnendur með sterka
ást, sem er hreia. eins
og mjöllin..
Leikendurnir eru
mjög viðkunnanlegir.
Signe Hasso leikur
stúikuaa, sem elskar..
Hún er þama nær upp
runa sínum en x amer-
ísku myndunum.
En það vantar eitt-
hvað á að þessi mynd
sé skemmtileg, sexn
sem kxinna rulluna utanj heild. Og orsök þess
bókar en sýna aídrei \ held ég sé einvörðungu
snilli, og Maureen O’ i slæm tækni. Hið fagra
Hara leikur fögru stúlk j umhverfi nýtur sín ei.
una óhamingjusömu • og. * Aukamyndímar eru
getur ekki neitt frekar. allar nauðaómerkiiegar
en endranær. j nema ein, sú sem prins
Mynd þessi verður ef- j essan leikur í. Maður
laust vel sótt, því hún i ætti eiginlega að hætta
talar til vinsældaskilning j að kalla hana prinsessu
arvitanna, margir leggja! og kaíla hana í stað-
mikið á sig' til að sjáí inn drottningu auka-
slys og gráta. myndanna. Það er hún.
JMÁ. I Gustator