Þjóðviljinn - 13.11.1949, Blaðsíða 3

►Sutinudagur 13. nóvember 1949
ÞJÓÐVILJINN
3
■“■ii

Múrinn ósýnilegi
Laugardaginn eftir kosn-
ingar birti Vísir, það
skemmtilega stjórnmálablað,
forustugrein sem bar nafið
„Rauða hættan.“ I grein
þessari eru festir á pappír
þungir kveinstafir vegna
styrkleika bolsévíka, rússa-
dindla og moskvuagenta hér
á landi og veitzt harðlega
að Islendingum fyrir ábyrgð
arleysi, þröngsýni, hleypi
dóma og aðra þá eiginleika
sem gera þjóðina of varnar
lausa fyrir hinni austrænu
pest. Eru íslendingar bornir
saman við aðrar vestrænar
lýðræðisþjóðir og er sá sam-
anburður að vonum óhag-
stæður þeim fyrrnefndu. En
greinarhöfundur er enginn
blindur umvöndunarseggur,
hann á hinn eftirsóknar-
verða eiginleika sjálfsgagn-
rýninnar og finnur sárt til
þess að hann ber sinn hluta
að sökinni á viðgangi bolsév-
ismans á íslandi. Ein megin
ástæðan til þess að hinir
austrænu halda velli á Isl.
hvað sem yfir dynur er nefni
lega sú að borgarablöðin eru
ékki nógu atorkusöm og ósér
hlífin og „fréttaþjónustan öll
í molum.“ Er að lokum gefið
fyrirheit um harðvítugri
vinnubrögð næsta kjörtíma-
bil.
★
Það fer ekki hjá því að
hverjum hjartagóðum les-
anda Vísis hafi runnið til
rifja sálarangist hins skelfda
forustugreinarhöfundar. Hon
um skal því sagt það til
huggunar að sjálfsgagnrýni
hans er óþörf. Bæði hann og
félagar hans við hin aftur-
haldsblöðin hafa gert allt
sem þeir hafa getað — og
meiri afreka verður ekki kraf
izt af neinni sanngirni. Ó-
sérhlífni og atorkusemi þess
ara manna má sýna með
nokkrum tölum. Afturhalds-
dagblöðin í Reykjavík, Vísir
Morgunblaðið, Alþýðublaðið
og Tíminn hafa undanfarin
fjögur ár flutt að meginefni
óhróður um sósíalista, eink
anlega erlenda kommúnista
og sér í lagi Rússa. Daglega
færa þessi blöð lesendum sía
um a. m. k. 40 lesmálssiður
en af þeim er ekki minna en
helmingur rógur um sósíaí-
ismann. Á fjórum árum
hafa þau komið út a. m. k.
1200 sinnum, og þannig birt
á þeim tíma 24000 dagblaðs
síður af slíku efni. Á hverri
síðu eru fimm dálkar, og
hver dálkur samsvarar blaði
í bók í allstóru broti. I bók
arformi nemur því þessi
framleiðsla 400 binda rit
verki, þar sem hvert bindi
er 300 síður. Sýni aðrir rit
höfundar meiri afköst, at
orkusemi og ósérhlífni! Ofan
á þetta bætist svo tímarita
hratið að ógleymdu ríkisút-
varpinu, þar sem mannvits-
brekkur á borð við Ivar Guð
mundsson hafa með óþreyt
anlegri tungulipurð flutt efni
blaðanna ár og dag.
★
En víst er um það að rit-
verkið mikla hefur haft stór
vægileg áhrif. Það hefur
haft sömu áhrif og dáleiðsla
eða sefjun; þeir sem mót-
tækilegir eru fyrir áhrifin
eru ekki lengur sjálfum sér
ráðandi. Á sama hátt og dá-
leiddur maður getur með
engu móti stigið yfir krítar
strik á gólfi hafa afturhalds
blöðin með ritsmíðinni miklu
hlaðið ósýnilegan múr hleypi
dóma og forheimskunar
kringum mikinn hluta Islend
inga. Og það var þessi múr
sem reyndist óyfirstiganleg-
ur í kosningunum 23. októ
ber.
