Þjóðviljinn - 19.10.1949, Blaðsíða 4

I
ÞJÓÐVHJINN
Miðvikudagrur 19. október 1949

Útgelandl: Samelnlngarflokkur alþýOu — Sósíaliataflokkurinn
Rltstjórar: Magnús Kjartansaon (4b.). SigurOur GuOmundaaon
Fréttaritstjóri: Jón Bjaraason
BlaOam.: Axl K&rason, Magnús Torfi úlafsson, Jónas Arnason
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsscn
Kitstjórn, afgreiOsIa, auglýsingar, prentsmlOja: SkóIavörCn-
stig 19 — Simi 7800 (þrj&r linur)
XskxiftarverO: kr. 12.00 & m&nuOl — LausasoluverS BO aui. eint.
PrentsmiOja ÞjóOviljans b.f.
Sósialistaflokfcurlnn, Þóragtttn 1 — Sfml 7810 (þrjúr Efnur)
Afdrifaríkasfa hagsmanabarátta
launastéttanna verður háð 23. okt
Afkoitia launastéttanna, jaínt verJkaJýðs sem starfs-
rnannastéttarinnar, veltur á því hvernig launþegar greiða
atkvæði 23. október.
Alþýðuflokkurinn, íhaldið og Framsókn hafa sýnt það
svo rækilega að ekki verður um deilt, að þessir þrír flokk-
ar vilja lækka raunveruleg laun allra launþega. Sameigin-
lega bundu þessir þrír flokkar vísitöluna við 300, rufu
þannig með kúgunarlögum frjálsa samninga verkamamia
■og atvinnurekenda og rændu af starfsmönnum hins opin-
bera hluta af lögboðnum launum. Samtímis þyngdu svo
þessir flokkar álögurnar og uku dýrtíoina. Alþýðuflokkur-
íob gekk fram fyrir skjöldu í kúguuartilraununum og kall
aðl það „glæp“, ef verkamenn og launþegar reyndu að
bæta sér upp ránið með gruiœkaupshækkunum.
Sósíalistaflokkurinn barðist einn á móti þessari kúgun-
arherferð stjórnarflokkanna og undir forustu hans knúði
verkalýSurinn fram þær grunnkaupshækkanir, sem orðið
hafa á þessu tímabili.
Opmberir starfsmenn urðu hins vegar verst úti, því
þeim er bannað að giápa til verkfalla, til að rétta hlut sinn.
Sósíalistaflokkurinn Iagði til á AJþingi að ríkið verði 12
milljónum króna til þess að bæta laun starfsmanna. Þá
tillagu felldu stjórnarflokkarnir, sörnuleiðis tillögu Sósíal-
istafl. um 8 millj. kr. — Loks hafðist í gegn heimild til að
greiða 4 millj. og var hún samþykkt með atkvæoum sósíal-
ista og minnihluta stjómarliðsins. Enginn flokkur fjand-
skapaðist meíra gegn þeirri tillögu eu Framsókna.rílokk-
tarinn, eng'tnn þinginaður þess fíoklis greiddi henni atkvæði.
Hver sá starfsmaður hins opinbera, sem kysi Framsókn,
væri því beinlínis að nota aíkvæoi sitt sem hrís á sjálfan
sig.
Nú undirbúa þessir þrír flokkar miklu geigvænlegri árás
á launakjörin en þá, sem þeir hafa rejmt að framkvæma
undanfarin ár. Nú treysta þeir á að atvinnu:cysið, sem þeir
ætía að koma á, hjálpi þeim til þess að beygja verkalýð
og starfsinenn undir kauplækkunarokið. Þeir byrja ir.eö
gengislækkun og kauphækktmarbairai og æfcla sér að láfca
bankana og Fjárhagsráð stöðva atvinnulífið, unz þessu
sé komlð í gegn.
íhaldið og Framsókn standa þegar yfirlýst að þessu
tilræði við lífskjör alþýðu. Albýðuflokkurinn er búinn að
semja við þessa tvo flokka um Iaunalækkunina bak við
tjöldin, eins og bezt kom fram í hinum eindregnu yfirlýs-
ingum hans um að hann verði meö þeim í stjóm eftir
kosningar. Og Framsókn hefur ekki farið neitt duit með
þennan leynisamning, því henni finnst hart að Alþýðufl.
skuli vera að skamma Framsókn fyrir að vera með geng-
islækkun, sem Alþýðufl. sjálfur er búinn að lofa að styðja
— eftir kosningar „vegna breyttra kringumstæðna" eins
og það verður kallað á máli þeirra stjómmálamanna, sem
leiknastir eru í að svíkja.
Hver einasti launþegi, — verkamenn jafnt sem opinber-
ir starfsmenn, — verða því að gera sér íjóst að ef þeir
greiða atkvæði með íhaldi, Alþýðuf!. eða Framsókn, þá
ero þeir að greiða atkvæði með íaunalældiun hjá sjálfnm
i'ú&f/Éa gin iláerð og' fa gúrgali þessara flokka má blekkja
þá am þetta höfuðatriðí fyrir kosninganiar......•<
Orð í tíma töluð.
