Þjóðviljinn - 02.11.1949, Blaðsíða 6

2
ÞJÓÐVILJINN
Miðvikudagur 2. nóvember 1949
Flugherínn sigraSi flotann
TT EIFTURSTRÍÐSKENN-
INGIN er nú grundvöllur
hernaðaráætlana Bandaríkj-
anna. Það er sú ályktun, sem
draga verður af atburðum síð-
ustu daga í bandarísku yfirher-
stjórninni. 1 tvær vikur stóðu
yfir vitnaleiðslur fyrir hermála
nefnd fulltrúadeildar Banda-
rikjaþings, vegna þess að yfir-
menn flotans gerðu uppreisn
gegn kenningunni um kjarn-
orkuleifturstríð, sem fulltrúar
landhers og flota í bandaríska
herráðinu, studdir af Johnson
landvarnaráðherra, börðu fram.
Nú hefur Denfield aðmírál, full
trúa flotans í yfirherr., verið
sparkað af Truman forseta og
flotinn á Atlanzhafi og Kyrra-
hafi verið skorinn niður. Þess-
ar ráðstafanir taka af allan
vafa. um, að flotinn hefur beð-
ið lægri hlut, sjónarmið hans
hafa verið fyrir borð borin.
Johnson landvarnarráðherra og
Vandenberg herráðsforseti flug
hersins, helztu forvígismenn
kenningarinnar um kjarnorku-
leifturstrið, hafa orðið ofan á.
Þeir geta nú í friði haldið á-“
fram að byggja flota risa-
spxengjuflugvéla, sem Vanden-
berg hefur lýst yfir, að séu ætl-
aðar til að gera loftárásir frá
Bandarikjunum á átttíu borgir
x Sovétrikjunum með yfir
100.000 íbúa. Sannanir flotafor-
ingjanna fyrir staðhæfingum
þeirra, að B-36 sprengjuflugvél-
in, aðalvopnið i hinu fyrirhug-
aða leifturstríði, standist ekki
nýjustu orustuflugvélum snún-
ing á nótt eða degi i hvaða hæð
sem er, sé „milljarð dollara
mistök" einsog einn flotafor-
inginn komst að orði, hafa ver-
ið látnar sem vindur um eyrun
þjóta.
•MkEILURNAR milli flughers
og flota Bandaríkjanna
hófust fyrir alvöru, er sett voru
lög árið 1947 um sameiningu
landhers, flughers og flota und-
ir einni yfirstjórn. Flugherinn
hafði áður verið deild úr land
hernum, en var nú gerður að
sjálfstæðum aðila, jafnfætis
landher og flota. Allt var vand-
ræðalaust meðan James Forre-
stal, fyrrverandi flotamálaráð-
herra, gegndi embætti land-
varnaráðherra, en er Louis
Johnson tók við af honum,
komst líf í tuskurnar. Johnson
hóf feril sinn með því að banna
flotanum að byggja risaflug-
vélamóðurskip, sem búið var
að leggja kjölinn að, án þess
að ráðfæra sig við flotastjórn-
ina. Jafnframt leyfði hann flug-
hernum að stórauka kaup á B-
36 sprengjuflugvélum. Sú stað-
reynd, að Johnson hafði verið
forstjóri og lögfræðingur fyrir-
tækisins, sem framleiðir þessa
gerð sprengjuflugvéia, leiddi til
þess, að vinir flotans á Banda-
ríkjaþingi sökuðu hann um að
láta eiginhagsmuni stjórna gerð
um sínum sem iandvarnaiáð-
herra. Þær ásakanir hjöðnuðu
þó brátt, en flotinn var ekki af
baki dottinn. John Crommellin
kapteinn mælti sér mót við
blaðamenn frá þrem stærstu
fréttastofum Bandaríkjanna í
dimmurn gangi x skrifstofubygg
ingu í Washington og afhenti
þeim afrit af trúnaðarbréfi frá
Bogan aðmírál x Kyrrahafsflot-
anum til Matthews flotamála-
ráðherra. Crommellin var svipt-
ur tignarmerkjum fyrir tiltæk-
ið, en hann kom því til leiðar,
að hermálanefnd fulltrúadeild-
arinnar hóf opinbera rannsókn.
