Þjóðviljinn - 11.11.1949, Blaðsíða 6

ÞJÓÐVILJINN
Föstudagur 11. nóvember 1949
Frá Sún Jafsen fil kin-
verska lýSrikisins
Eftirfarandi grein eftir bandarísku blaðakonuna
AGNES SMEDLEY, sem var 12 ár í Kína, birti
bandaríska fréttatímaritið „National Guardian“ á
þjóðhátíðardegi Kína í síðasta mánuði.
Jj^YRIR 38 árum, 10. október
1911, var fyrsta, kinverski
lýðveldið stofnað. Og nú fyrir
pkömmu stóð frú Sún Jatseu,
jekkja föður og fyrsta forseta
þess lýðveldis, frammi fyrir
þeirri samkomu kínverskra œtt
jarðarvina af öllum stéttum,
sem stofnaði kínverska lýðríkið
og lýsti markmiðum þess þann-
ig: „Helgum okkur baráttunni
fyrir að hindra eýðingu sið-
menningarinnar og fyrir þvi
að tryggja, að hver einasti
maður í heiminum fái notið
lífsins. Við munum aldrei
linna starfi fyrr en í stað
hvers hreysis hefur verið
öyggt þœgilegt heimili, fyrr en
afurðir blessaðrar jarðarinnar
streyma hindrunarlaus, fyrr en
afrakstri verksmiðjanna er rétt
•Iátlega skipt. Við höfum ekki
náð takmarki okkar fyrr en þess
ar nauðsynjar eru tiltækar án
tillits til þjóðernis, litarháttar,
trúarbragða eða búsetu." Shk
eru nú markmið Kína-landsin?
sem afturha.ldsseggír okkar
eigin lands og Kína reyndu að
gera að stórorustuvelli í þriðju
heimsstyrjöldinni. Sigrar kín-
versku byltingarinnar hafa þeg
ar vegið þungt á metaskálum
sögunnar. Til þess að hindra
okkur í að skilja, hvað hefur
skeð, tala blöð okkar, útvarp
og talsmenn rikisstjórnarinnar
um stofnun líðríkisins einsog
skelfilega ógæfu. Þeir lýsa um-
búðalaust yfir, að verði það við
urkennt sé tilgangurinn sá einn
að grafa undan því innanfrá.
Hvað sem öðru liði munum við
ekki viðurkenna það, fyrr en
það fellst á að takast á liend-
ur allar skuldbindingar fyrir-
rennara síns. Þessi fyrirrenn-
ari, einræðisstjórn Kuomintang
foringjans Sjang Kaiséks, var
kvislingastjórn, reiðubúin að
undirrita hvað sem var fyrir
dollara.
^TEFNA okkar og áróður
varðandi Kína lætur í eyr-
um einsog slitin grammófón-
plata frá 1911. Séu blöð frá
þcim tímum athuguð kemur sú
athyglisverða staðreynd í Ijós,
að blöð okkar og stjórn tóku
byltingunni 1911 nákvæmlega
eins og þau taka hinu nýja
Kína árið 1949. Það eru bara
nöfnin, dagsetningarrar og
skammaryrðin sem hafa
breytzt. Dr. Sún Jatson og fyig
ismenn hans voru nefndir „sér
vitringar, aular, fýlupokar, mál
slcrafsskjóður frá Kanton, ó-
raunsæir skýjaglópar, metorðu
snakkar." Árið 1911 neitaði líka
stjórn okkar og aðrar stjórmr,
að undirlagi stórbankanna, sem
höfðu neytt, og héldu áfram
að neyða, lánum upp á Kína,
að viðurkenna nýja lýðveldið,
nema það tæki ábyrgð á öllum
samningum, sem fyrirrennari
þess hafði undirritað. Sá fyrir-
rennari, hin dauðvona o g
spillta Mansjú-keisaraætt, hafrí
einsog Kuomintang, hangið við
völd fyrir náð og fégjafir eí'-
lendrar heimvaldastefnu.
Vegna þess að dr. Sún Jatsen
var einlægur ættjarðarvinur og
byltingarsinnaður lýðræðissinni,
knúðu erlendir bankar og rík-
isstjórnir hann til að efsala sér
forsetaembættinu í hendur
„sterks manns," sem þau sjálf
völdu og innan fjögurra ára
MAÓ TSETÚNG
hafði kollvarpað lýðveldinu og
tekið sér keisaratitil. Kín-
verska þjóðin steypti honum
af stóli í byltingunni 1915—
1916. Þessi aðferð, að kæfa kín
versku byltinguna í fæðing i,
var endurtekin hvað eftir ann-
að eftir 1911. Nú hyggst ríkis-
stjórn okkar láta söguna end-
urtaka sig, ef mögulegt er, þó
að sagan endurtaki sig aldrei
■ nákvæmlega.