„Alþýðuflokkurinn fær
hvorki peninga frá Rússlandi
til að reka hér stjómmálastarf-
semi né frá heildsölum eða öðr-
um kaupsýslumönnum!“
Hannes á horninu, 15. okt..’49
□
Jámtjaldið.
„Kæri bæjarpóstur. — Nú
er komið illa fyrir Mogganum.
Vegna dræmrar aðsóknar og
lélegra undirtekta hefur Nýja
Bíó nú hætt sýningum á kvik-
myndinni Járntjaldið, Þeirri
kvikmynd, sem ríkisstjórnin
hafði pantað að sýnd yrði fyr-
ir kosningar í augljósum til-
gangi. Þessi kvikmynd átti að
hjálpa ríkisstjórninni í áróðrin-
um gegn sósíalistum. Morgun-
blaðið tók að sér að hafa for-
göngu um að kynna þessa
mynd og leggja út af henni á
„réttan“ hátt, og Bjarni Ben.
lánaði orðalaust alla landráða-
síðuna sína daginn, sem myndin
var frumsýnd, til þess að þar
væri hægt að birta „prógramm-
ið“ og útlegginguna ásamt
smekklausum lygum um ís-
lenzka sósíalista. Ennfremurlét
Mánud.bl. ekki sitt eftir liggja
að reyna að fá fólk til að draga
rangar ályktanir af myndinni.
Hin stjórnarblöðin reyndu síðan
að bergmála skrif hr. Agnars
og Morgunblaðsins. en hvemig
sem allir þessir blekiðnaðar-
menn létu, tókst ekki að skapa
stemningu eða áhuga fyrir
myndinni og nú er svo komið
að hætta verður sýningum á
henni af því að Reykvíkingar
segja: nei takk! Reykvík-
ingar sáu sem var, að hér
var um að ræða amer-
íska áróðursmynd af lélegustu
tegund, kvikmynd, sem var svo
klaufalega gerð og svo drep-
leiðinleg, að jafnvel harðsvír-
uðusíu Ameríkuagentar höfðu
ekkert gaman af henni. Áróð-
urinn gegn sósíalistum í sam-
bandi við mj'ndina var ennþá
klaufalegri og heimskulegri en
myndin sjálf og missti alveg
marks. Eg samhryggist Bjama
Ben. og hr. Agnari Bogasyni,
vegna. þess að hætta varð sýn-
ingum á myndiimi einmitt nú
í kosningavikunni, þegar mest
á ríður fyrir þá að þenja öll
segl, en Reykvíkingum óska ég
til hamingju með sinn fyrsta.
sigur í kosningabaráttunni.
Herðum enn sóknina —Sófus“.
□
Mánudagsblað $jálf-
stæðisfl okksin s.
Ihaldsmenn um allan heim
kappkosta mjög að villa á sér
heimildir. Þúsundir blaða, bæði
dagblaða og tímarita, eru gefin
út af íhaldsmönnum flytjandi
þeirra soralega áróður, en því
haldið að fólki, að blöðin séu
óháð stjórnmálaflokkunum og
framfararsinnuð, og því til
sannindamerkis eru þau oft og
einatt látin vera með sakleysis-
legt nudd eða tilgangslausan
skæting út af ýmsu því, sem
miður fer í þjóðfélaginu. En
öll eiga þau sammerkt í því, að
þau forðast að taka vandamál
þjóðfélagsins föstum tökum,
kryfja þau til mergjar og graf-
ast fyrir orsakir þeirra. 1 stað-
inn bjóða þau lesendum sínum
upp á hneykslissögur eða gleði-
sögur. Eitt af þessum blöðum
er Mánudagsblaðið. Það þykist
vera óháð blað en hefur nú
fyrir þessar kosningar kastað
grímunni, ástundað Rússaníð
og tekið upp hanzkann fyrir rík-
isstjórnina og hafið geysilegan
ái'óður gegn stjórnarandstöð-
unni. Um þetta er ekki að sak-
ast við ritstjórann; það eru
eigendur blaðsins, sem ráða
stefnu þess.og skrifa nafnlausu
áróðursgreinamar.
□
Jón Reykvíkingnr.
En Mánudagsblaðið er ein-
stakt í röð íhaldsmálgagna.
Einn af aðalaðstandendum blaðs
ins leyfir sér undir dulnefni að
halda uppi gegn ýmsum ein-
staklingum þjóðfélagsins við-
bjóðslegasta áróðri, sem þekk-
ist hér, og er þá mikið sagt.
Hann á það til að talca ýmsa
góðkunna menn fvrir, semi hon
um er illa við, ausa úr fúkyrða
potti sínum persónulegum sví-
virðingum og dylgum yfir þá,
niða þá á allar lundir á svo
óskammfeilinn hátt, að lesend-
um Mánudagsblaðsins hefur of-
boðið. Hinum kjaftfora Jóni
Reykvíkingi hefur ekki verið
svarað, hvorki í blaðagrein né
með málshöfðun, en það er hár-
rétt afstaða, sem menn eiga.
að taka, til dóna.
□
Séra Sigarbjörn E3n-.
axsson, prófessor.