MJVER flotaforinginn á fæt-
ur öðrum gaf sinn vitnis-
burð. Fyrstur þeirra var Rad-
ford, æðsti maður Kyrrahafs-
Louis Johnson, liermálaráð-
herra Bandaríkjana
- — - -
flotans. „Grundvallarskoðana-
munur á kjarnorkuleifturstríði
hefur verið undirrót ágreinings
okkar,“ sagði hann. Radford
réðst á kenninguna um „kjarn-
orkugjöreyðingarstríð." „Gjör-
eyðingastríð væri stjórnmála-
legt og efnahagslegt brjálæði
og auk þess siðferðislega óverj-
andi.“ í sama streng tóku fræg-
ustu flotaforingjar Bandaríkj-
anna úr síðasta stríði, Nimitz,
Halsey, King o.fl. Loks kom
Denfield herráðsforseti fram,
staðfesti allt, sem undirmenn
hans höfðu sagt og missti stöð-
una fyrir bragðið. Flotaforingj-
arnir bentu á, að B-36 sprengju
flugvélin væri óhæf til að gera
nákvæmnisárásir á hernaðar-
lega mikilvæg skotmörk. Það
eina, sem hægt er að nota þess
kjarnorkusprengjuflugvéi til,
eru fjöldamorð varnarlauss
fólks í víðlendum borgum.
eftir flotaforingjunum
fengu yfirmenn flughers
og landhers orðið. Óvægastur
þeirra var Bradley hershöfð-
ingi, formaður yfirhérráðsins.
Það sem hann gagnrýndi flot-
ann ákafast fyrir var, að hann
hefði með því að knýja fram
opinbera rannsókn opinberað
ölium heimi hernaðarleyndar-
mál Bandarikjanna. Það er að
vísu of mikið sagt, allir, sem
vildu fá að vita það, hafa und-
anfarin ár getað komizt að því
fyrirhafnarlítið, að æðstu menn
Bandaríkjanna hugsa nú um
hernað aðallega sem milljóna-
morð óbreyttra borgara. Til
þess að komast á snoðir um
það, þarf ekki annað en að lesa
opinber ummæli manna eins og
Vandenbergs hershöfðingja, yf-
irmanns flughersins. Það nýja,
sem kom á daginn í vitnaleiðsl-
unum fyrir hermálanefndinni
er, að til voru menn í herstjórn
Bandaríkjanna, sem ekki líta á
múgmorð sem æðsta viðfangs-
efni mannlegrar snilli. En auð-
vitað var mönnum með svo
hættulegar og óamerískar skoð-
anir sparkað útí yztu myrkur
af Truman og félöguni hans.
M. T. Ó.

FRAMH ALDSS AG A:
iii
BRDÐARHRINGURINN
Þessi nýja framhaldssaga eftir sama
höfund og „Hús stormsins“ er spennandi
amerísk ástar- og sakamálasaga. — Byrj-
ið strax að lesa, svo að þið missið ekk-
ert úr.
■
B
■
■
■
S
EFTIR
Mignon G. Eberhart ■
10. DAGUR.
geysilegra auðæfa með sykurrækt. Spánverjamir bæði að spila án þess að veita Róní nokkra at-
fóru, Frakkarnir komust aftur til skammvinnra hygli.
valda, og Louisiana, með Orleans sem hjarta sitt Það lýsti taugaóstyrkur út úr hinu holduga
og helztu lífæð, varð hluti af Bandaríkjunum, andliti Blanche, en svipur Turo var einbeittur.
íandfræðilega og lagalega. Það var auðvelt að sjá, að Turo var hinn raun-
;,Að svo búnu,“ hafði Eric sagt, „komu veruiegi tónlistarmaður, Blanche gat aðeins reynt
Ameríkanarnir.“ * að fylgja honum eftir beztu getu. Tónarnir frá
Vöruflutningaskipin á ánni margfölduðust á fiðlunni titruðu í loftinu, fylling þeirra mikil,
einni nóttu. Á fjórða tug 19. aldar hófst tíma- mýktin líka góð. Tónarnar frá flyglinu héldu
bil velmegunar, — veltandi bylgja auðsins gekk saravizkusamlegum takti.
yfir landið og með henni svo mikill íburður í Róní gekk að sófanum og settist þar, beið
öllum lifnaði, að annar eins eru kannski hvergi þess að þau lykju leik sínum. Turo Radoczi, en
nein ' dæmi. Þetta var sannkallað peningaflóð. hvað þetta er einkennilegt og útlent nafn, hugs
Það varð svo mikið af peningum, að það var aði hún. Hann hafði borðað með þeim í gær-
varla mögulegt fyrir sykurekrueigendurnar, fyr- kvöld, eins og Henry dómari, en það hafði
ir baðmullarekrueigendurnar, fyrir útgerðar- lítið verið talað, og hún hafði drukkið kaffið
mennina, að eyða nógu með eðlilegum hætti. Þeir inni hjá Eric, og síðan farið snemma í rúmið.
urðu að finna upp nýjar aðferðir við peninga- Eric geðjaðist ekki að Turo, það vissi Róní. —
eyðslu. Áfengi rann yfir landið í slíku óhófi, að Turo Radoczi gat ekki verið nema 28, í hæsta
yfirgekk alla heilbrigða skynsemi. Húsgögn, dýr lagi 30 ára, en Blanche hlaut að vera að minnsta.
