Þjóðviljinn - 13.12.1949, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 13. des. 1949
ÞJÖÐVILJINN
5
iiEjómíeikar
Symíóníuhljómsveit Reykja-
víkur flutti á fimmtudagskvöld
ið þrjú öndvegisverk undir
stjórn dr. Páls ísólfssonar í
Austurbæjarbíó og mörkuðu
þeir enn einn áfanga á tor-
sóttri þróunarbraut. — Krók-
óttir klungurvegir að baki, en
framundan greiðar leiðir um
gróið land. 1 fám orðum sagt:
hljómsveitin sýndi, að hún kafn
ar ekki undir því nafni, sem
takmark hennar hefur verið að
bera með réttu.
Fyrstur á_ söngskránni var
forleikur Mendelssohns,
„Finga.ls-hellir“, eða „Finn-
gálknahellir" eins og hann
myndi heita á íslenzku máli,
heimur dular og djúpa, mikillaj
sanda og sæva, heimur OssíanS j
ljóðanna.;: sém innblásin eru
af áhrifúrh' hinnar sömu nátt-
' '* !1 "l O dj' rt -
úru. — Túlkun hljómsveitar-
innar á ,þes$u verki var afrek,
og sýndi hvað bezt, hvílíkum
kröftum hún hefur nú á að
skipa. — Við flutning E-moll-
konsertsins, op 11, eítir Chopin
bættist henni liðsmaður, Rögn-
valdur Sigurjónsson, sem flutti
slaghörpuþáttinn eins og sá
sem vald hefur og af hóf-
legri hlédrægni livers mikils
listamanns; töfrar þessa æsku-
verks voru líka ómótstæðilegir.
Loks lék hljómsveitin Symfóníu
í G-dúr eftir Haydn, hina svo
kölluðu Paukenschlaz-symfóníu
sem alkunn er og var hún flutt
af mikilli reisn, en tæplega jafn
sannfærandi í öllum atriðum
sem hin verkin tvö.
Söngstjóra, einleikara Og
hljómsveitungum var fagnað
af áheyrendum eins og þakk-
að er þeim, er unnið hafa stór
an sigur. Og hér var unninn
mikill sigur. Vonandj verður
þess heldur ekki langt að bíða'
að þessu fólki ‘verði þakkað
eins og þakka ber slík afrek
— að skapa því hin ytri skil-
yrði til enn stærri sigra.
Þ. Vá'ld.
og Sigurjón L ðiafsson
Á framboðsfundi einum, sem þetta á framboðsfundi þessum.
haldinn var fyrir austan fjall,
;akti ei.in skipsfélagi minn
máls á því, að sér hefði þótt
undarlegt hvernig Alþingi hefði
tekið frumvarpi Hermanns
Guðmundssonar og Sigurðar
Guðnasonar um breytingu á
vökulögum á botnvörpuskipum.
Urðu ekki langar umræður um

Af sérstakri tilviljun fékk ég
því frambjóðandi Framsóknar-
flokksins sagði strax að þetta
væru sjálfsagðar réttlætiskröf-
ur og furðaði sig mest á aí
þær skyldu ekki vera ■ komnar
á fyrir löngu. Frambjóðandi
Sjálfstæðisf lokksins sagði:
„Ekki hefi ég á móti því, að
sjómenn og verkamenn fái' að
hendur og andlit, sem ég býst
við að fáir vilji án vera, þó hitt
hafi sjómenn mátt hafa á
mörgum gömlu skipanna þar
sem engin hreinlætistæki vo ’u
við höndina. Nú mun engum
finnast mikið slórað þó farr.ar
séu 45 mín. af þessum 6 st.
hvíldartíma í það að næra sig
og þrífa, þar við bætist svo að
flokksins sagði að nefnd sú,
sem skipuð hefði verið til að
athuga réttmæti þessarar breyt
inga á vökulögunum myndi nú
vera búin að skila áliti og
myndi afstaða Alþýðuflokk.,-
inns til málsins breytast að
þessu áliti fengnu.