Sú persóna, sem Mánudags-
blaðinu er einna mest i nöp við,
er séra Sigurbjörn Einarsson
Framhald á 7, aáðu.
Hallveig FróSadóttir 216,1 smál. í
Bremerhaven, Egill rauði 208,8
smál. í Bremerhaven, Karlsefní
262,0 smál. í Hamfcorg og Akurey
279,2 smál. í Cuxhaven.
BIKISSKIP:
Hekla kom í nótt til Reykjavík-
ur frá Álaborg. Esja fór í gær-
kvöld austur um land til Siglufj.
Herðubreið er í Reykjavík. Skjald
breið var á Akureyri i gær. Þyrill
er í flutningum í Faxaflóa.
EIMSKIP: __
Brúarfoss fer frá Kaupmanna-
höfn 18.10. til Gautaborgar, Leith
og Reykjavíkur. Dettifoss fór frá
Reykjavík 14.10. til London. Fjall-
foss er i Reykjavík, fer væntan-
lega í kvöld, 19.10. vestur og norð-
ur. Goðafoss kom til Reykjavíkur
17.10. frá N. Y. Lagarfoss fór frá
Patreksfirði 5 gærkvöld 18.10. á
Breiðafjörð, lestar frosinn fisk..
Selfoss er á Siglufirði. Tröllafoss
fór væntanlega frá N. Y. i gær
18.10. til Reykjavíkur. Vatnajökull.
kom til Reykjavikur 14.10. fjá
Rotterdam.
EINABSSON&ZOfiGA:
Foldin var væntanleg til Hafn-
arfjaröar siðdegis í gær þriðjudag.
Lingestroom er væntanlegur til R-
víkur frá Færeyjum 4 fimmtu-
dag.
18.30 Islenzku-
kennsla. ----- 19.09
Þýzkukennsla. 19.30
Tónléi&ar: Óper-
ettulög. 20.15 Stjórn
málaumræður; síð-
ara kvöld: Ræðutími hvers flokks
25, og 10 mín.; þrjár umferðir. Röð
flokkanna: Alþýðuflokkur. Fram-
sóknarflokkur. Sósialistaflokkur.
Sjálfstæðisflokkur. 23.55 Veður-
fregnir. — Dagskrárlok.
FLHGFÉLAG ISLANDS:

H Ö F N I N :
Askur var væntanlegur frá út-
löndum á miðnætti í nótt. Fylkir
og Egil) Skallagrímsson voru í R-
víkurböfn í gær.
ISFISKSALAN:
Þ&nn 17. þ. m. seldu eftirtaldir
togarar afla sinn i Þýzkalandi:
Kósniiigaraar 23. október eru ^ýftrngarmesta hagsmuna-
barátta, sem ísienzkir launþegar hafa háð. Aðeins rr.eð því
að fylkja sér allir sem einn urn stjórnaxasdstöðuna, um
frambjóðendur SósíaMstaflokksúis og urn C-Hsterm í
Revkjavík og Ivímenniugskjördæinunum, geta launþegar
hrundið íauDaiæbfeunarárás stjómarítekkaiuia þriggja.
Innanlandsflug. I
dag er áætlað að
fljúga til Akureyr
ar, Vestmannaeyja,
Isafjarðar, Kópa-
skers og Siglufjarð
ar. 1 gær var flogið til Akureyrar
og Vestmannaeyja. Utanlandsflug:
Gullfaxi kom frá Amsterdam í
morgun og fer í kvöld til Prestvik-
ur og Kaupmannahafnar. Væntan-
legur annað kvöld kl. 18.00.
Næturvörður er i lyfjabúðinnl
Iðunn. — Sími 7911.
Næturlæknlr er í læknavarðstof-
unni, Austurbæjarskólanum. —
Sími 5030.
Nýlega opinber-»
uðu trúlofun sína,
ungfrú Olga Haf-
berg, Spítalastlg 1,
Reylcjav. ogSnorri
Jónsson, íþrótta-
kennari, Suðurg. 37
Siglufirði.
1 gær voru gef-
in saman i
hjónaband, ung
frú Jóh. Pá.ls-
dóttir, La.ugar-
^ V! nesveg 67 og
Agnar Bogason ritstjóri, Tjarnar-
götu 39. — Nýlega voru gefin sam
an 1 hjónaband ungfrú Guðrún
Norðdahl íþróttakennari, Berg-
staðastræti 66, Rejrkjavík og
Ejörn Magnússon, kennari í Borg-
arnesi. Sr. Hálfdán Helgason próf'
astur gaf brúðhjónin saman.
Freyr, septem
berheftið, er
komið út. X
heftinu er
þetta efni m.
a. Félagstíð-
indi Stéttar-
sambands bænda 1949 (Frá aöal-
fundi Stéttarsambands bænda
1949); Verðlagsgrundvöllur land-
búnaðarafurða; Albert á Páfastöð
um; Stéttarsamband bænda gerist
aðili Alþjóðasambands búvörufram
leiðenda, eftir Pál Pálsson; Gadd-
ur í sauði'é, eftir Guðmund Gíala-
son; Skjögur í unglambi, eftir
• sama, ' " -■'éL. "L