★
Það er enguin efa bundið
að meginþorri Islendinga var
andvígur þeirri ríkisstjórn
sem boðaði til kosninganna

í haust. Það er enguni efa
bundið að meginþorri þess
fólks sem kaus stjórnarflokk
ana gerði það með hangandi
hendi, samkvæmt lögmáli
tregðunnar, af ógeði og í al-
gerri vantrú á það að at-
kvæðagreiðslan myndi leiða
til aukinnar hagsældar og
betri tíma. I hæsta lagi var
kosningin happdrætti eða
veðmál, leikur sem í var
hægt að sækja tímabundna
eftirvæntingu. Það er engum
efa bundið að meginþorri
kjósenda þráði breytingu,
þráði að geta gengið til kosn
inga af trú, sannfæringu og
gleði. En múrinn ósýnilegi
var jafn óyfirstíganlegur og
krítarstrik dáleiddum manni.
Og svo er ritstjóri Vísis að
kveinka sér, þegar honum
ber að hrósa fullkomnum
sigri, sigri hinnar pólitísku
dáleiðslu yfir skynsemi og
vilja.
★
Og þó er uggur Vísisrit-
stjórans skiljanlegur. Þeir
austrænu voru nefnilega ó-
móttækilegir fyrir dáleiðslu
hans. Þrátt fyrir bindin 400
hélzt fylgi sósíalista óbreytt
að hlutfalli og jókst að mun
að fjölda. Og múrinn ósýni-
legi er ekki veigamikill skjól
garður. Dáleiddir menn undr
ast ekki annað meira en þeg
ar þeim er sagt vöknuðum
að krítarstrik á gólfi hafi
orðið þeim óviðráðanleg tor-
færa. Og þar kemur að múr
inn ósýnilegi verður Islend
ingum óskiljanleg staðreynd.
Hann verður rofinn af sós-
íalistum, sem nú þegar eru
fimmtungur Islendinga, og
jafnvel auðstéttin sjálf mun
þrýsta fólki yfir hann þeg-
ar sjálfhelda kapítalismans
vekur dáleidda þjóð af
svefni.
SKÁK
Ritstjóri: Guðmundur Arnlaugsson
we tefldi við fremsta mana
Júgóslava, Pirc, og hélt með
naumundum jöfnu, 5 vinn. gegn
5. Síðan kom sænski stórmeist
Norðurlandakappleikir í skák.
Noregur llþL — Danmörk
91/2, Svíþjóð 11 — Danmörk 9.
Landsleikir milii 10 manna ;arinn gtáhlberg Qg Iá fyrir GU.
flokka fra Danmorku Noregi goric (4% gegn 5%)< s;ðagt
og Sviþjo eru a \er a a®u- tefldi pólsk-argentíski stórmeist
viðburður a hyerju sumn. Dan |arinn Najdorf rfð Qligoric og
ir œpptu vi ^ oi menn 1 s o lauh þeirri yiðureign þannig að
28. og 29. agust, en Sviar 1
ö ° ’ hvorugum veitti betur. Þeir
kepptu við Dani nokkru S1ðar unnu gina ^ en 10
1 Kaupmannahöfn. Úrsht urðu , ðu jafntefli_ Þeggi árangur
þau, sem að framan greirnr. bendir einna helrf tn þegg að
Tíu manna sveitir eru nogu stor teflendurnir hafi borið full.
ar til þess að gefa nokkra hug- lmikla virðingu hyor fyrir öðr.
mynd um breidd toppsins 1
hverju landi um sig, en jafn-
framt kemur í Ijós, að hagur
er í því fólginn að keppa heima,
toppmennirnir eiga stundum
erfitt með að fá frí til þess
ferðalags, sem kappleikjum fylg
ir. Eftir úrslitunum að dæma
standa þessi þrjú lönd afar
jafnt í skákinni. Danir ættu að
öðru jöfnu að eiga góðar sigur-
vonir gegn Narðmönpum, en
þeir gátu ekki teflt sinu bezta
liði fram til ferðalagsins. Svip
uðu máli gegnir um Svía, þá
vantaði bæði Ekström og Lund
in til leiks, en unnu Dani samt,
enda standa Svíar greinilega
fremstir Norðurlandaþjóðanna
í þessari íþrótt.