Eg fyrir mitt leyti er mest
hissa á að frumvarpið skuli
ekki vera orðið að lögum, þar
vitneskju um að i dag á forn- sem svo margir ýirðast vilja
vinur minn Runcifur Runólfs-: ljá því fylgi sitt. En raunar
son útgm., Bræðratungu, Vest-| sögðu þeir þetta á framboðs-
mannaeyjum fimmtugsafmæii. I fundi. Heyrt hefi ég að nefnd
Hann er fæddur og uppalinn! Þessi hafi skilað áliti þríklof-
á Stokkseyri austur, sonuriin- Fulltrúar sjómannafélag-
heiðurshjónanna Sólveigar Guð-i anna ilafi mæii- með Þvi
mundsdóttur og Runólfs Jónas ‘ samþykkja frnmvarPið- fnlltrú'
sofa“. Frambjóðandi Alþýðu- um næstu vökuskiþti eru sjó
menn vaktir 15 mín. fyrir vöku
skipti og eiga þeir á þeim tíma
jtil með að snúa í þessu máli
eftir hann hefur heyrt álit
jfulltrúa sjómannafélaganna
skal ekki um sagt, vel má vera
að hann trúi betur þessum
tveimum núna, en þeim fjögur
hundruð starfandi sjómönnum
sem skrifuðu undir áskorunina
til Alþingis á sínum tíma. Engr
ar hugarfarsbreytingar hefur
samt orðið vart hjá honum
hvorki í Alþýðublaðinu eða ann
ars staðar.
Við starfandi sjómenn höf-
um fylkt okkur einhuga um
þetta áhugamál okkar og mun-
um ekki yfirgefa það fyrr en
það er farsællega til lykta leitt
að klæða sig og vera tilbúu- og leiðin til þess að það tak-
ist er að víkja þeim öflum úr
samtökum okkar, sem virðast
hafa annarra hagsmuna að
ir til vinnu.
Með þessu fyrirkomulagi siá
allir að svefninn er ekki 6
klst. á móti hverjum 12 sf. gæta en einmitt okkar.
heldur 5 st. á móti 13 st. sem Nú standa yfir stjórnar-
jafnar sig upp með að vera J kosningar í Sjómannafélagi
6 st. og 40 mín. í hverjum sólar
hring. Þegar tekið er tillit til
að vinnan er erfið, og á kö i-
um mjög erfið, þá er ekki und-
arlegt þó mér og flestum sta.’-s
bræðrum mínum þyki hvíldhi
ekki næg og hvergi nálgast það
að bjóðandi sé.
Að oddamaður nefndarinnar
gat ekki tekið ákvörðun í má1-
sonar Hausthmum Stokkseyrii ar útgerðarmanna verið á móti, | inu hlýtur að koma af því að
- , TT . en oddamaður nefndarinnar lát- I hann hefur ekki kynnt sé>-
stcar Bræðratungu Vestmanna- > '■
eyjum.
Dulúðgur, síkvikur sjór, sem
þegar minnst varir getur átt
það til að þeyta heilum breið-
fyikingum hvítfyssandi brot-
sjóa á land upp, með seyðandi,
harmónískum gný, sem ekkert
kirkjuorgel, enginn söngkór,
ið málið afskiptalaust. r málið sem skyldi. Sterkus‘u
Enginn bjóst við góðu enla'rök útgerðarmanna eru sjáU
gat það varla verra verið.
Reykjavíkur. Við eigum kost á
að fá unga og dugandi sjór-
menn í hvert sæti í stjóminni
og það er einmitt það sem við
þurfum.
Þessir ungu sjómenn eru
neðstu menn á Jista í hverju
sæti (hin tvö skipar þjónustu-
lið útgerðarmanna).
Allir samtaka. Kjósum
'neðstu sætin.
G. Sigurðsson
nýtt að heyra.
Einkennilegust finnst mér þó
afstaða formanns Sjómannafé-
lags Reeykjavíkur, Sigurjóns
iiier mm i
!lÍ:.kS:i ÍD If) 1
B!CC!pr
annað
kvöM.
ÍJrslit f^öltefiis þcss er Egg'
ert Gilfcr tefídi á suimudaginn
uröu þau, að hann vaun 14
skákir, gerði eina jafntefli cg
tapaði einni. Sá, sém vani: var
Guðmundur Jóhannsson, en
jafnteflið gerði Bjarni Linnet.
