Þjóðviljinn - 24.12.1949, Qupperneq 1

(
© © írJ
HOFN VIÐ DYRHOLAEY
sága. hér ralrirt eftir Alþingis-
Svo segir í Lándnáxnabók, að
■ svæEið milli Hornafjarðar og
Reykjaness hafi síðast albyggt
orðið, því þar „réð veðr ch
; brirn landtöku manna. . fyrh
hafnleýsis sákir' ok öræfis“.
Þess er getið um suma land-
' námsmenn á þessum slóðum., að
þeir fiigidu skipum sínum í
áfósa, en' ill cg áhættusöm hef-
ur' knding verið þar. í fornur.
heimildum er sjaldan getið un
skipkcmur á þessum slóðum og
öldum saman, allt fram á daga
þeirra, sem enn lifa, áttu íbúar
þessara héraða ekki annars úr-
kosta, en að saekja verzlun að
Eyrarbakka, eða. jafnvel til
Djúpavogs cg annarra austur
hafna. Þar við bættist að mögu
leilkar þeirra til sjósóknar voru
etórum minni cn annarsstaðar
á landinu, sökum hafnieysisins.
Það var því ekki að undra.
þegar framfarahugur fór að
eflast í landinu, að menn tæki
að idreyma um hafnarbætur á
hinni. hafnlausu suðurströr.i.
Ekki vai- það bó árennilegt,
þar sem langmestur hluti
þessa svæðis eru ægisandar,
þar sem' hvorki er fyrir hendi
efni né aðstaða til slíkra
mannvirkja. Aðeins á einum
stað miðsvæðis á suðurlandi
hefur mönnum sýnzt það til
tækilegt, að órannsökuðu máli.
Það er við Dyrhólaey í Mýr-
dal.
Það er líka svo:, að á þersum j
etað var farið að vekja máls
á hafnargerð, Jíklega löngu
áður en slíkt kom til orða
nokirurs staðar annars á
lacdinu. Urn 1870 var þess far
ið á leit við dönsku stjórnina,
að . hún léti rannsaka hafnar-
: st.æði við Dyrhólaey. Stjórnin
tók þessu vel og fól yfir-
máriníhum á varðskipinu
,,Eyl]a“ að rannsaka þetta, en
, hann fékk fyprmælin svo :íð!a
] sumars, að hann treystist ekki
til fraxnikvæmda. Um sama
leyti var efnt til sámskota í
Skaftafellsáýslu og saínað all-
rojkilli 'upphæð, er . gánga átti
til hafnarbóta, en er ekki var3
af rannsókninrii, féll málið
. niður og var fánu skiiað aftrir
, nokkrurn árum síðar.
tíðindum og öðrum sarotíma-
heiroilduro.
Urn aldamótin voi-u margir
stórhuga framfaramenn, sem
þctti seint ganga framfaravið
leitnin, þeirrar skoðunar, ac
hleypa. þyifti erlendu fjár-
magni inn í Jandið í stóium
stíl, til þess að koma því á
svipað f i aœf arastig' og ná-
grannalöndin. Vildu þeir ekki
í það horfa, þc að stórfyrir-
tæki þau, eem þannig kæmust
á. fót- yi'ðu a. m. k. fyrst um
einn eign f>tlendinga. Einn
þessara manna' var Einar Eene
diktsson skáJd. Hann segir svo
í AJdamótaljóðuro sínurox
„—En sýnir ei oss aJJur sið-
aður heimui',
hvað sárlcga.vt þarf þessi
rtrjálbyggði geimur,
a.S hér cr ci stoð að staf--
kailsins auð ?
Nei, stórfé! Hér dugar ei
minna.“
Hinir óþolinroóðu framfara-
menn vi]du ekki bíða eftir því
að stafkarlsauðurinn íslenzki
réði við það hlutverk, að koroa
íslandi til jafns við hinn „sið-
aða heim“. Og stefna þeirra
sigiaði að nokkru leyti roeð
stpfnun íslandsbanka, eem m.
a. kcm íótunum undir íslenzka
togai-aútgerð. Einhverjar tog-
araútgerðartilraunir höfðu
verið gerðar áður; menn
böfðu um árabil borft uppá rán
yiQiju erlendra (aðall. brezkra)
togaia á fiskimiðunum kring-i
um landið og sáu hvílík auðs-
uppspretta. þau vcru ef beitt
var stórvirkari tækjum en Is-
lending'ar áttu þá yfir að ráða.
En íyrstu togaraútgerðartil-
raunii' fóru út «ro þúfur. Ef til
vill hefur það skapað þá skoð-
un, að innlend togaraútgerð
Framhald á 10 siðu.
Löngu síðar komst mál þetta.
aftur á dagskrá me > þeim
hætti, að aldrei hefur líklegar
látið um framilivæmdir. Kom |
það að nokkru leyti til kasta
Alþirigis árið 1901, en þótti
hafa svo slærna fylg'ju, að[
þingið haínaði því. Skal eú\
SnjókerliQgar fylgjasí nteð tízkunni eins og annað, og það!
er sannarlega engjnn kerlirágáteagnr á þessari. Húm . er
gerð fyrir noblÉpm degnm' af Gnðríði Jensðóttnr Spítaia-
stíg 6, sem sést si myndinni við hlíð hinsiar köldlu kyngyst- j
nr sinmar.
GÐeðiIeg jóE!
^i'jSlíiíí f
Æí; Js:!í!»
Saáieiiíingarflokkur alþýðu
. 4
GEeðiEeg JóE!
•' ívAÍ j!
árm$
'jm--- i i ‘ *>
Sósíalistafélag Eeykjavíkur j
HileÍiE@g iél!
Ivesifélag séáalista
P£ei5smISja Þiéðviijans h.í.
-Alþýðusátíiband íslands