Því miður virðast engar líkur
ium.
I Hér kemur ein af skákunum
júr einvígi Najdorfs og Gligor-
iics.
Hvítt:
Najdorf.
1. d2—d4
2. c2—c4
3. Rbl—c3
4. Rgl—f3
5. e2—e3
6. b2—b3
7. Bfl—d3
8. e3xd4
9. 0—0
10. Bcl—b2
11. Bd3—e2
12. Rf3—e5
13. Hfl—el
14. Be2—d3
A
'TTQM-Ó
Svart:
Gligorics.
d7—d5
e7—e(>
Rg8—f6
Bf8—e7
0—0
c7—c5
c5xd4
Rb8—c6
b7—bft
Rc6— b4
Bc8—b7
Ha8—c8
Rb4—c6
d5xc4
Hc8xc6
Hc6—d6
Hd6—d7
á að Islendingar geti tekið þátt |15. ReSxcG
í þessum landsleikjum vegna 16. b3xc4
hins geypilega ferðakostnaðar, J17. Rc3—b5
sem það myndi hafa í för með 18. d4—d5!?
sér. Það er ekkert ofmat á okk i Lítur vel út en nægir líklega
ur að segja að landsleikir við ekki nema til jafnteflis: 18. —
Norðmenn og Dani á skákborð- a6 19. d6 Bxd6 20. Bxf6 gxfð
inu myndi verða afar tvísýnir.
Stórriddaraveiðar.
Það er engu líkara en að þau
lönd, sem næst liggja Sovétríkj
unum, verði fyrir einhverjum
segulhrifum þaðan á skáksvið-
inu. Þrír stórriddarar skákar-
innar hafa nú í ár lagt leið
sína til Júgóslavíu og allir riðið ,21. Bb2—a3?
(Ekki Dxí6 21. Rxf6 og 22.
Bxh7f 21. Bxh7f Kxh7 22. Dh5f
Kg7 23. Dg4f Kh7 24. He3 Bf4
25. Hh3 Bh6 26. Hxh6 Kxh6 og
hvítur heldur jafntefli með þrá
skák.
18. ------------------ c6xd5?
19. Bd3—f5 a7—a6
20. Bf5xd7 Dd8xd7
mögru hrossi þaðan aftur. Eu
-I
Framh. á 7. síðu
TÓBAKIÐ frá MIÐGARÐI
Cigarettur:
Raleigh
0. E.
Ozan
Astoxias
May Blosson
Soussa
Player's
Philip Morris
Coronei nr.3
Abdulla no.21
Viiidlar:
5.75
5.75
5.75
5.75
5.75
5.90
6.60
3.30
7.70
8.00
*■ *■
Agio Plubo (50 stk. ks.)
Picant (50 stk. ks.)
Graciosas (50 stk. ks.)
Rio de Contas (50 stk. ks.)
130.55 2.70 stk.
112.85 2.25 stk.
134.20 2.70 stk.
169.60 6.80 stk.
fer:
Nizam smávindlar (50 stk. ks.) 61.60
La Traviata (50 stk. ks.) 107.35
Carmeit (25 stk. ks.) 54.90
Viking (50 stk. ks.) 104.60
1.25 stk.
2.15 stk.
2.20 stk.
2.10 stk.
Reyktébak:
Three Nuns
Glasgow Mixiure
Capstan Mixture
Capstan N/C med
Gold Star Shag
Raleigh
Neftóbak:
26.20 boxið
9.35 boxið
9.35 boxið
10.25 boxið
5.75 bréiið
20.20 boxið
Kaupið tóbakið hjá MIÐGARÐI
Skorið neitóbak 7.85 dósin
Skorið neiióbak 32.40 glasið
Miðgarðuz, Þórsgötu 1.