Að tilhlutan Taflfélags
Reykjavíkur fer fram hrað-
skákmót n. k. miðvikudagskv.
Keppnin fer fram í æfingasal
félagsins í Edduhúsinu við Lind
argötu og hefst kl. 8; Slík
hraðskákmót, sem þessíi eru
afar vinsæl og þar eð búast
má við mikilli þátttöku er æski
legt að þátttakendur hafi með
sér töfl.
Enginn þarf þó að segja -ið
fulltrúar útgerðarmanna hafi
komizt að þeirri niðurstöðu,
með nákvæmri rannsókn á mál
efninu og efti- beztu vitunl,
að breytingar þessar á vöku-
engin hljómsveit jafnast við, —í lögunum séu (kki réttmætar,] Á. Ólafssonar, þar sem haim
þetta cr það Dem furðubiandin því hvar sem farið er í san-| styður ekki frumvarpið á þingi
jöfnuð við aðrar atvinnugreii-j eftir að sjómenn á öllum skip-
ar þá mun vinnutími togara-j um togaraflotans hafa með
sjómanna fara langt fram úr undirskriftum skorað á Al-
því sem nokkurs staðar þekk-| þingi að samþykkja frumvarp-
ist. Samkvæmt núgildandi vökulið.
lögum eiga togarahásetar rétt
á 8 stunda hvildartíma í sólar-
hring hverjum og mun það
vera sá tími, sem almennt er
sagt þau að þetta sé ekki hægt
vegna þess að útgerðin _ r . f . r
beri það ekki. Það væri ekkert | | YZlCUSyRHlSí §
og spurul önd barnsins á út-
hafsströndinni dvelur við og
heillast af, er það skynjar fyrst
hinn stcra heim.
Vissulega hefur lífsbarátta
hinna fullorðnu við þessa sval-
brjóstuðu höfuðskepnu cg eíðar
bláköld nauðsyn, eins og geng-
ur, rioið baggamuninn um nán-
ari liynni Runóifs af sjónum, en
vissa er það, að söngvaseiður
iEgis við Stokkseyrarströnd
hefur einnig ráðið sinn um hin
daglegu samskipti þeirra allt
frá berasku Runóifo fram á
þessa, stund.
Ekki veit ég hversu langt
hefði mátt koma frumvarpinu
ef Sigurjón Á. Óiafsson, sem
þá sat á þingi, hefði haft vilja
talið að fólk þurfi að sofa, ogj (-p ag taka upp baráttuna fyr-
má það rétt vera að það sé; jr sjómenn, en líklegra er
nógur svefntími. En þá kemur
sú spurning, hvernig sjómeau
eigi að ná 8 stunda svefni á
þessum 8 stunda hvíldartíma.
Eins og vökuskiptum er nú
háttað á flestum ef ekki öllura
togaraflotanum þá eru þrískipí-
Við kynntumst sem urigir sjó-, ar vökur> 0g skiptast þannig
memi, sinn úr hvorri áttinni,| að unnið er j 12 stundir, en
og fébk ég brátt mætur á hon-j hvílzt í 6 stundir. Nú byrjar
um, ekki aðeins sem vöskum þessi 6 stunda hvíldartími ir.eð
°S góðum dreng, ég kynntist matmálstíma sem jáfnan m ;n
einnig ýmsu í fari háns, sem taka 20-25 mín; þvo sér um!
mér féll vel í geð; einkum er
mér minnisotæð sönghneigð
hans og ást-á hljómlist.