B ÍNVERSKU byltingarmenn
irnir sem hæst ber 1949,
hafa lært af sögunni. Maó Tse-
túng, forseti nýja lýðríkisins í
Kína, hefur hvað eftir annað
skrifað orð, sem nú eru letruð
í hjörtu hins nýja Kína: að
kínverska þjóðin hefur háð
blóðuga frelsisbaráttu í 100 ár
en verið barin niður hvað eftir
annað. En alltaf reis hún á
fætur á ný og „hindraði, að
heimsValdasinnarnir legðu allt
Kína undir sig. Kínverska þjóð
ín verður ekki sigruð." Kín-
verski Alþýðuherinn og nýja
lýðríkið eru andlegir erfingjar
100 ára blóðugrar baráttu. Eldri
forustumenn þess, þeirra á með
al Maó forseti og Sjú Te yfir-
hershöfðingi, börðustu sjálfir i
byltingunni 1911 og sérhverju
frelsisstríði síðan þá og fram
á þennan dag. Aðrir tugir þúj-
unda i Alþýðuhernum voru með
al stofnerida gamla, kinverska
Rauða hersins, sem Maó og
Sjú skipulögðu eftir að Sjang
Kaisék hafði svikið byltinguna
1927. Sá her barðist í Suður-
Kina næstu átta ár, sífellt
skipuleggjandi og fræðandi
bændur og verkamenn og hann
lcynnti þeim í fyrsta skipti lýð
ræðislega stjórnarhætti, þeirra
á meðal mannréttindi og jafn-
an kosningarótt.
Framh. á 7. síðu.
,MB FRAMHALDSSAGA:
iai
BRÚMRHRÍNGURINN
EFTIE
Mignon G. Eberhart
iiEiinBBnHiHaanaBiHHninHnuMiB 1S- ðague. <■■■■■■■■«■»
það. Og gerði það auðsæilega til að bendla þig
við málið. Þegar þetta er athugað, já, hver er þá
morðinginn?-1
Hver vildi að hún yrði ásökuð um morð ?
„En það er enginn. Enginn, sem mundi geta
gert þetta.“
„Svo mikið er víst, að bréfmiðinn er þarna,“
sagði Stuart. „Einhver hefur skrifað hann. Og
ég held ekki, að það hafi verið Yarrow dómari.
Eg veit, að þú hefðir aldrei getað myrt neinn.
Jæja, við verðum að minnsta kosti að komast til
hússins og segja fólkinu hvað gerzt hefur, —
og báturinn er farinn. Eg vil ógjarnan skilja
þig hér eina eftir, meðan ég fer og sæki hjálp.
„Hann horfði efagjarn á slæðukenndan kjólinn,
sem vafðist um fætur henni. „Það er ekki langt
héðan yfir að bryggjunni. Eg geri ráð fyrir, að
þú getir synt þangað. Ef þú ferð úr þessu,
meina ég.“
Henni kom í hug svart vatnið, og samvafðar
býasinturnar, þær mundu líta út eins og slöng-
ur í myrkrinu. „Já, ég get synt.“
Hann beygði sig yfir lík dómarans, tók bréf-
miðann sem lá hjá hinni dauðu hendi hans og
stakk honum í skyrtuvasa sinn. „Það er ekki til
neins að mæta erfiðleikunum á miðri leið,“ sagði
hann stuttlega. „Þetta kann að vera leiðarvísir
að morðingjanum, en tilgangurinn með því var
auðsæilega sá að þjóna áformi einhvers........
Svo að við tökum miðann.“
„Áttu við —“ sagði hún undrandi. „Áttu við
það, að ég muni virkilega verða grunuð? Að
iögreglan mimi — á svona sönnunum. Nei, það
væri ekki hægt —.“
„Væri það ekki hægt?“ Hann leit skjótt um
allan klefann. „Jæja, nú skulum við koma okkur
af stað. Við skulum segja lögreglunni allt, segja
henni allan sannleikann, að undanteknum þess-
um miða. Róní.......“ Hann setti höndina aftur
á öxl lienni, þunglega, neyddi hana til að horfa
í augu sér. „Þú skilur þetta, er það ekki? Þú
ert svo föl og undarleg á svipinn.....“
„En þeir gætu ekki haldið, að ég hefði myrt
—- hefði myrt hann vegna þess, sem hann sagði
um erfðaskrá Erics.“
„Hvað sagði hann?“
„Hann hélt þvi fram, að ég hefði gifzt Eric
vegna þess að — vegna þess að hann er veikur
og á svo mikið af peningum. Eric vildi gera
1 nýja erfðaskrá og arfleiða mig af öllu saman.