gripir, postulín var pantað í sérstökum gerðum, kosti 45 eða 46. Hann var ungverskur að ætt
allt eftir smekk hvers og eins, sem gat verið og uppruna, hljómlistarmaður (og, á vissan hátt,
ýmist vondur eða góður. Skrautlegustu rúm voru tónskáld). Hann hafði nýlega fengið stöðu sem
sérstaklega smíðuð, íburðamikil úr, sett dýr- stjórnandi lítillar symfóníuhljómsveitar í borg-
ustu steinum, drykkjarbikarar, skreyttir á óhóf inni. Annars var hann alveg eignalaus maður.
legasta hátt, og pöntunum þessara hluta fylgdu Hann var hár vexti, herðabreiður, dálítið bar-
gjarnan óútfylltar ávísanir, — engar fjárhæðir axla, mittismjór, það var blær sérstakrar karl-
voru-of- ihiklar þegar duttlúngar auðmannanna mennsku yfir honum, lundarfar hans virtist gott.
áttu í hlut. Hár hans var jarpt, þykkt og dálítið úfið, ennið
Óhjákvæmileg afleiðing af þessu var hið hátt, augun blá og virtust búa yfir eldi ástríðunn
' furðulegasta samansafn hluta, sumir þeirra voru ar> munnur hans var oftast opinn, varirnar á
siioturlega og smekklega gerðir, sumiz’ yfir- hreyfingu, röddin hljommikil. Þegar Turo var
gengilegir í íburði sínum, í marga þeiira var einhversstaðar í húsinu, þá vissu allir það. Hann
greypt með gulli eða marmara einhverslags til- hafði fiækzt til New Orleans fyrir mörgum ár-
finningasemi, nafn, kvæðastúfur, dagsetning, 11111 (Þaí* var enginn, sem vissi nákvæmlega hve-
sem hafði glatað merkingu sinni undir ryki nær), og lifað áhyggjulausu listamannalífi í
tveggja kynslóða. • Franska hvérfinu. Eitt sinn, þegar Blanche var
Það vvar alltaf mikið um músikklíf í New a^ undirbúa konsert fyrir einn af klúbbum þeim,
Orleans. Óperuhöllin, hinar mörgu götur borgar- sem hún var meðlimur í, hafði hún svo hitt
innar sem báru nöfn listagyðjanna, hinn mikli Turo og orðið ástfangin af honum. Hann var
glæsileiki og yndisþokki sem hvíldi yfir fram- auðvitað allt of ungur fyrir Blanche, en engu
komu kvennanna, allt þetta átti sér orsakir a^ siður giftust þau, og Blanche hafði gert allt,
í listhneigð borgarbúanna' og léttúðarkennd lífs sem í hennar valdi stóð, til að útvega Turo at-
þorsta, Eric hafði andvarpað dálítið saknaðar- vinnu. Eric hafði brosað dálitið þegar hann sagði
fullur. ,, En mikið af þessu fór forgörðum í Róní frá þessu. Það var ekki fyrr en núna um
borgarastyrjöldinni. Við Chatonierfólkið — það vorið, að henni heppnaðist að útvega atvinnuna.
er að ségja hann afi minn — létum okkur tækni Tíminn leið, óaðskiljanlegur frá músikkinni
legar framfarir Norðúrríkjanna að kenningu þarna í þessu langa hálfrokkna herbergi. Einu
verða. Þeir, sem ekki gerðu það, fóru á höfuðið.“ smni skokkaði Jilly, gamli svarti brytinn, fyrir
Stór flygill úr rósavviði stóð við endann á dyrnar, dundaði eitthvað um stund í anddyrinu
löngu setustofunni. Það dugði ekki minna en skokkaði síðan aftur til baka. Svo kom Mimi
fullkomnasti flygill til að gera Orleans-búum til h^t 1 einu 1 dyrnar, og gekk inn. Hún hélt á
hæfis á þessu æfintýralega tímabili. dagblaði í annari hendinni og bærði það fyrir
Það logaði á litlum lampa á nótnastæðinu, andliti sínu.
birtan féll á hvítt nótnablaðið og á einlægan „Blanche leggur eins mikið á sig fyrir atvinnu
svip Blanche, þar sem hún sat við flygilinn. Við Turos, eins og Turo sjálfur," sagði hún við
hliðina á henni stóð maður hennar, hélt uppi Róní um leið og hún settist rétt hjá henni. Hún
fiðlunni og sneri baki að Róní. Þau byrjuðu krosslagði granna, bera leggina og sveiflaði
DAVÍÐ