Enn stuudar hann- sjó-
niennsku á eigin skipi í Eyjum
af mesta myndarskaþ, — og
munu allir sem með honum
Sjálfstæðishúsinu
Henny Ottóson, Guðmundur
Guðmundsson, Óskar Sólberg
og Hatt&búð Rvíkur höfðu
'sameiginlega tízkusýningu í
Sjálfstæðishúsinu á fimmtu-
!da.ginn, hárgreiðslu og snyrt-
iingu annaðist snyrtistofan
Edina. Húsfyllir var auðvitað,
slíkir viðburðir eru ekki svo
!tiðir hér í fásinninu og tízkan
á rík ítök í hugum okkar
kvenna. *
j: Fyrst voru sýndir dagkjólar,
i10 kápur og dragtir, þá síðdegis-
að meira hefði unnizt. kjólar, „kokkteilkjólar“ og
En Sigurjón vill ekki berjp.s-:, dragtir og síðast kvöldkjólar,
það er sannleikurinn, Sigurjóni ballkjólar.
er sama. um vilja sjómauna j „Nýja tizkan“ er nú komin
eins og sjá má af þessu. í fastara form en í fyrra og
Hann gerði enga tilr&r.. hitteðfyrra, það glannalegasta
sjálfur til þess að kanna skcð- er horfið og pilsin hafa stytzt
anir og afstöðu sjómanra 1 '1: mikið aftur. Það, sem einkenn-
vökulaganna þó raddir haí.i; ir þessa tízku fyrst og fremst,
heyrzt meðal sjomanna um; er hve mikil áherzla er lögð
langan tíma um að breyámr á j á það livenlega, alstaðar cru
vökulögunum væri brýn, lönguj mjúkar iín^r.
, áður en frumyarp Hcrmanps, stórar slaufur( afbrigilegir
i Guðmundssonar og Si&iUnai hnappar, flegið hálsmál — allt
miðar að því að undirstrika
rýn, 'o.ngu
Hermanns
og Sigurðar
| Guðnasonar kom fram á Al-
j þingi, Sigurjón hefur mei.’ j að kvenie
á alþléðasainbandi
nppiékuréftinda
segja ekki fengizt til að ræí
málið á
félagsfunöi heldur
fc+r
hafa
:jó verið enn róma ágæti
háns og mannkosti. — Það væri !var íslenzka „STEF“ skráð sem sláttarpólitík hjá sósíalistum,
j íýsilegt að vera nú kominn til
í Eyja í vinahóp Runóifs, • geta
j þrý't hönd hans og jafnvel tek-
J io meí honum iagið eins og i
1 gamla daga. En atvikin ráða
' því, að nú verð ég að láta mér
nægja að senda honum í þessum
fátæklegu orðum mínar hjart-
aus árnaðarhveðjur, í þakklæt-
isskyni fyrir gamalt og gott.
Rvík, 12. — 12. — ’49.
Ján Rafnsson.
IslandsdeikT upptökuréttinda
fyrii’ plötur og filmur. Mun það
því öðlast alþjóðlega aðild til
að semja um upptökuleyfi og
sjá um innheimtu innan. lands
og utan á greiðslum til höfunda
fyrir sölu á plötum og leigu á
kvikmyndum.
Islenzka „STEF“ er nú orðiðí
a mýkt.
Pilsin eru nú aftur oft höfð
mjög þröng en með lausum
dúkum sem gefa mjög klæði-
legan svip. Margir kjólanna
voru tvöfaldir í roðinu, . jakkl
eða slá gerði heillegan dagkjól,
sem ekki væri eyðandi orðum á.j Vflr fleginn eða axIaber
Áð áskorun sjomanna hafij
j valt rokið upp með oistopa
| helzt látið á sér skiljast
Á alþjóðaþingi í París nýlega: þetta væri ekki annað en upp-
og1
að
misst gildi sitt í augum þing-
manna að einhverju leyti við
það að formaður félags þeirra
stóð þar þver á móti, skyldi
j kvöldkjóll, og það verður að
teljast góður kostur nú á tím-
um, því ekki er bitinn gefinn.
Eg heyrði nágranna mína við
engan undra, og mun Sigur-
jóni verða erfitt að bæta sjó-
möirnum þann skaða, sem hann
gerði með þeiri’i útgerðamanna i
næsta borð tala um pelsa á
40-50 þúsund krónur, einu
kynr.in, oem við flestar höfum
af slíkurn flíkurn, er að sjá
sambandsfélag í þrem deildum! þjónkun sinni) þar sem hann Þær a tízkusynmgum eða bloð
alþjóðasambands höfundarétt-1 situr ekki lengur á þingi. j um — og gildir emu.
S. A. í
ar.
situr ekki lengur á þingi.
En hvernig Sigurjón kemur