Þjóðviljinn - 10.11.1949, Blaðsíða 3

Fixnmtudagur 10. nóv. 1949.
ÞJÓÐVILJINN
3
SVARTASTI BLETTURINN
Þegar síðustu heimsstyrjöld 'til þeirra frumstæðustu lífsþæg
lauk 1945, var Reykjavík höfuð inda að eignast skýli yfir höf-
staður Islands einskonar ævin-
týraborg í augum hinna stríðs-
þjökuðu hágrannaþjóðá okkar.
Hún var borg allsnægtanna,
hitaveitu, rafmagnsljósa.
Skrautleg íbúðarhús og hverfi
spruttu upp eins og undan ein-
hverjum töfrasprota. I styrj-
aldarlok átti- íslenzka þjóðin
500 millj. króna innstæður í er
lendum gjaldeyri um sama leýti
og Danir t. d. sliguðust með 12 ■ sa
uð sér án þess að sæta afar
kostum.
milljarða skuld á bakinu eftir
hersetu Þjóðverja og Norðmenn
áttu ejí-ki fötin utan á sig og
Finriar sultu.
Þetta var fyrir fjórum árum,
en hvernig lítur út í borg alls-
nægtarina í dag? Við- sjálf
Jxekkjum biðraðirnar, vöruskort
inn, braskið, svartamarkaðinn
og öngþveitið. Umheimurinn
veit að þessi friðelskandi þjóð
sem aldrei hefur borið vopn er
orðinn stríðsaðili í voldugu hern
aðarbandalagi og hefur eftir
gróðáveltu striðsáranna orðið
að leggjast svo lágt að þiggja
marshallhjálp. Skyldi ekki t. d.
frændum vorum á Norðurlönd-
um þykja glansinn vera farinn
að fara af íslénzka Íýðveldinu?
, ^s»aæstíSSWÍBB®
Einn er þó svartasti blettur-
inn á ríkjandi ástandi í höfuð
borg landsins í dag: húsnæðis-
vandræðin, húsnæðisokrið og
húsnæðisbraskið. Þúsundir
manna búa í heilsuspillandi íbúð
um, hundruð húsnæðislausra
manna verða að vei’ja öllum sín
Að vinna að friði í Bandaríkjunum
Eftirfarandi grein er kafli úr ræðu sem frú Hazel Johnson
hélt á fundi í Svenska Kvinnors Vánstreförbund í Stökkhólmi
fyrir nokkru. Frú Hazel Johnson er formaður American Con-
gress of Women, sem berst fyrir menningar- og friðarmálum
er ópólitískt og telur 250,000 meðlimi og er dcild í Alheims-
bandalagi lýðræðissinnaðra kvenna.
um
kvö
lýsi:
alg.
morgni
húsri£
m a
i5skrift
Franskur grænmetis-
réttur.
1—2 dósir af grænum
baunum
1 lítið hvítkálshöfuð
200 gr af litlum lauk
gulrætur
Persille (steinSelja)
75 gr smjörlíki, salt, sykur,
franskbrauðssneiðar.
Laukurinn er afhýddur og
soðinn ca. 5 mín. þar til hann
er orðinn dálítið meýr. Þá er
vatninu hellt af, smjörið látið
í ásamt grænu baununum, gul-
rótunum og kálhöfðinu, sem er
skorið í mjóar ræmur. Salt og
sykur látið út í. Lokið látið
yfir pottinn og verður það að
falla vel að og allt soðið i 15—
20 mín. Þegar rétturinn er
borinn fram er-s^einseljan sem
er söxuð 'stráð yíir og fransk-
brauðið borðað með.
Rúgbrauðskaka.
ÉG VEIT EKKI hvernig það
er hér í Sviþjóð, en í Ameríku
er það allmiklum erfiðleikum
bundið að fá upplýsingar um
það, sem er að gerast í fjar-
lægum löndum. Amerisku dag-
blöðin eru eign og.í höndum
auðhringanna, og það sem birt
er í blöðunum er einungis það
sem auðjöfrarnir álíta að við
megpm vita, En þið hafið þó
útvarp, býst ég við, að þið mun
uð segja. Og það höfum við,
það er rétt. Eu' þegar fór að
bera á því að útvarpið gat .orð-
liættúlegur keþpinautur dag'
blaðanna og fóilc mundi yfir-
leitt heldur yilja hlusta ókeyp-
is á fréttaflutning útvarps held
ur en að kaup^, dagblöðin, þá
tóku blaðahringirnb' sig blátt
áfram til og keyptu útvarps-
stöðvarnár.
FYRIR SÍÐUSTU KOSNING-
AR var republikunum það Ijóst
að til þsss ao vera öruggir um
sigur urcu þeir að sjá til þe'ss
að engar aðrar raddir en þeirra
kæmust til eyrna bandarísku
þjóðinni. Það gat orðið dálítið
óþægilegt fyrir flokk þeirra ef
frcttir væru lesr.ar í útvarpinu’,
sem segðu allt annað en blöðin
voru. látin birta. Af þessum á-
stæðum voru alhr frjáls 1 yndir
em-
5 e;
2 te
200
llS3°'
EN NÚ MUNIÐ ÞÉR benda
mér á að það hljóti þó að vera
gefin út alls konar minni blöð
— blöð fagfélaga og mörg slík
málgögn, sem hljóta að geta
birt það, sem þau vilja. Mikio
rétt, það eru til fáein þesshátt-
ar blöð og með hverjum degin-
um verða þau færri og færri.