I Það er satt, sem stendur á miðanum. Henry
I dómari var á móti erfðaskránni. Hann sagði að
Mimi og Blanche ættu að fá eitthvað af pening-
um Erics. En mér var alveg sama um erfða-
skrána. Eg giftist Eric ekki vegna peninga hans.
! Og jafnvel þó ég hefði gert það, þá hefði það
! aldrei getað staðið í neinu sambandi við — við
j þetta. „Hún fór að gráta, er hún leit á líkið,
sem lá í hroðalegum stellingum á gólfinu.
Og Stuart Westover leit á hendur hennar, tók
þær í sínar eigin hendur, hélt þeim upp að
íjósinu og starði á þær. „Það er blóð á þeim.
Snertirðu hann?“
„Nei.“ Hún starði líka á hendur sínar. Hann
hafði á réttu að standa, Storknaðar, brúnleitar
rákir lágu yfir hina smágerðu lófa hennar. Hann
vár að leiða hana til dyranna.
„Snertu ekki kjólinn þinn, — þú getur þvegið
þér hérna.“ Það var lítill klefi með handlaug
næst við klefa Henrys dómara, og Stuart leiddi
Róní þangað inn. Vatnið rann hægt úr kranan-
um, hann hélt höndum hennar undir rennslinu
og nuddaði þær. Hendur hans voru snarar, ör-
uggar og harðar. Hann leit í kringum sig eftir
handklæði og sagði svo: „Nei, nei, 'þetta dugar
ekki. Það kann að vera ofurlítið blóð eftir. Gættu
þess að snerta ekki neitt. Þær þorna af sjálfu
sér.“ — Ilann sleppti höndum hennar og sagði:
„Bíddu svolítið — það er vissast, að ég þurrki
kranana.“ Hún gat séð hann óljóst, hann var
svo nærri henni þarna í dimmum klefanum. Hún
varð vör við hreyfingar hans, þegar hann þurrk-
aði kranana og setti síðan votan vasaklútinn
cftur niður í vasa sinn.
„Jæja þá,“ sagði hann. „Ertu tilbúin? Það er
bezt að þú farir úr kjólnum og skónum.“ Hún
þreifaði eftir smellunni, sem var falin í fellingu
á kjólnum; og hann sagði: „Bíddu svoíítið.
Lof mér að athuga hendurnar á þér í ljósinu."
Hann fór aftur með hana inn í uppiýstan klef-
ann. „Það er ýmislegt, sem þeir geta gert með
smásjám," sagði hann, og leit svo snögglega
upp. Hún heyrði það líka, — það var bátur sem
slóst með hægum og dempuðum höggum utan
í skútuna. Síðan heyrðist til einhvers, sem klifr-
aði blístrandi upp stigann, og því næst barst
fótatak ofan frá þiljunum niður til þeirra.
Stuart sleppti höndum hennar snöggt og sagði
hátt og greinilega: „Það er svo að heyra, sem
við þurfum ekki að synda, þegar allt kemur til
alls.“ Síðan gekk hann út á ganginn og kallaði:
. Halló þarna. Hver er þetta? Vill maðurinn
gjöra svo vel að koma hingað niður.“
Það heyrðist fótatak í stiganum og inn gang-
inn, Stuart sagði: „Það hefur gerzt hræðilegur
atburður.“ Hann vék til hliðar, þegar Buff Scott
kom að klefanum. Buff Scott leit sem snöggvast
á Róní og Stuart og kom svo auga á líkið, sem
lá endilangt á gólfinu.
Honum varð bilt við. Hann starði á líkið og
hvíslaði: „Guð minn góður. Það er Henry dóm-
ari. Guð minn góður.“
„Hann er dauður,“ sagði Stuart.
Buff þurfti að styðja sig við dyrastafina:
Þvílík feikn af blóði.“ „Já, þetta er ekki geðs-
legt,“ sagði Stuart. „Það lítur úr fyrir, að hann
BAVÍÐ
Mnm

; S ^ V,