Viku áður en ég fór í burtu
neyddist eina frjálslynda viku-
blaðið í Washington að hætta
að koma út. Og hver var orsök
in ? Jú, það var ekki lengur
að fá keyptan pappír L
Auðhringarnir, sem eiga
blöðm, eiga nefnilega einnig
alla pappírsframleiðsluna. Þeir
eiga verksmiojurnar þar sern
pappírinn er búinn til. Þeir
eiga skðgana* þaðan sem timbr-
ið og viðurinn kemur til papp-
írsgerðarinnar.
E3SÍ EF EITTHVERT BLAÐ
skyldi eigi að síður eiga nægar
pappírsbirgðir, þá eru prentar-
arnir, sem vinna við slíkt blað,
allstaðar útilokaðir. Þegar svo
sagt er að það sé prentfrelsi i
Ameríku, þá er það ekki satt.
Því eigi maður ekkert blað,
engai' prentvélar, engar papp-
írsverksmiðjur né skóg'a sem
hægt er að vinna pappírjnn úr
— .þá er ekki hægt að tala um
prenífrelsi í Ameríku. *
var látinn fara úr stjórn eftir
að Roosevelt féll frá — fór að
hafa áhyggjur út af því hvert
stefndi í stjórixmálum þjóðar-
innar og óttaðist að pólitík
stjórnarinnar myndi leiða til
nýrrar heimsstyrjaldar, fannst,
honum sér bera skylda til að
gera bandarísku þjóðinni við-
vart. Hann þekkti til ýmsra.
hluta sem haldið var leyndu,
fyrir þjóðinni. En aðeins þeir
sem komust persónulega til að
hlusta á hann fengu að heyra
af hverju’ótti lians og áhyggj-
ur um framtíðina voru sprotn-
ar. -Það voru þegjandi samtök
blaðanna að nefna hann ekki á
nafn né fyrirlestra lians.
ÞAÐ KOM HVAÐ EFTIR ann-
að fyrir í einni borginni af
annarri, að ekkert samkomu-
hús fékkst þegar Wallace átti
að tala. Á mörgum stöðum
varð hann að tala undir berum
himni, jafnvel þótt vetur væri
setztur- að. Þótt einhver fund-
arhúseigandi liefði persónule’ga
viljað ljá hcnum fundarsal, var
honum það iil mögulegt vegna
hótana og yfirgangs auðfyrir-
tækja.
I BÆNUM SEM ÉG Á HEIMA
hefur bæjarstjórnin aett þau
lög að ekki megi halda póli-
tíska útifundi, hvorki við göt-
ur eða í trjágörðum bæjarins,
Fundafrelsi er talið að .vera
eitt af því, sem maður búi við
í Bandaríkjunum, ásamt prent-
frelsi og málfrelsi, en það er
nú líka að hverfa úr sögunni.
TIL AÐ SKILJA þá erfiðleika.
sem konur'er vinna írið-
arins hafa við að stríða, verð-
um við að gera okkur grein
.kafþöjlumjöl,.

bau.
I ÞESí
Ifolk
E
Jankjunum*
id uái or>' sí
-lsi,
! he
tcVÍKIi
um
mi
þe:
V,* 1
‘jN l
ér
pk
m ,200. Á einurn stað
kjallara og eldunar-
ieigu. Herbergið er
nóti, svolítil afþiljuð
að elda í. Fimm þúa-
und krónur á að
uoi:
fvrir-
fram og 400 á mán. Hjón með
iítið barn neyðast til að fiytja
þarna inn. Þakherbergi eru
dubbuð upp í gömlum hjöllum
og leigð fyrir okurverð. Bragg-
arnir þar 'sem 3—4 barnmargar
fjölskyldur búa segja einnig
sina sögu. Nýgiftu hjónin verð r
að hola sér niður tímum saman
á þröngum heimilum foreldra
sinna.
, J Liti .
Það er skemmtilegt að geta
státað af allskonar framförum
og nýtizku menningu, breiðum
götum og umferðaljósmerkjum,
en samtímis hefur fjöldi af t-
búum Reykjavíkur ekki skilyrði
íaxio
yfir.
:r bökuð í tertu
tuíau og smjö
milli. Flórsykri
| Ví
Litlar formkökur.
250 gr hveiti
180 gr smjör
200 gr sykur
2 eggjarauður
Hveiti og. sykri blandað sam-
an, ásamt smjöri og eggjarauð
um. Hnoðað vel s'aman og deig-
inu þrýst niður i mótin og upp
með börmunum, og kökurnar
bakaðar ljósbrúnar. Þær eru
fylltar með ávaxtasultu og dá-
lítiö af þeyttum rjóma látið
ofan á.
: og iiokKur p
þurftu ekk.
yrðu fyrir m
oti annars sts
ImÍ
oar
| ÞEGAR HENRY WÁLL,
fyrrvcrandi varöforseti Bí
i nkjanna, einn sa fyisti af
starfsmönnum Rcosevelts,
Stofa í sænsku samvinnuhúsi.
neyi
elík:
hlut
og veru
hverju lý'
•:iálfsagt o;
llir þegnai
mleikann.
fær vit:
jait
eins og þeir eru í raun
getur hún ekki gert
sér rétta hugmynd um hlutina
eins og þeir eru i hvert og eitt
sinn. Hvernig er hægt fyrir
þjóð að I;j \x tii þings af skyn
semi ef hún veit ekki það rétta
í málunum cg er blekkt á allan
hátt? Slík framkoma er blátt
áfram gagnstæð öllu því er við
tengjum við orðið lýðræði.
Konur! Sendið kvennasið
unni greinar um áhugamál ykk
ar.